Οι νέοι κανόνες για τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) για τις διαδικτυακές αγορές θα αρχίσουν να ισχύουν την Τρίτη 29 Ιουνίου στο πλαίσιο των προσπαθειών για την εξασφάλιση πιο ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλες τις επιχειρήσεις, για την απλούστευση του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου και για την καθιέρωση μεγαλύτερης διαφάνειας για τους αγοραστές στην ΕΕ όσον αφορά την τιμολόγηση και τις επιλογές των καταναλωτών.
Το σύστημα ΦΠΑ της ΕΕ επικαιροποιήθηκε τελευταία φορά το 1993 και δεν συμβαδίζει με την αύξηση του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου που έχει μεταμορφώσει τον τομέα του λιανικού εμπορίου τα τελευταία χρόνια. Η πανδημία του κορωνοϊού επιτάχυνε επίσης περαιτέρω την αλματώδη αύξηση του ηλεκτρονικού λιανικού εμπορίου και υπογράμμισε εκ νέου την ανάγκη μεταρρύθμισης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο ΦΠΑ που οφείλεται για τις διαδικτυακές πωλήσεις καταβάλλεται στη χώρα του καταναλωτή. Οι νέοι κανόνες ανταποκρίνονται επίσης στην ανάγκη να απλουστευθεί η ζωή τόσο των αγοραστών όσο και των εμπόρων.
Οι νέοι κανόνες θα επηρεάσουν τους διαδικτυακούς πωλητές και τις διαδικτυακές αγορές/πλατφόρμες τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, τους ταχυδρομικούς φορείς και τους ταχυμεταφορείς, τις τελωνειακές και φορολογικές διοικήσεις, καθώς και τους καταναλωτές.
Τι αλλάζει;
Από την 1 Ιουλίου 2021, θα εισαχθούν ορισμένες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο χρεώνεται ο ΦΠΑ στις διαδικτυακές πωλήσεις, είτε οι καταναλωτές αγοράζουν από εμπόρους εντός είτε εκτός της ΕΕ:
- Σύμφωνα με το τρέχον σύστημα, τα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΕ και αποτιμώνται σε λιγότερο από 22 EUR από εταιρείες εκτός ΕΕ απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ. Από αύριο, η απαλλαγή αυτή αίρεται έτσι ώστε να χρεώνεται ΦΠΑ σε όλα τα εμπορεύματα που εισέρχονται στην ΕΕ — ακριβώς όπως και για τα εμπορεύματα που πωλούνται από επιχειρήσεις της ΕΕ. Μελέτες και εμπειρίες έχουν δείξει ότι γίνεται κατάχρηση αυτής της απαλλαγής, καθώς αδίστακτοι πωλητές από χώρες εκτός ΕΕ προβαίνουν σε παραπλανητική επισήμανση αποστολών εμπορευμάτων, π.χ. έξυπνων τηλεφώνων, προκειμένου να επωφεληθούν από την απαλλαγή. Το κενό αυτό επιτρέπει στις εν λόγω εταιρείες να υποσκελίσουν τους ανταγωνιστές τους στην ΕΕ και κοστίζουν στα δημόσια ταμεία της ΕΕ περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε απάτες, γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση για τους άλλους φορολογούμενους.
- Επί του παρόντος, οι πωλητές ηλεκτρονικού εμπορίου πρέπει να διαθέτουν αριθμό φορολογικού μητρώου ΦΠΑ σε κάθε κράτος μέλος στο οποίο ο κύκλος εργασιών τους υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο συνολικό κατώτατο όριο, το οποίο διαφέρει από χώρα σε χώρα. Από την 1η Ιουλίου, τα εν λόγω διαφορετικά κατώτατα όρια θα αντικατασταθούν από ένα κοινό ευρωπαϊκό όριο ύψους 10.000 EUR, πάνω από το οποίο ο ΦΠΑ πρέπει να καταβάλλεται στο κράτος μέλος στο οποίο παραδίδονται τα εμπορεύματα. Για να απλουστευθεί η ζωή των εν λόγω εταιρειών και να διευκολυνθούν οι πωλήσεις τους σε άλλα κράτη μέλη, οι διαδικτυακοί πωλητές μπορούν πλέον να εγγραφούν σε μια ηλεκτρονική πύλη καλούμενη «ενιαία θυρίδα (οne-stop shop)», όπου μπορούν να εκπληρώσουν όλες τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον ΦΠΑ για τις πωλήσεις τους σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό το όριο των 10.000 EUR εφαρμόζεται ήδη για ηλεκτρονικές υπηρεσίες που πωλούνται διαδικτυακά από το 2019.
Αντί να αγωνίζονται να συμμορφωθούν με περίπλοκες διαδικασίες σε άλλες χώρες, μπορούν να εγγραφούν στο δικό τους κράτος μέλος και στη δική του γλώσσα. Μόλις εγγραφεί, ο διαδικτυακός λιανοπωλητής μπορεί να κοινοποιήσει και να καταβάλει ΦΠΑ στην μονοαπευθυντική θυρίδα για όλες τις πωλήσεις του στην ΕΕ μέσω τριμηνιαίας δήλωσης. Η μονοαπευθυντική θυρίδα θα φροντίζει για τη διαβίβαση του ΦΠΑ στο αντίστοιχο κράτος μέλος.
- Στο ίδιο πνεύμα, η καθιέρωση μιας ενιαίας θυρίδας εισαγωγών για πωλητές εκτός ΕΕ θα τους επιτρέπει να εγγραφούν εύκολα στα μητρώα ΦΠΑ στην ΕΕ και θα διασφαλίζει ότι το ορθό ποσό του ΦΠΑ διοχετεύεται στο κράτος μέλος στο οποίο οφείλεται τελικά. Για τους καταναλωτές, αυτό σημαίνει πολύ μεγαλύτερη διαφάνεια: όταν αγοράζετε από πωλητή τρίτης χώρας ή πλατφόρμα που είναι εγγεγραμμένοι στην μονοαπευθυντική θυρίδα, ο ΦΠΑ θα πρέπει να αποτελεί μέρος της τιμής που καταβάλλετε στον πωλητή. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν πλέον προσκλήσεις από τις τελωνειακές υπηρεσίες ή τις υπηρεσίες ταχυμεταφορών που ζητούν πρόσθετη πληρωμή όταν τα εμπορεύματα φθάνουν στη χώρα σας, διότι ο ΦΠΑ θα έχει ήδη καταβληθεί.
Ήδη, είναι μεγάλος ο αριθμός επιχειρήσεων εκτός της ΕΕ που έχουν εγγραφεί στην μονοαπευθυντική θυρίδα εισαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων παγκόσμιων διαδικτυακών αγορών.
Ιστορικό
Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για τον ΦΠΑ επικαιροποιήθηκαν τελευταία φορά το 1993 — πολύ πριν από την ψηφιακή εποχή — και δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων, των καταναλωτών και των διοικήσεων σε μια εποχή διασυνοριακών διαδικτυακών αγορών. Εν τω μεταξύ, η αλματώδης αύξηση των διαδικτυακών αγορών έχει μεταμορφώσει το λιανικό εμπόριο σε ολόκληρο τον κόσμο και έχει επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ενώ οι νέοι κανόνες αντιπροσωπεύουν μεγάλη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι διαδικτυακές επιχειρήσεις της ΕΕ αντιμετωπίζουν τις ανάγκες τους όσον αφορά τον ΦΠΑ, θα αποφέρουν αδιαμφισβήτητα οφέλη όσον αφορά τη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, τη μείωση της απάτης και τη βελτίωση της εμπειρίας των καταναλωτών για τους διαδικτυακούς αγοραστές στην ΕΕ.
Παρόμοια «μικρή ενιαία θυρίδα» για τον ΦΠΑ λειτουργεί ήδη με επιτυχία από το 2015 για τις διασυνοριακές πωλήσεις ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Η επέκτασή της στις διαδικτυακές πωλήσεις εμπορευμάτων θα προσφέρει ακόμη περισσότερα πλεονεκτήματα στους διαδικτυακούς εμπόρους λιανικής και στους καταναλωτές στην ΕΕ. Παρόμοιες μεταρρυθμίσεις έχουν τεθεί σε εφαρμογή και λειτουργούν ικανοποιητικά σε άλλες δικαιοδοσίες, όπως η Νορβηγία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.
