Του Χαράλαμπου Μπονάνου Αντιπεριφερειάρχη Αχαΐας*
Είναι βέβαιο, ότι στην περιφέρεια μας, μια περιοχή που κάλλιστα λόγω της σύνδεσης με τα οχηματαγωγά πλοία μπορείς να την ονομάσεις, προέκταση της Ιταλίας, ο εφιάλτης της πανδημίας μπήκε με σφοδρότητα αιφνιδιαστικά και με τάσεις επέκτασης σε όλη την επικράτεια Το πρώτο δυνατό κύμα κλήθηκε να το αντιμετωπίσει η επιστημονική κοινότητα της περιφερειακής ενότητας της Αχαΐας, και εκεί δοκιμάστηκαν γνώσεις, συστήματα υγείας και έγκαιρα αντανακλαστικά Τώρα που βρισκόμαστε προς την αυλαία ενός ιδιότυπου πολέμου, μπορεί κανείς να βγάλει συμπεράσματα, να σκεφτεί, με κριτικό πνεύμα για τις αποφάσεις για τις δυνάμεις που καταναλώθηκαν στην προφύλαξη του πληθυσμού μας Έγιναν όλα σωστά; Ήταν σε θέση το υγειονομικό μας σύστημα να αμυνθεί στον επιπολασμό του ιού; Εκείνο που τονίζω από την αρχή είναι ότι ο μεγαλύτερος σύμμαχος στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης ήταν το συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής μας, το επιστημονικό δυναμικό που άμεσα έδειξε ότι η γνώση του και η εξειδίκευση του θα μπορούσε να αποτελέσει το ισχυρό όπλο απέναντι στον αόρατο εχθρό. Από την πρώτη στιγμή συμβούλευσαν, έδωσαν τις κατάλληλες οδηγίες, χρησιμοποίησαν το υγειονομικό υλικό και τις μονάδες που είχαν για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Όμως αρκούσε; Είχαμε εκείνο το σύστημα υγείας που θα ορθώνε το ανάστημα του απέναντι στην ιδιότυπη επίθεση του κορωνοιού. Η απάντηση είναι ένα μεγάλο όχι γιατί ούτε πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας είχαμε ούτε τα κρεβάτια ΜΕΘ για να αντιμετωπίσουμε την νοσηλεία που σε δεύτερο χρόνο θα χρειαζόταν. Όμως ο έγκαιρος σχεδιασμός, η σοβαρότητα της πολιτικής ηγεσίας άμεσα να αποδεχτεί τις γνώσεις των ειδικών κάλυψαν ένα σύστημα που φώναζε για τις αδυναμίες του και επιτάχυνε την κάλυψη των αρρυθμιών του. Και προσλήψεις έγιναν και τα κρεβάτια ΜΕΘ σε αξιόλογο αριθμό αυξήθηκαν και η συστράτευση όλου του προσωπικού έγινε με τρόπο συναντίληψης για την κρισιμότητα των καταστάσεων. Να θυμίσω εδώ ότι η δικιά μας περιφερειακή αρχή παρότι η κεντρική κυβέρνηση δεν της είχε δώσει αποφασιστικές αρμοδιότητες κάτι βέβαια που διαχρονικά γίνεται, με χρήματα από το ΠΕΠ της ενίσχυσε τις ΜΕΘ των νοσοκομείων της περιοχής μας, θωράκισε έγκαιρα με συνέργειες το λιμάνι μας, και φυσικά έδωσε 21 εκατ ευρώ για μισθοδοσία επιστημονικού προσωπικού για στελέχωση των νοσοκομείων μας ενώ δεν πήγε πίσω και στην έγκαιρη πληροφόρηση όπως και στα μέσα προφύλαξης για τον κορωνοιό. Διαδικτυακές πλατφόρμες για ευαισθητοποίηση και ψυχαγωγία των πολιτών τον καιρό της καραντίνας αλλά και γραμμή υποστήριξης για όλους τους πολίτες. Αργότερα έγκαιρη πληροφόρηση για τα εμβόλια, την αναγκαιότητα τους και την μεγάλη σημασία για συνειδητοποιημένους πολίτες με πλήρη γνώση για την δημιουργία του τείχους ανόσιας. Παράλληλα δε με τα στελέχη της δημόσιας υγείας να σχηματίζουμε κλιμάκια για επιτήρηση των μέτρων και τήρηση των κανόνων. Ακόμα και σήμερα συνεχίζουμε την δράση μας με στήριξη του Εμβολιαστικού Κντρου με γιατρούς από την δημόσια υγεία και κάλυψη κάθε εμφανιζόμενης αναγκαιότητας για την επιτάχυνση των εμβολιασμών. Με αλλά λόγια ξεπεράσαμε αρκετές φορές τις αρμοδιότητες μας για να καλύψουμε τις αδυναμίες ενός συστήματος που έδειχνε την αναγκαιότητα τοπικής και περιφερειακής συνδρομής. Όμως πρέπει να γίνει έγκαιρα αντιληπτό τώρα που ήδη βρισκόμαστε στην επόμενη μέρα, ότι η μεγάλη εικόνα, η τοιχογραφία είναι η δημόσια υγεία. Εκεί και στον τομέα της πρόληψης πρέπει να είναι το σύνολο των προσπαθειών μας. Η προτεραιότητα της εθνικής πολιτικής υγείας πρέπει να είναι μια κρατική υπηρεσία δημόσιας υγείας στην κεντρική διοίκηση, που θα επεκτείνεται στην περιφερειακή τοπική αυτοδιοίκηση. Τα αναδυόμενα λοιμώδη νοσήματα όπως το συγκεκριμένο δεν μπορούν πρόχειρα να ιατρικοποιουνται. Παραμένουν αυθεντικά προβλήματα δημόσιας υγείας που η αντιμετώπιση τους θέλει μια πυραμιδική οργάνωση με άξονα τον δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης Θα αποφύγουμε έτσι τα άτυχη επεισόδια σε ευάλωτους θυλάκους, δομές ιατρικής και κοινωνικής περίθαλψης και μειονοτικές κοινότητες που απαιτούν συστηματικές τοπικές παρεμβάσεις. Η πανδημία είναι μια σπουδαία ευκαιρία για την κινητοποίηση, ανασυγκρότηση της δημόσιας υγείας με καλύτερη στελέχωση, αύξηση των πόρων από διαφορά χρηματοδοτικά εργαλεία, βελτίωση της εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης στελεχών με σταδιακή πρόσληψη γιατρων δημόσιας υγείας και εποπτών και εκπόνηση περιφερειακής στρατηγικής και επιχειρησιακού σχεδίου δράσης για την εργαστηριακή και επιδημιολογική επιτήρηση. Το πόρισμα της επιτροπής του καθηγητή Κοντιάδη για τις αρμοδιότητες και μεταφορά της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην τοπική αυτοδιοίκηση β βαθμού πρέπει να εφαρμοστεί. Η αποκρυστάλλωση αρμοδιοτήτων η μεταφορά συγκεκριμένων πόρων και η ανάπτυξη δικτύων πρωτοβάθμιας φροντίδας που πρέπει να αναληφθούν από τις αιρετές περιφέρειες, μοιάζει όσο ποτέ άλλοτε αναγκαία συνθήκη για να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία οποιαδήποτε υγειονομική κρίση στο μέλλον.
*Άρθρο με αφορμή το 9ο FORUM ΥΓΕΙΑΣ 2021
