Τεράστια η αλλαγή του εκλογικού χάρτη επιτεύχθηκε την περασμένη Κυριακή. Το μήνυμα ότι θα υπάρξει σταθερή κυβέρνηση την 26η Ιουνίου είναι σαφές στην αγορά και την επιχειρηματικότητα, καθώς κανείς δεν γνώριζε μέχρι και το περασμένο Σάββατο εάν οι πολιτικοί συσχετισμοί της κάλπης θα βοηθούσαν στην ανάδειξη κυβέρνησης στη χώρα μας
Toυ Γιώργου Ηλιόπουλου
Έτσι, το κλίμα που διαμορφώνεται στην αγορά και την οικονομία γενικότερα είναι αισιόδοξο και οι φόβοι για πολιτική αστάθεια δεν επαληθεύτηκαν.
«Θα έχουμε μια σταθερή κυβέρνηση»
Ο Πλάτωνας Μαρλαφέκας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας αναφέρει ότι: «Η επιχειρηματική κοινότητα προεξοφλεί μια σταθερή κυβέρνηση, όμως θέλει μεγάλη προσοχή γιατί μιλάμε για νέες εκλογές. Δεν θα είναι συνέχεια των εκλογών που έγιναν. Θα υπάρξει σαφώς μια νέα κυβέρνηση με βάση τα αποτελέσματα που είδαμε. Δεν θα υπάρξει μέχρι στιγμής αυτή η αμφιβολία που υπήρχε μέχρι πριν την κάλπη της Κυριακής. Αυτό το έχουν προεξοφλήσει οι αγορές και η οικονομία». Στο ερώτημα που θα πρέπει να ρίξει άμεσα το βάρος, η νέα κυβέρνηση που θα σχηματιστεί σε λίγες εβδομάδες, ο ίδιος απαντά ότι: «Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει θα πρέπει να ασχοληθεί με τα κόκκινα δάνεια και η διευθέτηση των χρεών προς το Δημόσιο που το τελευταίο διάστημα βλέπουμε να αυξάνονται υπέρμετρα. Και βέβαια περιμένουμε η νέα κυβέρνηση να λαμβάνει πρωτοβουλίες ώστε να αρχίζει να πέφτει το κόστος της ενέργειας. Περιμένουμε κάτι πιο δραστικό. Επίσης, για το ιδιωτικό χρέος, αφορά τα επιτόκια θα αρχίζουν να πέφτουν γιατί το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων έχει ανέβει σε πολύ μεγάλα ποσοστά». «Θετικές οι πολιτικές εξελίξεις» Από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Νικολούτσος, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηλείας αναφέρει ότι: «Η κοινωνία και η επιχειρηματικότητα εισπράττει θετικά τις πολιτικές εξελίξεις. Τα πάντα θα κριθούν σε ένα μήνα και πιστεύω ότι θα προκύψει σταθερή κυβέρνηση, κάτι που επιδιώκουμε όλοι. Η σταθερότητα αυτή είναι θετική και οπωσδήποτε τα δεδομένα στην αγορά δεν πρέπει να αλλάζουν τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό. Η χώρα ταλανίστηκε πολύ τα τελευταία χρόνια από εξωγενείς κυρίως παράγοντες αλλά παρ’ όλα αυτά ανταπεξήλθε και τα κατάφερε. Η Ελλάδα πλέον είναι σε μια κατεύθυνση προόδου». Σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα ο κ. Νικολούτσος σημειώνει ότι «δεν υπήρξε κάποια παγωμάρα αλλά νομίζω ότι λειτούργησε φυσιολογικά η αγορά. Οι επιχειρηματίες έχουν βέβαια ζητήματα, όμως όταν έχουμε μια σταθερή κυβέρνηση η αντιμετώπιση είναι άμεση». Για το που θα πρέπει να ρίξει το βάρος της η νέα κυβέρνηση ο κ. Νικολούτσος αναφέρει «είναι το ζήτημα του ιδιωτικού χρέους και πρέπει να γίνουν πιο δραστικές παρεμβάσεις. Πρέπει να τεθεί σε άλλη βάση και για πάρα πολλές επιχειρήσεις αποτελεί ένα βραχνά που τις δυσκολεύει να προχωρήσουν τις δραστηριότητές τους».
«Η επιχειρηματικότητα ζητάει μια σταθερότητα»
Ο Παναγιώτης Τσιχριτζής, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας αν φέρει στον «Σ.Ε.» ότι: «Υπάρχει πλέον μια ηρεμία και μια ξεκάθαρη εικόνα για την επιχειρηματικότητα και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό οφείλω να σας πω. Αυτό έδειξαν οι κάλπες δηλαδή η κοινωνία και η επιχειρηματικότητα ζητάει μια σταθερότητα και μια πορεία ανάπτυξης. Ο κόσμος έδειξε αδιαφορία για τα πολιτικά δρώμενα, όπως είδαμε σε σχέση με το παρελθόν. Δεν μετείχε σε μαζικές εκδηλώσεις. Αυτά έχουν εκλείψει στις μέρες μας». Σε σχέση με τις προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης και που θα πρέπει να ρίξει το βάρος ο κ. Τσιχριτζής απαντά ότι: «Η νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει, θα πρέπει να προσελκύσει επενδύσεις και να συνεχίσει αυτή την πορεία στα θέματα του κράτους ώστε να απαλλαγεί η κοινωνία και επιχειρηματικότητα από διάφορους βραχνάδες και να προχωρήσει με επενδυτικά πλάνα, εκμεταλλευόμενη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα προγράμματα που ήδη τρέχουν. Ταυτόχρονα βέβαια φοβάμαι ότι θα υπάρχει και μια δυσκολία με το διαμορφούμενο κλίμα στην παγκόσμια οικονομία. Φοβάμαι ότι θα οδηγηθούν, έτσι λένε οι αναλυτές, σε κάποια σημαντική ύφεση. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει μέσα από αυτές τις δυσκολίες μια σταθερή κυβέρνηση να οδηγήσει το καράβι «σε ήρεμα νερά»» . Τέλος, για το τι θα κληθεί από την πλευρά της να αντιμετωπίσει η επιχειρηματικότητα τους επόμενους μήνες ο κ. Τσιχριτζής αναφέρει ότι: «Οι επιχειρήσεις της εστίασης, των ξενοδοχείων και η εφοδιαστική αλυσίδα λόγω του τουρισμού θα παρουσιάσουν ανάπτυξη. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε τη συγκυρία αυτή. Οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες, ότι έρχεται ύφεση. Θα πρέπει τα έργα υποδομών που έχουν ξεκινήσει ή βρίσκονται στο στάδιο έναρξης να το κάνουν άμεσα και απαιτείται άμεση ενεργοποίηση στη δημόσια διοίκηση, γιατί υπάρχουν και άλλες αγκυλώσεις που πρέπει να σπάσουν». Θετικά μηνύματα από τις αγορές Τις πρώτες ημέρες των συνεδριάσεων οι τιμές των περισσοτέρων ομολόγων σημείωναν σημαντική άνοδο με αποτέλεσμα οι αποδόσεις τους να υποχωρούν. Ενδεικτικά, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου υποχωρούσε κατά περίπου 5,5% σε σχέση με το κλείσιμο της Παρασκευής με αποτέλεσμα να διαπραγματεύεται στο 3,83% από το 4,04% που έκλεισε την Παρασκευή. Η εξέλιξη αυτή οδηγεί το περιθώριο τους έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων σε νέο χαμηλό έτους 1,43%. Σημειώνεται ότι όλοι οι επενδυτικοί οίκοι πριν από τις εκλογές συμφωνούσαν στο ότι το αποτέλεσμα τους θα κρίνει κατά πόσον η χώρα θα ανέβει εφέτος στην επενδυτική βαθμίδα. Ο πρώτος οίκος αξιολόγησης ο οποίος είναι προγραμματισμένο να προχωρήσει στην αναθεώρηση της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας είναι η Fitch στις 9 Ιουνίου . Πάντως, είναι ενδεικτικό ότι λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές η Societe Generale η οποία είχε σπεύσει τον Απρίλιο να κλείσει τις θέσεις της στα ελληνικά ομόλογα, αναγνώρισε ότι η απόφασή της αυτή ήταν ενδεχομένως πρόωρη.
Οι κίνδυνοι για την χώρα και η ανάγκη να μην υπάρξει εφησυχασμός
Του Γιώργου Παππά, Προέδρου Οικονομικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδος
Η νίκη της ΝΔ είναι τεράστια και η κοινωνία φαίνεται πως επιβραβεύει τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Οι παράγοντες της αγοράς που στήριξαν την κυβέρνηση και αισθάνθηκαν εμπιστοσύνη από τον τρόπο που χειρίστηκε εκείνη τα ζητήματα της χώρας εκφράστηκαν με τρόπο απερίφραστο. Η νίκη της ΝΔ δεν είναι χωρίς περιεχόμενο. Οι προκλήσεις για την χώρα όμως είναι μπροστά. Στη λίστα των κινδύνων για την Ελλάδα, τους οποίους παραθέτουν μερίδα διεθνών οίκων αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδος, συμπεριλαμβάνεται η χαμηλή ανταγωνιστικότητα, το υψηλό εξωτερικό έλλειμμα, ο επίμονος πληθωρισμός στα τρόφιμα, ένα πιο αυστηρό ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο και έξαρση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η πτωτική τάση του πληθωρισμού δεν μπορεί να εφησυχάσει την όποια κυβέρνηση δεδομένης της ευαλωτότητας της ελληνικής οικονομίας, ελλείψει της επενδυτικής βαθμίδας. Επίσης, διαφαίνεται ότι θα είναι σταθερή η πολιτική της αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2023. Το ελληνικό ΑΕΠ αν και θα τρέχει με ρυθμό στο 2% εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά των επιπέδων του 2008. Το δημόσιο χρέος επίσης παραμένει το υψηλότερο της ευρωζώνης, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών βρίσκεται πάνω από το 6% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει επίσης ένα εξαιρετικά δυσμενές δημογραφικό προφίλ το οποίο μπορεί να επιβαρύνει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Το μερίδιο του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας θα συρρικνωθεί σχεδόν κατά εννέα ποσοστιαίες μονάδες έως το 2050, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Eurostat. Πληθωρισμός Ως προς τον πληθωρισμό, η νέα κυβέρνηση καλείται να απορροφήσει τις αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, οι οποίες ροκανίζουν εισοδήματα και ως εκ τούτου τρώνε δυναμική από την εσωτερική κατανάλωση. Μπορεί η συμβολή του πληθωρισμού το 2022 ( 9,6%) να συνέβαλε να αυξηθεί το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές, να μειώσει το χρέος και να δώσει ώθηση στα κρατικά έσοδα ( αύξηση έμμεσων φόρων 33,2 δισ. ευρώ), όμως η διατήρησή του σε επίπεδα πάνω του 3% θα προκαλέσει διαταραχές. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου Οικονομικών, ο πληθωρισμός στο σύνολο του έτους μπορεί να κινηθεί ακόμη και κάτω από το 3%. Η εν λόγω πρόβλεψη μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον αν εάν διατηρηθεί ή και βελτιωθεί η σημερινή εικόνα στο ενεργειακό μέτωπο. Στα τρόφιμα η Ελλάδα καταγράφει ρυθμό αύξησης 11,2% από 14,1%, όπου μπορεί να και επιβραδύνεται, όμως παραμένει υψηλός, με τη σκυτάλη των αυξήσεων να έχουν πάρει τα προϊόντα βασικής διατροφής, όπως γάλα, αυγά κλπ. Δημοσιονομικά Οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να μετριαστούν, όμως η καθυστερημένη μετακύλιση των υψηλών τιμών σε υπηρεσίες και μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά- η οποία έχει γίνει πιο ορατή από το τελευταίο τρίμηνο του 2022-θα δώσει ώθηση στον δομικό πληθωρισμό το 2023. Σύμφωνα μάλιστα με την εαρινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι δημοσιονομικές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε κινδύνους. Παρά την αναμενόμενη ανάκαμψη της αύξησης των ονομαστικών μισθών φέτος δεν αναμένεται αύξηση των πραγματικών μισθών πριν από το 2024. Εμπορικό έλλειμμα Οι αρνητικοί κίνδυνοι προέρχονται επίσης από το εμπορικό έλλειμμα, το οποίο αναμένεται να παραμείνει υψηλό παρά την πτώση των τιμών της ενέργειας και τη θετική επίδραση των όρων του εμπορίου. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η πλήρης ανάκαμψη του διεθνούς τουρισμού στα προ πανδημίας επίπεδα αναμένεται να ενισχύσει τις ελληνικές εξαγωγές. Με φόντο τη συγκράτηση της εγχώριας ζήτησης, η αύξηση των εισαγωγών αναμένεται να υποχωρήσε.
«Είναι πλέον ξεκάθαρο το τοπίο»
Aπό την πλευρά του ο Δημήτρης Νικολακόπολος, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Eπαγγελματικών Βιοτεχνικών και Εμπορικών Σωματείων Αχαΐας αναφέρει ότι: «Μένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το πόσα κόμματα θα μπουν στην Βουλή. Πάντως ότι θα υπάρχει μια σταθερή κυβέρνηση είναι θετικό για την επιχειρηματικότητα, διότι αυτή η διαφορά η τεράστια και του δεύτερου δεν ήταν καλό. Οποιαδήποτε κυβέρνηση να έχουμε όσο αποτελεσματική και να είναι, εάν δεν έχει μια ισχυρή αντιπολίτευση πάντα θα υπάρχει μια αλαζονεία, αλλά δεν πιστεύω ότι αυτό θα είναι καλό για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Από την άλλη, είναι ξεκάθαρο το τοπίο γιατί δεν υπάρχει η αμφιβολία της επόμενης ημέρας. Αυτή την στιγμή είμαστε σε μια κανονικότητα και ήδη η αγορά έχει μπει στους ρυθμούς της. Η αγορά θα κυλάει κανονικά και δεν υπάρχει αβεβαιότητα». Μεγάλο ζητούμενο για τους επιχειρηματίες είναι η εξασφάλιση ρευστότητας, κάτι το οποίο λείπει σήμερα από τις επιχειρήσεις. Δεν διαθέτουν οικονομικό προφίλ που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να λειτουργούν απρόσκοπτα και με τον τρόπο που πρέπει. Για τον λόγο αυτό ο ίδιος τονίζει ότι: «Εκείνο με το οποίο πρέπει να ασχοληθεί μια κυβέρνηση είναι σίγουρα οι τράπεζες. Είναι σημαντικό το να έχουν οι επιχειρήσεις πρόσβαση σε ρευστότητα και το κυριότερο να διαθέτουν ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα. Αυτό επηρεάζει και την σχέση των επιχειρήσεων με το Δημόσιο και αντιλαμβάνεται κανείς ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί μέχρι και σήμερα. Όταν η επιχειρηματικότητα δεν έχει φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, σημαίνει ότι χρωστάει παντού. Είναι δύσκολο το αύριο για την επιχειρηματικότητα. Εάν δεν μπορείς να έχει πρόσβαση στην τράπεζα είσαι ουσιαστικά μια επιχείρηση που δεν μπορεί να λειτουργήσει. Οπότε αυτό είναι για εμάς το μεγάλο ζητούμενο». Επιπρόσθετα συμπληρώνει ότι η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών είναι διαφορετική σε σχέση με τα στοιχεία που εμφανίζονται κατά καιρούς, λαμβάνοντας υπόψη και τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αυξήσεις στους μισθούς. Οι αυξήσεις στα σούπερ – μάρκετ ροκανίζουν τις όποιες αυξήσεις έχουν δοθεί, όπως επίσης και οι υπερβολικοί λογαριασμοί του ρεύματος, που επίσης απασχολούν έντονα τους επιχειρηματίες. «Σημειώστε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα προχωρήσει σε αυξήσεις μισθούς το επόμενο διάστημα, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είναι μικρή η οικονομική δύναμη των εργαζομένων. Έχουμε μισθούς μικρότερους από το 2010 με μια αύξηση των ειδών πρώτης ανάγκης πάνω από 30%. Όσες αυξήσεις και να έδωσε η κυβέρνηση δεν βοήθησαν το εισόδημα των πολιτών ώστε να ανταποκρίνεται στις αυξήσεις των ειδών πρώτης ανάγκης» σημειώνει ο κ. Νικολακόπουλος. «Πάντως, εκείνο που διαφαίνεται το επόμενο διάστημα είναι ότι η κατάσταση θα είναι δύσκολη όμως θα υπάρχει μια σταθερότητα σε πολιτικό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει ισχυρή αντιπολίτευση, που σημαίνει ότι η εκάστοτε κυβέρνηση θα κάνει ό,τι θέλει και δεν αφουγκράζεται τα μηνύματα».
#pgnews
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ