Ανασφάλεια, αβεβαιότητα για το μέλλον και οικονομική ασφυξία προκαλεί σε όλο το φάσμα της επιχειρηματικότητας και της αγοράς ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία. Μεγάλο αγκάθι παραμένει το ενεργειακό, που έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα και έχει προκαλέσει αιμορραγία στην οικονομία.
Toυ Γιώργου Ηλιόπουλου
Hδη ορισμένες επιχειρήσεις σπεύδουν να επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο λειτουργία τους με βάση τα νέα δεδομένα του κόστους λόγω των φουσκωμένων λογαριασμών ρεύματος. Αναγκάζονται να περιορίσουν τις ημέρες παραγωγής των προϊόντων τους, προκειμένου να μπορέσουν να αντισταθμίσουν τις απώλειες. Και αυτό διότι η ζήτηση έχει πέσει κατακόρυφα και με τον τρόπο αυτό επιδιώκουν να μπορέσουν να ορθοποδήσουν το επόμενο διάστημα και να μην σημειώσουν ζημιές. Από τον τομέα της βιομηχανίας μέχρι και την αρτοποιεία υπάρχουν επιχειρήσεις που αλλάζουν τις ημέρες λειτουργίας τους, προσαρμοζόμενες στα νέα δεδομένα.
Π. Μαρλαφέκας: «Συρρίκνωση στην αγορά»
Μιλώντας στον «Σ.Ε.» για την κατάσταση που διαμορφώνεται από εδώ και στο εξής ο Πλάτωνας Μαρλαφέκας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας αναφέρει ότι: «Η χειρότερη κρίση που ζούμε είναι η ενεργειακή. Αυτό επιφέρει πληθωρισμό και αυξήσεις. Υπάρχει μια οριζόντια συρρίκνωση στην αγορά και σε όλες τις κατηγορίες. Όσο αδυνατίζει η καταναλωτική δύναμη των πολιτών θα υπάρχει αυτή η συρρίκνωση. Από εκεί και πέρα το ενεργειακό πρόβλημα υπήρχε πριν τον πόλεμο. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δυσχέρανε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Πλέον θέλω να πιστεύω ότι θα βρεθούνε λύσεις στο να καλυτερεύσει η κατάσταση. Δεν είμαι αισιόδοξος για το τελικό αποτέλεσμα όμως ελπίζουμε». Για το ότι ορισμένοι κλάδοι θα αναστείλουν την λειτουργία τους και θα την περιορίσουν σε συγκεκριμένες ημέρες της εβδομάδας, για να καλύψουν το ενεργειακό κόστος, ο κ. Μαρλαφέκας αναφέρει ότι: «Ήδη ακούμε ανά την Ελλάδα για διάφορες μονάδες που έχουν σταματήσει. Λίγες μεν, όμως λειτουργούν με βάση και τη συρρίκνωση της αγοράς. Τέτοιες επιλογές θα τις έχουμε το επόμενο διάστημα. Τις αυξήσεις στην ενέργεια δεν τις αφομοιώνει η καταναλωτική δύναμη των πολιτών έτσι όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι και σήμερα. Εκ των πραγμάτων, οι ανατιμήσεις έχουν επιπτώσεις. Και το ποσό των ανατιμήσεων θα πρέπει να το σηκώσει και η αγορά». Για το επόμενο διάστημα και την κατάσταση που διαμορφώνεται ο κ. Μαρλαφέκας παρατηρεί ότι «προαπαιτούμενο είναι να σταματήσει το Ουκρανικό. Θεωρώ ότι άμεσα θα παρθούν μέτρα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την ενίσχυση των επιχειρήσεων. Η συρρίκνωση της αγοράς, ελληνικής και ευρωπαϊκής, θα οδηγήσει από την άλλη και στην λιγότερη κατανάλωση ενέργειας, που σημαίνει ότι θα πέσουν και οι τιμές». Για τον Τουρισμό, που αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ελληνική οικονομία, ο κ. Μαρλαφέκας αναφέρει ότι στον συγκεκριμένο τομέα υπάρχει ένα μούδιασμα. «Όλοι είναι στην αναμονή και δε νομίζω ότι θα μπορέσουμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα για τον Τουρισμό. Όλοι θεωρούσαν ότι ο πόλεμος θα διαρκούσε μια εβδομάδα και φθάσαμε στην σημερινή κατάσταση» καταλήγει ο κ. Μαρλαφέκας. Σε σχέση με το ενεργειακό και τις επιπτώσεις του σε επιχειρήσεις στην Δυτική Ελλάδα αναφέρει ότι «σίγουρα υπάρχει μεγάλο ζήτημα». Σε σχέση με τις ελλείψεις σε κάποια προϊόντα, αναφέρει ότι ενδεχομένως να διαφανούν το επόμενο διάστημα, διότι «ό,τι αφορά προϊόντα που μεγάλο ποσοστό τους προερχόταν από αυτές τις χώρες, θα δεχτούν πιέσεις. Και οτιδήποτε προέρχεται από πρώτη ύλη από αυτές τις χώρες, δέχεται πιέσεις, ακόμη και τεχνητές».
Π. Χελάς: «Ξέφρενη η πορεία των τιμών»
Oι επιπτώσεις από τον πόλεμο είναι εμφανείς στον τομέα των τιμών των υλικών που είναι απαραίτητα στον κατασκευαστικό κλάδο. Οι αυξήσεις είναι υπέρογκες και έχουν προκαλέσει μεγάλους τριγμούς, αναφέρει ο πρόεδρος της Ένωσης Κατασκευαστών Οικοδομικών Έργων Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδος κ. Παναγιώτης Χελάς.
«Είχαμε ξεκινήσει από τις αρχές του καλοκαιριού να διαπιστώνουμε μια αύξηση στα υλικά. Ήταν της τάξεως του 20 με 25%. Με την αύξηση των τιμών στα καύσιμα και την υψηλή ζήτηση που υπάρχει παγκοσμίως-και αυτό έχει σημασία διότι είμαστε μια οικονομία διεθνοποιημένη και επηρεαζόμαστε άμεσα- δυστυχώς οι ανοδικές τάσεις συνεχίζουν σταθερά. Τις τελευταίες εβδομάδες η άνοδος των τιμών διαπιστώνουμε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στα νοικοκυριά. Σε ότι αφορά τα υλικά, πρέπει να πω ότι οι αυξήσεις έχουν περάσει το 30 ή και το 40%. Το οικονομικό κόστος είναι ανεξέλεγκτο. Συνέπεια είναι κανείς να μην γνωρίζει πού θα καταλήξει όταν πρέπει να κοστολογήσει την πώληση ενός ακινήτου». Ως προς τους λόγους που έχουν οδηγήσει στην αύξηση των υλικών ο κ. Χελάς παρατηρεί ότι «η αύξηση των υλικών έχω διαπιστώσει ότι είναι μια πολλαπλή διαδικασία. Είναι το ενεργειακό, αλλά είναι και η ζήτηση και η προσφορά. Νομίζω ότι σε ένα βαθμό βιώνουμε όχι μια σωστή πολιτική που μονομερώς ανεβάζουν τις τιμές και κάνουν αυξήσεις στα υλικά. Νομίζω ότι κάποιοι προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν». Για τις τιμές των ακινήτων από εδώ και στο εξής και το τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες, ο κ. Χελάς αναφέρει ότι: « Η αγορά είναι μουδιασμένη. Η αίσθηση μου είναι ότι όταν πάει κάποιος να αγοράσει ένα διαμέρισμα θα διαπιστώσει μια ευρεία γκάμα. Άλλα είναι υπό κατασκευή και κανείς δεν ξέρει το κοστολόγιο. Άλλα έχουν κατασκευαστεί πρόσφατα, άλλα είναι παλιά. Ότι ακίνητο μπορούσε να εξασφαλίσει κανείς σε μια καλή τιμή τώρα, θα πρέπει να το κάνει. Και αυτό το λέω διότι δεν ξέρουμε μετά από καιρό πού θα καταλήξει αυτή η διαδικασία. Τα κοστολόγια θα ανέβουν και άλλο. Και όσο και εάν η τιμή τώρα φαίνεται υψηλή σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα, τους επόμενους μήνες θα υπάρξει και άλλη άνοδος». Σε σχέση με την καθίζηση στον κλάδο των κατασκευών, ο κ. Χελάς αναφέρει ότι: «Έχουμε δύο κομμάτια. Το ένα είναι «το επιχειρείν» δηλαδή εταιρείες που θέλουν να ασχοληθούν με τον κατασκευαστικό κλάδο και ένα κομμάτι ο ιδιώτης που θέλει να κατασκευάσει το δικό του έργο. Ο ιδιώτης «έχει παγώσει», ο κατασκευαστής όμως που έχει κάνει τον σχεδιασμό του δεν μπορεί να σταματήσει. Θα έλεγα όμως ότι νέες κατασκευές που ήταν στον σχεδιασμό για να ξεκινήσουν, δεν ξεκινούν. Θα περιμένουν οι ιδιοκτήτες να ισορροπήσει η κατάσταση». Μάλιστα αναφέρει ότι πλέον υπάρχει και ένα μεγάλο ρίσκο σε αυτής της τάξεως τα έργα, διότι δεν υπάρχει ένα δεδομένο για να μπορεί κάποιος να προσδιορίσει με ακρίβεια τον προϋπολογισμό. Υπάρχει κίνδυνος ο κατασκευαστής να χάσει και να μην βγάλει κέρδος. «Δεν έχουμε κάποιο δεδομένο στις τιμές. Είναι κάτι το ανεξέλεγκτο» αναφέρει ο κ. Χελάς. Για το εάν τελικά θα υπάρξει εξισορρόπηση, τονίζει ότι «ακούγοντας τα όσα αναφέρουν οι αναλυτές παγκοσμίως πλέον, αυτό μπορεί να πάρει ένα και δύο χρόνια. Αυτό σημαίνει απώλεια για την οικονομία αλλά και σοβαρό πρόβλημα σε όσες οικογένειες θέλουν να στεγάσουν την οικογένειά τους, γιατί τα ακίνητα που θα είναι διαθέσιμα για αγορά ή για ενοικίαση μειώνονται σημαντικά. Θα επανέλθουμε στην κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στην αρχή του μνημονίου. Θα υπάρξουν ελλείψεις σε ακίνητα. Μην ξεχνάτε ότι ο κλάδος ο δικός μας αυτό τον σκοπό εξυπηρετεί, την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας και δεν πρέπει να το ξεχνάμε στην παρούσα χρονική συγκυρία».
Που θα φθάσει τελικά η τιμή στο σουβλάκι και στην πίτα με γύρο;
Τελικά θα ακριβύνει το σουβλάκι και η πίτα με γύρο και που θα καταλήξουν; Το ερώτημα αυτό απασχολεί τους καταναλωτές καθώς ήδη στην Αθήνα παρουσιάστηκαν αυξήσεις λόγω των μεταφορικών και των πρώτων υλών. Εκεί η πίτα με γύρο πωλείται στα 3,8 ευρώ σε ορισμένες περιοχές. Τι θα γίνει άραγε και στην Αχαΐα; Θα υπάρξουν ανατιμήσεις και σε τι ποσοστό; Ήδη ανατιμήσεις από 5% έως 15% ετοιμάζονται να κάνουν στα προϊόντα τους οι επιχειρήσεις του κλάδου εστίασης, δηλώνοντας ότι η εκτίναξη των λειτουργικών δαπανών λόγω της ενέργειας και των πρώτων υλών δεν τους αφήνουν πλέον περιθώρια να απορροφήσουν τα επιπλέον κόστη. Αυξήσεις στις τιμές καταναλωτή θα επιδιώξουν επίσης οι πιτσαρίες και οι φούρνοι, καθώς εκτός του αβάσταχτου ενεργειακού κόστους αντιμετωπίζουν επιπλέον κόστη στα άλευρα και στα έλαια λόγω των επιπτώσεων της ρωσο-ουκρανικής σύρραξης. Μάλιστα ήδη κάποιες μεμονωμένες επιχειρήσεις έχουν ανεβάσει τις τιμές κατά 10-20% σε πίτσες, σάντουιτς και σφολιάτες. Ο Κωνσταντίνος Σακκής, εκπρόσωπος τύπου του ΣΚΕΑΝΑ και ιδιοκτήτης ψητοπωλείου αναφέρει στον «Σ.Ε.» ότι: «Τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα στην εστίαση αυτό τον καιρό λόγω της ενέργειας. Κάναμε ένα μίνιμουμ αυξήσεων το προηγούμενο διάστημα, της τάξεως του 5%, επειδή και τότε τα καύσιμα είχαν ακριβύνει πολύ, όμως αυτή τη στιγμή είμαστε στη θέση να βλέπουμε την τιμή των μεταφορικών, λόγω των καυσίμων, να εκτοξεύονται κυριολεκτικά. Για την ώρα, στην Πάτρα, σε συζητήσεις που κάνουμε με συναδέλφους, δεν υπάρχει διάθεση αύξησης της τιμής. Παραμένουμε ψύχραιμοι και περιμένουμε τις εξελίξεις. Θα δούμε πώς θα κινηθεί η αγορά στον τομέα των καυσίμων. Είναι αυτά που επηρεάζουν πιο πολύ τα προϊόντα μας. Εάν τα καύσιμα πέσουν, τότε δεν θα μπούμε στη διαδικασία των αυξήσεων. Η συνθήκη αυτή τη στιγμή είναι «να δούμε πώς θα πάει». Εάν δεν αλλάξει κάτι, τότε εκ των πραγμάτων θα οδηγηθούμε σε αυξήσεις. Όπως καταλαβαίνετε δεν είναι στη δική μας επιλογή. Στην Αθήνα ήδη η πίτα γύρο είναι στα 3,2 με ευρώ και έχει φθάσει ακόμη 3,5 και 3,8 σε ορισμένες περιοχές, κυρίως του κέντρου. Στην Πάτρα παραμένει στα 2,5 ευρώ και υπάρχουν και καταστήματα που πωλούν μέχρι και 2,8 ευρώ». Για το εάν δικαιολογούνται οι συγκεκριμένες αυξήσεις στο σύνολο ο ίδιος τονίζει ότι μόνο με μείωση των καυσίμων θα επιτευχθεί εξισορρόπηση της αγοράς. «Έχουμε φθάσει σε ένα σημείο που βλέπουμε τα νούμερα και δεν τα πιστεύουμε. Δεν είναι μόνο το γκάζι, το κάρβουνο ή το ρεύμα ενός καταστήματος. Είναι και τα προϊόντα και οι πρώτες ύλες που έχουν αυξηθεί. Η μαναβική και τα προϊόντα της είναι στη διπλάσια τιμή». Και αυτός είναι και ο λόγος που κατά τον κ. Σακκή καταγράφονται αυξήσεις στο συγκεκριμένο προϊόν. Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο αύξησης και στην Πάτρα, δεδομένου ότι είναι ένα προϊόν ευρείας κατανάλωσης, ο ίδιος αναφέρει ότι: «Προσπαθούμε να φανούμε ψύχραιμοι. Ο λογαριασμός δεν βγαίνει με τίποτα. Θα φθάσουμε στο σημείο να έχουμε επιχειρήσεις χωρίς έσοδα. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Δεν υπάρχει κέρδος, προσπαθούμε όμως να φανούμε ψύχραιμοι. Αυτό δεν μπορεί να παραμείνει για πολύ. Δεν γίνεται να παραμείνουμε χωρίς κέρδη για πολύ καιρό. Άρα θα υποχρεωθούμε να πάμε σε αυξήσεις που εμείς δεν θέλουμε. Είμαστε αισιόδοξοι ότι ίσως τα πράγματα πάνε καλύτερα και δεν θα υποχρεωθούμε να κάνουμε αυτό το βήμα» καταλήγει ο κ. Σακκής.
Κ. Τηλιγάδης: «Έπιλογή ημερών λειτουργίας»
Το ενδεχόμενο να επιλέγουν τις ημέρες που θα ανοίξουν εξετάζουν ορισμένα αρτοποιεία ως μια λύση για να φρενάρουν το υψηλό κόστος παραγωγής. Για το κατά πόσο κάποια καταστήματα θα λειτουργούν συγκεκριμένες ημέρες της εβδομάδας, ο Γραμματέας της Συντεχνίας Αρτοποιών Πάτρας Κώστας Τηλιγάδης αναφέρει ότι: «Έτσι όπως έχει γίνει η κατάσταση ο καθένας θα κοιτάξει να βρει μια άμυνα. Υπάρχει αυτή η περίπτωση όπως επίσης και κάποια καταστήματα μικρά σε γειτονιές να κλείσουν τελείως εξαιτίας των αυξήσεων στα προϊόντα. Όλα είναι πιθανά. Ακόμα και εμείς, που είμαστε πάνω από 100 χρόνια επιχείρηση, υπάρχει περίπτωση να κλείσουμε διότι δεν μας συμφέρει η παραγωγή. Δεν μπορείς να πουλάς το ψωμί σε τριπλάσια τιμή, αλλά και να εργάζεσαι και να χρεώνεσαι. Το ψωμί ξεκινάει από το σιτάρι, δεύτερο χέρι είναι ο αλευροβιομήχανος, ακολουθεί ο φούρνος και τελικός αποδέκτης είναι ο καταναλωτής. Εκεί φαίνεται τελικά εάν μπορεί να το αγοράσει ή όχι το προϊόν». Ο ίδιος εκτιμά ότι θα έπρεπε να υπάρξει μια μέριμνα διότι μιλάμε για ένα είδος λαϊκής κατανάλωσης που θα πρέπει να διαφυλαχθεί. «Το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί είναι ξεκάθαρο: με τη μείωση του ΦΠΑ, αλλά δεν το θέλουν. Ενδεχομένως η κυβέρνηση να μην θέλει να μείνουν στο παιχνίδι οι λεγόμενοι μικροί παίκτες. Επιδιώκουν να μείνουν οι μεγάλοι» παρατηρεί ο κ. Τηλιγάδης. Ως προς τις ημέρες που θα επιλέγουν οι φούρνοι να είναι ανοικτοί, αυτό ενδεχομένως θα γίνει με βάση τις πωλήσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι μια κίνηση που ο κλάδος δεν επιθυμεί αφού η επαφή με την πελατεία είναι καθημερινή και με τέτοιες επιλογές «τραυματίζεται» η προσωπική σχέση που κτίζεται. «Την περίοδο του κορωνοϊού και του lockdown εγώ το έκανα ως επαγγελματίας. Δεν είχαμε πολύ δουλεία και ανοίγαμε συγκεκριμένες ημέρες για να συρρικνώσω τις απώλειες και να μην χάσω κάποιους πελάτες. Δεν μπορεί στην Ευρώπη του 2022 να μην έχουμε τη δυνατότητα να αγοράσουμε τα βασικά» αναφέρει ο κ. Τηλιγάδης. Ο λόγος που κάποιοι θα επιλέξουν να μείνουν ανοικτοί συγκεκριμένες ημέρες οφείλεται αφενός στο κόστος και αφετέρου στην πτώση της κατανάλωσης. «Το κόστος παραγωγής είναι εκείνο που σε βγάζει από το παιχνίδι. Όση διάθεση και να έχει ο κόσμος να σε στηρίξει, η τιμή που παίζει καθοριστικό ρόλο. Το θέμα είναι ότι οι πρώτες ύλες έχουν εκτοξευθεί σε όλους τους τομείς. Δεν γίνεται να είσαι ανοικτός και αντί να βγάζεις κέρδος, να χρεώνεσαι» καταλήγει ο κ. Τηλιγάδης. Πάντως ήδη η κατανάλωση έχει μειωθεί και στο ψωμί και ορισμένοι ιδιώτες στρέφονται στο να ζυμώνουν οι ίδιοι, αφού οι πιέσεις είναι υψηλές. Το 20% των μαλακών σιτηρών το εισάγουμε από την Ουκρανία, το 10% από τη Ρωσία και το 5% από τη Μολδαβία οπότε αυτοί είναι και οι λόγοι που θα υπάρξουν αυξήσεις το επόμενο διάστημα.
#pgnews
#ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
