Του Παναγιώτη Γιαλένιου,εκδότη του «Συμβούλου Επιχειρήσεων»
Μια ετήσια έρευνα αγοράς (του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών το 2021) και μια δημοσκόπηση (της εταιρείας MARC για λογαριασμό του ΑΝΤ1) δίνουν ενδιαφέροντα στοιχεία για το πώς βιώνουν οικονομικά τα ελληνικά νοικοκυριά και τι ανησυχεί περισσότερο τους πολίτες σήμερα.
Πιο πρόσφατη χρονικά η μηνιαία δημοσκόπηση της MARC σύμφωνα με την οποία η μεγαλύτερη ανησυχία των ερωτηθέντων ιεραρχείται ως ακολούθως:
Aκρίβεια/ανατιμήσεις (ποσοστό 84,7%),πόλεμος στην Ουκρανία (77,4%),Πανδημία: 40,7%, Εθνικά Θέματα: 19,6%, Εγκληματικότητα/Βία: 17,7%, Μεταναστευτικό: 10,3%, Φυσικές καταστροφές: 6,6%, Προκήρυξη εκλογών: 3,3%.
H ετήσια έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ (και αυτή με την εταιρεία MARC) διεξήχθη υπό συνθήκες πανδημίας, υψηλού πληθωρισμού και πριν από την εκδήλωση των πρόσφατων δυσμενών γεωπολιτικών εξελίξεων, που αναμφίβολα θα έχουν σοβαρές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις, το βάθος και το εύρος των οποίων δεν είναι δυνατόν ακόμα να εκτιμηθούν.
Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών για το 2021 είναι τα εξής:
• Τα μέτρα στήριξης σε συνδυασμό με τη μερική επιστροφή στην «κανονικότητα» φαίνεται ότι οδήγησαν σε βελτίωση της εισοδηματικής διάρθρωσης των νοικοκυριών, η οποία ενισχύθηκε και από την αύξηση της απασχόλησης. Ειδικότερα, μειώθηκαν σημαντικά τα νοικοκυριά που ανήκουν στην χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία (με ετήσιο εισόδημα έως 10.000€) κατά 7,5 μονάδες, από 25,1% που ήταν το 2020 σε 17,5% το 2021.
• Ωστόσο, διευρύνθηκε η εισοδηματική ανισότητα μεταξύ των χαμηλών και μεσαίων εισοδηματικά νοικοκυριών έναντι των υψηλών εισοδηματικά νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, το 31,6% των νοικοκυριών με εισόδημα έως 25.000 € δήλωσε πως το εισόδημα του μειώθηκε το 2021, έναντι μόλις του 6,9% που δήλωσε ότι αυξήθηκε. Στον αντίποδα το 20% των νοικοκυριών με εισόδημα πάνω από 25.000 € δήλωσε πως το εισόδημα του αυξήθηκε το 2021, έναντι του 11,6% που δήλωσε πως το εισόδημα του μειώθηκε. Σημειώνεται ότι με βάση την έρευνα μόνο 2 στα 10 νοικοκυριά διαβιούν με ετήσιο εισόδημα πάνω από 25.000€.
• Η επάρκεια του εισοδήματος των νοικοκυριών δεν μεταβλήθηκε τόσο σε σχέση με το 2020 όσο και με το 2019. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας, καθώς το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά δεν επαρκεί για όλο το μήνα, αλλά για 19 ημέρες (μεσοσταθμικά).
• Η ακρίβεια εκτίναξε τον αριθμό των νοικοκυριών που αύξησαν τις δαπάνες τους για βασικά αγαθά. Το 65,1% των νοικοκυριών αύξησε τις δαπάνες του για λογαριασμούς σπιτιού (20% το αντίστοιχο ποσοστό το 2020), το 52,8% για είδη διατροφής (26,2% το 2020), το 51,9% για θέρμανση (12,9% το 2020) και το 34,7% για υγεία και φάρμακα (26% το 2020). Σημειώνεται ότι οι αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν για 1 στα 2 νοικοκυριά την κατηγορία που έχει τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημα τους. Γενικά, οι συνολικές δαπάνες των νοικοκυριών αυξήθηκαν το 2021 κατά 12% (μεσοσταθμικά).
• Παρά την αποκλιμάκωση του ποσοστού των νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία ή/και τα ασφαλιστικά ταμεία (16,8%) που καταγράφεται για το 2021, περίπου 3 στα 10 νοικοκυριά δήλωσαν πως δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις αυτές το 2022, υποδηλώνοντας πως απέχουμε από μια βιώσιμη διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους που δεν αποτελεί μόνο απότοκο της πανδημίας, αλλά και της δεκαετούς οικονομικής κρίσης.
• Η ετήσια έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών το 2021, είναι η 10η κατά σειρά που διεξάγεται από το 2011 σε συνεργασία με την εταιρεία MARC. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε πανελλαδικό δείγμα 809 αντιπροσωπευτικά επιλεγμένων νοικοκυριών μεταξύ 9-17 Δεκεμβρίου 2021.
Όπως αναφέραμε η έρευνα έγινε πριν τα τελευταία γεγονότα στην Ουκρανία και τα φαινόμενα ακρίβειας που ακολουθούν. Είναι επομένως δεδομένο ότι τα παραπάνω συμπεράσματα θα έχουν αλλάξει σε κατεύθυνση επιδείνωσης του εισοδήματος της πλειοψηφίας των πολιτών.
Τα πρώτα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση έχουν χαρακτηριστεί ως επιδοματικά που αντιμετωπίζουν αποσπασματικά την ακρίβεια και την τάση ταχείας επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών.
Είναι πλέον φανερό ότι έχουμε εισέλθει σε μακρά περίοδο πολλαπλών κρίσεων, που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιδερμικά μέτρα και επικοινωνιακές συνταγές. Ένα μείγμα εξωγενών αιτιών και εσωτερικών αναχρονιστικών δομών δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού που αντιμετωπίζει την κατάσταση με μειώσεις παντού: Στη ζεστασιά στο σπίτι του, στα τρόφιμα, στην εκπλήρωση των βασικών του υποχρεώσεων, στην ίδια του την υγεία. Και όλα αυτά ως συνέχεια αντίστοιχων μειώσεων από όλα όσα συμβαίνουν πάνω από μια δεκαετία στη χώρα μας.
Η ανάγκη αφύπνισης όλων αποτελεί όρο για ευοίωνο μέλλον. Η κινητικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο με αφορμή το Ουκρανικό θα πρέπει να αποτελέσει εγερτήριο μήνυμα και για το εσωτερικό της χώρας μας για δομικές αλλαγές προς όφελος όμως της κοινωνίας και όχι των συνήθως ευνοούμενων από τέτοιες μείζονες κρίσεις.
#pgnews
#e- ΑΠΟΨΕΙΣ
