Τα προβλήματα και οι προοπτικές του πρωτογενούς τομέα αναδείχτηκαν στη συνεδρία που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή 21 Ιουλίου στο πλαίσιο του e-Forum Αγροτικής Ανάπτυξης και συντόνισε ο εκδότης του «Σ.Ε.» Παναγιώτης Γιαλένιος. Κοινός ήταν ο προβληματισμός για τη νέα ΚΑΠ που από 1η Ιανουαρίου έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται και στην χώρα μας, καθώς τα όσα προβλέπει δύσκολα μπορούν να ακολουθηθούν από την πλειονότητα των αγροτών. Μεγάλο στοίχημα αποτελούν οι λεγόμενοι αγροτικοί σχηματισμοί οι οποίοι μάλιστα θα δώσουν κίνητρα στους αγρότες να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τον διεθνή ανταγωνισμό. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το βάρος της νέας ΚΑΠ ρίχνεται στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εξεύρεση σημαντικών πόρων για την παραγωγή προϊόντων με λιγότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει την προστασία και τη διαχείριση των φυσικών πόρων και αυτός είναι και ο λόγος που η πολιτική της αλλάζει συνεχώς. Έτσι, παρέχει κίνητρα στους καλλιεργητές ώστε να υιοθετήσουν φιλικές προς το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Στη συνεδρία εκπρόσωποι κομμάτων εξέφρασαν τις θέσεις τους γύρω από το μέλλον της αγροτικής παραγωγής, σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή με δεδομένο ότι το κλίμα αλλάζει συνεχώς.
Μενέλας Γαρδικιώτης: «Δεν είχαμε περάσει τον πήχη που είχε τεθεί»
Ο Μενέλαος Γαρδικιώτης, Πρόεδρος του ΔΣ του ΓΕΩΤΕΕ ανέφερε ότι: « Βρισκόμαστε σε σταυροδρόμι όπου πρέπει να δούμε τι μοντέλο γεωργίας θέλουμε και πως πρέπει να το παραλλάξουμε ώστε να ανταποκριθεί στα σύγχρονα κελεύσματα. Αυτό δεν είναι πάρα πολύ εύκολο. Η ελληνική γεωργία αντιμετωπίζει πάρα πολλά προβλήματα στην Ελλάδα. Και μάλιστα μάλιστα στις δύο τελευταίες ΚΑΠ έχουμε περάσει κάτω από τον πήχη. Δεν πρέπει να κρυβόμαστε και στην ΚΑΠ 2014-2020 αλλά και στην 2007-2013 περάσαμε κάτω από τον πήχη σε ότι αφορά τα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα. Ήτανε πάντα το μεγάλο μας πρόβλημα. Άρα αντιλαμβάνεστε ότι όταν η Ευρώπη έρχεται και ζητάει ολοένα και περισσότερο περιβάλλον, πόσο δύσκολο θα είναι και η ελληνική γεωργία να μπορέσει να ακολουθήσει αυτό το μοντέλο. Εδώ πέρα θα πω ότι χρειάζεται να μιλήσουμε ειλικρινώς στους παραγωγούς.
Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε το λάθος που κάνανε και στο παρελθόν, ασχολούμενοι απλώς με το πώς θα πάρουν τις επιδοτήσεις, προσπαθώντας ουσιαστικά να τους δώσουμε μία ασπιρίνη και μην λέγοντας το τί έρχεται μπροστά τους. Μπροστά στην ελληνική γεωργία έρχεται η Χάρτα του 2030. Εκείνη που μιλάει για λιγότερα λιπάσματα για 50% περικοπή στις δραστικές ουσίες και στο εμπόριο. Άρα ουσιαστικά η νέα ΚΑΠ 2023-2027 είναι η προετοιμασία για να φτάσουμε αυτούς τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα ήθελα να θέσω και το μεγαλύτερο ζήτημα γύρω από αυτά που λέει η Ευρώπη. Η Ευρώπη έχει κατασταλάξει εδώ και πάρα πολλά χρόνια τι Γεωργία θέλει.
Έχει αντιληφθεί τα προτερήματα της, δηλαδή ότι έχει υψηλό τεχνολογικό εξοπλισμό. Έχει ένα προϊόν το οποίο είναι παραδοσιακό μέσω όλων αυτών των ΠΟΠ που έχει και παράλληλα αντίστοιχο τεχνολογικό εξοπλισμό έχει μόνο η Αμερική, αν κοιτάξουμε στον υπόλοιπο πλανήτη. Στην Αμερική από τη δεκαετία του 1980 έχουν επιτραπεί τα γενετικά τροποποιημένα φυτά. Αυτό δίνει μια ισχυρή διαφοροποίηση στην Ευρώπη για το τί προϊόν θέλει να παράγει. Θέλει και επιδιώκει να παράγει ένα ποιοτικό προϊόν υψηλής αξίας. Αυτό παράλληλα όμως, για να τα λέμε όλα, δεν είναι το προϊόν για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ εύκολα μπορεί να στήσει και να πιστοποιήσει το ρύζι από το Πακιστάν, το οποίο ναι μεν είναι ασφαλές, αλλά όχι τόσο ποιοτικό, για να το φάνε οι Ευρωπαίοι πολίτες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ξεκάθαρο το τι γεωργία θέλει και μας το λέει από το 2013. Θέλει μια γεωργία υψηλού προστιθέμενου προϊόντος, ποιοτικού με σύγχρονες τεχνολογίες το οποίο θα αφορά μία παγκόσμια αγορά. Σε αυτό λοιπόν πρέπει να έρθουμε και να ανταποκριθούν οι έλληνες παραγωγοί. Αυτά προέρχονται από συζητήσεις που έγιναν το 2013 και πολύ πιο πριν. Εμείς απλά χάνουμε διαρκώς το τρένο του να προσαρμοζόμαστε σε όλα αυτά».
Λίνα Τουπεκτσή : «Τα οικολογικά σχήματα βοηθούν στον ανταγωνισμό»
Η Λίνα Τουπεκτσή Γεωπόνος και Πολιτευτής Ημαθίας της Νέας Δημοκρατίας ανέφερε ότι: «Ο αγροτικός τομέας ήταν και είναι πυλώνας της οικονομίας. Έχει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης αφού διαθέτει αναξιοποίητο συγκριτικά πλεονεκτήματα. Για την ανάπτυξη του είναι απαραίτητη η επίλυση των βασικών διαρθρωτικών προβλημάτων, όπως ο εκσυγχρονισμός και η εκβιομηχάνηση της ελληνικής γεωργίας και των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Απαραίτητη είναι η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και αυτό συνεπάγεται την κατάρτιση των παραγωγών και την ανάπτυξη της έρευνας για την προστασία των καταναλωτών και του περιβάλλοντος. Χρειάζεται να κάνουμε παρεμβάσεις που στόχο θα έχουν την παραγωγή επαρκών και ποιοτικών προϊόντων, την εξασφάλιση ικανοποιητικό εισοδήματος για τους αγρότες, γιατί αυτός είναι ο στόχος. Αφετέρου θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην παροχή δημοσίων αγαθών, την διασφάλισης της αειφορικής χρήσης των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι επιχειρηματικές αβεβαιότητες που έχει ένας αγρότης και ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της Γεωργίας επιβάλλουν την παρέμβαση του κράτους με μέτρα υπέρ των αγροτών. Αυτά τα μέτρα είναι η εισοδηματική στήριξη, είναι μέτρα για την αγορά και γενικότερα για την Αγροτική Ανάπτυξη.
Όσον αφορά την εισοδηματική στήριξη, αυτό γίνεται μέσω του θεσμού των άμεσων ενισχύσεων που εξασφαλίζει τη σταθερότητα στο εισόδημα για τους γεωργούς με τις φιλικές προς το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές. Έδώ έρχονται τα οικολογικά σχήματα, μια νέα καινοτομία στο πρόγραμμα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που στηρίζει τους αγρότες και συμβάλλει το στόχο για την προστασία του περιβάλλοντος. Η ΚΑΠ της περιόδου 2020-2027αντανακλά πλήρως τους ευρύτερους στόχους που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας. Στόχος είναι να επιτευχθεί με τη χρήση των οικολογικών σχημάτων αυτός ο στόχος. Δεν θα πω ότι είναι μία ασπιρίνη και μπροστά είναι ο γκρεμός. Παρέχουν κίνητρα στους καλλιεργητές ώστε να υιοθετήσουν φιλικές προς το περιβάλλον γεωργικές πρακτικές, οι οποίες θα συμβάλλουν στη μείωση της ρύπανσης που προκαλείται από τη Γεωργία και στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στην οποία έχουμε μπροστά μας και βιώνουμε καθημερινά.
Έτσι η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει την προστασία και τη διαχείριση των φυσικών πόρων . Διασφαλίζεται στο κοινό καλό όλων των Ευρωπαίων πολιτών ως προς το είδος της ενίσχυσης ότι τα σχήματα αυτά αποτελούν μία καινοτομία. Όσοι μετέχουν σε αυτά λαμβάνουν ως επιβράβευση την ανάλογη ενίσχυση. Τα οικολογικά σχήματα θα εφαρμόζονται κάθε χρόνο στις εκτάσεις που θα έχει κάθε αγρότης και παραγωγός και ακολούθως οι επιβράβευση θα έρθει μέσω των δηλώσεων ΟΣΔΕ. Πρέπει να τηρούνται τα πρότυπα γεωργικής κατάστασης».
Γιώργος Ψυχογιός: « Να δώσουμε κίνητρα στους παραγωγούς»
Ο Γιώργος Ψυχογιός, Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ της Κορινθίας ανέφερε ότι: « Θα πρέπει να πω ότι τα ζητήματα της ΚΑΠ είναι αυτά που έχουμε επεξεργαστεί στη Βουλή και τα έχω καταθέσει πολλές φορές. Χρειάζεται ελάφρυνση αλλά και στήριξη των παραγωγών για να φτάσουμε εκεί. Και αυτό απαιτεί συγκεκριμένες προτάσεις. Εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ έχουμε καταθέσει και τώρα στη βουλή και στο δημόσιο διάλογο συγκεκριμένες προτάσεις. Θα πρέπει να απαλλαγούμε από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης ώστε οι αγρότες και οι παραγωγοί για να έχουν μια καλύτερη ελάφρυνση και αυτό να μην τους επιβαρύνει οριζόντια.
Θα πρέπει επίσης να δούμε το ζήτημα του αφορολογήτου στα 10.000 ευρώ πλέον που είναι εφικτό και θα ελαφρύνει αρκετούς από αυτούς, αλλά και μία ενίσχυση για την αγορά των ζωοτροφών και των λιπασμάτων που και αυτά είναι πολύ ακριβά. Πέρα από τα γενικά πλαίσια του πλαφόν στο ρεύμα και άλλων παρεμβάσεων που αφορά την κοινωνία. Θα πρέπει να προστατεύσουμε την αγροτική γη και χρειάζεται επιτάχυνση της αξιοποίησης και μετάκλησης εργατών γης όπου έχουμε τεράστιο πρόβλημα.
Υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στη μετάκληση εργατών και θα πρέπει να φέρνουμε εργατικά χέρια που θα διαμένουν σε αξιοπρεπείς συνθήκες και όχι σε περιβάλλον αντίστοιχο της Μανωλάδας, που μας εξέθεσαν ως χώρα. Χρειάζεται ακόμη ενίσχυση των υπηρεσιών και είναι κάτι που θα πρέπει να το πούμε δυνατά. Και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και η ΔΑΟΚ και οι εποπτευόμενοι φορείς πρέπει να έχουν συμβούλους γιατί υπάρχει μεγάλο έλλειμα ενημέρωσης. Επίσης χρειάζεται επιστροφή στην κανονικότητα για τη νέα ΚΑΠ καθώς έχει προκύψει ένα τεράστιο ζήτημα με τις πληρωμές, οι οποίες πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.
Άρα πρέπει να λύσουμε και αυτό, να προλάβουμε κόσμο στον ΕΛΓΑ και να αναθεωρήσουμε τον κανονισμό του και να κατευθύνουμε τους πόρους ανάκαμψης ώστε να μπορούν να τους πάρουν και παραγωγοί που είναι μικρομεσαίοι , να έχουν χρηματοδοτικά εργαλεία και ουσιαστική στήριξη. Τέλος θεωρώ ότι είναι κρίσιμο αυτό που ακούστηκε, τα συνεργατικά σχήματα. Για να μπορέσουν να δουλέψουν οι ομάδες παραγωγών θα πρέπει να έχουνε συγκεκριμένα κίνητρα , να έχουν ενημέρωση, να υπάρχει στρατηγική από το κράτος που να κατευθύνει προς τα εκεί αλλά και να εντάσσει και τις μικρές καλλιέργειες. Επίσης θα πρέπει να είμαστε σε θέση να δούμε ως χώρα, ότι θα μπορούμε να σταθούμε όρθιοι στον ανταγωνισμό. Το ότι απέτυχαν οι παλιοί συνεταιρισμοί δεν σημαίνει ότι έχει αποτύχει ο θεσμός. Αλλά να κοιτάξουμε τον διεθνή ανταγωνισμό».
Αθανάσιος Πετρόπουλος: «Να συμφωνήσουμε στον οδικό χάρτη »
Ο Αθανάσιος Πετρόπουλος, Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, Μέλος Κεντρικής Επιτροπής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γεωπόνος ανέφερε ότι: « Αν παρακολουθήσουμε την πορεία της ΚΑΠ τα τελευταία χρόνια έτσι όπως εξελίσσεται στη χώρα μας θα δούμε ότι ακολουθεί μία γραμμική πορεία. Μια πορεία με κάποια δόση αδράνειας και αυτή η διαχρονική της παρουσία, η χάραξη μιας Ευρωπαϊκής πολιτικής στην Γεωργία και όχι Εθνικής πολιτική έχει δημιουργήσει στις πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αλλά και στην κυβέρνηση τα τελευταία 15 χρόνια έναν εφησυχασμό. Απάλλαξε από το να χαράξουμε μια εθνική στρατηγική. Και θεωρώ ότι ουσιαστικά το σημαντικό διακύβευμα οποιαδήποτε συζήτησης γίνεται για τον πρωτογενή τομέα είναι η ανάγκη να διατυπώσουμε ως χώρα ένα συλλογικό όραμα για τη Γεωργία. Να συμφωνήσουμε στον οδικό χάρτη που πρέπει να ακολουθήσουμε και το σημαντικότερο τον τρόπο υλοποίησης.
Και αυτό γιατί στις τις βασικές αρχές όλοι θα συμφωνήσουμε ότι θα πρέπει να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να υιοθετήσουν πολιτικές που να ενισχύουν το γεωργικό εισόδημα. Όλοι θα συμφωνήσουμε ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα δίχτυ προστασίας γύρω από την αγροτική παραγωγή. Οι διαφωνίες μας στον τρόπο υλοποίησης αυτών των πολιτικών είναι πάρα πολύ σημαντικές. Από την 1η Ιανουαρίου του 2023 έχει ξεκινήσει η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ. Έχει ξεκινήσει στα λόγια γιατί στην ουσία δεν έχουμε δει την εφαρμογή της. Δεν έχουμε δει να εφαρμόζονται τα μέτρα που προβλέπει το νέο στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ. Και αυτό θα καθυστερήσει πολύ ακόμα να εφαρμοστεί γιατί ήδη έχει καθυστερήσει η υλοποίηση του ΟΣΔΕ, της αίτησης ενιαίας ενίσχυσης που αφορά τους αγρότες. Δυστυχώς τα οικολογικά σήματα δεν έχουν αρχίσει ακόμα να υλοποιούνται. Ενώ θα έπρεπε μέχρι 15 Ιουνίου να έχουν ολοκληρωθεί οι δηλώσεις ενιαίας ενίσχυσης που είναι βασικό εργαλείο της ΚΑΠ και ακόμη είναι σε εξέλιξη οι αιτήσεις. Μόλις το 1/5 των αγροτών έχουν υποβάλει τη συγκεκριμένη δήλωση. Επίσης, για τα οικολογικά σχήματα δεν έχουν βγει οι εφαρμοστικές εγκύκλιοι ώστε να ξέρει ο κάθε αγρότης τι οικολογικό σχήμα πρέπει να ακολουθήσει και τι μέτρα να λάβει. Οφείλεται στον εφησυχασμό για τη νέα ΚΑΠ και είναι τεράστια η κυβερνητική ευθύνη για αυτό».
Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή τόνισε ότι πλέον είναι μόνιμη και θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι είναι επιβεβλημένη η προστασία του περιβάλλοντος . Ήδη έχουν καταγραφεί πολλές φυσικές καταστροφές σε διάφορες περιοχές, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα και σημείωσε ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος του κράτους για την ενίσχυση των αγροτών και των εισοδημάτων τους.
Νίκος Καραθανασόπουλος: « Πρέπει η παραγωγή να ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες»
Ο Νίκος Καραθανασόπουλος, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΚΚΕ και βουλευτής Αχαΐας του κόμματος ανέφερε ότι: « Για να συζητήσουμε για την αγροτική διατροφική δραστηριότητα θα πρέπει να ξεκινήσουμε από ένα βασικό ζητούμενο. Για ποιο σκοπό γίνεται αυτή η παραγωγική δραστηριότητα. Υπάρχουν δύο απαντήσεις: γίνεται για να καλυφθούν οι διατροφικές ανάγκες του λαού πρώτα και κύρια ή γίνεται με σκοπό την εξυπηρέτηση του κέρδους που αποτελεί και τον αντίπαλο στην ικανοποίηση των διατροφικών αναγκών. Εμείς λέμε ότι η παραγωγική δραστηριότητα πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες του λαού μας. Στην Ελλάδα υπάρχει ένας μικρός κλήρος.
Τι σημαίνει αυτό; Έλλειμα παραγωγικότητας, υψηλότερο κόστος παραγωγής και τεράστια σπατάλη πόρων. Ποιος είναι ο αντίπαλος του βιοπαλαιστή αγρότη; Ο κυρίαρχος είναι ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός. Ο βιοπαλαιστής αγρότης βρίσκεται αντιμέτωπος με δύο «μυλόπετρες». Από τη μία μεριά είναι οι πολυεθνικές οι οποίες παράγουν τα αγροτικά εφόδια, τους σπόρους, τα λιπάσματα, τα αγροτικά μηχανήματα οι οποίες εκτοξεύουν τις τιμές για να βγάλουν κέρδος. Ταυτόχρονα πολλαπλασιάζουν με γεωμετρική πρόοδο το κόστος παραγωγής για τον αγρότη. Και δεύτερον είναι οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα που θέλουν να πάρουν την αγροτική παραγωγή ως πρώτη ύλη για και γι’αυτό την θέλουν και πάρα πολύ φθηνή. Ο αγρότης παράγει ακριβά και αναγκάζεται να πουλάει φθηνά.
Για να μην μιλήσουμε για τις «πέτσινες» επιταγές που για μία μεγάλη περίοδο ήτανε και το καθεστώς με τις οποίες αμείβονταν οι αγρότες. Πλάι σε αυτόν τον βασικό εχθρό ο αγρότης βιοπαλαιστής έχει να αντιμετωπίσει διαχρονικά τις εχθρικές για τα συμφέροντα του πολιτικές που ασκούσαν όλες οι κυβερνήσεις και πρώτα από όλα η Ευρωπαϊκή Ένωση με την κοινή Αγροτική πολιτική . Εχει να αντιμετωπίσει ένα εχθρικό για τα συμφέροντα του αστικό κράτος . Για παράδειγμα οι αποζημίωσεις για καταστροφές που δίνονται πολύ αργά και πολλές φορές και επιλεκτικά. Ο ανορθολογισμός, καθώς όλα τα υπόλοιπα κόμματα είχαν συμφωνήσει στις λεγόμενες στρεμματικές ενισχύσεις και εμείς ως κόμμα είχαμε πει ότι αυτό θα αποτελούσε την ταφόπλακα».
