Σημείο συνάντησης πολιτισμών και λαών ήταν η Πάτρα στο πέρασμα των αιώνων, αφού αποτέλεσε σημείο διαμονής Εβραίων, Ιταλών και Βρετανών, οι οποίοι μάλιστα δημιούργησαν ισχυρούς κοινωνικούς πυρήνες.Αυτό αναλύθηκε στην εκδήλωση της Εταιρείας Αχαϊκών Σπουδών. Την εκδήλωση συντόνισε ο συγγραφέας Βασίλης Λαδάς , παραθέτοντας μέσα από τη δική του ματιά ορισμένα στοιχεία σε σχέση με την ταυτότητα της Πάτρας και τις σχέσεις της με το ξένο στοιχείο.
Ο Νίκος Σαραφόπουλος, πρόεδρος της Εταιρείας Αχαϊκών Σπουδών, μίλησε για τους στόχους της Εταιρείας το επόμενο διάστημα που είναι:
α) η αξιοποίηση του υλικού που έχει συγκεντρωθεί για την προβολή της φυσιογνωμίας της πόλης και της περιοχής,
β) η περαιτέρω ανάπτυξη των εργαλείων έρευνας και πρόσβασης στις συλλογές (ψηφιοποίηση μέρους του υλικού και σύνδεσή του με βάσεις δεδομένων, δημιουργία κοινών θεματικών ευρετηρίων, διασύνδεση των βάσεων δεδομένων),
Ο Δημήτρης Στεμπίλης, Δημοσιογράφος -Ιστορικός, ανέλυσε τις σχέσεις της Πάτρας με το εβραϊκό στοιχείο. Όπως διαφάνηκε οι δεσμοί ήταν και είναι ισχυροί, μιας και το Βλατερό την περίοδο της Φραγκοκρατίας ήταν η περιοχή που έμεναν οικογένειες Εβραίων οι οποίοι ήταν έμποροι και βιοτέχνες. Το 1756 λόγω πανώλης έμειναν μόνο 20 οικογένειες Εβραίων στην Πάτρα ενώ κάνοντας ένα χρονικό άλμα αιώνων, διαπιστώνουμε ότι την περίοδο της Κατοχής έμειναν μόλις 265 άτομα. Δεν παρέλειψε επίσης να επισημάνει την ανάγκη να παραμείνει άσβεστη η τοπική ιστορία των Εβραίων, δεδομένου ότι «οφείλουμε πάντα να συνδιαλεγόμαστε με την Ιστορία και τη μνήμη».
Η αρχαιολόγος Νίκη-Ράλλη από την πλευρά της μίλησε για την παρουσία των Βρετανών στην Πάτρα, που ξεκίνησε μέσω του εμπορίου σταφίδας το 19ο αιώνα.
«Η σταφίδα αποτέλεσε ίσως το μοναδικό λόγο εγκατάστασης Άγγλων στην πόλη των Πατρών. Αυτήν ακριβώς την περίοδο οι Άγγλοι που δραστηριοποιήθηκαν στο εμπόριο της από το λιμάνι της Πάτρας – εν μέσω και του ανταγωνισμού με τους Γάλλους εμπόρους – ήταν κυρίως οι οικογένειες Πίλσχερ, Βουδ, Ρόμπινσον, Χάνκοκ, Κρόου, Στήβενς και Μόρφυ. Η τελευταίες δραστηριοποιήθηκαν και στο χώρο των ναυτιλιακών επιχειρήσεων με τις πρακτορεύσεις της Αυστρο-αμερικάνα μέσω των εταιρειών “William Morphy and Son” και “Crow and Stevens”, οι οποίες τελικά συνεργάστηκαν και ίδρυσαν το 1908 την «Αχαϊκή Ατμοπλοΐα». Η συμβολή τους στην ανάπτυξη του λιμένα υπήρξε εκείνη την περίοδο αξιοσημείωτη. Πολλοί από τους Άγγλους κατείχαν, επίσης, υψηλές διευθυντικές και διοικητικές θέσεις σε φορείς, ιδρύματα και οργανισμούς, κυρίως δε σε τραπεζικά ιδρύματα, και σε ορισμένα από αυτά ήταν και οι ίδιοι μέτοχοι.
Η σταφιδική κρίση βέβαια επηρέασε αρκετά και τους Άγγλους εμπόρους, που άρχισαν και αυτοί σταδιακά να βλέπουν τις επιχειρήσεις τους να παρακμάζουν. Μέχρι τότε, όμως, το σύνολο των αγγλικών οικογενειών με επιχειρηματικές δραστηριότητες, εκτός από τη συμβολή τους στην τοπική οικονομία και ανάπτυξη, διαδραμάτισαν και έναν πολύ σημαντικό ρόλο, με εξαιρετική κοινωνική παρουσία και ενεργητικότητα» τόνισε. Όσο για το άθλημα το οποίο παρουσίασε άνθιση στην Πάτρα, αυτό ήταν το κρίκετ το οποίο οι Βρετανοί συνήθιζαν να παίζουν σε ιδιωτικές αυλές και πλατείες εκείνη την περίοδο.
Ο Ανδρέας Σπυρούλιας, αρχαιολόγος, υποψήφιος διδάκτορας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αναφέρθηκε στους δεσμούς της Πάτρας με τους Ιταλούς από τα τέλη του 17ου αιώνα, μιας και οι πρώτοι Ιταλοί που βρέθηκαν στην Πάτρα ήταν από τη Νάπολη.
«Ο πυρήνας των Ιταλών της Πάτρας είναι νοτιοϊταλικής καταγωγής. Θα εγκατασταθούν μόνιμα με τις οικογένειές τους και θα αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο για τους επόμενους Ιταλούς που φτάνουν κατά κύματα καθ΄ όλο τον 19ο αιώνα, συμβάλλοντας στην αριθμητική ακμή της κοινότητάς τους και στην πληθυσμιακή ανανέωση της πόλης. Οι νέοι έποικοι έφταναν κυρίως για να αναζητήσουν εργασία ως ειδικευμένοι εργάτες. Η ναυτική σύνδεση της Πάτρας με το Μπρίντιζι, την Ανκόνα και την Τεργέστη από το 1833 με τα πλοία της εταιρείας του Αυστριακό Λόυδ και η ύπαρξη συγγενικών δεσμών με τους Ιταλούς που ήταν ήδη εγκατεστημένοι στην πόλη διευκόλυναν αυτή τους την απόφαση» ανέφερε.
Και συνεχίζοντας είπε ότι: «Μετά την αποτυχία των επαναστατικών κινήσεων που αρχίζουν να εκδηλώνονται και στην Ιταλία από το 1830 με σκοπό το Risorgimento –την ενοποίηση της χώρας– και την επακόλουθη ήττα στον πρώτο πόλεμο κατά των Αυστριακών, ένα κύμα πολιτικών προσφύγων καταφεύγει στην Πάτρα, η οποία είναι η πρώτη πόλη υποδοχής τους στον ελλαδικό χώρο. Κυνηγημένοι φυγάδες, από τον Ιούλιο ως τον Οκτώβριο του 1849 καταφτάνουν στην Πάτρα πάνω από 700 αξιωματικοί, στρατιώτες και πολίτες. (Διαβάζουμε στις εφημερίδες της εποχής: στις 4 Ιουλίου 1849 έφτασαν στην Πάτρα 70 Ιταλοί πρόσφυγες, από τους οποίους ένας λοχαγός και 69 στρατιώτες, της φρουράς της Αγκώνας. Τον Αύγουστο, φθάνουν μέσω της Κέρκυρας, 165 στρατιώτες της φρουράς της Ρώμης. Τον Οκτώβριο φθάνουν στην Πάτρα ακόμα 424 Ιταλοί)».
Δείτε εδώ το video από την εκδήλωση
