«Εξυπνα» τούνελ στην Μεγάλη Περιμετρική της Πάτρας

Σε απάντηση των περιβαλλοντικών, κλιματικών και ψηφιακών προκλήσεων της νέας εποχής, η Ελλάδα αποκτά «έξυπνα» τούνελ και μπαίνει στην πρωτοπορία των ευρωπαϊκών αυτοκινητοδρόμων. Το πρόγραμμα ξεκινά από την Πάτρα και τη  Δυτική Ελλάδα, καθώς  πλέον, σε πραγματικό χρόνο πραγματοποιείται η παρακολούθηση των σηράγγων της Ολυμπίας Οδού με το πρωτοποριακό πρόγραμμα «Smart Tunnel» καθώς στον τομέα των οδικών μεταφορών το στοίχημα της ασφαλούς και γρήγορης μετακίνησης συνδέεται άρρηκτα με την περιβαλλοντική προστασία, τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Με το πρόγραμμα Smart Tunnel θα είναι εφικτός ο έγκαιρος εντοπισμός βλαβών, η ταχύτερη αποκατάσταση, η καλύτερη συντήρηση του εξοπλισμού, ενώ επιτυγχάνεται η μέγιστη ασφάλεια τόσο των εργαζομένων όσο και των χρηστών του αυτοκινητόδρομου. Με  βάση τα επιτυχή αποτελέσματα του πιλοτικού project, Smart Tunnel που ξεκίνησε τον Μάιο του 2019 στη σήραγγα «Γηροκομείο» μήκους 700μ. της περιμετρικής Πατρών, ξεκινάει η επόμενη φάση του έργου, η οποία καλύπτει όλες τις σήραγγες άνω των 500μ. της περιμετρικής Πατρών. Πλέον το έργο επεκτείνεται σε τέσσερις σήραγγες συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού τους.
Σύμφωνα με την Ολυμπία Οδό, «το σύστημα αποτελείται από ένα πλήρως αυτόνομο και εξοπλισμένο δίκτυο συλλογής δεδομένων αισθητήρων που παρακολουθεί 24/7 επιλεγμένα κρίσιμα στοιχεία των σηράγγων όπως, ανεμιστήρες, αντλίες νερού, γεννήτριες, μπαταρίες UPS, μετασχηματιστές κ.λπ., παρέχοντας λεπτομερείς μετρήσεις μεγεθών, όπως θερμοκρασία, κραδασμούς, κατανάλωση ισχύος κ.λπ.» Σημειώνεται ότι ήδη από το 2019 η Ολυμπία Οδός διαθέτει πιστοποιητικά πράσινης ενέργειας για το σύνολο των αναγκών ηλεκτρικού ρεύματος του αυτοκινητόδρομου, δηλαδή καταναλώνει ενέργεια που παράγεται αποκλειστικά από ΑΠΕ.
Επίσης, σε λειτουργία τίθενται αισθητήρες περιβάλλοντος που μετρούν ανά πάσα στιγμή στοιχεία της ατμόσφαιρας στο εσωτερικό της σήραγγας, όπως την ποιότητα του αέρα, την θερμοκρασία, την υγρασία. Έξυπνοι κόμβοι συλλέγουν τα ακατέργαστα δεδομένα και τα μεταφέρουν σε μια ειδική πλατφόρμα cloud IoT. Εκεί, με αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, γίνεται επεξεργασία και εξάγονται χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του εξοπλισμού. Κάθε συσκευή παρακολουθείται εξ’ αποστάσεως και εντοπίζονται τυχόν προβλήματα πριν γίνουν πραγματικά εμφανή, επιτρέποντας τη στοχευμένη συντήρησή τους.
Ο αυτοκινητόδρομος από την ολοκλήρωση της κατασκευής το 2018 έθεσε ένα φιλόδοξο στόχο, να μηδενίσει το ενεργειακό αποτύπωμα μέχρι το 2025. Η στρατηγική της εταιρίας για την ελαχιστοποίηση του αποτυπώματος άνθρακα ξεκίνησε με την αντικατάσταση των συμβατικών φωτιστικών με νέα φωτιστικά τεχνολογίας LED, σε 17 σήραγγες του αυτοκινητόδρομου. Αυτό το πρώτο βήμα απέφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα:
60% μείωση κατανάλωσης ενέργειας στην Κακιά Σκάλα,
80% μείωση κατανάλωσης ενέργειας στην περιμετρική Πατρών,
60% μείωση ανθρακικού αποτυπώματος με περίπου 4.000 λιγότερους τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα ανά έτος
Ετήσια εξοικονόμηση περίπου 10GWh, 6 GWh στην περιμετρική Πατρών και 4 GWh στην Κακιά Σκάλα.
Το δεύτερο βήμα, που είναι σε εξέλιξη, είναι η αλλαγή φωτιστικών σε LED στα ανοιχτά τμήματα του αυτοκινητόδρομου. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα ακολουθήσει μια ακόμα φάση, που είναι η εγκατάσταση «φωτοβολταϊκών πάρκων» κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου, με την οποία αναμένεται να επιτευχθεί ο στόχος του «μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος» μέχρι το 2025.
Σύμφωνα πάντα με τον Παναγιώτη Παπανικόλα: «Ο αυτοκινητόδρομος επιδεικνύει αξιόλογα αποτελέσματα σε πολλούς τομείς, εκείνος όμως που τον χαρακτηρίζει είναι η Καινοτομία. Η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών για την προστασία του περιβάλλοντος είναι μέρος της ευρύτερης στρατηγικής για περιβαλλοντικά βιώσιμες οδικές υποδομές. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η ποιότητα της υποδομής και της υπηρεσίας που επιτελεί το κάθε έργο σε εθνικό επίπεδο»