Μια καινούργια σελίδα ανοίγει στον πρωτογενή τομέα με την νέα Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, όπως σημειώνει στον «Σύμβουλο Επιχειρήσεων» ο κοσμήτορας Γιώργος Σαλάχας. Στη συνέντευξή του επισημαίνει ότι η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τον πλούτο της εφόσον πιστέψει στον αγροδιατροφικό τομέα. Μιλάει για τις εγχώριες προοπτικές που ανοίγονται, εφόσον ανακαλύψουμε τα πλεονεκτήματα των ντόπιων προϊόντων και σημειώνει τα βήματα που έχουν γίνει στον τομέα των καλλιεργειών μέσω της αεροπονίας, μιας μεθόδους που έχει τελειοποιήσει στο εργαστήριο του.
Ποιες οι προοπτικές της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών;
Η νεοϊδρυθείσα Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών με έδρα το Μεσολόγγι είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός για το Πανεπιστήμιο και την ολοκλήρωσή του αλλά και αναπτυξιακά για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Σήμερα έχει τα εξής πέντε τμήματα: Τμήμα Γεωπονίας στην Αμαλιάδα, τρία Τμήματα στο Μεσολόγγι (Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, Τμήμα Ζωικής Παραγωγής Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών και Τμήμα Επιστήμης Βιοσυστημάτων και Γεωργικής Παραγωγής ) και τέλος Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων στο Αγρίνιο. Όλα αυτά συνιστούν τη Γεωπονική Σχολή η οποία διαθέτει σημαντικές εγκαταστάσεις και υποδομές.
. Η προσπάθειά μας εστιάζεται στο να αναπτυχθούν Ακαδημαϊκά με συνεργασίες και συνέργειες με τα υπόλοιπα Τμήματα του Πανεπιστημίου.
Οι προοπτικές ανάπτυξης στον τομέα της Αγροδιατροφής είναι άριστες, στα πλαίσια της παγκόσμιας τάσης για προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, superfoods, εξειδικευμένη διατροφή βιολογικά τρόφιμα, χωρίς φυτοφάρμακα και με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Με δεδομένο ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι μια αγροτική Περιφέρεια με έμφαση στον αγροδιατροφικό τομέα, το Πανεπιστήμιο και η Γεωπονική Σχολή θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη ανάπτυξη και την μεταφορά γνώσης και καινοτομίας για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, της μεταποίησης και της Αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Ποιο είναι το μέλλον της Γεωργίας σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο; Ποιες οι τάσεις που διαμορφώνονται;
Οι παγκόσμιες ανάγκες παραγωγής τροφίμων για τις επόμενες δεκαετίες απαιτούν μια αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων τουλάχιστον κατά 70%. Είναι σημαντικό να αυξηθούν οι καλλιεργήσιμε εκτάσεις και η παραγωγικότητα, να αναπτυχθούν νέες τεχνολογίες παραγωγής τροφίμων στα πλαίσια των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και της αειφορικής διαχείρησης των περιορισμένων εδαφικών και υδατικών πόρων. Όσον αφορά την Ευρώπη, μετά από πρόταση της Ένωσης Βιομηχανιών τροφίμων της ΕΕ, υιοθετήθηκε η ανάγκη μιας συνεχούς εφαρμογής και μεταφοράς της Έρευνας της Τεχνολογίας στην πρωτογενή παραγωγή προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντέξει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για τις επόμενες δεκαετίες. Επομένως οι προτεραιότητες που τίθενται είναι η μεταφορά τεχνογνωσίας και έξυπνης εξειδίκευσης για το οικοσύστημα της αγροδιατροφής και των τροφίμων.
Προγράμματα για τα ελληνικά προϊόντα υπάρχουν;
Τα τελευταία χρόνια ως μέλος του Περιφερειακού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας προσπαθήσαμε να αναπτύξουμε τέτοια προγράμματα μέσω χρηματοδοτήσεων. Κάναμε μια σειρά ημερίδες που αφορούσαν την έξυπνη εξειδίκευση σε διάφορους τομείς. Αναπτύξαμε θεματικές με σκοπό τη διασύνδεση των Επιστημονικών και Ερευνητικών Εργαστηρίων της Περιφέρειας με τις παραγωγικές μονάδες της περιοχής για να μεταφέρουμε τεχνογνωσία.
Η έρευνα και μεταφορά τεχνογνωσίας στον αγροτοδιατροφικό τομέα είναι ένα μέλημά σας. Τι βήματα έχουμε κάνει σε αυτόν τον τομέα;
Αποτελεί όντως το βασικό μας μέλημα. Όπως προείπα τρέχουν αρκετά Περιφερειακά και Εθνικά προγράμματα μεταφοράς τεχνογνωσίας, στον τομέα της αγροδιατροφής, από τα οποία χρηματοδοτούνται πολλές επιχειρήσεις της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Επιπλέον λειτουργεί σήμερα το Περιφερειακό Εδαφολογικό Εργαστήριο της ΠΔΕ στην Αμαλιάδα υπό την επιστημονική επίβλεψη και ευθύνη του Γεωπονικού Τμήματος. Είναι ένα εξαιρετικά σύγχρονο εργαστήριο στο οποίο γίνονται αναλύσεις νερών εδάφους και φυτικών ιστών και παρέχονται ακριβείς οδηγίες μεταξύ άλλων για τη θρέψη και την λίπανση των καλλιεργειών.
Με τον θεσμό της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης ως βασικό αναπτυξιακό εργαλείο θα πρέπει να παράξουμε και να τυποποιήσουμε τα αγροδιατροφικά προϊόντα της Περιφέρειας, να αποκτήσουν ένα ισχυρό brand name για να μπορέσουν να εξαχθούν και να κατακτήσουν τις διεθνείς αγορές.
Πώς κρίνετε την παραγωγική διαδικασία στην περιοχή μας;
Η Ελλάδα είναι μια χώρα με τεράστιο πλούτο όσον αφορά την χλωρίδα και ένα εξαιρετικό κλίμα που μπορείς να καλλιεργήσεις τα πάντα. Και μάλιστα αυτό το ξηροθερμικό κλίμα έχει μια ιδιαιτερότητα, χάρη στην οποία τα ελληνικά προϊόντα είναι εξαιρετικά γευστικά και οργανοληπτικά πλούσια.
Γιατί το ξηροθερμικό κλίμα, ο ήλιος και το στρες του νερού προκαλούν την ενεργοποίηση του δευτερογενούς φυτικού μεταβολισμού παράγοντας αυξημένες συγκεντρώσεις φαινολικών και αντιοξειδωτικών ουσιών, βιοδραστικών μορίων, σακχάρων και χρωστικών προσδίδοντας εξαιρετική γεύση και οργανοληπτική αξία στα παραγόμενα προϊόντα. Αυτή η ποιότητα και η ταυτότητα των προϊόντων είναι ένα ισχυρό brand που πρέπει να αναπτύξουμε και να αξιοποιήσουμε.
Για να κατακτήσουμε τις αγορές της Ευρώπης αλλά και τις Παγκόσμιες αγορές απαιτείται οργάνωση της παραγωγής και τυποποίηση σημαντικών ποσοτήτων και σταθερή ποιότητα για κάθε προϊόν. Απαιτείται η οργάνωση και ο εκσυγχρονισμός της παραγωγής μέσω κυρίως των ομάδων παραγωγών και των συνεταιρισμών. Να στηρίξουμε νέους ανθρώπους ώστε να κάνουν ομάδες παραγωγών και να δημιουργήσουν μεγάλες σύγχρονες καθετοποιημένες και καινοτόμες επιχειρήσεις.
Στην περιοχή μας έχει περάσει αυτό το μήνυμα συνεργασίας και συνεργειών που μου προαναφέρατε;
Αυτό έχει περάσει μερικώς. Στην χώρα μας δεν υπήρχε συστηματική κουλτούρα συνεργασιών και συνεργιστικής νοοτροπίας. Οι εμπειρίες του παρελθόντος σε αυτό το θέμα είναι μάλλον αρνητικές. Κύριος στόχος για το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας σε συνεργασία με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ήταν να φέρει για πρώτη φορά σε ένα κοινό τραπέζι τους ακαδημαϊκούς και Ερευνητικούς φορείς και τα προϊόντα της Έρευνας με τον ιδιωτικό τομέα και τις παραγωγικές επιχειρήσεις και να καλλιεργήσει σε σταθερή βάση την αναγκαία σύγκλιση μεταξύ τους ώστε να αναπτυχθεί μια κουλτούρα μόνιμης συνεργασίας. Γιατί αυτό είναι το μέλλον.
Ποια είναι η θέση της ελληνικής γεωργίας στον παγκόσμιο χάρτη και ποιες προοπτικές έχει;
Αν υπολογίσουμε τη στρεμματική απόδοση σε χρήμα, την πρόσοδο ανά στρέμμα δηλαδή, θα διαπιστώσουμε ότι έχουμε μια πρόσοδο που κυμαίνεται από 100 έως 300 ευρώ το στρέμμα, τη στιγμή που η Ολλανδία, είναι 2000 ευρώ και το Ισραήλ 1500 ευρώ. Φανταστείτε λοιπόν τι δυνατότητες υπάρχουν για να κλείσουμε αυτή την ψαλίδα. Για να καταλάβετε την θέση της Ελλάδας, ενώ η Ολλανδία διαθέτει περίπου την ίδια καλλιεργούμενη έκταση σε σχέση με εμάς (δηλαδή 30 εκατομμύρια καλλιεργούμενα στρέμματα όταν εμείς έχουμε 27 εκατομμύρια) και πολύ αντίξοες κλιματικές συνθήκες, έχει μια πρόσοδο από τη Γεωργία γύρω στα 100 δις. Εμείς αντίθετα έχουμε μια πρόσοδο γύρω στα 10 με 15 δις. Φανταστείτε εμείς, έχοντας εξαιρετικές κλιματικές συνθήκες τι τεράστια αναπτυξιακή δυναμική μπορούμε να προσδοκούμε. Επομένως είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για το μέλλον της Ελληνικής Γεωργίας η οποία στο άμεσο μέλλον θα αποτελέσει τον βασικό αναπτυξιακό μοχλό και στυλοβάτη της Ελληνική οικονομίας μαζί με τον Τουρισμό και τη Ναυτιλία.
Πείτε μου λίγο και τη μέθοδο της αεροπονίας;
Την έχει αναπτύξει το εργαστήριο μου (ΣΣ Θα γίνει εκτενής παρουσίαση του εργαστηρίου σε προσεχές τεύχος). Μιλάμε για εξαιρετικής ποιότητας προιόντα με ελάχιστη κατανάλωση νερού. Στην αεροπονία έχουμε μια τεχνογνωσία που αναπτύχθηκε στη ΝΑΣΑ. Τα φυτά καλλιεργούνται σε κανάλια και η ρίζα του είναι στον αέρα. Στη συνέχεια η ρίζα ψεκάζεται με θρεπτικό διάλυμα που περιέχει 12 διαφορετικά άλατα. Την θρέψη τη δίνουμε έτοιμη σε ένα σύστημα ανακυκλούμενο. Δεν χάνεται καθόλου νερό παρά μόνο από τη διαπνοή. Ελέγχουμε τα μικρόβια του χώρου και έτσι το φυτό δεν έχει ασθένειες. Άρα παράγουμε ένα προϊόν με μηδέν φυτοφάρμακα και ιδιαίτερα γευστικό.
