Άρθρο του Παναγιώτη Γιαλένιου, εκδότη του «Σύμβουλου Επιχειρήσεων»
Μια αποκαλυπτική έρευνα για το ρόλο των παλαιών και νέων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης πραγματοποίησε σε πανελλαδικό επίπεδο η ProRataA.E. Εταιρεία Ερευνών Κοινής Γνώμης και Εφαρμογών Επικοινωνίας. Η έρευνα διεξήχθη 5-10 Μαΐου 2021 σε δείγμα 1000 ατόμων και ήταν ποσοτική με online συμπλήρωση δομημένου ερωτηματολογίου.
Η έρευνα αφορά τα ΜΜΕ με πανελλαδικό ακροατήριο. Ορισμένα συνοπτικά συμπεράσματα των ερευνητών της εταιρείας δίνουν αφορμή για έναν ουσιαστικό προβληματισμό για το τι αντανακλά η ποιότητα της ενημέρωσης σήμερα στη χώρα μας αλλά δίνει και αφορμή για να αναδείξουμε και το τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα.
Αναζητώντας την χαμένη αξιοπιστία
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, 4 στους 10 εκτιμούν ότι τουλάχιστον οι μισές πληροφορίες στις οποίες εκτίθενται στο διαδίκτυο καθημερινά είναι είτε ψευδείς ή παραπλανητικές, ενώ κύρια πηγή διασποράς τους εκτιμάται ότι είναι ορισμένοι οργανωμένοι μηχανισμοί εξυπηρέτησης ιδιωτικών συμφερόντων. Η ανησυχία δε, σε σχέση με την παραβίαση της ιδιωτικότητας των χρηστών του διαδικτύου είναι ιδιαίτερα έντονη, καθώς το 81% φοβάται ότι ενδεχομένως αυτή παραβιάζεται από ιδιωτικές εταιρίες και το 65% από τις ίδιες τις κυβερνήσεις. Παράλληλα, καταγράφεται μια εικόνα αντοχής της αξιοπιστίας του διαδικτύου αλλά και δύο παραδοσιακών Μέσων Ενημέρωσης (ραδιόφωνο και εφημερίδες) και αντίθετα χαμηλής εμπιστοσύνης προς τα Social Media και την τηλεόραση
Από την ανάλυση των δεδομένων, προκύπτουν τρεις διακριτές «φυλές» στις οποίες χωρίζονται οι πολίτες με βάση τις ενημερωτικές τους συνήθειες και τις στάσεις τους απέναντι στα ΜΜΕ.
- Η πρώτη και μεγαλύτερη που αντιστοιχεί περίπου στο 43% του πληθυσμού αποτελείται κυρίως από άτομα που αυτοτοποθετούνται στο χώρο της φιλελεύθερης κεντροδεξιάς και το μετριοπαθές κέντρο, τείνουν να στηρίζουν την ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ και το ηλικιακό κέντρο βάρους τους είναι σχετικά υψηλό. Η συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών είναι σχετικά ικανοποιημένη από τη λειτουργία των παραδοσιακών Μέσων Ενημέρωσης, ενώ παρουσιάζει έντονο σκεπτικισμό απέναντι στα Social Media. Θεωρεί εξαιρετικά αξιόπιστα ως προς την παρεχόμενη ενημέρωση τους τα τηλεοπτικά κανάλια ΣΚΑΙ και ΕΡΤ1, αλλά και τους διαδικτυακούς ιστότοπους kathimerini.gr, capital.gr, iefimerida.gr, protothema.gr και liberal.gr, ενώ η Καθημερινή, το Βήμα, το Πρώτο Θέμα αλλά και ο ραδιοφωνικός σταθμός ΣΚΑΙ 100.3 προσλαμβάνονται ως τα πλέον αξιόπιστα έντυπα και ραδιοφωνικά μέσα. (Πίνακας 1)
- Η δεύτερη φυλή που αντιστοιχεί περίπου στο 29% του συνολικού πληθυσμού αποτελείται κυρίως από άτομα που αυτοτοποθετούνται στον ευρύτερο αριστερό και αντι-δεξιό χώρο, στηρίζοντας εκλογικά κυρίως τα κόμματα της Αριστεράς. Η συγκεκριμένη κατηγορία είναι η μόνη εντός της οποίας κυριαρχούν οι γυναίκες έναντι των ανδρών αλλά και αυτή της οποίας η ηλικιακή σύνθεση υστερεί στις παραγωγικές ηλικίες 34 έως 54 ετών. Είναι σαφώς, η πιο εχθρική εκ των τριών φυλή απέναντι στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και τον τρόπο που αυτά ασκούν κριτική στη κυβέρνηση, ενώ προσλαμβάνει ως πιο αξιόπιστα τα τηλεοπτικά κανάλια Kontra Channel και Open Beyond. Τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης που κυρίως εμπιστεύεται η εν λόγω φυλή είναι το efsyn.gr, το news247 και το avgi.gr, ενώ οι εφημερίδες που αξιολογούνται ως οι πιο αξιόπιστες είναι η Εφημερίδα των Συντακτών, το Documento, η Αυγή, ο Ριζοσπάστης και η Εποχή. Τέλος, μεταξύ όσων ακούνε ραδιόφωνο εντός της συγκεκριμένης κατηγορίας κορυφαίοι ως προς την αξιοπιστία τους παρουσιάζονται ο σταθμός 105.5 στο Κόκκινο, το Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ και ο Real FM. (Πίνακας 2)
- Τέλος, η τρίτη και πιο ποικιλόμορφη φυλή που αντιστοιχεί στο 28% του πληθυσμού, συγκροτείται από άτομα που στις βουλευτικές εκλογές του 2019 ψήφισαν κυρίως τη Νέα Δημοκρατία και δευτερευόντως την Ελληνική Λύση, τη Χρυσή Αυγή και σε μικρότερο βαθμό τα κόμματα της Αριστεράς. Η συγκεκριμένη φυλή αγκαλιάζει δε, και το μεγαλύτερο μέρος όσων απείχαν από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, όσων παρουσιάζουν χαμηλό βαθμό πολιτικού ενδιαφέροντος ή / και θεωρούν ξεπερασμένη τη διάκριση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς. Η εν λόγω κατηγορία στέκεται αρκετά σκεπτικιστικά απέναντι στον τρόπο λειτουργίας των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, τείνει να πιστεύει ότι τα περισσότερα τηλεοπτικά κανάλια δεν ασκούν ικανοποιητική κριτική στην ελληνική κυβέρνηση και προσλαμβάνει ως πιο αξιόπιστους τους ιστότοπους pronews.gr, cnn.gr, newsmbomb.gr, makeleio.gr και zougla.gr. Τέλος, η μεταξύ της συγκεκριμένης φυλής ως οι πιο αξιόπιστες εφημερίδες προσλαμβάνονται η Real News και η εφημερίδα Δημοκρατία και ως οι πιο αξιόπιστοι ραδιοφωνικοί σταθμοί ο Real FM, τα Παραπολιτικά 90.1 και ο Alpha 9.89. (Πίνακας 3)
Ορισμένες δικές μας παρατηρήσεις σε σχέση με τα παραπάνω στοιχεία:
–Θεωρούμε ότι τα στοιχεία αντανακλούν την εικόνα των αναγνωστών, τηλεθεατών, ακροατών και χρηστών του διαδικτύου, που καταγράφονται στην έρευνα η οποία σωστά αναδεικνύει σε γενικές γραμμές τις τρείς φυλές που αποτελούν και τους αποδέκτες της παρεχόμενης ενημέρωσης.
– Η διάχυτη δυσπιστία των πολιτών ως προς την ενημέρωση που τους παρέχεται είναι μια διαχρονική διαπίστωση και αν την συγκρίνουμε με αντίστοιχες έρευνες του παρελθόντος θα δούμε ότι αυξάνεται συνεχώς.
– Η σχετική αντοχή των λεγόμενων παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, που αναφέρουν οι ερευνητές (ραδιόφωνο , εφημερίδες) θεωρούμε επίσης ότι έχει καταρρεύσει κυριολεκτικά, αν συγκριθεί με την εμπιστοσύνη που απολάμβαναν λίγα χρόνια πριν αυτά τα ΜΜΕ.
–Τα social media ορθώς κατά τη γνώμη μας θεωρούνται μέσα όπου οι ψευδείς ειδήσεις καταλαμβάνουν διαρκώς και μεγαλύτερο έδαφος, όμως ένα πλειοψηφικό τμήμα της νεολαίας κυρίως μέσω αυτών ενημερώνεται και μέσω αυτών ανταλλάσσει τις χρηστικές λεγόμενες πληροφορίες που παλαιότερα αφορούσαν ύλη καταξιωμένων ειδικών εντύπων.
Όλα δείχνουν πλέον ότι η μάχη του παλιού με το νέο στο χώρο της ενημέρωσης έχει προδιαγεγραμμένη πορεία και αρκετά ορατό χρονοδιάγραμμα μεγάλων ανατροπών.
Στην εξέλιξη αυτή υπάρχει ένας ακόμη πυλώνας ενημέρωσης που δεν έχει επί της ουσίας συμπεριληφθεί στην έρευνα και αφορά τον Περιφερειακό Τύπο. Αναφερόμαστε βεβαίως στις σοβαρές δραστηριότητες ενημέρωσης που λειτουργούν σε όλη την περιφέρεια με τις περισσότερες εξ αυτών να βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο αναζητώντας ισορροπίες μεταξύ των έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης.
Αυτός ο πυλώνας κατά τη γνώμη μας, επειδή έχει συγκρατήσει σύμφωνα με πολλές έρευνες τη φθορά αξιοπιστίας του και απολαμβάνει ακόμη μεγάλη εμπιστοσύνη, (ποσοστιαία πολύ μεγαλύτερη από τα πανελλαδικά μέσα), έχει και τα περιθώρια να κεφαλαιοποιήσει πολλαπλά αυτό του του βασικό πλεονέκτημα
Στην κατεύθυνση βεβαίως αυτή αφενός ο χρόνος αλλά και η πολιτεία δεν είναι σύμμαχοι.
Ο χρόνος σε ότι αφορά τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, που αν ξεφύγουν πλέον δεν θα μπορούν να είναι χρήσιμες στα περιφερειακά μέσα. (Μόνο το τι έρχεται και στην ενημέρωση με το 5G αρκεί για να κατανοηθεί ο παράγοντας χρόνος εδώ).
Η πολιτεία επίσης δεν είναι στην πράξη σύμμαχος του περιφερειακού τύπου και αρκούν για απόδειξη τα ανικανοποίητα αιτήματα που υπάρχουν από τις ενώσεις του τύπου ( πρωταγωνιστικό ρόλο εδώ έχει η ΕΙΕΤ, η ένωση στην οποία ανήκει και ο «Σύμβουλος Επιχειρήσεων»).
Επίσηςγια το μέλλον του περιφερειακού τύπου και την ενεργή παρουσία του στις εξελίξεις σημαντικό ρόλο θα έχουν οι ουσιαστικές συνέργειες με όραμα και επαγγελματισμό, που θα αναπτυχθούν με επιτυχία. Η τεχνολογία σε αυτό είναι σύμμαχος αρκεί να συναντήσει και την απαιτούμενη ωριμότητα
Επειδή βεβαίως η αναφορά μας σε τέτοιες προτεραιότητες οφείλει να συνοδεύεται και από παραδείγματα, πόσο μάλλον όταν αφορούν τον ίδιο σου το επαγγελματικό χώρο, ένα τέτοιο πρόσφατο παράδειγμα συνεργειών που γεννά ελπίδα, είναι και το πανελλαδικό ενημερωτικό portal PressGreece που ίδρυσαν αρκετά περιφερειακά ΜΜΕ, που καλύπτουν όλη τη χώρα και μεταξύ αυτών ο «Σύμβουλος Επιχειρήσεων» και το symboulos.gr.
Προφανώς και το εγχείρημα αυτό, που σκοπεύει στο να δημιουργήσει νέα δεδομένα στο χώρο της πανελλαδικής ενημέρωσης, οφείλει να λάβει υπόψη το νόημα της φράσης «Ο αναμάρτητος υμών πρώτος βαλέτω λίθον…». Η ορθή κατανόησή του θα οδηγήσει τόσο στο γρήγορο ξεπέρασμα των αναμενόμενων «παιδικών ασθενειών» που χαρακτηρίζουν κάθε τι νέο, αλλά και στην σωστή ρίψη του «λίθου» προς τον πραγματικό στόχο.
#pgnews
#e-ΑΠΟΨΕΙΣ
