Άκρως ενδιαφέροντα ήταν τα στοιχεία και οι προτάσεις που αναδείχτηκαν την περασμένη Τετάρτη στη δεύτερη συνεδρία του e-Forum Αγροτικής Ανάπτυξης όπου παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές στον πρωτογενή τομέα. Εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας και συγκεκριμένα του ΕΑΠ έδειξαν πόσο μεγάλο είναι το πεδίο έρευνας στον πρωτογενή τομέα και πως το συγκεκριμένο ίδρυμα έχει καταφέρει να κάνει ουσιαστικά βήματα παρέχοντας στους ενδιαφερόμενους ένα πτυχιακό πρόγραμμα που απαντά στις σύγχρονες προκλήσεις. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο μπορούν να παρακολουθήσουν απόφοιτοι συγκεκριμένων πεδίων, ενώ στην πράξη φάνηκαν τα σημαντικά συμπεράσματα του συγκεκριμένου προγράμματος, τα οποία θα κληθεί να εφαρμόσει η επιστημονική κοινότητα. Μεγάλο προαπαιτούμενο πλέον είναι η χρήση του νερού και διαφάνηκε από τις τοποθετήσεις ότι υπάρχουν επιστημονικές μέθοδοι για τη μείωσή του. Ακολούθως, εκπρόσωποι δύο εταιρειών από τον τομέα της κτηνοτροφίας μίλησαν για την προσωπική τους εμπειρία, τις δυσκολίες να εφαρμόσουν τα σχέδιά τους αλλά και τις προοπτικές που ανοίγονται από εδώ και στο εξής στο συγκεκριμένο κομμάτι πρωτογενούς παραγωγής. Τη συνεδρία συντόνισε ο δημοσιογράφος του «Σ.Έ.» Γιώργος Ηλιόπουλος.
Ιωάννης Καλαβρουζιώτης, Καθηγητής, Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου
«Η ευκαιρία κατάρτισης σε νέα επιστημονικά πεδία»
Ο καθηγητής Iωάννης Καλαβρουζιώτης, πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών που αφορά τη Γεωργία Ακριβείας, που εφαρμόζει το ίδρυμα. Συγκεκριμένα, τόνισε ότι: «Είναι πολύ σημαντικά προγράμματα που αγκαλιάζονται από την επιστημονική κοινότητα και τους νέους κυρίως γεωπόνους και από άλλες ειδικότητες. Δίνει την δυνατότητα δια βίου παρακολούθησης, δηλαδή οι επιστήμονες μπορούν ανεξάρτητα ηλικίας να το παρακολουθήσουν είτε εργάζονται σήμερα στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα». Ο κ. Καλαβρουζιώτης τόνισε ότι το πρόγραμμα προσφέρει με αποτελεσματικότητα παροχή εξειδικευμένων γνώσεων πάνω σε θέματα εστιασμένα στην εφαρμογή σύγχρονων καινοτόμων τεχνολογιών στην πρωτογενή παραγωγή και κυρίως δίνει μφαση στην ορθολογικότερη διαχείριση των συντελεστών της παραγωγής . Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την άρδευση που καλύπτει τις ειδικές ανάγκες που πρέπει να υπάρχουν σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα, υπό το πρίσμα της οικονομίας και της εξεύρεσης τρόπων να μειωθεί το κόστος παραγωγής. Οι στόχοι του προγράμματος είναι: • Η κατάρτιση επιστημόνων πάνω στις νέες αρχές και μεθόδους στον εξοπλισμό καλλιέργειας για τη Γεωργία ακριβείας • Η επιστημονική και τεχνολογική κατάρτιση αναφορικά με τις σύγχρονες μεθόδους καλλιέργειας μέσα όμως στην εξοικείωση των μεταπτυχιακών φοιτητών σε εργαστηριακό και πνευματικό εξοπλισμό • Η κατάρτιση των μεταπτυχιακών φοιτητών σε θέματα οργάνωσης και διοίκησης αγροτικών εκμεταλλεύσεων με χρήση μεγάλου όγκου δεδομένων. Αυτό το επιτρέπει σήμερα η πολύ καλή σχέση που υπάρχει με την τεχνολογία με την χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τα προγράμματα είναι συνυφασμένα με την πρακτική άσκηση στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού. Οι φοιτητές πηγαίνουν σε θερμοκήπια και μπαίνουν σε πανεπιστημιακά εργαστήρια . Σύμφωνα με τον κ. Καλαβρουζιώτη, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές παίρνουν όλο αυτό το υλικό της της θεωρητικής αλλά και της εργαστηριακής κατεύθυνσης που θα πρέπει να έχουν στο πλαίσιο του προγράμματος. Οι προϋποθέσεις παρακολούθησης είναι η κατοχή μιας ξένης γλώσσας διότι πολλά τμήματα από τις δημοσιεύσεις και το μαθησιακό υλικό δίνεται στην αγγλική γλώσσα. Επίσης δεκτοί γίνονται απόφοιτοι Γεωπονικών και Δασολογικών Επιστημών. Απόφοιτοι Πολυτεχνικών Επιστημών, αλλά και απόφοιτοι με συγγενικά με τα παραπάνω τμήματα. Μεταξύ άλλων οι σπουδαστές θα παρακολουθήσουν μαθήματα όπως η Εισαγωγή στην Γεωργία Ακριβείας, η τηλεσκόπιση συστημάτων και πληροφοριών, οι σύγχρονες τάσεις στη φυτική παραγωγή, όπως επίσης και τα οικονομικά της γεωργίας ακριβείας. Η πρακτική άσκηση γίνεται στα εργαστήρια του ΕΑΠ, σε θερμοκήπια αλλά και στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ξεκίνησε από το Μάρτιο του 2021 «ένα πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα σε θέματα κατάρτισης των επιστημόνων», όπως σημείωσε ο κ. Καλαβρουζιώτης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει ιδιαίτερη σημασία για την χώρα μας γιατί οι καλλιέργειες υπό κάλυψη μπορούν να αποτελέσουν διέξοδο και παράγοντα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Βοηθούν στην ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων και θα δημιουργήσουν στελέχη τα οποία θα είναι σε θέση να συμβάλουν στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος καλλιεργειών υπό κάλυψη. Επίσης όσοι αποφοιτήσουν από το πρόγραμμα μπορούν να εργαστούν ως στελέχη θερμοκηπιακών μονάδων, σύμβουλοι γεωργικών επιχειρήσεων, ιδιώτες επιχειρηματίες αλλά και μελετητές ή παραγωγοί. Το πρόγραμμα είναι καινοτόμο γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχο, καθώς το συγκεκριμένο καλύπτει το σύνθετο αντικείμενο καλλιεργειών υπό κάλυψη με έμφαση την υδροπονία. Για την υλοποίησή του συνεργάστηκαν ερευνητές διαφορετικών ειδικοκήτων και από διαφορετικά ιδρύματα. Επίσης το ακαδημαϊκό προσωπικό που διδάσκει το πρόγραμμα είναι υψηλών προδιαγραφών και με μεγάλη εμπειρία.
Άγγελος Πατάκας, Καθηγητής – Δ/ντής Εργ. Φυτ. Παραγωγής & Δ/ντης ΜΠΣ ΕΑΠ στις Εφαρμογές Γεωργίας Ακριβεία
«Η μείωση απαιτήσεων νερού θα σώσει τις καλλιέργειες»
O Άγγελος Πατάκας, καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, διευθυντής Εργαστηρίου Φυτ. Παραγωγής και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού του ΕΑΠ στις Εφαρμογές Γεωργίας Ακριβείας τόνισε εισαγωγικά ότι σε κάθε καλλιέργεια ο σκοπός είναι η επίτευξη ποιότητας αλλά και η ικανοποίηση της ποσότητας. Ακολούθως παρουσίασε την εξέλιξη της θερμοκρασίας τα επόμενα χρόνια και όπως διαφάνηκε οι προβλέψεις είναι ζοφερές, αφού μέχρι και το 2100 η μέση θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου. «Αύξηση θερμοκρασίας σημαίνει μεγαλύτερες απαιτήσεις σε αρδευτικό νερό. Για να συνεχίσουμε να καλλιεργούμε τα είδη που καλλιεργούμε θα χρειαστούμε πρόσθετους υδάτινους πόρους» τόνισε χαρακτηριστικά. Στην χώρα μας το μεγαλύτερο ποσοστό κατανάλωσης νερού αφορά την Γεωργία και έπεται η αστική χρήση, ενώ ακολουθεί η βιομηχανία. Επειδή η εξεύρεση πρόσθετων υδάτινων πόρων είναι δύσκολη θα πρέπει να εξορθολογήσουμε την χρήση στην χώρα μας. Αυτό θα γίνει με τους εξής τρόπους: την λήψη δεδομένων από το χωράφι, την ανάλυση, την αξιολόγηση και τη δημιουργία του κατάλληλου λογισμικού. Μεταξύ άλλων γίνεται ανάλυση της υγρασίας των φύλλων αλλά και άλλων παραμέτρων ώστε να ξεκαθαριστεί ότι η στρατηγική άρδευσης που θα ακολουθηθεί θα είναι και η ενδεδειγμένη. Η οικονομία νερού μέσω της μεθοδολογίας που ακολουθείται στο εργαστήριο ήταν της τάξης του 80%, κάτι που επιβεβαιώνει την ανάγκη αλλαγής στρατηγικής στον πρωτογενή τομέα και εισαγωγής της επιστήμης. Ο κ. Πατάκας έφερε μάλιστα ως παράδειγμα τη μέθοδο που ακολουθείται σε καλλιέργειες νερού όπου εναλλάξ του ριζικού συστήματος γίνεται η άρδευση του νερού με στόχο την καλύτερη εξοικονόμηση υδάτινων πόρων. «Με την συγκεκριμένη μέθοδο που ονομάζεται ξηρής ωρίμανσης αρδεύουμε την δεξιά πλευρά του ριζικού συστήματος του φυτού και ακολούθως την αριστερή. Απαιτείται η μισή ποσότητα νερού και αυτή τη μεθοδολογία την είχαμε αξιολογήσει θετικά σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. Τα αποτελέσματα ήταν πολύ καλά όχι γιατί είχαμε εξοικονόμηση νερού αλλά και για την ποιότητα του προϊόντος» ανέφερε ο κ. Πατάκας. Καταλήγοντας έφερε το παράδειγμα άρδευσης από την περιοχή της Ροδόπης, σε ένα χωράφι όπου καλλιεργείται βαμβάκι. Στην συγκεκριμένη περίπτωση μέσω ειδικού λογισμικού οι επιστήμονες είχαν την δυνατότητα να δουν την κίνηση του νερού μέσα στο ριζικό σύστημα των φυτών, κάτι που αποτέλεσε μια εξαιρετικά κρίσιμη πληροφορία. Κλείνοντας, την εισήγησή του ο κ. Πατάκας ανέφερε ότι η εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών μπορεί να συμβάλλει στην εξοικονόμηση αρδευτικού νερού και λιπασμάτων.
Κίμωνας Αποστολόπουλος, Οικονομολόγος και Ιδιοκτήτης της φάρμας «Φαέθων»
« Καλύπτοντας τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες»
Ο Κίμωνας Αποστολόπουλος, οικονομολόγος και ιδιοκτήτης της φάρμας «Φαέθων» ανέφερε ότι η καλή πρακτική εντοπίζεται από το χωράφι μέχρι και την ποιότητα του προϊόντος που τοποθετείται με την σειρά του στο ράφι για κατανάλωση. Κάνοντας μια παρουσίαση της κτηνοτροφικής του μονάδας ανέφερε πως τo όραμα της εταιρείας είναι η καθιέρωση της στον κλάδο κτηνοτροφίας σαν μιας μεσαίας εταιρείας ως σύγχρονη και καινοτόμα, μια εταιρεία που διασφαλίζει την ευζωία των ζώων, προστατεύει το περιβάλλον, παραδίδει πρώτη ύλη για φέτα με τις απαιτούμενες προδιαγραφές σε λιπαρά και πρωτεΐνες, παράγει γάλα χωρίς αντιβιοτικά και κατάλληλο για χρήση από τον καταναλωτή. Η «Φάεθων ΙΚΕ» βρίσκεται στο Δ.Δ. Αγίου Νικολάου Κράλη πλησίον της ΒΙΠΕ Πατρών και σε οικόπεδο οκτώ στρεμμάτων.Ειναι σταβλισμένης κτηνοτροφίας, έχει θεωρητική δυναμικότητα για 500 πρόβατα ή 250.000 κιλά πρόβειο γάλα για παραγωγή φέτας. Αποτελείται από δύο κτήρια στέγασης προβάτων, κτίριο άρμεξης, συλλογής γάλακτος, αποθήκης ζωοτροφών και η συνολική κάλυψη φθάνει τα 1.500 τ.μ. Στις καλές πρακτικές της εταιρείας επίσης περιλαμβάνεται ότι η άρμεξη των ζώων γίνεται πάντα με γάντια, προηγείται καθαρισμός των θηλών πριν από το άρμεγμα, ακολουθεί εμβάπτιση των θηλών μετά το άρμεγμα, επίσης ακολουθείται επιθεώρηση μαστού για ασθένειες, ενώ δεν γίνεται ποτέ τάισμα των ζώων μέσα στο αρμεκτήριο. Επίσης η διατήρηση του γάλακτος γίνεται σε παγολεκάνες με συγκεκριμένη θερμοκρασία για μείωση του μικροβιακού φορτίου. Σε σχέση με τα ζώα η εταιρεία τους παρέχει διατροφή σύμφωνα με τις ανάγκες ανάπτυξης, παρακολουθείται το βάρος ανάπτυξης σύμφωνα με τα πρότυπα, ενώ στις καλές πρακτικές περιλαμβάνεται και η διάθεση της εταιρείας να αγοράζει ζωοτροφές σε εποχή συγκομιδής και σε επαρκείς ποσότητες. Επίσης τα ζώα που είναι σταβλισμένα είναι LACAUNE που δίνουν την δυνατότητα υψηλής γαλακτοπαραγωγικής κατεύθυνσης. Ακόμη παρέχονται πιστοποιητικά που αφορούν την ευζωία και τις επιδόσεις των γονέων τους. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κτηνοτροφία σήμερα είναι η μείωση ζωικού κεφαλαίου, η έξοδος των κτηνοτρόφων από τον κλάδο, η αύξηση του κόστους των εισροών, η αύξηση της τιμής στο ράφι, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών και η μείωση του όγκου πωλήσεων. Ωστόσο, με την ακολουθούμενη στρατηγική από την εταιρεία επιτυγχάνεται ο ανασχεδιασμός στα κόστη διατροφής ωστε αυτά να είναι ακριβείας, η γενετική βελτίωση για αύξηση παραγωγικών ικανοτήτων των ζώων και η διαχείριση του κάθε ζώου σαν κέντρο κόστους- κέρδους. Με αυτά τα δεδομένα μια κτηνοτροφική μονάδα μπορεί να επιβιώσει. Για την ποιστοποίηση ευζωίας ακολουθούνται τα πρότυπα με βάση το Ευρωπαϊκό πρωτόκολλο της AWIN (Animal Welfare Assessment Protocol for Sheep, 2015). Δεν υπάρχει καθόλου θερμικό στρές στα ζώα, ακολουθείται ένας καλός εξαερισμός μονάδος με ανεμιστήρες και χρήση μουσικής στο χώρο. Γίνεται έλεγχος του βάρους σε τακτά χρονικά διαστήματα και περιποίηση των ζώων. Επίσης επισταμένη είναι η καθαριότητα στον χώρο ενώ δεν χρησιμοποιούνται εντομοκτόνα.
Γεωργία Γκομώλη, υπεύθυνη μάρκετινγκ της εταιρείας «Φάρμα Ηλείας»
«Στόχος ο ελάχιστος χρόνος παραγωγής-κατανάλωσης»
H Γεωργία Γκομώλη, υπεύθυνη μάρκετινγκ της εταιρείας «Φάρμα Ηλείας» παρουσίασε την εταιρεία, τις προοπτικές της αλλά και τα προϊόντα που παράγει. Πρόκειται για μια πρότυπη και κάθετη μονάδα παραγωγής που παράγει φρέσκο αγελαδινό γάλα, φρέσκο κατσικίσιο γάλα, όπως επίσης και όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα με βάση τα παραπάνω είδη. «Η αρχή έγινε το 2008 με την παραγωγή αγελαδινού γάλακτος και από εκεί και πέρα ακολούθησαν και άλλα εγχειρήματα» ανέφερε η κ. Γκομώλη. Επίσης η εταιρεία διαθέτει σύγχρονες σταβλικές εγκαταστάσεις με αγελάδες και κατσίκες για την παραγωγή γάλακτος. Ακόμη έχει αγρούς καλλιέργειας καλαμποκιού, βρώμης και άλλων ζωοτροφών και το εργοστάσιο επεξαργασίας γάλακτος βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον χώρο όπου σταβλίζονται τα ζώα. Η συγκεκριμένη μονάδα βρίσκεται στα Καβάσιλα Ηλείας, στην καρδιά του ηλειακού κάμπου. Και αμέσως μετά το άρμεγμα, το γάλα μεταφέρεται σε σύγχρονες εγκαταστάσεις όπου παστεριώνεται και εμφιαλώνεται άμεσα με στόχο να μην αλλοιωθούν τα χαρακτηριστικά του. Οι αγορές βρίσκονται σε έναν άξονα με απόσταση 70 χιλιομέτρων βόρεια και νότια από το εργοστάσιο και ο λόγος είναι για να φθάνει αναλλοίωτο το προϊόν στα ράφια. Η κ. Γκομώλη έκανε ιδιαίτερη αναφορά στους χρόνους που μεσολαβούν ανάμεσα στην παραγωγή και την επεξεργασία, καθώς στόχος της εταιρείας είναι το αρχικό προϊόν να επεξεργάζεται σε ελάχιστο διάστημα, ενώ έμφασή δίνεται στον χρόνο που μεσολαβεί από την παραγωγή στο ράφι. Ως προς τις καλές πρακτικές που εφαρμόζονται από την εταιρεία, η κ. Γκομώλη τόνισε ότι αυτές αποτελούν ένα σύνολο αρχών και πρακτικών που πρέπει να εφαρμόζονται κατά την διαδικασία παραγωγής στο αγρόκτημα αλλά και μετά την παραγωγή με στόχο ασφαλή και υγιεινά τρόφιμα. Ωστόσο, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, δυστυχώς, ακολουθούνται από άλλες μεγάλες εταιρείες διαφορετικά μοντέλα διαχείρισης. Ειδικότερα, τα τρόφιμα μέσω των μέσων μεταφοράς διανύουν μεγάλες αποστάσεις από τον τόπο παραγωγής μέχρι τον τόπο κατανάλωσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ποιοιτική υποβάθμιση του προϊόντος, τους χρόνους μεγάλης αποθήκευσης μέχρι και την κατανάλωση αλλά και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος λόγω της μεταφοράς και της έκλυσης καυσαερίων. Τέλος η κ. Γκομώλη ανέφερε πόσα τροφοχιλιόμετρα αναγκάζεται να διανύσει ένα προϊόν για να φθάσει από τον τόπο παραγωγής στο πιάτο, που για την «Φάρμα Ηλείας» είναι κάτι το εξαιρετικά σημαντικό. «Το φρέσκο γάλα ημέρας είναι υψηλής θρεπτικής αξίας γάλα και θα πρέπει άμεσα να φθάνει στον καταναλωτή» επεσήμανε και πρόσθεσε ότι μεγάλο μέρος του κύκλου εργασιών της εταιρείας επιστρέφει στην τοπική οικονομία. Επιπρόσθετα, η εταιρεία ενισχύει την απασχόληση της περιοχής και σημείωσε ότι η εταιρεία μετέχει σε διάφορες δράσεις, όπως περιβαλλοντικές. Τέλος, δεν παρέλειψε να εξηγήσει για ποιο λόγο οι τιμές του γάλακτος τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί. Σημείωσε ότι υπήρξε αύξηση των τιμών των ζωοτροφών, ενώ είχε προηγηθεί πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία μια υπερβολική αύξηση των λιπασμάτων. «Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν η πρώτη φορά που ακούσαμε για επισιτιστική κρίση. Το ξεχάσαμε άλλα δεν έχει περάσει πολύς χρόνος όταν το λέγαμε αυτό. Επίσης είναι τεράστια η αύξηση του κόστους της ενέργειας. Όλα αυτά συνετέλεσαν ώστε να υπάρχει εκρηκτική αύξηση του κόστους παραγωγής. Μιλάμε για ζωοοτροφές και διάφορα άλλα κόστη» επεσήμανε η κ. Γκομώλη. Σε σχέση με την τιμή του ρεύματος που είναι ένα παράγοντας σημαντικός στην παραγωγή, η κ. Γκομώλη ανέφερε ότι απαιτείται ακόμη ένα μεγάλο διάστημα για να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Και αυτό γιατί όλα δείχνουν ότι οι τιμές το επόμενο διάστημα ενδεχομένως και να αυξηθούν, διότι σταματάει η κρατική χρηματοδότηση. «Υπάρχει ο κίνδυνος να προχωρήσεις σε μείωση και στη συνέχεια να χρειαστεί να αυξήσεις και πάλι το προϊόν. Ένα «ασανσέρ» τιμών δεν είναι και ο,τι το καλύτερο να ακολουθήσει ως πρακτική μια εταιρεία» κατέληξε η κ. Γκομώλη.
#pgnews
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ
