Ρεπορτάζ του Γιώργου Ηλιόπουλου από την έντυπη έκδοση του «Συμβούλου Επιχειρήσεων»
Κατακόρυφη άνοδο την πρώτη ημέρα που δεν συνεχίστηκε μέχρι το τέλος της εβδομάδας ήταν η κίνηση στα εμπορικά καταστήματα, μετά την άρση των μέτρων για τον κορωνοϊό. Τη Δευτέρα η κίνηση στα εμπορικά ήταν αυξημένη και οι καταναλωτές μετά από σχεδόν δύο μήνες μπόρεσαν να επισκεφθούν τις επιχειρήσεις που επιθυμούσαν. Ωστόσο η παρουσία των αγοραστών δεν ήταν αυξημένη και τις επόμενες ημέρες και όσο φτάναμε προς το τέλος της εβδομάδας, τόσο αδυνάτιζε.
Προμήνυμα του τι θα ακολουθήσει; Ψυχολογία της αγοράς, που λειτούργησε με αντανακλαστικά στην αρχή τα οποία στη συνέχεια εξαφανίστηκαν; Σε κάθε περίπτωση ο εμπορικός κόσμος αναγνωρίζει ότι από τις 11 Μαΐου και μετά οι συνθήκες δεν θα είναι ίδιες με εκείνες πριν κλείσουν τα μαγαζιά τους.
Το μαρτυρούσαν οι ουρές έξω από τα εμπορικά, καθώς η προσέλευση γινόταν με βάση τα τετραγωνικά του καταστήματος, αλλά και η διστακτικότητα των καταναλωτών που προσπαθούσαν να βρουν προϊόντα σε προσφορά ή τιμές ευκαιρίας και να τα αγοράσουν. Φαίνεται ότι οι παλαιότερες εποχές των εκπτώσεων της τάξεως του 30 και 40% αφήνουν αδιάφορους τους αγοραστές που θεωρούν πλέον δεδομένη την έκπτωση του 50% ώστε να συγκινηθούν και να ψωνίσουν.
Όπως τονίζει ο Γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Πατρών Μάκης Μακρής «υπήρχε μια κινητικότητα την πρώτη ημέρα, γιατί ο κόσμος ήταν κλεισμένος στα σπίτια του. Περπάτησε, έκανε τη βόλτα του, έκανε και κάποια ψώνια, όμως μέχρι εκεί. Λάβετε υπόψη ότι δύο μήνες δεν μπορούσε να αγοράσει, οπότε και πάλι υπήρχαν ελλείψεις. Όμως από Τρίτη και μετά διαπιστώνεται κάμψη στην κίνηση. Οι ημέρες ήταν υποτονικές και ήρεμες, σε φυσιολογικά επίπεδα πριν από την πανδημία. Δεν άλλαξε κάτι. Αυτό το μήνυμα δεν είναι καλό. Δεν έχουν πέσει χρήματα στην αγορά για να μπορέσει ο καταναλωτής να αγοράσει. Από την άλλη και οι ίδιοι οι συνάδελφοι δεν έχουν χρήματα για να αγοράσουν τα προϊόντα που επιθυμούν, οπότε αντιλαμβάνεστε τι συνθήκες έχουν πλέον διαμορφωθεί. Από την άλλη οι ιδιωτικοί υπάλληλοι δεν έχουν χρήματα στην διάθεσή τους λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν και απομένουν μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι, που δυστυχώς δεν μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση των πωλήσεων».
Αναγνωριστική βόλτα και ψώνια
Η πρώτη ημέρα ήταν αναγνωριστική και καλύφθηκαν οι βασικές ανάγκες των καταναλωτών και εκείνο που πλέον απασχολεί τους εμπόρους είναι με ποιο τρόπο θα προσελκύσουν πελατεία.
Η πιθανότητα να μπουν προσφορές στην παρούσα φάση θεωρείται ανέφικτη και ήδη θα καταβαραθρώσει την αγορά, οπότε ο Εμπορικός Σύλλογος σε συνεργασία με άλλους φορείς επιδιώκει να στείλει το μήνυμα, οι αγορές να γίνονται από μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις που επλήγησαν περισσότερο σε σχέση με τις μεγάλες πολυεθνικές. Στις μεγάλες αλυσίδες τη Δευτέρα είχαν σχηματιστεί μεγάλες ουρές και ο χρόνος αναμονής ξεπερνούσε τα 20 λεπτά, για να επιτραπεί η είσοδος στο κατάστημα.
«Επιδιώκουμε μια ψυχολογική ανάταση του κόσμου για να βγει στην αγορά. Χρειάζεται όμως χρηματοδοτικά εργαλεία για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να συνεχίσουν να λειτουργούν και να παραμείνει το προσωπικό στις επιχειρήσεις. Εάν μείνουν στην δουλειά τους, τότε αυτόματα θα υπάρχουν χρήματα και στην αγορά, διότι οι εργαζόμενοι θα πάνε για ψώνια. Εάν έχει το μόνιμο φόβο ότι θα χάσει τη δουλειά του δεν θα μπορέσει να καταναλώσει. Πρέπει να επιδοτηθούν οι θέσεις εργασίας για να δουλέψει η αγορά. Σε διάφορες φωνές που ακούγονται για «εκπτώσεις» ή «προσφορές» δεν υπάρχει κανένας λόγος, γιατί ήδη οι τιμές είναι πολύ καλές. Οι συνάδελφοι προσπαθούν να πουλήσουν τα αδιάθετα εμπορεύματα στις καλύτερες τιμές. Στόχος να το ανανεώσει όσο το δυνατόν πιο άμεσα» αναφέρει ο κ. Μακρής.
«Με 400.000 ευρώ τζίρο λαμβάνεις ενίσχυση 900 ευρώ!»
Σε σχέση με τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι έμποροι, στον κλάδο επικρατεί απογοήτευση, αφού ελάχιστοι έχουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης.
«Η επιστρεπτέα προκαταβολή δεν μπορεί να λειτουργήσει. Φανταστείτε μια επιχείρηση με τζίρο 400.000 ευρώ μπορεί να της αναλογούν 900 ευρώ με βάση τον τζίρο του τελευταίου τριμήνου! Δεν υπάρχει επί της ουσίας καμία βοήθεια. Κάποια δάνεια μέσω κρατικών δράσεων (ΤΕΠΙΧ ΙΙ, κρατικές εγγυήσεις) άνοιξαν μόνο για δύο ημέρες. Το γνώριζαν μόνο όσοι είχαν καλές σχέσεις με τις τράπεζες και ωφελήθηκαν. Και εκεί πάλι χρειάζονταν σοβαρά τραπεζικά κριτήρια, π.χ ασφαλιστικές ενημερότητες, οπότε ήταν δύσκολο για μια επιχείρηση να λάβει χρηματοδότηση», εξηγεί ο κ. Μακρής.
Επί της ουσίας το 80% των επιχειρήσεων παραμένει απέξω και πλάνο χρηματοδότησης της αγοράς δεν υπάρχει, όπως υποστηρίζουν οι επιχειρηματίες.
Παναγιώτης Σκέντζος: «Θα αργήσει να ομαλοποιηθεί και πάλι η κατάσταση»
Από την πλευρά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ο Πρόεδρος της ΟΕΒΕΣΝΑ Παναγιώτης Σκέντζος αναφέρει ότι «υπήρξε μια κίνηση τις πρώτες ημέρες, αναγνωριστική και έγιναν κάποιες αγορές. Είναι πολύ αρχή, θα αργήσει να ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Το κατά πόσο θα τα καταφέρουμε είναι ζήτημα της κυβέρνησης και τι μέτρα θα πάρει. Το δείγμα των καταναλωτών είναι πολύ μικρό για να μπορέσουμε να έχουμε άποψη των διαθέσεων της αγοράς. Από την άλλη είναι αδύνατον στην παρούσα φάση να προσελκυστεί το κοινό είτε με προσφορές είτε άλλες ενέργειες, αφού το σοκ παραμένει μεγάλο. Οι επιχειρηματίες είναι σε πολύ δύσκολη θέση».
Σε σχέση με την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, ο ίδιος τονίζει ότι δεν υπήρξε επικεντρωμένη κίνηση από την κυβέρνηση στους επιχειρηματίες. Δόθηκαν ποσά από τράπεζες τα οποία όμως θεωρούνται μικρά και οι όροι που τέθηκαν ιδιαίτερα επιβαρυντικοί για τις επιχειρήσεις.
«Εξαγγελίες για χρηματοδότηση γίνονται όμως όταν φθάνουμε στο δια ταύτα βλέπουμε ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως παρουσιάζονται» εξηγεί ο κ. Σκέντζος.
Σημειώνει επίσης ότι η κίνηση που παρουσιάζει αυτή την περίοδο το κέντρο είναι δυσανάλογα λίγη σε σχέση με την κίνηση στα καταστήματα που όσο περνούν οι ημέρες ολοένα και φθίνει. Ο ίδιος θεωρεί ότι θα πρέπει να ανοίξει και η εστίαση για να μπορέσει η αγορά να αποκτήσει τα βήματά της και ο καταναλωτής να έχει μια ολοκληρωμένη επιλογή για τον χρόνο του. Οι συνθήκες που έχουν σήμερα διαμορφωθεί δεν ευνοούν μια βόλτα στο κέντρο, παρά μόνο όσους θέλουν να προχωρήσουν σε στοχευμένες αγορές.
«Πρέπει να επιστρέψουμε στους προηγούμενους ρυθμούς και αυτό θα γίνει μόνο εάν ανοίξει και η εστίαση, ώστε να λειτουργεί πλήρως η αγορά και όχι μεμονωμένα, όπως γίνεται σήμερα» παρατηρεί ο κ. Σκέντζος.
Σημειωτέον ότι το άνοιγμα της εστίασης θα βοηθήσει και άλλους κλάδους που σήμερα ουσιαστικά υπολειτουργούν και προσπαθούν να βρουν και πάλι το βηματισμό τους.
