Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έκδοση που αφορά την «Τυπογραφία στα Χρόνια της Εθνεγερσίας 1821-1828» εκδόθηκε από το Μουσείο Τυπογραφίας του Γιάννη και της Ελένης Γαρεδάκη, των «Χανιώτικων Νέων» με έδρα τα Χανιά της Κρήτης. Την επιμέλεια της έκδοσης είχε ο πατρινός λιθογράφος-τυπογράφος Αντώνης Παπαντωνόπουλος
Όπως σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου εκδότης των «Χανιώτικων Νέων» Γιάννης Γαρεδάκης, « η μετάδοσης της γνώσης, η διεύρυνση της πνευματικής καλλιέργειας, η ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και πληροφοριών ήταν όσα προσέφερε η τυπογραφία στον τότε κόσμο. Ήταν μια πραγματική επανάσταση που οδήγησε στην Αναγέννηση, στην ιστορική περίοδο του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού (15-16ος αιών), στη διάρκεια της οποίας σημειώθηκε η ανανέωση των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών».
Σύμφωνα με την εισαγωγή του βιβλίου, που υπογράφει ο πατρινός λιθογράφος-τυπογράφος Αντώνης Παπαντωνόπουλος : «Όταν ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση, στον τότε Ελλαδικό χώρο δεν υπήρχε κανένα τυπογραφείο. Ο δε Άγγλος κυβερνήτης των Ιόνιων νησιών Σερ Τόμας Μέϊτλαντ (Sir Tomas Maitland) είχε απαγορεύσει στους επτανήσιους τυπογράφους να παρέχουν οποιαδήποτε βοήθεια στους εξεγερμένους Έλληνες.
Εκτός από το πρώτο τυπογραφείο, που έφερε ο Δημήτριος Υψηλάντης στην επαναστατημένη Ελλάδα, τον Ιούνιο του 1821, ένα δεύτερο, που αγόρασε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και ένα τρίτο, που πληρώθηκε από τον Υδραίο καραβοκύρη Ιάκωβο Τομπάζη, όλα τα υπόλοιπα ήταν προσφορές διαφόρων φιλελλήνων ή φιλελληνικών οργανώσεων της Ευρώπης, που γνώρισαν πόσο σημαντικός ήταν ο έντυπος λόγος στην πορεία και την εξέλιξη του Αγώνα.
Μερικά από αυτά τα τυπογραφεία καθώς και γραφική ύλη, που έστελναν οι προοδευτικοί ευρωπαίοι διανοούμενοι – πολλές φορές παρακινούμενοι από και από Έλληνες της διασποράς, όπως ήταν ο Αδαμάντιος Κοραής – δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα ,γιατί κατασχέθηκαν από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες ήταν αντίθετες με τις επαναστατικές ενέργειες των υπόδουλων Ελλήνων.
Εκτός από την αποστολή τυπογραφείων, οι ευρωπαίοι φιλέλληνες ήταν και συνδρομητές των εφημερίδων που τυπώνονταν στην Ελλάδα.
Παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από την προκήρυξη της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά» , που έβγαινε στο μεσολογγίτικο τυπογραφείο του Ελβετού γιατρού και φιλέλληνα Ιωάννη-Ιάκωβου Μάγερ.
Εκτός από τα τυπογραφεία, που έστειλαν τότε οι φιλέλληνες από την Ευρώπη, κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν και μερικά αυτοσχέδια πιεστήρια, που συναρμολόγησαν με διάφορα εξαρτήματα ντόπιοι και ξένοι επιτήδειοι τεχνίτες, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, από τα οποία τυπώθηκαν πολλά πρόχειρα αλλά χρήσιμα έντυπα, για τον ξεσηκωμό των επαναστατημένων ραγιάδων.
Υπήρξαν και κάποιοι καιροσκόποι, που με το προσωπείο του φιλέλληνα εκμεταλλεύτηκαν καταστάσεις και υπηρέτησαν συμφέροντα, ξεπουλώντας τα μέσα προπαγάνδας, που έφεραν μαζί τους, τα οποία χρησιμοποίησαν για να επιβάλουν ξανά συμφέροντα στον τότε δοκιμαζόμενο από εσωτερικές διχόνοιες υπό σύσταση ελληνικό κράτος.
Το Τυπογραφείο της Πάτρας
Στις 7 Οκτωβρίου 1828 υπεγράφτηκε η συνθήκη με την οποία η τούρκικη φρουρά της Πάτρας παραδόθηκε στο Γάλλο στρατηγό Αντώνιο Βιργίλιο Σνάιντερ (Antoine Virgile Schneider), που είχε φτάσει στην Πελοπόννησο για να την ελευθερώσει από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ.
Μαζί με τον στρατό, που αποβιβάστηκε στην Πάτρα, μεταφέρθηκε και ένα τυπογραφείο, που λειτουργούσε με συντάκτη τον Ιάκωβο Μανζάρ (Jacques Mangeard) και εκδότη τον υπολοχαγό Μαξίμ Ρεϊμπώ (Maxim Raybaud), που παλαιότερα είχε υπηρετήσει κάτω από τις διαταγές του Κάρολου Νικολά Φαβιέρου (Charles Nicolas Fabvier).
Στις 6 Δεκεμβρίου 1828 από το τυπογραφείο αυτό κυκλοφόρησε η πρώτη εφημερίδα στην Πάτρα με τίτλο «Ταχυδρόμος της Ανατολής» (Courrier d’ Orient), που τα δημοσιεύματά της αναφέρονταν κυρίως στις δραστηριότητες των γαλλικών στρατευμάτων στην Πελοπόννησο.
Στις 4 Νοεμβρίου 1828 ο « Ταχυδρόμος» δημοσίευσε και μια επιστολή του Κίτσου Τζαβέλα, για τις νίκες των Ελλήνων στη Ρούμελη.
Η εφημερίδα τυπωνόταν κάθε εβδομάδα στη γαλλική γλώσσα, είχε εξάμηνη συνδρομή 20 γαλλικά φράγκα και διέθετε γραφεία στο Παρίσι και στην Τουλόν.
Στις 12 Μαρτίου 1829 το τυπογραφείο μεταφέρθηκε στην Αίγινα, όπου η εφημερίδα συνέχισε την έκδοσή της μέχρι τις 21 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, που ο Ρεϊμπώ πούλησε το τυπογραφείο στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
#pgnews
#ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ
