Συνέντευξη στον Γιώργο Ηλιόπουλο
Πρόσωπο των ημερών ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Βασίλης Αϊβαλής, που καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην τελική έλευση του φυσικού αερίου στην περιοχή μας. Οι εξελίξεις σημαντικές, καθώς την περασμένη εβδομάδα ο Δήμος Πατρέων απέστειλε επιστολή στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος σύμφωνα με την οποία αρνείται να υπογράψει το σύμφωνο συνεργασίας φυσικού αερίου μαζί με άλλους κοινωνικούς εταίρους της περιοχής. Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος Βασίλης Αϊβαλής, καταθέτει την δική του άποψη για την συγκεκριμένη εξέλιξη την οποία ωστόσο δεν θεωρεί καθοριστική για την συνέχιση του έργου. Απευθύνει παράλληλα έκκληση προς όλους τους εμπλεκόμενους να δείξουν την δέουσα σύμπνοια ώστε να μην χαθεί το έργο, αφού μέχρι το τέλος του 2020 θα πρέπει να έχει ενταχθεί. Διαφορετικά μια μεγάλη ευκαιρία για την Δυτική Ελλάδα να αλλάξει σελίδα στον ενεργειακό τομέα θα χαθεί και αυτή όπως και τόσες άλλες.
Ακολουθεί η συνέντευξη
Εχουμε τις τελευταίες εξελίξεις στη μεταφορά φυσικού αερίου στην Πάτρα, μετά την άρνηση του Δήμου να συνυπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με μια σειρά από φορείς, μεταξύ άλλων και το Σύνδεσμο Ελλήνων Βιομηχάνων. Φοβάστε ότι το έργο κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα;
Είναι πραγματικά η τελευταία ευκαιρία να μπορέσει η Δυτική Ελλάδα να αποκτήσει φθηνό ενεργειακό καύσιμο. Το φυσικό αέριο δεν είναι κάτι νέο. Είναι κάτι που υπάρχει πολλά χρόνια. Εμείς ήμασταν αρκετά χρόνια εκτός αγοράς. Είναι ένα μεταβατικό καύσιμο. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η μεταβατικότητα του συγκεκριμένου τύπου καυσίμου, θα είναι ακόμα μέχρι και το 2050. Τότε θα αντικατασταθεί από πιο αποδοτικές μορφές ενέργειας. Αυτό σημαίνει αντικατάσταση για θέρμανση και ψύξη από ηλεκτρισμό, όπου μπορεί η κιλοβατόρα να είναι πιο ακριβή και να υπάρχει σαφώς μικρότερη απόδοση σε σχέση με το φυσικό αέριο, ωστόσο όσον αφορά τη λειτουργία σε αντλίες θερμότητας ή άλλες μορφές ψύξης θέρμανσης, έχει πολύ μεγαλύτερη απόδοση. Άρα, σε κάθε περίπτωση το φυσικό αέριο η Ευρώπη θα πάψει σταδιακά να το χρηματοδοτεί. Και γι’ αυτό τον λόγο στην επόμενη περίοδο, το φυσικό αέριο, σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα και εάν δεν αλλάξουν λόγω πανδημίας, δεν θα χρηματοδοτείται. Ειδικότερα η κατασκευή δικτύων μέσα σε πόλεις. Αυτό και με δεδομένο ότι η Πάτρα δεν έχει τέτοια δίκτυα φυσικού αερίου, αντιλαμβάνεστε ότι είναι η τελευταία της ευκαιρία να αποκτήσει.
Για ποιο λόγο θεωρείτε ότι είναι η τελευταία της ευκαιρία;
Το λέω γιατί σύμφωνα με τις οδηγίες της Κοινότητας που διέπουν την περίοδο 2014-2020, ο τελευταίο χρόνος για νομική δέσμευση και ένταξη έργων είναι το 2020. Τότε θα πρέπει για τα έργα αυτά να υπάρξει αντίστοιχη πρόσκληση ενδιαφέροντος από τους αρμόδιους φορείς. Δηλαδή οι διαχειριστικές αρχές των Περιφερειών, τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα ή αντίστοιχες αρχές του Υπουργείου Ενέργειας. Συνεπώς, μέσα στο 2020, θα πρέπει η ένταξη των συγκεκριμένων έργων να γίνει, ώστε τα έργα αυτά να είναι ολοκληρωμένα στο τέλος του 2023 με μια μικρή παράταση. Μέχρι σήμερα έχει γίνει η κατάλληλη προετοιμασία από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος. Όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε μια σωστή στρατηγική, ωρίμανσης του συγκεκριμένου έργου, δηλαδή της δημιουργίας δικτύων φυσικού αερίου σε Πάτρα, Αγρίνιο και Πύργο, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανάγκες της ΒΙΠΕ Πατρών, ώστε να μπορέσει η πόλη μας να τροφοδοτηθεί με φθηνό καύσιμο. Τα χρήματα αυτά υπάρχουν από την Περιφέρεια σε αντίστοιχους κωδικούς, έχει γίνει εγγραφή στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αλλά θα πρέπει άμεσα να προχωρήσουμε στα επόμενα στάδια.
Ποια είναι τα στάδια αυτά ώστε να μπορέσει το έργο να μπει σε μια τροχιά υλοποίησης;
Για να μπορέσει να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός των δικτύων από τη ΔΕΔΑ, που είναι ο κύριος του έργου, και για τις τρεις πόλεις, θα πρέπει επί της ουσίας να βρεθεί ο χώρος εγκατάστασης και τροφοδοσίας των δικτύων αυτών. Κοιτάξτε να δείτε, είναι δεδομένο ότι πάγια ευχή όλων μας όλων, του ΤΕΕ, της Περιφέρειας, του Δήμου είναι να είχαμε τον αγωγό στην περιοχή μας. Με δεδομένο ότι είναι ένα έργο πολλών εκατομμυρίων ευρώ, αντιλαμβάνεστε ότι η χώρα δεν θα μπορεί να ο χρηματοδοτήσει μόνης της, αλλά θα διεκδικήσει τα Ευρωπαϊκά κονδύλια για να έχει όσο το δυνατόν λιγότερη συμμετοχή στις δαπάνες. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο όταν η χώρα επιλέγει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, επιλέγει ορισμένους κανόνες που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Απαραίτητο είναι να υπάρχουν ώριμες μελέτες και από εκεί και πέρα να προκύπτει η βιωσιμότητα των έργων και να υπάρχουν τα τεχνικά δελτία που αφορούν τα έργα, σύμφωνα με τους κανόνες που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το έργο της ύπαρξης ενός αγωγού από Κόρινθο προς Πάτρα είναι ένα σενάριο που έχει παίξει πολλές φορές. Εμείς ως Επιμελητήριο το διεκδικούμε τα τελευταία 15 χρόνια και έχουμε εντατικοποιήσει τις ενέργειές μας. Ωστόσο, όλες τις φορές στη μεταφορά του αγωγού από Κόρινθο προς Πάτρα λάβαμε αρνητική απάντηση. Και ο λόγος είναι η βιωσιμότητα, δηλαδή οι αποσβέσεις δεν είναι ικανοποιητικές ώστε να καλυφθεί το κόστος του συγκεκριμένου έργου. Και δεν είναι ικανοποιητικό γιατί δεν υπάρχουν πολλοί καταναλωτές ώστε να είναι κάτι θετικό από οικονομική άποψη για το σύνολο.
Οπότε η λύση που προτείνετε ποια είναι; Αυτή της μεταφοράς; Θεωρείτε ότι είναι και η ενδεδειγμένη;
Ήταν το 2011 όταν λάβαμε την πρώτη αρνητική απάντηση για τη μεταφορά με αγωγό στο γραφείο του τότε Υπουργού κ. Μανιάτη, παρουσία όλων των παραγόντων που εμπλέκονταν με το φυσικό αέριο, παρουσία του τότε Περιφερειάρχη κ. Κατσιφάρα. Θέσαμε το ζήτημα των αντισταθμιστικών οφελών που έπρεπε να πάρει η περιοχή. Γιατί, για παράδειγμα η Αττική ξεδιψάει από το Μόρνο και ο Μόρνος βρίσκεται στη Δυτική Ελλάδα. Αντισταθμιστικά δεν έπρεπε να πάρουμε κάτι; Υπήρχε διάθεση πολιτικά να βοηθούμε με άλλο τρόπο στο φυσικό αέριο όμως δεν έβγαινε το κόστος. Τελικά διερευνήσαμε νέους μεθόδους για να έρθει το φυσικό αέριο στην περιοχή μας. Γνωρίζαμε πόσο μεγάλα οικονομικά οφέλη συνεπάγεται η λύση του φυσικού αερίου και έτσι οδηγηθήκαμε στη λύση και την ιδέα της θαλάσσιας μεταφοράς. Μια θαλάσσια μεταφορά που για λόγους που είναι γνωστοί και επειδή υπήρχαν επιχειρηματικά οφέλη , οδήγησαν στο να ναυαγήσει η συγκεκριμένη ιδέα. Η ΔΕΠΑ, που ήταν και παραμένει αρμόδια πάροχος, προσπάθησε να εξασφαλίσει στο λιμάνι της Πάτρας τη χρηματοδότηση μελετών για αέριο ναυσιπλοΐας. Σημειωτέον ότι υπάρχει μια ντιρεκτίβα, σύμφωνα με την οποία σύντομα ένα μεγάλο ποσοστό των καραβιών θα πρέπει να έχουν ως καύσιμο υγροποιημένο φυσικό αέριο. Αυτό σημαίνει πεδίο δόξης λαμπρό για όσους το διαθέτουν και είναι λίγοι. Έτσι, όταν η κοινότητα νομοθετεί κάτι, υπάρχουν τα εργαλεία εκείνα που το υποστηρίζουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση νομοθέτησε μια αλλαγή , σύμφωνα με τα οποία από τα καράβια αντί για μαζούτ θα χρησιμοποιούσαν υγροποιημένο φυσικό αέριο. Στην αλλαγή αυτή δεν μπορείς να εγκλωβίσεις κανένα επιχειρηματία εάν δεν του δόσεις κίνητρα. Τα κίνητρα δόθηκαν και υπήρχαν προγράμματα όπου μέσω του ΟΛΠΑ το Υπουργείο έβαλε το λιμάνι της Πάτρας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Με τον τρόπο αυτό η ΔΕΠΑ μαζί με έναν κύκλο εταιρειών κατάφερε να μελετήσει τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στο λιμάνι της Πάτρας. Όμως τις εγκαταστάσεις δεν τις μελέτησε μόνο για τις ανάγκες του λιμανιού, γιατί είναι στοχαστικό όταν η κίνηση στο λιμάνι δεν είναι δεδομένη, να εγκλωβίσεις το αέριο μόνο στο λιμάνι. Υπήρξε η μέριμνα και για να μεταφερθεί το φυσικό αέριο και στην πόλη. Έτσι, ως συμπληρωματικό έργο, η ΔΕΠΑ αποφάσισε να διοχετευτεί όσο αέριο περίσσευε στον αστικό ιστό . Αποτέλεσμα να χωροθετήσει μια εγκατάσταση τροφοδοσίας στο λιμάνι της τάξεως των 10.000 κυβικών. Τεράστιο νούμερο, γιατί ουσιαστικά η Πάτρα μπορεί να καλυφθεί με υποπολλαπλάσιο αριθμό κυβικών φυσικού αερίου. Μέσα σε όλο αυτό το Τεχνικό Επιμελητήριο έχει βάλει στόχο την βελτίωση της ζωής των πολιτών. Με υψηλό αίσθημα ευθύνης και επειδή από την θάλασσα δεν ήταν δυνατόν να διέλθει το αέριο, αποφασίσαμε να έρθει στην πόλη οδικά.
Η ιδέα αυτή όμως εγείρει σοβαρά ζητήματα κινδύνων. Πώς τους ξεπεράσατε;
Ψάξαμε να δούμε πώς γίνονται οι αντίστοιχες μεταφορές και καταλήξαμε με τη ΔΕΔΑ, που είναι η επιχείρηση που ασχολείται με τις κατασκευές δικτύων, για να δούμε πώς θα παραχετεύουμε το φυσικό αέριο στο δίκτυο. Μιλάμε δηλαδή για οδική μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου το όποιο θα έρχεται σε συγκεκριμένες εγκαταστάσεις τροφοδοσίας που θα παροχετεύουν το δίκτυο. Ο Δήμος είχε πει «όχι στο λιμάνι», άρα έπρεπε να βρούμε αλλού χώρους για τις εγκαταστάσεις. Για να γίνει ένα τέτοιο έργο απαιτείται συναίνεση. Δεν λέω ότι ήταν ιδεοληψία η άρνηση του Δήμου, μιας και μιλάμε για 10.000 κυβικά υγροποιημένου αερίου. Ποσότητα που και το Υπουργείο αναγνώρισε ότι ήταν τεράστια και ζήτησε την ανασχεδιασμού ορισμένων πραγμάτων. Στόχος να γλιτώσουμε την πόλη από αδιέξοδα. Τότε παρουσία του Περιφερειάρχη, του Δημάρχου και του τότε Γραμματέας ΕΣΠΑ αναλάβαμε την πρωτοβουλία να υποδείξουμε τους χώρους, σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Τέλος Ιανουαρίου 2019 γνωστοποιήσαμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο όλες τις δυνητικές θέσεις χωροθέτησης σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΔΕΔΑ. Άρα το ΤΕΕ έχει γνωστοποιήσει τις θέσεις. Εάν υπάρχει άλλος τρόπος να έρθει το φυσικό αέριο στην περιοχή μας, να το κουβεντιάσουμε. Εκείνο που πρέπει να γίνει πάση θυσία είναι το φυσικό αέριο να φθάσει στην περιοχή. Να μάθουμε να ζούμε με αυτό, να δούμε τις ωφέλειες και στη συνέχεια. Ζητήσαμε να μπουν οι αυστηρότερες προδιαγραφές που υπάρχουν στην κοινότητα. Και τότε η ΔΕΔΑ απάντησε ότι θα πάμε με τις αυστηρότερες που υπάρχουν. Αυτό γιατί το ΤΕΕ έχει σε προτεραιότητα την ασφάλεια του πολίτη.
Πλέον μετά από όλα αυτά δεν δικαιούνται κανένας να ενεργήσει με τρόπο που θα χάσει ο πολίτης και κάτοικος της Πάτρας, τη δυνατότητα να τροφοδοτηθεί με φθηνό καύσιμο. Είναι δεδομένο ότι προφανώς η ΔΕΠΑ και ΔΕΔΑ έχουν γίνει ΑΕ και υπάρχει επιχειρηματικό όφελος για όλα αυτά. Γι αυτό κάναμε αγώνα να συμπεριληφθούν και άλλες περιοχές στο σχεδιασμό, όπως ο Πύργος και το Αγρίνιο. Δεν ήταν δυνατόν να βγουν οι μεγάλες πόλεις εκτός. Έτσι εκτός από τις τρεις πόλεις στο σχεδιασμό για φυσικό αέριο περιλαμβάνεται και η ΒΙΠΕ.
Είμαστε όμως στο σημείο που ο Δήμος αρνείται να υπογράψει το μνημόνιο συνεργασίας με την Περιφέρεια; Φοβάστε ότι θα χαθεί η ευκαιρία;
Δεν είναι κακό ότι αρνείται. Αρκεί να αρνείσαι δημιουργικά. Είναι δικαίωμα του οποιουδήποτε να αρνείται. Με αυτό τον τρόπο δημιουργεί θετική επιτάχυνση στις διαδικασίες. Ο Δήμος έχει μια πάγια θέση που μακάρι να μπορούσαμε να την ικανοποιήσουμε. Είναι η πάγια θέση του υπερ του αγωγού όμως η θέση αυτή δεν μπορεί να είναι περιοριστική ως προς τον οποιοδήποτε άλλο τρόπο έλευσης του αερίου στη Δυτ. Ελλάδα, εάν αυτό δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Προφανώς ο Δήμος έχει μια πολιτική θέση, καλά κάνει και την εκφράζει αλλά μέχρι εκεί. Από την άλλη η μη συνυπογραφή του συμφώνου συνεργασίας δεν λέει τίποτα. Γιατί δεν είναι κάποια απαιτητή διαδικασία για την υλοποίηση του εγχειρήματος. Όμως σε καμία περίπτωση δεν έχει δικαίωμα να είναι ενάντια στο συμφέρον των πολιτών του. Επειδή δεν είναι απαραίτητο της διαδικασίας ας μην το υπογράψει, όμως ας βοηθήσει στη διαδικασία χωροθέτησης και αδειοδότησης του έργου. Δεν υπάρχει κανένα τέτοιοι πρόβλημα και δεν βλέπω γιατί δημιουργήθηκε αυτή η ένταση. Ο Δήμος έχει μια πολιτική τοποθέτηση όμως από εκεί και πέρα εάν δεν είναι συμμέτοχος και δημιουργήσει μια ανάδραση στις διαδικασίες εξέλιξης, τότε προφανώς υπάρχει πρόβλημα.
Για να δοθεί μια διέξοδος στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, εσείς ως ΤΕΕ τι προτείνετε;
Χρειάζεται άμεσα να υπάρξει μια πρωτοβουλία από τον κύριο του έργου που θα φωνάξει όλους τους παράγοντες της περιοχής και να γίνει μια συνάντηση και να αποφασιστεί η χωροθέτηση. Παράλληλα η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος να αποφασίσει στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για ένταξη της ΔΕΔΑ, που είναι κύριος του έργου, στο ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδος για να μπορέσει να γίνει η ένταξη εντός του έτους, ώστε να διασφαλίσουμε απόλυτα μέχρι το τέλος της χρηματοδοτικής περιόδου και τα χρήματα για το συγκεκριμένο έργο και να ξεκινήσει η κατασκευή του.
Φοβάστε ότι το έργο θα χαθεί;
Είναι στο χέρι αυτών που έχουν τα ηνία της Πολιτείας. Η αίσθηση μου είναι ότι είναι τελευταία ευκαιρία για το έργο. Κάνω έκκληση σε όλες τις πλευρές ότι το θέμα δεν είναι τόσο πολιτικό. Το θέμα είναι κοινωνικό, είναι προς το συμφέρον όλων και όχι κάποιων. Θα πρέπει να δείξουμε μια υπέρβαση ώστε να συνδράμουμε όλοι προς την κατεύθυνση αυτή. Όποιος καθίσει απέναντι με την ωριμότητα που έχει πάρει το έργο και στη φάση που είμαστε, εάν χαθεί θα το χρεωθεί. Κανένας δεν θέλει να εγκλωβίσει την πόλη και να χρεωθεί κάτι τέτοιο. Όλοι στο τέλος της ημέρας θέλουν να είναι πατέρες ενός τέτοιου έργου και κανένας μαύρο πρόβατο.
Το ζήτημα έχει τεθεί κατά κόρον και στο Forum Ενέργειας που οργανώνεται συστηματικά στην Πάτρα. Πιστεύετε έχει ωριμάσει η ιδέα του φυσικού αερίου στο μέσο νοικοκυριό; Θα επιδιώξει μια σύνδεση που θα του παρέχει έναν διαφορετικό τρόπο ενέργειας;
Είναι ένα Forum που έχει διαδραματίσει ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στο να φθάσουμε από ιδέα να γίνει πράξη. Είναι ένας ετήσιος θεσμός πλέον της Δυτικής Ελλάδας που έχει παίξει καταλυτικό ρόλο και στο θέμα του φυσικού αερίου. Το πατρινό νοικοκυριό θέλει αυτό τον τρόπο. Η ΔΕΔΑ θα ξεκινήσει να δέχεται αιτήσεις για συνδέσεις και τότε θα διαπιστώσετε ότι η διείσδυση του φυσικού αερίου θα είναι μεγαλύτερη από άλλες περιοχές. Ο λόγος είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια με την προεργασία που έχει κάνει το ΤΕΕ Δυτ. Ελλάδος και τη δημοσιότητα που έχει δώσει, έχει μπολιαστεί στην ιδέα του κάθε συμπολίτη το φυσικό αέριο. Δεν είναι όπως στην Αθήνα που είναι άλλα τα κριτήρια. Ο κόσμος ενημερώθηκε και ένοιωσε ότι αδικείται που δεν το έχει.
ΠΗΓΗ:»ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» TEYXOS 1157 – 29/5/2020
Σχετικά θέματα:
-Σύσκεψη δημάρχου Πατρέων με τους επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων για Φυσικό αέριο
-Δήμος Πατρέων:Ποιος αλήθεια θέλει να έρθει το φυσικό αέριο στην Πάτρα και Δυτ.Ελλάδα;
-Α.Κατσιφάρας: «δυσοίωνη»εξέλιξη για το Φυσικό Αέριο στη Δυτική Ελλάδα
-Γρ. Αλεξόπουλος:Σύγκληση Δημοτικού Συμβουλίου για Φυσικό Αέριο
-Ν.Νικολόπουλος: Ερώτηση προς τον Δήμαρχο Πατρέων για το Φυσικό Αέριο
-ΣΕΒΙΠA για τις πρόσφατες εξελίξεις στο Φυσικό Αέριο στη Δυτική Ελλάδα
