Άρθρο του εκδότη του «Σύμβουλου Επιχειρήσεων» Παναγιώτη Γιαλένιου
Ένα βιβλίο μπορεί να αποτελέσει αφορμή για πολλών ειδών αναμνήσεις και ταυτόχρονα να προβληματίσει δημιουργικά. Για την Πάτρα και την πάλαι ποτέ κραταιά βιομηχανική της εποχή αλλά και για την βιομηχανική εξέλιξη της χώρας, το όνομα MISKO είναι βασική τους συνιστώσα. Έτσι η έκδοση και η παρουσίαση του συλλεκτικού βιβλίου-λευκώματος για τα «90+4 χρόνια μακαρόνια MISKO» του Θανάση Κ. Κάππου από τις εκδόσεις «Αλήθεια» πραγματικά προκαλεί για πάρα πολύ κόσμο έντονες αναμνήσεις αλλά και δίνει εναύσματα προβληματισμού.
Από την παρουσίαση της Πάτρας ( 14/7): Διακρίνονται από αριστερά: Θανάσης Κάππος, συγγραφέας,Ντίνα Πεταλά πρώην εργαζόμενη στη MISKO,Φάνης Βγενόπουλος, δημοσιογράφος, Μάκης Μακρής Γενικός Γραμματέας του Εμπορικού Εισαγωγικού Συλλόγου Πάτρας, Άγγελος Ασωνίτης, πρώην διευθυντής του εργοστασίου MISKO στην Πάτρα
Μια σύντομη ιστορική αναδρομή* πρώτα έτσι όπως αυτή περιγράφεται στο λεύκωμα αλλά συμπληρώθηκε και με δύο παρουσιάσεις αυτήν την εβδομάδα, στην Αθήνα τη Δευτέρα και στη συνέχεια στην Πάτρα την Τετάρτη 14/7:
Από την παρουσίαση της Αθήνας (12/7): Από αριστερά:Δημήτρης Βεργάδος, διευθυντής ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης του ΣΕΒ, ο συγγραφέας Θανάσης Κάππος, ο Ευτύχης Παλλήκαρης, διευθυντής του Powergame.gr και ο Άγγελος Ασωνίτης, επί σειρά ετών διευθυντής του εργοστασίου MISKO
Ήταν 27 Φεβρουαρίου του 1927 όταν εγκαινιάσθηκε το πρώτο εργοστάσιο της MISKO στον Πειραιά, η οποία εδώ και 94 έτη αποτελεί συνώνυμο όχι μόνο των ζυμαρικών, αλλά και της βιομηχανικής επανάστασης της χώρας. Και αυτό το οφείλουμε στον Σμυρνιό Φώτη Μιχαηλίδη, τον ένα εκ των δύο ιδρυτών της MISKO, ο οποίος διατηρούσε μακαρονοποιία προ της Μικρασιατικής καταστροφής και στον εβραϊκής καταγωγής ισχυρό οικονομικά παράγοντα της εποχής Μίνωα Κωνσταντίνη.
Αυτή οι δύο συνεταιρίσθηκαν και δημιούργησαν τη MISKO -το όνομα προέρχεται από τα αρχικά των επιθέτων τους- το σήμα της οποίας εξαγόρασαν έναντι 10.000 δραχμών το 1953 ο Ηπειρώτης Λευτέρης Μαντζίκας και ο φίλος του Εμμανουήλ Παπαναστασίου που είχαν φτιάξει τη βιομηχανία ζυμαρικών ΡΕΚΟΡ, την οποία εκείνη τη χρονιά είχαν συγχωνεύσει με τη βιοτεχνία Θρίαμβος των Παπαχρυσάνθου
Την ίδια χρονιά, δηλαδή το 1953, η παραγωγή των ζυμαρικών MISKO μεταφέρεται στην Πάτρα στις νέες υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις για εκείνη την περίοδο. Συγχρόνως, γεννιέται και ο «Ακάκιος», το σήμα κατατεθέν της εταιρείας και το πιο γνωστό ίσως μήνυμα της ελληνικής διαφήμισης. Εκείνη η διαφήμιση, που παραμένει πάντα επίκαιρη, εκτόξευσε τις πωλήσεις της εταιρείας. Αλλά, αυτή δεν ήταν η μοναδική της καινοτομία.
Η MISKO υπήρξε η πρώτη ελληνική βιομηχανία ζυμαρικών που συσκεύασε τα μακαρόνια, καταργώντας τη χύμα διάθεση και βάζοντας τέλος στη νοθεία. Επίσης, στις αρχές της δεκαετίας του 1960 παρασκεύασε πρώτη νέα προϊόντα, όπως κριθαράκι, σπαγγετίνι με αυγό, χυλοπίτες Μετσοβίτικες και ταλιατέλες με ντομάτα. Σύμφωνα με τον Σ.Ε.Β., το 1978 η MISKO ήταν η 36η μεγαλύτερη βιομηχανία της Ελλάδας, αλλά και μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες ζυμαρικών στην Ευρώπη.
Αυτήν τη βιομηχανία πρότυπο εξαγόρασε το 1991 η ιταλική Barilla SpA, η οποία διατήρησε τον Λευτέρη Μαντζίκα στη θέση του επίτιμου προέδρου της μέχρι τον θάνατό του. Λίγο καιρό μετά την εξαγορά ο πολυπράγμων Ηπειρώτης επιχειρηματίας, ίδρυσε την «ΘΕΟΜΑΡ», μια εταιρεία επεξεργασίας μαρμάρων, δίνοντας έτσι συνέχεια στην αξιοσημείωτη επιχειρηματική του δραστηριότητα.
Για την εξαγορά της MISKO από την Barilla, που υπογράφηκε την Πέμπτη 4 Απριλίου 1991 ανέτρεξα στο προσωπικό αρχείο και ως ένθετο σημείωμα στο τέλος του άρθρου δημοσιεύουμε ένα ντοκουμέντο, που θα μπορούσε να έχει θέση στο Λεύκωμα του Θανάση Κάππου.
Είναι το αποκλειστικό ρεπορτάζ της οικονομικής εφημερίδας ΕΞΠΡΕΣ το πρωί της ίδιας ημέρας που προανήγγειλε την εξαγορά της MISKO, ρεπορτάζ που έγινε από το γραφείο-αντιπροσωπεία της εφημερίδας στην ΠΑΤΡΑ, που διεύθυνα για 17 χρόνια και μέχρι το 2000. Στο ένθετο έχουμε και φωτογραφία από τον τελευταίο ισολογισμό χρήσης 1990 που υπογράφει η παλαιά διοίκηση της MISKO πριν πουληθεί και δείχνει για τους ειδικούς τα οικονομικά της δεδομένα εκείνης της περιόδου.
Διαβάζοντας για την πιο «τεχνοκρατική» παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα και παρευρισκόμενος το βράδυ της Τετάρτης σε αυτήν της Πάτρας, στον όμορφο κήπο του Πολύεδρου, καταγράφω ορισμένες σκέψεις ως γενικότερο προβληματισμό, με σύμμαχο και την χρονική απόσταση των 30 ετών από την εξαγορά της εταιρείας, που προδιάγραψε και την απομάκρυνσή της από την Πάτρα και την τελική εγκατάστασή της στον Ελαιώνα Θηβών:
Η MISKO αποτελεί πραγματικά ένα βιομηχανικό, και κοινωνικό μνημείο για την Πάτρα.
-Ως προς το βιομηχανικό μνημείο, η θύμισή του μπορεί να συνδυαστεί με το μακρύ φουγάρο που έχει παραμείνει στη θέση που ήταν το εργοστάσιο ( αυτό με τις ψηλές μάνδρες που τρόμαζε ως παιδί 10 χρονών την Ντίνα Πεταλά που πήγαινε εκεί με την εργαζόμενη σε αυτό μητέρα της, όπως η ίδια εξομολογήθηκε στην παρουσίαση της Τετάρτης στην Πάτρα , όπου ήταν ομιλήτρια, ως μετέπειτα εργαζόμενη σε αυτό και τελευταία πρόεδρος του συλλόγου των εργαζομένων του).
-Ως προς το «κοινωνικό» μνημείο (όρος που με επιφύλαξη χρησιμοποιώ μην έχοντας κάποιον άλλο πρόσφορο) η μια διάστασή του αφορά το πως δέθηκε προπολεμικά και κυρίως μεταπολεμικά από την εποχή Ματζίκα και μετά με την κοινωνία. Ο καλόγηρος Ακάκιος και το μήνυμα «δυο πιάτα παραπάνω στο κιλό» θεωρώ ότι αποδίδουν με ακρίβεια αυτήν τη σχέση.
–Η άλλη διάσταση αφορά τη σχέση που είχε αναπτύξει επί πολλές δεκαετίες η διοίκηση της εταιρείας και ο ίδιος ο Ελευθέριος Ματζίκας με το προσωπικό της. Τους ήξερε όλους, Ηπειρώτες και μη, με το μικρό του όνομα. Γνώριζε την οικογένειά τους, τα οικογενειακά τους προβλήματά τους. Δήλωνε παρών στη λύση τους. Οι γονείς προέτρεπαν στα παιδιά τους να γίνουν εργαζόμενοι στην εταιρεία και εκεί υπήρχε «ανοικτή αγκαλιά» στα σχετικά αιτήματα.
Προφανώς γνωρίζω τα προβλήματα με τις απεργίες που για μακρύ διάστημα ταλαιπώρησαν την εταιρεία. Οι λεγόμενες ταξικές αντιθέσεις δεν καταργούνται ιστορικά. Υπήρχαν και θα υπάρχουν.
Όμως μαζί με αυτές και την συνδικαλιστική ιστορία που αφορά τη ΜΙΣΚΟ και τη βιομηχανική πορεία της Πάτρας (κάτι που είναι μια άλλη σοβαρή συζήτηση) οφείλουμε ψύχραιμα και αποστασιοποιημένοι από τη θέρμη της τότε περιόδου να δούμε όλη την εικόνα. Αυτήν που έκανε τον επί χρόνια διευθυντή του εργοστασίου στην Πάτρα Άγγελό Ασωνίτη (με συγγενική σχέση με την ευρύτερη οικογένεια Ματζίκα) και ομιλητή την Τετάρτη, να πει με βεβαιότητα απευθυνόμενος στην Ντίνα Πεταλά, ότι «αν με μια χρονοκάψουλα επιστρέφαμε σε εκείνη την εποχή θα βλέπαμε πολλά πράγματα διαφορετικά».
-Όμως επιστρέφοντας στη σχέση της διοίκησης της εταιρείας με το προσωπικό, που τη χαρακτηρίζω και «ιστορικό σημείο αναφοράς», εκτός από τις γενικότερες μαρτυρίες γενεών εργαζομένων σε αυτή -που κάποιες ακούστηκαν και στην πιο συναισθηματική παρουσίαση της Τετάρτης- θα επικαλεστώ και ορισμένες πιο προσωπικές εξιστορήσεις. Αυτές των γονέων της συζύγου μου και επί χρόνια εργαζόμενων και συνταξιοδοτηθέντων από το εργοστάσιο της Πάτρας και της ιδίας , ως φοιτήτριας τότε, που έτυχε ουσιαστικής οικονομικής στήριξης από την εταιρεία τα πανεπιστημιακά της χρόνια. Οικονομική στήριξη που υπήρξε και όταν προέκυψε σοβαρότατο πρόβλημα υγείας στην οικογένεια.
Είναι πολλές τέτοιες μικρές ψηφίδες που καλλιτεχνούν ένα βιομηχανικό- κοινωνικό πορτρέτο μιας ιστορικής για την Πάτρα και τη χώρα βιομηχανίας. Στη χρήσιμη αυτή μνήμη συνεισφέρει σημαντικά το βιβλίο του Θανάση Κάππου που έρχεται να προστεθεί σε μια σημαντική σχετική βιβλιογραφία γενικότερα για το βιομηχανικό μας παρελθόν, που ξεκίνησε με τα αντίστοιχα πολύτιμα λευκώματα του πατρινού συγγραφέα και ερευνητή Νίκου Σαραφόπουλου.
* Mε πληροφορίες και από το www.powergame.gr που συνυπήρξε στην παρουσίαση του Λευκώματος στην Αθήνα.
Σημείωση
– Μου έκανε εντύπωση η αναφορά του συγγραφέα ότι η Barilla δεν έχει «αγκαλιάσει» στην ουσία μια τέτοια έκδοση
ΕΝΘΕΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΤΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΞΠΡΕΣ 4/4/1991
Η «Μίσκο» από σήμερα στη «Barilla» –Υπογράφεται η τελική συμφωνία με τίμημα 7 δισεκατομμύρια δρχ.
Πάτρα, Γραφείο “Εξπρές”
Οριστικοποιείται η εξαγορά της μεγαλύτερης ελληνικής βιομηχανίας ζυμαρικών “Μίσκο” από την ιταλική “Barilla”.
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, η τελική συμφωνία υπογράφεται σήμερα Πέμπτη 4 Απριλίου.
Αποκλειστικές πληροφορίες μας από την ίδια πηγή αναφέρουν ότι το τίμημα για την εξαγορά θα ξεπεράσει τα 7 δισ. δρχ. Με βάση τη συμφωνία στη “Barilla” θα περιέλθει η συντριπτική πλειοψηφία των μετοχών.
Ο εκ των κυριότερων σημερινών μετοχών και διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας κ. Ελ. Ματζίκας θα διατηρήσει τη θέση του και στο νέο διοικητικό σχήμα.
Όπως είναι γνωστό, η “Μίσκο” έχει ένα εργοστάσιο στην Πάτρα με προσωπικό 270 άτομα, ενώ περίπου άλλοι τόσοι εργαζόμενοι απασχολούνται σε διάφορα παραρτήματα της εταιρίας σ’ όλη την Ελλάδα.
Η “Barilla” είναι μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ζυμαρικών στον κόσμο και παράγει πλειάδα άλλων προϊόντων, και είδη αρτοποιίας. Η έδρα του Ομίλου “Barilla” είναι στο Παρίσι.
Σύμφωνα με ασφαλείς εκτιμήσεις, η εξαγορά της “Μίσκο” όχι μόνο δεν πρόκειται να θίξει σε καμία περίπτωση τα συμφέροντα των εργαζόμενων, αλλά διανοίγονται ευρύτατες προοπτικές για ανάπτυξη της εταιρίας, με νέες επενδύσεις και άνοιγμα στην αγορά.
Προφανώς μετά την εξαγορά της “Μίσκο” από την “Barilla” θα σταματήσει η συνεργασία της τελευταίας με την άλλη μεγάλη μεγάλη ελληνική βιομηχανία ζυμαρικών τη “Μέλισσα”, η οποία θα αναζητήσει προφανώς νέο συνεργάτη πιθανότατα στην Ιταλία.
Ο ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΧΡΗΣΗΣ 1990 ΤΗΣ ΜΙΣΚΟ
#pgnews
#e-ΑΠΟΨΕΙΣ
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ
