Toυ Γιώργου Ηλιόπουλου
Πολιτικές αντιπαραθέσεις και πλήθος συζητήσεων προκάλεσε την περασμένη
εβδομάδα το έργο του Φράγματος Πείρου-Παραπείρου, ένα έργο που μετά από 60 και πλέον χρόνια από την αρχική ιδέα, φθάνει στην τελική ευθεία.
Ήδη το Υπουργείο Υποδομών έχει προχωρήσει σε δημοπράτηση της τελευταίας φάσης του έργου που περιλαμβάνει τη δημιουργία δικτύου για όσους οικισμούς της Αχαΐας δεν έχουν συνδεθεί για την ύδρευση από τους ποταμούς Πείρο και Παραπείρο. Για το θέμα παρενέβη με ραδιοφωνική του συνέντευξη ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση με τις επιλογές της έδωσε λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα. Στην τοποθέτηση του υπουργού απάντησε ο Δήμαρχος Πατρεών Κώστας Πελετίδης τονίζοντας ότι μέλημά του Δήμου είναι να μην φορτωθούν οι πολίτες το επιπλέον κόστος. Ανακοίνωση εξέδωσε χθες και η παράταξη του Γρηγόρη Αλεξόπουλου. Και όπως ήταν αναμενόμενο, ο διαγωνισμός προκάλεσε το ζωηρό ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών του κατασκευαστικού κλάδου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η αποσφράγιση των προσφορών έγινε στις 23 Δεκεμβρίου για την επιλογή του αναδόχου. Όμως το ποια εταιρεία έχει επιλεγεί δεν είναι γνωστό, μιας και απαιτείται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για τη μελέτη του κάθε φακέλου. Την περασμένη εβδομάδα το συγκεκριμένο ζήτημα προκάλεσε σοβαρές πολιτικές αντιπαραθέσεις σε τοπικό επίπεδο σε μια θυελλώδη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρα. Ο «Σ.Ε.» προσπαθεί με ψύχραιμη ματιά και πέρα από την πολιτική φόρτιση, να καταγράψει σε ποια φάση βρίσκεται σήμερα το έργο και ποιες οι ουσιαστικές εξελίξεις.
Το έργο
Όπως προαναφέραμε το ενδιαφέρον για την τελική φάση κατασκευής αλλά και διαχείρισης του Φράγματος ήταν μεγάλο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν εκδηλώσει εν διαφέρον τρία σχήματα για το υπόλοιπο των εργασιών του έργου, που φθάνουν τα 24, 3 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για τις κοινοπραξίες:
• Intrakat – Γκολιόπουλος ΑΤΕ
• Τεχνική Εταιρεία Χριστόφορος Κωνσταντινίδης – Εργοδυναμική Πατρών ΑΤΕ
• Μεσόγειος Ανώνυμη Τεχνική Εμπορική Κτηματική Εταιρεία – ΔΤ Μεσόγειος ΑΕ.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Intrakat, συμφερόντων οικογένειας Κόκκαλη, κατασκεύασε και ήδη έχει αναλάβει την λειτουργία και τη συντήρηση του διυλιστηρίου και των αγωγών υδροδότησης στο φράγμα του Αστερίου, οπότε δεν θα είχε κανένα λόγο να μην προχωρήσει στην κατάθεση προσφοράς, γνωρίζοντας εκ του σύνεγγυς τις ιδιαιτερότητες του έργου. Οι ίδιες πληροφορίες επίσης αναφέρουν ότι φέρεται να προηγείται στο διαγωνισμό ως προς τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί για το συγκεκριμένο έργο. Από τον διαγωνισμό πάντως λείπει η εταιρεία «Μηχανική»,
η οποία ήταν ο εργολάβος των βασικών εγκαταστάσεων του φράγματος, που ήδη έχει τεθεί σε λειτουργία. Για τους παράγοντες του κατασκευαστικού κλάδου μια τέτοια απουσία εί ναι ηχηρή, ωστόσο άγνωστοι είναι οι λόγοι για τους οποίους το συγκεκριμένο σχήμα αποφάσισε να απόσχει από τον διαγωνισμό.
Τι θα αναλάβει ο ανάδοχος
Μεταξύ άλλων η εταιρεία που θα επιλεγεί θα αναλάβει τη
συντήρηση του φράγματος, δεδομένου ότι αυξομειώνεται ο όγκος του νερού ορισμένες εποχές του χρόνου, κάτι που δημιουργεί νέα δεδομένα. Η εταιρεία που θα επιλεγεί, θα αναλάβει την ευθύνη για την επόμενη πενταετία, διάστημα που θεωρείται εύλογο ώστε να διαφανούν ορισμένες αστοχίες ή ατέλειες. Στα πλαίσια της δοκιμαστικής λειτουργίας του φράγματος ένας μεγάλος όγκος νερού μεταφερόταν από το φράγμα στα διυλιστήρια του Δήμου της Πάτρας. Αυτό έγινε φέτος το καλοκαίρι που η βροχόπτωση ήταν ελάχιστη με αποτέλεσμα στην Πάτρα να υπάρξει σοβαρή έλλειψη νερού. Έτσι αποφασίστηκε να γίνει μεταφορά νερού από το φράγμα Πείρου-Παραπείρου. Πάντως ως προς το σκέλος των εργασιών, αυτές χωρίζονται σε τρεις φάσεις:
1ο τμήμα εργολαβίας:
Περιλαμβάνει τις συμπληρωματικές εργασίες, που απαιτούνται να εκτελεστούν για την ασφαλή λειτουργία των κατασκευασμένων έργων φράγματος Αστερίου, την ύδρευση της βορειοδυτικής περιοχή ύδρευσης του νομού Αχαΐας, διυλιστηρίων Αστερίου και αγωγού μεταφοράς αδιύλιστου νερού, από το φράγμα Αστερίου στα διυλιστήρια της Πάτρας.
2ο τμήμα εργολαβίας:
Περιλαμβάνει την κατασκευή των έργων επέκτασης των δικτύων ύδρευσης στους υπόλοιπους οικισμούς του Ν. Αχαΐας. Τα έργα αποτελούν επεκτάσεις των ήδη κατασκευασμένων έργων υδροδότησης Πάτρας, ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας και οικισμών. Με τα έργα αυτά ολοκληρώνεται το σχέδιο υδροδότησης από τον ταμιευτήρα Αστερίου. Ειδικότερα περιλαμβάνεται η κατασκευή αγωγών υδροδότησης στο φράγμα Αστερίου για το πολεοδομικό συγκρότημα της Πάτρας, τη βιομηχανική περιοχή της πόλης και των δήμων Ερυμάνθου και Δυτικής Αχαΐας.
3ο τμήμα εργολαβίας:
Περιλαμβάνει τις εργασίες 24ωρης και επί επτά ημέρες την εβδομάδα συνεχούς
λειτουργίας και συντήρησης του έργου, δηλαδή η δοκιμαστική και αποδοτική λειτουργία και συντήρηση των εγκαταστάσεων, η λειτουργία και συντήρηση υδραγωγείων, και η παρακολούθηση, λειτουργία και συντήρηση των φραγμάτων και ταμιευτήρων Αστερίου και Βαλμαδούρας, και των υπολοίπων εγκαταστάσεων. Το διάστημα θα είναι πέντε χρόνια. Ως προς το χρονοδιάγραμμα των εργασιών προβλέπεται οι εγκαταστάσεις να έχουν τεθεί σε πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2024, εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις και άλλες δυσκολίες που θα αλλάξουν το πλάνο.
Η χρηματοδότηση
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το συγκεκριμένο έργο θα χρηματοδοτηθεί με 16 εκατομμύριά ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, ενώ περίπου άλλα 8,5 εκατομμύρια ευρώ έχουν δεσμευθεί από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, δεδομένου ότι οι υπηρεσίες συντήρησης και λειτουργίας δεν χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ.
Ποιος θα αναλάβει τον φορέα;
Το γεγονός ότι ιδιωτική εταιρεία θα αναλάβει για τα επόμενα πέντε χρόνια τη
διαχείριση του φράγματος δημιούργησε ζωηρές συζητήσεις και στο Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρας που συνεδρίασε την περασμένη εβδομάδα. Εκτοξεύθηκαν βολές περί «μη σεβασμού της Δημοκρατίας» αλλά και άλλες κατηγορίες σε βάρος της δημοτικής αρχής που απάντησε σχετικά. Αφορμή στάθηκε το γεγονός ότι από τον περασμένο Μάρτιο το Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρας είχε λάβει απόφαση για σύσταση διαδημοτικού φορέα. Ο Δήμος θεωρεί ότι με τη σύσταση διαδημοτικού
φορέα η κυβέρνηση θα μεταθέσει την ευθύνη είσπραξης του κόστους κατασκευής του φράγματος στην τοπική αυτοδιοίκηση και εκείνη αναγκαστικά στους πολίτες. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι θα αυξηθούν υπέρογκα τα δημοτικά τέλη. Κατά την δημοτική
αρχή, η ανάθεση σε ιδιώτη της συντήρησης του φράγματος δεν συνεπάγεται ότι θα
αναλάβει ιδιωτική εταιρεία και την χρήση του. Υπάρχουν φωνές που ξεκαθαρίζουν ότι
δεν υπάρχει κανένας λόγος βιασύνης, δεδομένου ότι το διάστημα που απομένει είναι
αρκετό ώστε βήμα -βήμα να ξεκινήσει η σύσταση του φορέα έπειτα από σχετικό διάλογο. Από την άλλη η αντιπολίτευση σχετίζει την παρουσία ιδιώτη στο φράγμα με το ότι θα αναλάβει εξ ολοκλήρου το έργο το επόμενο διάστημα. Ο Δήμος απαντά ότι δεν ανοίγεται «κερκόπορτα» για να παραδοθεί εξ ολοκλήρου το έργο σε ιδιωτικά συμφέροντα, όπως κατηγορείται. Η απόφαση για την σύσταση του φορέα είχε ληφθεί στις στις 4 Μαρτίου 2020. Σε εκείνη τη συνεδρίαση το Δημοτικό Συμβούλιο είχε αποφασίσει ότι ο Δήμος Πατρέων θα μετείχε στον υπό σύσταση Διαδημοτικό Φορέα Διαχείρισης και Λειτουργίας του φορέα του φράγματος Πείρου – Παραπείρου με εκπροσώπηση στο Διοικητικό Συμβούλιο «με στόχο την παροχή άφθονου, ποιοτικά καλύτερου και φθηνότερου νερού». Επίσης, στο ψήφισμα αναφερόταν ότι δεν θα συμμετέχει ιδιώτης. Στη μετοχική σύνθεση κατά 51% τουλάχιστον θα συμμετείχαν οι Δήμοι Πατρέων, Ερυμάνθου και Δυτικής Αχαΐας, όπως και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Οι προσεγγίσεις του κάθε Δήμου για τον τρόπο λειτουργίας του νέου Φορέα
Η πρόταση για δημιουργία Διαδημοτικού Φορέα σημαίνει ότι θα συμμετάσχουν σε αυτόν οι Δήμοι Πατρέων, Ερυμάνθου και Δυτικής Αχαΐας.
Πως όμως υποδέχονται τη συγκεκριμένη εξέλιξη; Όπως τονίζει στον «Σ.Ε.» η Αναστασία Τογιοπούλου, Αντιδήμαρχος Δημοτικών Ενοτήτων Μεσσάτιδας, Παραλίας και Βραχνεΐκων, που θα υδροδοτηθούν από το Φράγμα: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος σύστασης φορέα από τώρα. Το έργο δεν είναι περαιωμένο, ούτε μας πιέζει ο χρόνος. Δεν είναι αυτό που θα δώσει τώρα λύση στο πρόβλημα της υδροδότησης της πόλης. Η σύσταση του φορέα τώρα απαιτεί εταιρικό κεφάλαιο του κάθε Δήμου που θα συμμετάσχει και που θα πρέπει να το καταθέσει. Ακολούθως πρέπει να υπάρξει Διοικητικό Συμβούλιο, να οριστεί πρόεδρος και να πληρώνονται έξοδα παράστασης του ιδίου και των ειδικών συνεργατών του. Θα τρέχουν υποχρεώσεις οικονομικές χωρίς όμως το έργο να είναι ολοκληρωμένο». Η ίδια εκτιμά ότι υπάρχει χρόνος ώστε να γίνουν οι ανάλογες κινήσεις και να συσταθεί ο Φορέας Διαχείρισης με τους όρους που χρειάζεται ένα τέτοιο έργο. Το γεγονός ότι θα αποδοθεί το έργο σε ιδιωτική εταιρεία να το διαχειρίζεται για τα επόμενα πέντε χρόνια, δεν δημιουργεί κατά την ίδια «τετελεσμένα» ούτε αποτελεί λόγο για να επισπευστούν οι διαδικασίες. Μάλιστα είχε προχωρήσει και σε σχετική αρθρογραφία για το ζήτημα. Ανήσυχοι ωστόσο εμφανίζονται οι δήμαρχοι Δυτικής Αχαΐας και Ερυμάνθου για την συγκεκριμένη εξέλιξη.
Μιλώντας στον «Σ.Ε.» ο Δήμαρχος Δυτικής Αχαΐας Σπύρος Μυλωνάς τονίζει ότι: «Φοβάμαι ότι υπάρχει πιθανότητα ιδιωτικοποίησης. Είναι όλα τα σενάρια ανοικτά. Όταν η τοπική αυτοδιοίκηση είναι απούσα και βάζει στόχους που δεν μπορούν να υλοποιηθούν, ο κίνδυνος να ξεφύγει από τα χέρια μας το έργο και να πάει οπουδήποτε, είναι ορατός και ρεαλιστικός». Και συνεχίζοντας επισημαίνει ότι «υπάρχει κίνδυνος από την ανυπαρξία της Αυτοδιοίκησης να παίξει ένα ρόλο. Εάν είμαστε αρνητικοί και αναζητούμε τη μάξιμουμ ιδεατή λύση, δεν είναι και ρεαλιστικό. Θα έλεγα οδηγεί τα πράγματα σε μια κατάσταση που είναι έξω από τις δικές μας αρμοδιότητες». Όπως εξηγεί ο κ. Μυλωνάς, το διάστημα που απομένει είναι αρκετό ώστε να μπορέσουν οι Δήμοι να καταλήξουν έγκαιρα και να αποφασίσουν ποιο μοντέλο θα ακολουθήσουν οι Δήμοι, ως διαχειριστές πλέον του έργου.
Σε σχέση με τη χρηματοδότηση του Φορέα, ο ίδιος εξηγεί ότι: «Για εμάς αυτό είναι
ζητούμενο, εφόσον πρόκειται για εξοπλισμό, υπηρεσίες κλπ. Πρέπει να χρηματοδοτηθούν από το κράτος και ένα μεγάλο κομμάτι των εξόδων να πληρωθούν από τους Δήμους. Για παράδειγμα η κατανάλωση του ρεύματος από τον Δήμο Δυτικής Αχαΐας και Πατρέων για την υδροδότηση φθάνει τα 3 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό το ποσό αυτομάτως θα το κερδίσουμε. Δεν μπορούμε όταν έχουμε ένα τέτοιο ποσό διαθέσιμό ότι δεν θα μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε το έργο».
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Ερυμάνθου Θεόδωρος Μπαρής αναφέρει ότι «είναι εύλογος ο φόβος τη ιδιωτικοποίησης όταν το χειρίζεται ιδιώτης. Δεν είναι άμεσος ο κίνδυνος, όμως δημιουργούνται συνθήκες και είναι ένα πρώτο βήμα. Ουσιαστικά μιλάμε για δύο ζητήματα: την επέκταση και την διαχείριση. Αυτός είναι και ο λόγος που έγινε η προκήρυξη του διαγωνισμού». Ο κ. Μπαρής σημειώνει ότι «η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αναλάβει το ρόλο της. Έτσι και αλλιώς ο διαγωνισμός τρέχει και θεωρώ ότι έχουμε το χρόνο για να συνεννοηθούμε, όσο το δυνατόν πιο σύντομα, για να διαχειριστούμε το συγκεκριμένο θέμα. Σεβόμαστε τις διαφορετικές προσεγγίσεις όμως η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να αναλάβει το έργο της διαχείρισης με τη βοήθεια της Πολιτείας
