Άρθρο του εκδότη του «Συμβούλου Επιχειρήσεων» Παναγιώτη Γιαλένιου
Μ. Παρασκευή σήμερα, μια μέρα που στους περισσότερους μας φέρνει μνήμες κυρίως από τα παιδικά μας χρόνια, τότε που στην οικογένεια και στην ενορία μας οι στιγμές ακολουθούσαν τις πατροπαράδοτες παραδόσεις, της νηστείας, του Επιτάφιου, του λυπητερού ήχου της καμπάνας, του θρήνου και των όμορφων ύμνων της εκκλησίας. Μαζί με το κυνήγι της μητέρας για να μην υποκύψουμε στον πειρασμό των πασχαλινών κουλουριών, που ήδη μοσχομύριζαν το σπίτι. Αλλά και με τη συμμετοχή, συνωμοτικά, στις παρέες που ετοίμαζαν τα βαρελότα της περιφοράς του Επιτάφιου και τα αυτοσχέδιους μηχανισμούς που θα φώτιζαν τη νύχτα και θα θύμιζαν σε όλους την ιδιαιτερότητα των στιγμών. Μαζί με το κάψιμο του Ιούδα, ως μια στιγμή αποδοκιμασίας κάθε είδους προδοσίας.
Η Ανάσταση είναι μόνο επανάσταση
Ταυτόχρονα η ημέρα κρύβει και την προσδοκία της Ανάστασης, την επόμενη βραδιά. Λέξη που ενσωματώνει μέσα της τεράστιο φορτίο, διαφορετικό κάθε φορά ανάλογα με τα προστάγματα της εποχής. Που πάντα βέβαια και άσχετα από την κατάσταση που επικρατεί στο κοινωνικό πεδίο, είναι εποχή Άνοιξης. Γιατί η έννοια της επιστροφής στη ζωή πάντα και σε όλες τις περιόδους, που η ανθρώπινη παρουσία συνοδεύεται και με παραδόσεις, είχε άμεση σχέση με την εποχή που συμβολίζει την αναγέννηση της Φύσης . Γιατί πάντα ο άνθρωπος είχε την έγνοια του θανάτου και σε όλες τις εποχές συναντάμε συμβολισμούς και παραδόσεις που υμνούν τη νίκη της ζωής επί του θανάτου. Και όλες κορυφώνουν αυτήν τη νίκη κυρίως την Άνοιξη, εποχή πέραν των άλλων και της γονιμότητας.
Στην πίστη μας την Χριστιανική αυτή η νίκη της ζωής επί του θανάτου έχει και ένα βαθύτερο νόημα, αυτό της Αγάπης προς τον πλησίον, προς αλλήλους ακόμη και προς εχθρούς.
Η Ανάσταση συνδυάζεται για τον καθένα προσωπικά ως κάτι που έχει να κάνει με την έξοδο από το σημαντικότερο κάθε φορά βάσανό του. Αρρώστιες, οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα κυριαρχούν σε αυτόν τον τομέα.
Σε συλλογικό επίπεδο η Ανάσταση σηματοδοτείται ως έξοδος από κοινά πάθη, που άλλοτε είναι το αίτημα της ελευθερίας, άλλοτε είναι οικονομικά δεσμά. Στο φετινό αλλά και στο περσινό Πάσχα είναι κοινό σε όλους τους ανθρώπους και ανεξαρτήτως θρησκειών το αίτημα για λύτρωση από τον ύπουλο εχθρό, τον κορωνοϊό.
Σε αυτό το συλλογικό αίτημα επιχειρούν κάθε φορά να ευθυγραμμιστούν και οι ηγέτες μας σε κάθε επίπεδο, που τηρώντας και αυτοί την παράδοση δίνουν το δικό τους μήνυμα( πρωτότυπο ή εξ αντιγραφής) για την πορεία των Παθών και την Ανάσταση.
Βαθύτερα ίσως είναι τα μηνύματα που έχουν εκπέμψει άμεσα ή έμμεσα για την Μ. Παρασκευή και την Ανάσταση οι ποιητές μας. Το νόημα πολλών στίχων τους ξεπερνά το εφήμερο αίτημα της κάθε περιόδου, γίνεται διαχρονικό και πανανθρώπινο.
Μια μικρή ενδεικτική ανθολόγησή τους ίσως βοηθήσει στην ενίσχυση του προβληματισμού που οι ημέρες αυτές απαιτούν:
O νομπελίστας μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης αναφερόμενος σε μια δική του Κυριακή του Πάσχα στη συλλογή του «Ημερολόγιου ενός αθέατου Απριλίου» μας προτρέπει:
“Καθαρή διάφανη μέρα. Φαίνεται ο άνεμος που ακινητεί
με τη μορφή βουνού κει κατά τα δυτικά.
Κι η θάλασσα με τα φτερά διπλωμένα, πολύ χαμηλά,
κάτω από το παράθυρο.
Σου ’ρχεται να πετάξεις ψηλά κι από κει να μοιράσεις δωρεάν
την ψυχή σου. Ύστερα να κατεβείς και, θαρραλέα, να καταλάβεις
τη θέση στον τάφο που σου ανήκει.”
O μεγάλος μας Γιάννης Ρίτσος περιγράφει από τη δική του σκοπιά στην «Εαρινή Συμφωνία» του το διαχρονικό μήνυμα των ημερών:
«Άκου τα σήμαντρα
των εξοχικών εκκλησιών.
Φτάνουν από πολύ μακριά
από πολύ βαθιά.
Απ’ τα χείλη των παιδιών
απ’ την άγνοια των χελιδονιών
απ’ τις άσπρες αυλές της Κυριακής
απ’ τ’ αγιοκλήματα και τους περιστεριώνες
των ταπεινών σπιτιών.
Άκου τα σήμαντρα
των εαρινών εκκλησιών.
Είναι οι εκκλησίες
που δε γνώρισαν τη σταύρωση
και την ανάσταση.
Γνώρισαν μόνο τις εικόνες
του Δωδεκαετούς
που ‘χε μια μάνα τρυφερή
που τον περίμενε τα βράδια στο κατώφλι
έναν πατέρα ειρηνικό που ευώδιαζε χωράφι
που ‘χε στα μάτια του το μήνυμα
της επερχόμενης Μαγδαληνής.
Χριστέ μου
τι θα ‘τανε η πορεία σου
δίχως τη σμύρνα και το νάρδο
στα σκονισμένα πόδια σου;».
Σε μια άλλη κατεύθυνση η υπέροχη Κική Δημουλά αναφέρεται στους «Γραμματείς και πρεσβύτεροι αιώνες» στη συλλογή της «Ενός λεπτού μαζί» δίνοντας μηνύματα πολύ δυνατά και επίκαιρα:
«Ιδού η μικροτάτη Παρασκευή πάλι
σε βαφή Μεγάλης βουτηγμένη.
Μέτωπο αιμάτινο σου πλέκουν τ’ ακανθώδη έθιμα
και επί τον ιματισμόν σου έβαλαν κλήρο
η νηστεία ο Μπαχ τα βαρελότα και η μέθοδος
να φτάνει με καρφιά στα άκρα του ο πόνος.
Τι κι αν εσχίσθη το καταπέτασμα των χαμομηλιών
τι κι αν χρωμάτων στρατιαί εξεπλήττοντο
σταύρωσον σταύρωσον αλαλάζουν
τα κρεοπωλεία οι ψησταριές κι οι φούρνοι.
Δε μ’ άκουσες.
Άφησες ανύμφευτη την κόμη της Μαγδαληνής
και σπατάλησες το σπάνιο Νυμφίο άρωμά σου
για να κάνεις τεστ αληθείας στην αγάπη, στον πλησίον.
Σου φώναζα να τους αφήσεις όπως είναι
όπως τους παραλάβαμε από την υπαρξιακή παράδοση
όπως περιγράφτηκαν από στόμα σε στόμα
από πικρό ποτήριον σε πικρότερο. Δε γλίτωσε
σταυρώθηκε όποιος διανοήθηκε να τους επαληθεύσει.
Προσκυνώ το οικείον προσφιλές μου σφάλμα σου.
Εν συντριβή περιστρέφω τη σούβλα
αδημονώντας σε αμνέ μας».
Αναφερόμενος γενικότερα στο φως, κάτι που ταιριάζει με το μήνυμα της Ανάστασης, ένας ακόμη σημαντικός (και αγαπημένος μου) ποιητής μας ο Διονύσης Καρατζάς, δίνει με τους στίχους του (στο ποίημα του «Κριός καιρός») ενδιαφέροντα διαχρονικά μηνύματα , που θέλουμε να τα συνταιριάξουμε με το δικό μας σημερινό μήνυμα:
» Έλα να σου πω, του λέει.
Εμένα που με βλέπεις, έρχομαι από τη λήθη.
Άπ’ τον καιρό του πλήθους κρατάω.
Μάθαμε να περνάμε στα σκοτάδια εμείς και να μπαίνουμε στη φωτιά.
Αλλά, να, του λέει, εμείς πιστεύαμε στο φως κι όπου μας έβγαζε.
Σε περηφάνια και σε όνειρα, είτε στις νίκες είτε στις ήττες.
Τώρα, εμένα που με βλέπεις, με βάλανε στην άκρη.
Ήρθαν οι σωτήρες!
Εισήλθαμε, λένε, στην εποχή του Κριού.
Εγώ τον κριό τον έλεγα κριάρι, που ανοίγει δρόμο.
Τον άκουσα και στους πολέμους, που τον έλεγαν πολιορκητικό κριό
και γκρέμιζε εύκολα τις πόλεις.
Κάτι τέτοιους μας φέρανε τώρα, ασημένιους, που μας στριμώχνουνε σε τούνελ,
να φοβόμαστε, λέει, για να ελπίζουμε.
Αυτοί οι κριοί κλείνουν τη μνήμη.
Μηδενίζουν το μέλλον.
Έλα να σου πω, του λέει.
Εμένα που με βλέπεις, έζησα με τους μύθους μου.
Τώρα πεθαίνω με τα παραμύθια τους.
Εσύ κοίτα να προσέχεις.»
Θέλουμε το σημερινό μας σημείωμα να το κλείσουμε με ένα Αναστάσιμο μήνυμα που λίγα χρόνια πριν είχε δώσει μέσα από μια συνέντευξή του ένας φωτισμένος μας Ιεράρχης, ο Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος
«Η Ανάσταση είναι μόνο επανάσταση. Δεν είναι επανάσταση το να νικηθεί ο θάνατος; Είναι ανατροπή των πάντων, της λογικής, της φύσεως, του κόσμου όλου.
Εάν ο θάνατος πριν από την Ανάσταση ήταν ένας αδιαπέραστος αδιαφανής τοίχος, με την Ανάσταση έχει αποκτήσει διαφάνεια και διαπερατότητα.
Είναι καταξίωση της ύπαρξης. Γι’ αυτό και με την Ανάσταση γιορτάζουμε «ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου ἀπαρχήν». Δεν υπάρχει μεγαλύτερη επανάσταση από την Ανάσταση.»
Χρόνια πολλά σε όλους
- Η Φωτογραφία του άρθρου είναι από τοιχογραφία στο Μουσείο του Βατικανού με βάση έναν πίνακα του Ραφαήλ για την Ανάσταση του Ιησού
#pgnews
#e-ΑΠΟΨΕΙΣ
