Νέα δεδομένα σε οικονομία και επιχειρηματικότητα προκαλεί ο χρόνος διεξαγωγής των εκλογών. Από τη μια το τοπίο ξεκαθαρίζει σε σχέση
με το πότε θα οδηγηθούμε στις κάλπες από την άλλη δημιουργείται μια αβεβαιότητα ως προς τις εξελίξεις που θα ακολουθήσουν. Διότι κακά τα ψέματα η οικονομία και η αγορά επηρεάζονται άμεσα από το πολιτικό σκηνικό που κατά καιρούς διαμορφώνεται.
Του Γιώργου Ηλιόπουλου
Έτσι, ο επιχειρηματικός κόσμος προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει το τι θα επακολουθήσει, προκειμένου να χαράξει την δική του πορεία για το μέλλον. Πάντως, ο Μάρτιος ήταν ο μήνας της στασιμότητας, αφενός διότι είναι μια περίοδος μεταβατική αφετέρου η ψυχολογία των καταναλωτών αλλά και των πολιτών επαναπροσδιορίστηκε εξαιτίας της αβεβαιότητας για το αν θα υπάρξει πολιτική σταθερότητα. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι το σκηνικό στην οικονομία θα ήταν διαφορετικό εάν δεν είχε προηγηθεί το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και είχε επισπευσθεί ο χρόνος διεξαγωγής των εκλογών. Δεν θα υπήρχε αυτή η μακρά αβεβαιότητα εν μέσω τουριστικής περιόδου και έτσι θα υπήρχε μια πιο ομαλή μετάβαση προς τις κάλπες.
Πλ. Μαρλαφέκας: «Ζητούμενο η σταθερότητα»
Μιλώντας στον «Σ.Ε.» ο Πλάτωνας Μαρλαφέκας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας τονίζει ότι: «Δεν γίνεται αυτή την στιγμή με την παγκόσμια συγκυρία που υπάρχει και τις αλλαγές που επέρχονται να έχουμε ακυβερνησία και να μην υπάρχει σταθερότητα. Μέχρι τις εκλογές θα υπάρξει «πάγωμα» αλλά θα είναι μεγαλύτερο εάν δεν υπάρξει η σταθερότητα που απαιτεί σε κάθε περίπτωση η Οικονομία. Πριν από τις εκλογές δεν βλέπω κάποια σημαντική αλλαγή. Πάντως, με το ότι ξεκαθαρίστηκε η ημερομηνία των εκλογών είναι σημαντικό, ωστόσο δεν θα έλεγα ότι είναι και καθοριστικό για την Οικονομία. Διότι δεν είναι μια εκλογική διαδικασία ξαφνική. Ήταν αναμενόμενη από καιρό και δεν είναι εκλογές που γίνονται έκτακτα, οπότε προκαλούνται αλυσιδωτές αντιδράσεις. Σε οικονομικό επίπεδο υπάρχει και η πιθανότητα να υπάρξουν για κάποιους ευκαιρίες και με τον τρόπο αυτό να κινηθεί περισσότερο χρήμα στην αγορά. Από εκεί και πέρα το αποτέλεσμα των εκλογών είναι πώς θα επηρεάσει την Οικονομία. Αυτό για όλους είναι και το ζητούμενο».
Κων. Ζαφειρόπουλος: «Παγώνουν τα πάντα»
Για τα εμπορικά καταστήματα πάντως το ότι η πασχαλινή περίοδος θα συμπέσει και με την προεκλογική δεν κρίνεται καλό για το κλίμα που θα διαμορφωθεί στην αγορά. Ήδη από το προηγούμενο διάστημα οι καταναλωτές ήταν συγκρατημένοι λόγω της ακρίβειας, τώρα εξαιτίας και της αβεβαιότητας που προκαλείται, το τοπίο γίνεται νεφελώδες. «Η Οικονομία παγώνει σε κάθε εκλογική αναμέτρηση και γίνεται προσπάθεια αποκωδικοποίησης του περιβάλλοντος που διαμορφώνεται. Το μόνο καλό είναι ότι γνωρίζουμε πότε θα γίνουν οι εκλογές γιατί μέχρι πρότινος ζούσαμε στην αβεβαιότητα. Από την άλλη θα υπάρξει ένα πάγωμα πληρωμών σε όλα τα επίπεδα, κάτι που συναντάμε τόσο πριν όσο και μετά την κάθε εκλογική αναμέτρηση. Οι εκλογές δεν βοηθούν την επιχειρηματικότητα και το εμπόριο. Ο κόσμος είναι πολύ συγκρατημένος εξαιτίας της αβεβαιότητας» αναφέρει στον «Σ.Ε.» ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Εισαγωγικού Συλλόγου Πατρών Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος. Από τον Ιανουάριο και μετά η αβεβαιότητα προκλήθηκε από το γεγονός ότι δεν ήταν γνωστός ο χρόνος των εκλογών και εβδομάδα με εβδομάδα γινόταν προσπάθεια αποκωδικοποίησης των μηνυμάτων. «Εκείνο που μας προβληματίζει είναι ότι και το Πάσχα θα είναι δύσκολο και αυτό θα συνεχιστεί επειδή δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το τι θα επακολουθήσει. Όλοι βλέπουν διπλές εκλογές και πρέπει να είμαστε πολύ συγκρατημένοι. Το γεγονός ότι ίσως να μην υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση την πρώτη Κυριακή, θα έχει ως αποτέλεσμα να συνεχίζεται η αβεβαιότητα και θα είναι πιο δύσκολη η κατάσταση για την αγορά», εξηγεί ο κ. Ζαφειρόπουλος. Εκείνο που επίσης επισημαίνεται είναι ότι επικρατεί φοβία στον κόσμο κάθε φορά που προκηρύσσονται εκλογές. «Δεν είναι μόνο η αβεβαιότητα είναι και η στάση πληρωμών που ακολουθεί από το ίδιο το κράτος. Διότι ο κρατικός μηχανισμός δεν λειτουργεί για κάποιο διάστημα, δεν προκηρύσσονται δουλειές, δεν προχωράνε οι πληρωμές και όλο αυτό το μείγμα δεν βοηθάει καθόλου την αγορά. Υπάρχουν επιπτώσεις στο λιανικό εμπόριο γιατί δεν υπάρχει διαθέσιμη ρευστότητα. Άρα όλοι είναι συγκρατημένοι. Και σίγουρα η αγορά δεν μπορεί να στηριχθεί μόνο από τα χρήματα των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων. Αυτό είναι σαφές και το έχουμε νοιώσει στο πετσί μας όλο αυτό το διάστημα», σημειώνει ο κ. Ζαφειρόπουλος. Η αγορά πάντως προέρχεται από έναν δύσκολο χειμώνα, καθώς οι εκπτώσεις που προηγήθηκαν δεν κατάφεραν να εξομαλύνουν και να βοηθήσουν τα οικονομικά των επιχειρήσεων. Και το γεγονός ότι θα συμπέσει η προεκλογική περίοδος με το πασχαλινό κλίμα δεν θα βοηθήσει την αγορά να κινηθεί όπως θα έκανε υπό άλλες συνθήκες. « Είναι πολύ σημαντικές τέτοιες περίοδοι για το εμπόριο και όλο αυτό το κλίμα δεν θα βοηθούσε τους καταναλωτές να αγοράσουν το κάτι παραπάνω. Θα περιοριστούν στα δώρα στα βαφτιστήρια και μόνο και θα καλύψουν ανειλημμένες υποχρεώσεις» επισημαίνει ο κ. Ζαφειρόπουλος. Πάντως, ήδη οι έμποροι διαβλέπουν μια περαιτέρω περίοδο αβεβαιότητας που θα τερματιστεί αρχές Ιουλίου, με βάση και τα δεδομένα ότι τότε θα γίνουν και οι δεύτερες εκλογές. «Ο κόσμος έχει στρέψει την ματιά του στις εκλογές γιατί θα καθορίσουν οι εξελίξεις τη ζωή του τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Υπάρχει μια αποστροφή γενικότερα για την πολιτική ζωή μετά και το δυστύχημα των Τεμπών. Θα υπάρξει ένα μεγάλο κύμα αποχής στις εκλογές, κάτι που δεν πρέπει. Δυστυχώς όμως πιστεύω ότι θα μεγαλώσει και άλλο. Όλη την προεκλογική περίοδο δεν γίνονται έργα και δεν υπάρχουν πληρωμές διότι κανένας υπουργός ή γραμματεάς δεν γνωρίζει εάν θα είναι αύριο. Οπότε αν σκεφτείτε ότι έχουμε δύο μήνες μέχρι τις εκλογές τότε θα έχουμε για δύο μήνες μια μετέωρη κατάσταση, συν το ότι θα υπάρξουν και δεύτερες εκλογές και δεν προχωράει τίποτα. Όσο για τις μεγάλες εργολαβίες και τα μεγάλα έργα, θεωρώ ότι και αυτά θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα ρευστότητας. Αν δεν πάει κάποιος υπουργός να υπογράψει για να εκτελεστεί το ένταλμα πληρωμής ο κάθε εργολάβος δεν θα μπορεί να πληρώσει τους εργαζόμενους του», αναφέρει ο κ. Ζαφειρόπουλος.
Οι επενδυτές θα κρατήσουν στάση αναμονής, κάποια προγράμματα θα μετατεθούν
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδος Γιώργος Παππάς σε σχέση με την προεκλογική περίοδο αναφέρει ότι: « Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο κυβέρνηση την επόμενη ημέρα θα υπάρξει. Δεν θεωρώ ότι η προεκλογική περίοδος θα επηρεάσει την Οικονομία. Το μόνο που εκτιμώ ότι θα γίνει είναι ότι οι επενδυτές θα τηρήσουν στάση αναμονής. Δηλαδή θα περιμένουν να δουν ποιος θα είναι στην κυβέρνηση και τι πολιτική θα ακολουθήσει. Γιατί ούτως ή άλλως περιμένουμε την επενδυτική βαθμίδα να ανέβει και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης δεν έχουν αναφέρει κάποιο σοβαρό λόγο για την χώρα μας και θεωρώ ότι η προεκλογική περίοδος δεν επηρεάζει τις αποφάσεις των επιχειρήσεων σε ότι αφορά τα θέματα των επενδύσεων και της Οικονομίας. Θεωρώ ότι λόγω της προεκλογικής περιόδου υπάρχει περίπτωση κάποια προγράμματα και προσκλήσεις στον Αναπτυξιακό Νόμο είτε στο ΕΣΠΑ θα βγουν μετά και όχι τώρα. Αυτό είναι το μόνο που θα μπορούσα να επισημάνω». Ήδη σύμφωνα με πληροφορίες στον Αναπτυξιακό Νόμο έχουν υποβληθεί αρκετές προτάσεις που ωστόσο δεν αξιολογούνται. Υπάρχουν σχέδια τα οποία τελικά θα αξιολογηθούν το επόμενο διάστημα και θα γίνει έναρξη της Οικονομικής δραστηριότητας. Για το εάν υπάρχει μούδιασμα από τους καταναλωτές και την κοινωνία, ο κ. Παππάς επισημαίνει ότι αυτό προέρχεται από την ακρίβεια, την αύξηση των επιτοκίων λόγω της στάσης των τραπεζών και θα συνεχιστεί όσο επικρατεί αυτή η οικονομική ασφυξία. «Θα κριθούν πάντως και πολλά από το αποτέλεσμα των εκλογών. Δεν θα υπάρξει αυτοδυναμία και θα οδηγηθούμε σε συνεργασίες. Υπό αυτή την έννοια περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα και το πρόγραμμα του καθενός» σημειώνει ο κ. Παππάς. Πάντως πιθανό θεωρεί η Goldman Sachs το σενάριο να ανακτήσει η ελληνική οικονομία την επενδυτικτην αξιολόγηση της S&P, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται και επισήμως σε προεκλογική περίοδο. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της, η ελληνική οικονομία εμφανίζεται σε καλή θέση για βελτίωση των προοπτικών και, πιθανώς, για αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα από την S&P στις 21 Απριλίου. «Αν δεν επιδεινωθούν οι πρόσφατες ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές εντάσεις πέρα από τις προσδοκίες, η Ελλάδα παραμένει σχετικά ανθεκτική, χάρη στη θετική ανάπτυξη των ιδιωτικών πιστώσεων, τη συνεχή ανάκαμψη του σχηματισμού κεφαλαίων και τη βελτίωση του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ ο οποίο βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία ακόμη και εν μέσω αυξανόμενου κόστους χρέους», επισημαίνει η Goldman Sachs. Η πιστωτική αύξηση υποστήριξε την τελευταία φάση της ανάκαμψης των επενδύσεων (+14,7% το 2022). Στη συνέχεια, όπως εκτιμά η Goldman, η ανάπτυξη των επενδύσεων θα μπορούσε επίσης να επωφεληθεί από τη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης που, στην περίπτωση της Ελλάδας, ανέρχεται σε περίπου 17% του ΑΕΠ και εκτείνεται έως το 2026. Ενώ οι τελευταίες ευρωπαϊκές χρηματοοικονομικές εντάσεις αποτελούν πρόκληση γι’ αυτήν την εποικοδομητική προοπτική ανάπτυξης, η ελληνική οικονομία παραμένει σε στέρεες βάσεις, κατά την άποψη της αμερικάνικης τράπεζας. Παρόλο που ο κύκλος σύσφιγξης της ΕΚΤ τροφοδοτεί υψηλότερες αποδόσεις και το κόστος του δημόσιου χρέους πρόκειται να αυξηθεί γενικότερα τα επόμενα χρόνια, η Goldman Sachs θεωρεί το ελληνικό χρέος λιγότερο ευάλωτο απ’ ό,τι άλλων χωρώn
Δ. Νικολακόπουλος: «Σταματούν οι πληρωμές για τους ιδιώτες»
Aπό την πλευρά του ο Πρόεδρος της ΟΕΒΕΣΝΑ Δημήτρης Νικολακόπουλος αναφέρει ότι: «Το επόμενο διάστημα αναμένεται τα πάντα να παγώσουν. Ο λόγος είναι ότι όσο θα διαρκέσει η προεκλογική περίοδος η επιχειρηματικότητα θα μείνει πίσω. Πάντα έτσι γίνεται. Οι πρώτες εκλογές αναμένεται να μην βγάλουν κυβέρνηση και θα οδηγηθούμε σε δεύτερη εκλογική μάχη. Η ακυβερνησία θα οδηγήσει την επιχειρηματικότητα και το εμπόριο προς τα πίσω. Ακόμα και οι επιχειρήσεις της εστίασης και του τουρισμού ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν πρόβλημα. Η εποχή που επιλέχθηκε για εκλογές δεν ήταν το καλύτερο για την Οικονομία. Οι δεύτερες εκλογές θα γίνουν τον Ιούλιο κάτι που έχει επιπτώσεις. Ο κόσμος θα είναι σε παραλίες και διακοπές, νέοι θα είναι στα νησιά για σεζόν, οπότε όλοι αυτοί δεν θα πάνε να ψηφίσουν και αυτό θα έχει επιπτώσεις. Είναι ένα κομμάτι του εκλογικού σώματος που αποτελεί βαρόμετρο για την κυβέρνηση». Σε σχέση με την κατάσταση στην αγορά, ο κ. Νικολακόπουλος αναφέρει ότι «σε μια προεκλογική περίοδο σταματούν και οι πληρωμές για τους ιδιώτες. Ελπίζουμε πάντως μήπως την τελευταία στιγμή πριν παραιτηθεί η κυβέρνηση, τουλάχιστον να δοθεί η δυνατότητα διακανονισμού των οφειλών μας με 120 δόσεις. Είναι κάτι το οποίο είχαμε ζητήσει και ευελπιστούμε να κερδίσουμε κάτι από αυτό. Απ’ ότι αντιλαμβάνομαι πάντως θα ξεκινήσουν οι δόσεις για τον ΕΦΚΑ και είναι κάτι το παρήγορο». Ενδεχομένως εάν οι εκλογές γίνονταν μερικούς μήνες πριν και είχε σχηματιστεί κυβέρνηση τέλος Μαΐου θα είχε υπάρξει μια σαφής σταθερότητα στην Οικονομία. Τώρα όμως αυτό δεν διαφαίνεται. «Πιστεύω ότι για την επιχειρηματικότητα η εξέλιξη αυτή θα ήταν καλή. Όσο πιο νωρίς τόσο το καλύτερο. Όταν πας σε μια τουριστική σεζόν να κάνεις εκλογές τότε καταλαβαίνουμε ότι θα μείνουν κάποια πράγματα πίσω. Θα υπάρξει επίσης μεγάλη αποχή και αυτό θα έχει επιπτώσεις και στο εκλογικό αποτέλεσμα. Η αποχή θα επιφέρει να μην είναι αντιπροσωπευτική η κυβέρνηση που θα βγει». Πρέπει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερα θετικά είναι τα μηνύματα για την πορεία του ελληνικού τουρισμού κατά τη νέα τουριστική περίοδο, που ήδη ξεκίνησε. Με βάση τις έως τώρα προκρατήσεις, παράγοντες του τουρισμού δηλώνουν αισιόδοξοι για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με το 2022, που για πολλές περιοχές της χώρας είναι πλέον βάση σύγκρισης για το μέλλον, μιας και ξεπέρασαν το 2019 σε αφίξεις και έσοδα. Τις προηγούμενες ημέρες έληξε το πρώτο μεγάλο πακέτο των «early bookings» για το μοντέλο του μαζικού τουρισμού και ήδη παρατηρείται πολύ καλή ροή κρατήσεων για την Ελλάδα, από την αγορά της Αγγλίας, τις σκανδιναβικές και βαλκανικές χώρες, τη Γαλλία και την Ιταλία. Με χαμηλότερες ταχύτητες κινούνται οι κρατήσεις από τη Γερμανία και την Πολωνία, ενώ η δυναμική αγορά των ΗΠΑ αναμένει την έναρξη των πτήσεων προς την Ελλάδα, τον Μάρτιο. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα, εκτός απροόπτου, θα έχει σίγουρα τα ίδια νούμερα αφίξεων με το 2022, ενώ η αισιοδοξία είναι διάχυτη και για ακόμα καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα.
#pgnews
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ
