Του Παναγιώτη Γιαλένιου εκδότη του «Συμβούλου Επιχειρήσεων»
Η αβεβαιότητα για το αύριο της Ελληνικής Οικονομίας, λόγω κορωνοϊού σε συνδυασμό με τις επικίνδυνες εξελίξεις στα εθνικά θέματα λόγω της επιθετικότητας της Τουρκίας αλλά και το τεταμένο πολιτικό σκηνικό, με τις απομαγνητοφωνημένες αποκαλύψεις και τις αλληκατηγορίες για «σκάνδαλα και συμμορίες» των βασικών μας πολιτικών εκπροσώπων, αποτελούν εκρηκτικό μίγμα που μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκραγεί με απρόβλεπτες συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία μας.
Στον αντίποδα, η καλή συγκυρία να έχει ο εθνικός μας «κορβανάς» χρήματα στο ταμείο,(από την σκληρή φορολογία των προηγούμενων χρόνων)που αιμοδοτούν αυτούς τους δύσκολους μήνες την οικονομία και επιτρέπουν ανακουφιστικές πολιτικές.
Μεγάλη βεβαίως η δημόσια συζήτηση για το εύρος αυτών των ανακουφιστικών μέτρων και τον έως τώρα προσανατολισμό τους.
Μέχρι σήμερα οφείλουμε να επισημάνουμε ότι ανεξαρτήτως ελλείψεων και παραλείψεων, τα οικονομικά μέτρα που έχουν ληφθεί, έχουν λειτουργήσει σε μεγάλο βαθμό υποστηρικτικά στην επιβίωση σημαντικών ομάδων πολιτών και έχουν αποτρέψει βίαιες εξελίξεις στη μικρή επιχειρηματικότητα.
Όλα όμως όσα έχουν γίνει σε μεγάλο βαθμό λειτουργούν αποπροσανατολιστικά από τα μείζονα προβλήματα που έρχονται στην οικονομία.
Κυρίως ο αποπροσανατολισμός έχει ένα όνομα: εφησυχασμός.
Που συνοδεύεται και από την διάδοση ορισμένων κακών συνηθειών σε ευαίσθητα τμήματα της κοινωνίας, όπως η νεολαία μας.
Ως μια τέτοια κακή συνήθεια, που δεν είναι χαρακτηριστικό βέβαια μόνο της εποχής του κορωνοϊού αλλά έρχεται από παλιά, είναι αυτή της επιδοματικής επιβίωσης, ταυτόχρονα με την άμβλυνση των φιλοδοξιών της νεολαίας μας για δημιουργική επαγγελματική πορεία.
Με άλλα λόγια αναφερόμαστε στη συνήθεια του επιδόματος ανεργίας που προτιμείται από τον σχεδόν ισόποσο μισθό μιας κακοπληρωμένης οκτάωρης εργασίας σε συνδυασμό, με την ελαχιστοποίηση του κόστους ζωής με την παραμονή των νέων στην οικογενειακή στέγη και πέραν των 30 και 35 ετών, με τη μη ανάληψη ευθυνών και με την «επάρκεια του ενός fredo» ημερήσιας διασκέδασης στις άπειρες καφετέριες της πόλης.
Καφετέριες που αποτελούν δυστυχώς και το επενδυτικό όνειρο μεγάλο μέρους της νεολαίας μας, που πείθονται από την πλασματική εικόνα υγιούς και εύκολης δραστηριότητας που εμφάνιζαν (μέχρι που παρουσιάστηκε ο κορωνοϊός και δείχνει να γκρέμισε προσωρινά αυτή την εικόνα)
Στο εφησυχασμό και τις προαναφερθείσες κακές συνήθειες να προσθέσουμε και τη χαλάρωση στα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό, που είναι βέβαιο ότι δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ολική επαναφορά του.
Στη χαλάρωση βέβαια να σημειώσουμε ότι εκτός της προσωπικής ευθύνης λειτουργούν ενισχυτικά και πολλοί από τους πρωταγωνιστές της περιόδου της έξαρσης της πανδημίας , που «κεφαλοποιώντας» την δημοσιότητα της περιόδου της καραντίνας, που τους ενέδυσε μανδύα «σταρ», πρωταγωνιστούν πλέον συμβουλεύοντάς μας στις life style εκπομπές και στα αντίστοιχα περιοδικά, προσθέτοντας στα προσωπικά και οικογενειακά τους βιογραφικά αγιογραφίες και πρωτοσέλιδα.
Χωρίς να ακυρώνουμε και αυτή τη διάσταση των προσωπικών φιλοδοξιών και της υποστηρικτικής προς αυτό δημοσιογραφίας, θέτουμε απλώς τον προβληματισμό μήπως κυρίως τη χαλαρότητα της κοινωνίας ενισχύουν όταν αυτή βλέπει αυτούς που θέλει να εμπιστευτεί περισσότερο στα σαλόνια της προσωπικής και οικογενειακής προβολής και λιγότερα στα πεδία των μαχών.
Θεωρούμε ότι αντισώματα στην αβεβαιότητα, στον εφησυχασμό και στη χαλαρότητα και κυρίως σε ότι έχει να κάνει με την οικονομική μας προοπτική τα επόμενα χρόνια, μπορούν να παραχθούν μόνο με «παραγωγικά εμβόλια».
Ως τέτοια και μέχρι να φτάσουν σε εμάς και τα άλλα πραγματικά εμβόλια της επιστήμης που θα πολεμήσουν αποτελεσματικά τον κορωνοϊό, θεωρούμε τις άμεσες δημόσιες επενδύσεις σε μικρά και μεσαία έργα κυρίως της ελληνικής περιφέρειας.
Τα πολλά ή λιγότερα από τα αρχικά προσδοκόμενα χρήματα της κοινοτικής αλληλεγγύης λόγω κορωνοϊού που αποφασίστηκαν πρόσφατα για όλες της χώρες της Ε.Ε μπορούν να αποτελέσουν πραγματικό «σωσμό» για να δημιουργήσουμε ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο στη θέση του ετοιμόρροπου σχεδόν μονοδιάστατου τρόπου ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας των τελευταίων πολλών δεκαετιών.
Όλα όσα συζητούνται και θα συζητηθούν το επόμενο διάστημα και με αφορμή την έκθεση της «Επιτροπής Πισσαρίδη» θα πρέπει να εστιάσουν σε αυτήν την ανάγκη.
Η υλοποίησή της οφείλει να εμπεριέχει μια πολύ απλή και κατανοητή μαζικά στους πολίτες επιλογή:
Τα ικανά για εργασία μέλη των ελληνικών οικογενειών (που ένα στα τρια είναι ανέργο και σε μεγάλο βαθμό οι υπόλοιποι έχουν κακοπληρωμένη εργασία) να πηγαίνουν στις οικογένειές τους μεροκάματα και όχι επιδόματα του ΟΑΕΔ.
Τα μικρά και μεσαία δημόσια έργα, που μπορούν να προγραμματιστούν τα επόμενα χρόνια με τα δισεκατομμύρια που μας υπόσχονται οι κυβερνώντες μπορούν να πετύχουν αυτήν την αλλαγή.
Ταυτόχρονα με διαδικασίες που θα οδηγήσουν τους πολίτες στο να αποβάλουν την κακή συνήθεια τους «επιδοματικού κάθομαι» και θα στηρίξουν το «αξιοπρεπώς εργάζομαι» σε έργα υποδομών, στον πρωτογενή τομέα και σε ότι νέο περί αυτά δημιουργείται.
Μια τέτοια επιλογή νομίζουμε ότι είναι το πραγματικό «εμβόλιο» αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας