Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να καταχωρίσει την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) με τίτλο «Δικαίωμα θεραπείας». Οι διοργανωτές της ΕΠΠ απευθύνουν έκκληση στην Ένωση «να θέσει τη δημόσια υγεία πριν από το ιδιωτικό κέρδος [και] να καταστήσει τα εμβόλια κατά των πανδημιών και τις θεραπείες παγκόσμια δημόσια αγαθά, δωρεάν προσβάσιμα σε όλους».
Η ΕΠΠ απαριθμεί τους ακόλουθους στόχους:
- Να ληφθεί μέριμνα ώστε τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, να μην παρεμποδίζουν την προσβασιμότητα ή τη διαθεσιμότητα μελλοντικού εμβολίου ή αγωγής για την αντιμετώπιση του COVID-19·
- Να εξασφαλιστεί ότι η νομοθεσία της ΕΕ για τα δεδομένα και την εμπορική αποκλειστικότητα δεν περιορίζει την άμεση αποτελεσματικότητα των υποχρεωτικών αδειών που εκδίδουν τα κράτη μέλη·
- Να θεσπιστούν νομικές υποχρεώσεις για τους δικαιούχους των ταμείων της ΕΕ με σκοπό την ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με την τεχνολογία υγείας, τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και/ή δεδομένα σχετικά με μια τεχνολογία ή δεξαμενή διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας όσον αφορά τον COVID-19·
- Να θεσπιστούν νομικές υποχρεώσεις για τους δικαιούχους των ταμείων της ΕΕ όσον αφορά τη διαφάνεια στις δημόσιες διαβουλεύσεις, το κόστος παραγωγής, καθώς και τις ρήτρες προσβασιμότητας και οικονομικής προσιτότητας σε συνδυασμό με μη αποκλειστικές άδειες.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ΕΠΠ είναι παραδεκτή από νομικής άποψης, καθώς πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις και, κατά συνέπεια, αποφάσισε να την καταχωρίσει. Η Επιτροπή δεν εξέτασε σε αυτό το στάδιο την ουσία της πρωτοβουλίας.
Επόμενα βήματα
Ύστερα από τη σημερινή καταχώριση της ΕΠΠ, οι διοργανωτές μπορούν να ξεκινήσουν, μέσα στους επόμενους 6 μήνες, τη διαδικασία συλλογής υπογραφών υποστήριξης εντός ενός έτους. Εάν η πρωτοβουλία συγκεντρώσει, μέσα σε ένα έτος, 1 εκατομμύριο δηλώσεις υποστήριξης από τουλάχιστον 7 διαφορετικά κράτη μέλη, η Επιτροπή θα πρέπει να αντιδράσει εντός 6 μηνών. Η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει είτε να δώσει συνέχεια στο αίτημα είτε όχι. Και στις δύο περιπτώσεις, θα πρέπει να αιτιολογήσει το σκεπτικό της.
Ιστορικό
Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών θεσπίστηκε με τη Συνθήκη της Λισαβόνας ως ένα μέσο για να μπορούν οι πολίτες να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ατζέντας της ΕΕ. Άρχισε να εφαρμόζεται επισήμως τον Απρίλιο του 2012.
Αφού καταχωριστεί επίσημα, μια Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών επιτρέπει σε 1 εκατομμύριο πολίτες από τουλάχιστον το ένα τέταρτο των κρατών μελών της ΕΕ να ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για νομική πράξη σε τομείς στους οποίους έχει τη σχετική αρμοδιότητα.
Σύμφωνα με τις προϋποθέσεις για το παραδεκτό μιας πρωτοβουλίας, 1) η προτεινόμενη δράση δεν βρίσκεται καταφανώς εκτός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής δυνάμει των οποίων μπορεί να υποβάλει πρόταση για την έκδοση νομικής πράξης, 2) δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική, επιπόλαιη ή κακόβουλη και 3) δεν αντίκειται με προφανή τρόπο στις αξίες της Ένωσης.
Από την έναρξη της ΕΠΠ, η Επιτροπή έχει καταχωρίσει συνολικά 75 πρωτοβουλίες πολιτών και έχει απορρίψει 26.
Για περισσότερες πληροφορίες
Ιστότοπος της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών
ΕΠΠ που βρίσκονται στο στάδιο της συγκέντρωσης υπογραφών
Φόρουμ για την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών
