Άρθρο της Σίας Αναγνωστοπούλου, Βουλευτής Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, στο αφιέρωμα του «Συμβούλου Επιχειρήσεων» με αφορμή το 24ο Forum Ανάπτυξης που διοργανώνει η εφημερίδα και έχει κεντρική θεματική ενότητα «Χτίζοντας το Αύριο».
Ο Πολιτισμός ως αυταξία , ως πεδίο νοημάτων και συμβολικών πόρων, ως αναγκαιότητα για την οικοδόμηση κοινών αξιών και ως ισχυρός μοχλός για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, ανοίγει το παράθυρο στο μέλλον, αφήνει πάντα μια παρακαταθήκη για το αύριο.
Το μέλλον όμως δεν είναι καθορισμένο, δεν είναι γνωστό εκ των προτέρων, ωστόσο μπορεί εν μέρει να επινοηθεί, γιατί ακουμπά στις αναπαραστάσεις του παρόντος και του παρελθόντος. 200 χρόνια από την ελληνική Επανάσταση, είναι σημαντικό να δούμε από πού και πως παίρνουμε τα νήματα από το παρελθόν και πως αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος, που είναι ήδη παρούσες.
Ειδικότερα στο πεδίο του Πολιτισμού, αυτό που αποκάλυψε η πανδημία κυρίως, αλλά και οι άλλες κρίσεις(κλιματική και οικονομική), ήταν τα διαρθρωτικά εγγενή προβλήματα που δεν είχαν γίνει εμφανή με σαφή τρόπο σε όλους. Η ευαλωτότητα τόσο της πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο και των εργαζομένων στον σύγχρονο πολιτισμό, αναδείχθηκαν κατά την πανδημία. Η άνιση συμμετοχή των πολιτών στα πολιτιστικά αγαθά, η μεγάλη ανισότητα ανάμεσα στις περιφέρειες της χώρας, αναδείχθηκαν επίσης κατά την πανδημία. Το κυριότερο όμως είναι ότι η πανδημία αποκάλυψε ότι ο πολιτισμός απεχθάνεται το κενό .Και το κενό είναι, τα άδεια θέατρα , οι άδειες σκηνές , το κοινό που απουσιάζει, η απώλεια της αναντικατάστατης σχέσης μεταξύ ανθρώπων της τέχνης και θεατών, ακροατών, επισκεπτών που μοιράζονται ένα οποιοδήποτε έργο τέχνης , μια εικαστική δημιουργία.
Η πανδημία όμως έδειξε και την ανάγκη στροφής σε δημόσιες πολιτικές και στη διεύρυνση του δημόσιου χώρου. Σήμερα που οι κεντρικές πολιτιστικές πολιτικές έχουν χάσει τη συνοχή τους, ιδίως με την κλιμακούμενη απεμπλοκή του κράτους προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων, η υπαγωγή του Πολιτισμού στους νόμους της αγοράς και μόνο, αλλοιώνει την φιλοδοξία ενός πολιτιστικού εκδημοκρατισμού, αυτό που αλλιώς θα λέγαμε πολιτισμό για όλους τους πολίτες·. Ο Πολιτισμός λειτουργεί πρωτίστως αυτόνομα, παράγει αφ’ εαυτού προστιθέμενη αξία. Παρ’ όλα αυτά, οι δημόσιες πολιτιστικές παρεμβάσεις και σχεδιασμοί είναι βασικοί παράγοντες μιας γενικότερης τροποποίησης του πολιτιστικού τοπίου. Η πολιτιστική κληρονομιά δεν σταματά στα μνημεία και τις συλλογές αντικειμένων, ή στις τέχνες του θεάματος .Οι τέχνες και ο πολιτισμός είναι αναγκαιότητα για την οικοδόμηση πολιτιστικών δεσμών, είναι ισχυρός μοχλός συμπερίληψης και κοινωνικής ένταξης . Όμως ο νεοφιλελεύθερος λόγος που αρθρώνει η κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και η υποταγή της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟ στις επιταγές της αγοράς, φαίνεται να μην το συμμερίζονται αυτό. Ο κατατεμαχισμός ενός μεγάλου αρχαιολογικού τοπίου που διακόπτεται βάναυσα στο μετρό Βενιζέλου, η ύβρις που επιχειρείται με τις εκτεταμένες επεμβάσεις με οπλισμένο σκυρόδεμα στον βράχο της Ακρόπολης, το αποδεικνύουν.
Για μας, ο πολιτισμός δεν είναι απλό εργαλείο ανάπτυξης, είναι δύναμη ανάπτυξης. Η σχέση μεταξύ πολιτισμού και οικονομίας είναι εξίσου κεντρική, πρόκειται όμως για συνέργεια πάντα υπό το πρίσμα μιας κεντρικής πολιτιστικής πολιτικής, που θα βασίζεται σε ενισχυμένη κρατική χρηματοδότηση . Τα τελευταία χρόνια, αντιμέτωποι με την δημοσιονομική πίεση, ο πολιτισμός δέχτηκε το πλήρες βάρος της συνολικής μείωσης των κεφαλαίων του Κράτους. Από τα πρώτα πράγματα που προσπάθησαν οι πολιτικές ηγεσίες να περιορίσουν, ήταν οι δαπάνες για τον πολιτιστικό προϋπολογισμό. Ενδεικτικά, το 2020, μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονιά, η χρηματοδότηση που δόθηκε στον Πολιτισμό ήταν τόσο πενιχρή , που περνούσε πολύ κάτω από τον πήχη των πραγματικών οικονομικών αναγκών, με αποτέλεσμα χιλιάδες καλλιτέχνες και εργαζόμενοι του Πολιτισμού να αφεθούν χωρίς καμιά στήριξη.
Βεβαίως οι κεντρικές πολιτιστικές παρεμβάσεις είναι ένας από τους παράγοντες μιας γενικότερης τροποποίησης του πολιτιστικού τοπίου. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να ενισχυθεί η περιφερειακότητα και η αποκέντρωση ,έτσι ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην εδαφική πραγματικότητα , με στόχο την επίτευξη μιας πολιτισμικής ποικιλομορφίας.
Οι αλλεπάλληλες κρίσεις που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, ξεγύμνωσαν την ευθραυστότητα των υπαρχόντων οικονομικών συστημάτων, ενώ οι βαθιές ανισότητες μπήκαν στο παιχνίδι με νέους σκληρότερους όρους. Το κρίσιμο ερώτημα σήμερα είναι, μετά από αυτή την εμπειρία της πολυδιάστατης κρίσης, αν θα εκτρέψουμε την κατάσταση εξαίρεσης προς όφελός μας, για να δομήσουμε βιώσιμες εναλλακτικές, αν θα ενισχύσουμε τις δημόσιες πολιτικές, ή αν θα κάνουμε σαν να μην έχει συμβεί τίποτα, όπως κάνει η κυβέρνηση της Ν.Δ και θα ξαναγυρίσουμε σε «αναπτυξιακά» μοντέλα που χρεοκόπησαν την χώρα.
#pgnews
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ
#e-ΑΠΟΨΕΙΣ
