Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι εξ ορισμού ρόλος συνθετικός και συνεργατικός. Η Αυτοδιοίκηση αντλεί δύναμη, διαμορφώνει τη φυσιογνωμία της και ενισχύει το αναπτυξιακό της εκτόπισμα μέσα από τις συμπλεύσεις, τις συνεργασίες, τις κοινές στοχεύσεις και επιδιώξεις.
Συμπλεύσεις, συνθέσεις και συνεργασίες τόσο σ’ επίπεδο κοινωνικής και πολιτικής δράσης και έκφρασης όσο και σ’ επίπεδο συνεννόησης και συνοδοιπορίας με άλλους φορείς, αρχές και συλλογικότητες, σε τοπικό, διαδημοτικό και περιφερειακό επίπεδο.
Η πρόοδος, η αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των αναγκών και των συμφερόντων των τοπικών κοινωνιών, η τοπική ανάπτυξη έρχονται μέσα από πολιτικές που ευνοούν τις συγκλίσεις, πολιτικές ανοικτών οριζόντων που υπερβαίνουν και παραμερίζουν τις όποιες διαφορές όταν πρόκειται για ευρύτερους στόχους και κρίσιμες αναπτυξιακές προτεραιότητες.
Αυτή είναι και η φιλοσοφία που διακρίνει σήμερα τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη Δυτική Ελλάδα σήμερα.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση διατηρεί μεν την αυτονομία της, μάχεται διαρκώς και ανυποχώρητα για όσα της ανήκουν, έχει στην προμετωπίδα της την ανάγκη νέων θεσμικών κατακτήσεων, διεκδικεί πόρους που θα χρηματοδοτήσουν την τοπική ανάπτυξη και αρμοδιότητες που με ορθολογικό τρόπο θα υπηρετήσουν την πραγματική αποκέντρωση, ωστόσο δεν παύει να προτάσσει τον συναινετικό και συνεργατικό πνεύμα της σε έργα, πρωτοβουλίες, δράσεις, στόχους και σχεδιασμούς με ισχυρό αναπτυξιακό, παραγωγικό, πολιτιστικό και κοινωνικό αντίκτυπο.
Θέλω, λοιπόν, να συγχαρώ την εφημερίδα «Σύμβουλος Επιχειρήσεων» που αποφάσισε το φετινό 26ο Forum Ανάπτυξης να είναι προσανατολισμένο στο θέμα «Συνεργασίες Παντού».
Ο τίτλος δεν είναι καθόλου γενικόλογος ή αόριστος. Είναι πολύ σαφής και συγκεκριμένος κι εκτιμώ ότι επελέγη ακριβώς για να υπογραμμίσει τον ιδιαίτερα επίκαιρο, χρήσιμο και απολύτως αναγκαίο ρόλο των συνεργασιών σε κάθε έκφανση και λειτουργία της διακυβέρνησης, σε κάθε βαθμίδα και επίπεδο.
Σε μια εποχή σημαντικών προκλήσεων, όπως αυτή που διανύουμε, η συνεργασία των Δήμων μεταξύ τους, οι διαδημοτικές συνεργασίες δηλαδή, η συνεργασία Δήμων και Περιφερειών, η συνεργασία Δήμων και κυβέρνησης σ’ ένα πλαίσιο σεβασμού και ισοτιμίας, είναι θεμελιώδεις όροι για την ενίσχυση της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης.
Οι Δήμοι έχουν στον πυρήνα του καταστατικού τους ρόλου την έννοια της συνεργασίας.
Παρ’ ότι στην Ελλάδα η Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε σημαντικό βαθμό, δεν έχει την οικονομική και διοικητική αυτονομία που θα έπρεπε ή αν θέλετε έχει υψηλό βαθμό εξάρτησης απ’ την κεντρική διοίκηση -έναν απ’ τους υψηλότερους στην Ευρώπη- παραμένει εν τούτοις ο βαθμός διοίκησης που εκφράζει αποτελεσματικότερα, αμεσότερα και ακριβέστερα τον πολίτη. Όχι μόνο γιατί είναι πλησιέστερα στον πολίτη αλλά και γιατί είναι διαρκώς δίπλα του.
Και για τον επιπλέον λόγο ότι ο πολίτης έχει άμεση και αδιαμεσολάβητη αντίληψη και εικόνα για τον βαθμό αντίδρασης, για τα αντανακλαστικά και την εν γένει φιλοσοφία, αποτελεσματικότητα και ποιότητα των υπηρεσιών ενός Δήμου.
Παρ’ όλα αυτά η κεντρική διοίκηση όχι σπάνια αντιμετωπίζει με όρους αναχρονιστικούς την Αυτοδιοίκηση. Δεν προχωρά σε θαρραλέες μεταρρυθμίσεις, δεν ενισχύει την ουσιαστική και διοικητική αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δεν δημιουργεί ένα περιβάλλον ξεκάθαρης χειραφέτησης της. Ακόμα και η συνεργασία ανάμεσα στις βαθμίδες διοίκησης εξακολουθεί να παραμένει, σ’ ορισμένες περιπτώσεις και με όρους αρμοδιοτήτων, νεφελώδης με αποτέλεσμα επικαλύψεις συγκρούσεις, κενά κ.λπ.
Είναι σαφές ότι η έννοια της συνεργασίας, το «Συνεργασίες παντού» του φετινού Forum Ανάπτυξης, περνά αναγκαστικά μέσα από προβλέψεις και μεταρρυθμίσεις όπως αυτές που αναφέρθηκαν και οι οποίες αν δρομολογηθούν άμεσα είναι βέβαιο ότι θα δώσουν νέα
πνοή και νέους ορίζοντες στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και άρα πολλά περισσότερα οφέλη στους πολίτες και στις τοπικές κοινωνίες.
* Άρθρο του Θανάση Παπαδόπουλου, Προέδρου Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Δυτικής Ελλάδας (Π.Ε.Δ.Δ.Ε.) και Δημάρχου Καλαβρύτων
