Του Αντώνη Χαροκόπου*
Τα τελευταία χρόνια το θέμα της προσβασιμότητας και της βελτίωσης των πόλεων προς αυτό, συνεχώς και διευρύνεται μέσα από εθνικά σχέδια δράσης και στρατηγικές παρεμβάσεις σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
Η προσβασιμότητα είναι μία από τις οκτώ γενικές αρχές της Σύμβασης και συνδέεται άρρηκτα με πολλά άλλα δικαιώματα όπως η αυτονομία, η ισότητα, η ελευθερία και η ασφάλεια, η ανεξάρτητη διαβίωση και ένταξη στην κοινωνία, η ελευθερία της έκφρασης, η πρόσβαση στην πληροφορία, η εκπαίδευση, η υγεία, η εργασία-απασχόληση, η συμμετοχή στην πολιτική και πολιτιστική ζωή, στον ελεύθερο χρόνο και στον αθλητισμό. Με άλλα λόγια, η προσβασιμότητα συνδέεται με το δικαίωμα στη ζωή. Είναι το στοιχείο που χαρακτηρίζει το επίπεδο κοινωνικής αντίληψης –τρόπου σκέψης μιας χώρας. Κατά πόσο αντιλαμβανόμαστε πως τα άτομα με αναπηρία και εν γένει τα εμποδιζόμενα άτομα, είναι πρωτίστως άτομα με δικαιώματα, επιθυμίες, ανάγκες και πρέπει να απολαμβάνουν σε ίση βάση με τους υπολοίπους τις ευκαιρίες προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Τα φυσικά, δομημένα εμπόδια αλλά και τα στερεότυπα-προκαταλήψεις συνιστούν εμπόδια τα οποία αποδεικνύουν την έλλειψη σεβασμού στο δικαίωμα της ζωής.
Δεδομένου ότι η τοπική αυτοδιοίκηση α’ και β΄ βαθμού συνιστούν τους βασικούς πυλώνες του Κοινωνικού Κράτους, όντας εγγύτερα στον πολίτη και στην χαρτογράφηση των αναγκών του, είναι επιτακτική ανάγκη να διασφαλίζουν με πολεοδομικά και χρηματοδοτικά εργαλεία την ανεμπόδιστη πρόσβαση στο φυσικό, στο δομημένο, στο ψηφιακό περιβάλλον, στη συγκοινωνία, στα σχολεία, στην απασχόληση, στις τοπικές επιχειρήσεις, στις πολιτιστικές εκδηλώσεις με βάση τα πρότυπα του καθολικού σχεδιασμού.
Η πόλη που κέρδισε το Βραβείο Προσβάσιμης Πόλης «Αccess city award» για το 2023 που απονέμεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία είναι η Σκελέφτεα, στη Σουηδία και το κέρδισε όχι μόνο λόγω των έργων και των αλλαγών που έχουν γίνει, αλλά κυρίως χάρη στις στρατηγικές και στις μακροχρόνιες δεσμεύσεις των εμπλεκόμενων μερών ως προς την προσβασιμότητα. Μεταξύ άλλων, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη Σκελέφτεα, οι παιδικές χαρές, τα πάρκα και οι δρόμοι είναι προσβάσιμα για όλους.
Τα άτομα με αναπηρία όρασης λαμβάνουν στα κινητά τους τηλέφωνα, πληροφορίες σχετικά με πιθανούς κινδύνους στους δρόμους, ώστε να μπορούν να μετακινούνται με ασφάλεια.
Τα λεωφορεία έχουν ράμπες πρόσβασης, ηχητικές αναγγελίες και οθόνες.
Στα άτομα με νοητική αναπηρία παρέχεται κατάρτιση σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας και την ανεξάρτητη διαβίωση. Η ανωτέρω περιγραφή αντιστοιχεί σε μια πόλη σύγχρονη, φιλική, προσβάσιμη, χωρίς εμπόδια και αποκλεισμούς.
Άραγε θα υπάρξει Ελληνική πόλη που θα αποκτήσει ένα τέτοιο βραβείο;
* Αντώνης Χαροκόπος
Γ΄ Αντιπρόεδρος Ε.Σ.ΑμεΑ
Πρόεδρος Περιφερειακής Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία Δυτικής Ελλάδας & Νοτίων Ιονίων Νήσων
Περιφερειακός Σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας Π.Ε Αχαΐας
