Νέα χρονιά, νέες θητείες και νέες αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των Δήμων ξεκίνησαν από την 1η Ιανουαρίου μετά την εφαρμογή του νομοσχεδίου που προβλέπει μια σειρά από νέες ρυθμίσεις στον τρόπο λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Του Γιώργου Ηλιόπουλου
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε τρεις ημέρες προτού ανοίξουν οι κάλπες του πρώτου γύρου των Αυτοδιοικητικών Εκλογών και το παράπονο των δημάρχων είναι ότι δεν υπήρξε ο απαραίτητος διάλογος με την κυβέρνηση προκειμένου να κατατεθούν βελτιωτικές προτάσεις. Και αυτό γιατί τα πάντα είχε καλύψει η προεκλογική περίοδος και τα βλέμματα όλων ήταν στην εκλογική μάχη. Οι αλλαγές που επέφερε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ήταν η κατάργηση του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Πατρέων και η απορρόφησή του από τον Δήμο, με τη θέσπιση αντίστοιχης Αντιδημαρχίας. Για τον Κοινωνικό Οργανισμό έχει μέχρι στιγμής υπάρξει μια ασπίδα δικαστικής προστασίας, καθώς μέχρι και τον Μάρτιο δεν θα υπάρξει συγχώνευση. Τέλος σε σχέση με την ΚΕΔΗΠ Καρναβάλι, το αίτημα να μην απορροφηθεί και να εξαιρεθεί των συγχωνεύσεων έγινε τελικά δεκτό, προς ανακούφιση όλων των εμπλεκομένων. Πάντως η πεποίθηση που επικρατεί στην δημοτική αρχή της Πάτρας είναι ότι οι συγκεκριμένες αλλαγές θα οδηγήσουν τον Δήμο σε μια φθίνουσα πορεία και δεν θα βελτιώσουν την λειτουργία του.
Τους λόγους του επισημαίνει στον «Σ.Ε.» ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Πατρέων Διονύσης Πλέσσας που γνωρίζει πολύ καλά τις συνθήκες λειτουργίας των ΟΤΑ αλλά και τις οικονομικές επιπτώσεις από την απόφαση. «Για εμάς ως Δημοτική Αρχή δύο είναι τα κυρίαρχα ζητήματα. Η υποχρηματοδότηση και οι ελλείψεις σε προσωπικό. Οι Πατρινοί έχουν πληρώσει 91 εκατομμύρια ευρώ στο κράτος για να επιστραφούν τελικά μέσω Καλλικράτη στον Δήμο μόνο 23 εκατομμύρια το έτος. Και δεν είναι δυνατόν να λείπουν από το 2010 πάνω από 500 υπάλληλοι στο Δήμο μας. Δεν τα έλυσε τα προβλήματα αυτά το νομοσχέδιο περί συγχωνεύσεων, διότι εισήχθη μεσούσης της προεκλογικής περιόδου και χωρίς καμία ενημέρωση, ούτε διαβούλευση». Στη συνέχεια τονίζει ποιες ήταν οι νομικές κινήσεις που έκανε ο Δήμος βλέποντας ποια κατάσταση επρόκειτο να δημιουργηθεί. «Εμείς ζητήσαμε μέσω του Δημοτικού Συμβουλίου την εξαίρεση από τις συγχωνεύσεις της ΚΕΔΗΠ Καρναβάλι, του Πολιτιστικού Οργανισμού και του Κοινωνικού Οργανισμού. Αυτό το κάναμε με μια τεκμηρίωση από τους εργαζόμενους του κάθε νομικού προσώπου και υποβάλλαμε αίτηση στο αρμόδιο Υπουργείο. Τελικά το μόνο που εξαιρέθηκε από τις συγχωνεύσεις ήταν η ΚΕΔΗΠ Καρναβάλι. Aκολούθως ήμασταν υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε στις συγχωνεύσεις διότι με βάση των νόμο οι Οργανισμοί που δεν εξαιρούνταν έπαυαν να υφίστανται. Κατά συνέπεια, ο Πολιτιστικός Οργανισμός συγχωνεύτηκε με τον Δήμο Πατρέων και ορίστηκε και Αντιδήμαρχος ενώ για τον Κοινωνικό Οργανισμό υπήρξε μια απόφαση του ΔΣ του, σύμφωνα με την οποία αποφασίστηκε να προσφύγουμε από κοινού και με τον Δήμο στο ΣτΕ. Έτσι από κοινού Δήμος και Κοινωνικός Οργανισμός υποβάλαμε αίτηση αναστολής εκτέλεση της απόφασης. Τελικά στις 29 Δεκεμβρίου βγήκε μια προσωρινή διαταγή από το Γ Τμήμα του ΣτΕ η οποία αναστέλλει προσωρινά τη συγχώνευση αυτή μέχρι να συζητηθεί η υπόθεση στην Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα συζητηθεί το θέμα μέχρι το Μάρτιο και είμαστε σε αναμονή για το τι θα γίνει με τον Κοινωνικό Οργανισμό». Σε σχέση με το οικονομικό σκέλος της απόφασης αυτής ο κ. Πλέσσας αναφέρει ότι τα πράγματα δεν είναι απλά, καθώς αλλάζει ο τρόπος χρηματοδότησης. «Να επισημάνουμε ότι τα νομικά πρόσωπα δεν τα χρηματοδοτεί η κυβέρνηση και η κάθε κυβέρνηση αλλά ο ίδιος ο Δήμος. Από την άλλη μεριά, ειδικά για τον Κοινωνικό Οργανισμό, πρέπει να αναφέρουμε ότι συγχωνεύουν έναν οργανισμό με τέτοιες δράσεις, αλλά και διοικητικο-οικονομικές υπηρεσίες, τμήματα παιδικών σταθμών, βρεφονηπιακούς σταθμούς κ.α. και τα μεταφέρουν στο Δήμο Πατρέων χωρίς να παρέχονται τα ανάλογα εργαλεία. Δηλαδή χωρίς χρηματοδότηση και προσωπικό. Εμείς συνεχίζουμε να έχουμε την πολιτική θέση ότι εάν δεν υπάρξει χρηματοδότηση και πρόσληψη προσωπικού, τότε θα φθάσουμε στην ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών δομών. Όταν οι υπάλληλοι του συγκεκριμένου οργανισμού θα συνταξιοδοτηθούν και δεν θα ενισχυθεί με προσωπικό, στη δομή θα δημιουργηθούν ζητήματα». Σε σχέση με τον Πολιτιστικό Οργανισμό ο ίδιος τονίζει ότι στο απώτερο μέλλον θα οδηγηθεί σε μια φάση εμπορευματοποίησης και ο λόγος είναι ότι «εφόσον οι προσλήψεις δεν επιτρέπονται μοιραία θα οδηγηθούμε σε αυτό το σημείο. Η κυβέρνηση κατάργησε τα καλλιτεχνικά μαθήματα στα σχολεία και αυτό εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο απαξίωσης της τέχνης, που οδηγεί σε ιδιωτικοποιήσεις, αφού χωρίς προσωπικό και χρηματοδότηση μεθοδεύεται η ανάθεση σε ιδιώτη. Δηλαδή να αναλάβει εξωτερικός συνεργάτης το έργο». Ο ίδιος σημειώνει ότι ο Δήμος θα συνεχίσει να αντιπαλεύει την ιδιωτικοποίηση τόσο των πολιτιστικών όσο και των κοινωνικών δομών, όπου και εκεί υπάρχει κίνδυνος να μπει ιδιώτης. «Τις κοινωνικές δομές τις έχει ανάγκη ο κόσμος. Να επισημάνουμε ότι στον ΚΟΔΗΠ υπάρχει μεγάλος αριθμός εργαζομένων με προγράμματα. Ο νόμος δεν διασαφηνίζει τι θα γίνει με αυτό το προσωπικό όταν μεταφερθούν οι αρμοδιότητες στους Δήμους, κάτι που ήδη δηλαδή έχει γίνει. Επίσης δεν ξεκαθαρίζει τι θα γίνει με τους εργαζόμενους με μπλοκ παροχής υπηρεσιών. Δεν διασαφηνίζει το νομοσχέδιο όταν λήξει η σύμβαση του εργαζομένου αν θα συνεχίσει ή όχι τη σύμβαση. Τέλος ο νόμος δηλώνει ότι μεταφέρεται το προσωπικό και σε προσωποπαγείς θέσεις. Μόνο που όταν συνταξιοδοτηθεί προσωπικό από προσωποπαγείς θέσεις τότε δεν αναπληρώνεται γαιτί δεν είναι οργανική η θέση. Όλες οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίοιυ οδηγούν σε ιδιωτικοποιήσεις και γι’ αυτό κάνουμε τα πάντα να τις αποφύγουμε». Τι προβλέπει το Νομοσχέδιο Με το νομοσχέδιο καταργούνται τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), τα οποία ενσωματώνονται στον πυρήνα λειτουργίας των δήμων. Το πάσης φύσεως προσωπικό, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού ορισμένου χρόνου, μεταφέρεται πλέον στον δήμο. Ίδια λογική ισχύει και για τη διαχείριση των σχολικών μονάδων, που πριν την ψήφιση γινόταν από τις σχολικές επιτροπές, οι οποίες πέρασαν στους δήμους. Τα χρήματα που θέλει ένα σχολείο για θέρμανση ή για βελτίωση του σχολικού κτιρίου πλέον τα διαχειρίζεται ο δήμος κεντρικά και όχι η σχολική επιτροπή. Στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου αναφέρεται ότι η βελτίωση του μοντέλου οργάνωσης των δήμων, μέσω της κατάργησης των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτών, καθώς και των κοινωφελών επιχειρήσεων και σχολικών επιτροπών, επέρχεται προκειμένου να εξασφαλισθούν οικονομίες κλίμακας, καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και συνεκτικότερη οικονομική και διοικητική διαχείριση. Με βάση τα στοιχεία που είχαν δοθεί στην δημοσιότητα, υπήρχαν 488 ΝΠΔΔ και κοινωφελείς επιχειρήσεις δήμων και 631 σχολικές επιτροπές. Επιπλέον, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία προσωπικού, υπηρετούσαν σε αυτά τα νομικά πρόσωπα 16.978 υπάλληλοι (μόνιμοι, ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, με συμβάσεις μίσθωσης έργου, βάσει δικαστικών αποφάσεων κ.λπ.). Από τους συγκεκριμένους, 7.860, ήτοι ποσοστό 46% επί του συνόλου, είναι τακτικό προσωπικό. Αναφορικά με την υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού των καταργούμενων Νομικών Προσώπων στο νομοσχέδιο προβλέπεται ρητά ότι οι συμβάσεις μίσθωσης έργου υλοποιούνται από το δήμο μέχρι τη λήξη τους. Αποσαφηνίζεται ότι το μόνιμο προσωπικό και το προσωπικό Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου κατατάσσεται σε αντίστοιχες θέσεις με αυτές που ήδη κατείχε, οργανικές ή προσωποπαγείς. Αποσαφηνίζεται για τις προσωποπαγείς θέσεις που συστήνονται, ότι καταργούνται κατά την με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του υπαλλήλου.
«Οι μεταφορές αρμοδιοτήτων γίνονται χωρίς επιπλέον χρήματα ή προσωπικό»
Από την πλευρά του ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος, πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Δυτικής Ελλάδος και Δήμαρχος Καλαβρύτων αναφέρει στον «Σ.Ε.» ότι και στον συγκεκριμένο Δήμο υπήρξαν συγχωνεύσεις αλλά και καταργήσεις Οργανισμών, δυσχεραίνοντας το έργο της δημοτικής αρχής. «Έχει καταργηθεί το νομικό πρόσωπο που αφορούσε τα σπήλαια Λιμνών και εντάχθηκε στον Δήμο και είχε ως αντικείμενο τη διαχείριση του σπηλαίου των Καστριών. Επίσης καταργήθηκε η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου , όπως επίσης και η Νεολαία και Άθληση. Οι Δήμοι δεν ρωτήθηκαν γι’ αυτές τις αλλαγές αλλά ήταν μια κάθετη απόφαση που ελήφθη από το Υπουργείο Εσωτερικών. Όμως το αποτέλεσμα είναι ότι ο Υπουργός κ. Λιβάνιος είχε κάθετη άποψη και το εφάρμοσε. Το μόνο που καταφέραμε και διατηρήθηκε είναι το Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, που έμεινε χάρη στην ιστορικότητα του και ωφελεί στην λειτουργία του Μουσείου. Ήταν από τα ελάχιστα που διατηρήθηκε», αναφέρει ο κ. Παπαδόπουλος. Σχολιάζοντας τις αλλαγές που έγιναν πράξη από την 1η Ιανουαρίου, ο ίδιος αναφέρει ότι θα επιφέρει επιπλέον εργασία στους Δήμους και θα τους επιβαρύνει. «Οι μισοί Δήμοι δεν διαθέτουν προσωπικό και διορισμοί δεν γίνονται. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο για τους Δήμους. Από εκεί και πέρα ζητούμενο είναι η χρηματοδότηση γενικότερα, όμως όπως προανέφερα δεν υπάρχει και νομικό πλαίσιο, ακόμα και εάν έχουμε χρήματα, για να προσλάβουμε προσωπικό. Εκτιμάμε ότι έπρεπε να γίνει ένας διάλογος με τους Δημάρχους και έπρεπε να γίνει καλύτερη διεκδίκηση και από τα κόμματα που αφορούν τους Δήμους. Από την άλλη είναι πολλά ζητήματα που πρέπει να διορθώσει η κυβέρνηση και δεν το έχει κάνει και μιλάω σε θεσμικό επίπεδο με νομοσχέδια που θα αλλάξουν πολλά που ισχύουν σήμερα στην Αυτοδιοίκηση. Δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε με τη γραφειοκρατία που έχουμε αλλά και τους πόρους που έχουμε στην Αυτοδιοίκηση. Οι πόροι κατευθύνονται στην Περιφέρεια και δεν έχουμε την δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε τη συντήρηση του δημοτικού δικτύου. Υπάρχουν θέματα ουσιαστικά στην λειτουργία των Δήμων και είναι πάρα πολλά», καταλήγει ο κ. Παπαδόπουλος.
Αντί για αποκέντρωση έχουμε υπερσυγκέντρωση
Στο Αίγιο οι συγχωνεύσεις και οι αλλαγές που έγιναν αφορούσαν την Δημοτική Κοινοφελή Επιχείρηση Πολιτισμού και το νομικό Πρόσωπο που αφορούσε τον Πολιτισμό, την Παιδεία, τον Αθλητισμό και την Κοινωνική Προστασία που έγιναν Αντιδημαρχίες. Η Κοινωφελής είχε ως αντικείμενο τον Πολιτισμό και το νομικό πρόσωπο που περιλάμβανε και την Κοινωνική Προστασία είχε ως αντικείμενο μεταξύ άλλων και τους παιδικούς σταθμούς.
Σχολιάζοντας τις αλλαγές ο Δήμαρχος Αιγιαλείας Δημήτρης Καλογερόπουλος αναφέρει στον «Σ.Ε.» ότι: «Οι αλλαγές αυτές έγιναν με πολύ βεβιασμένο και ιδιαίτερα πιεστικό τρόπο με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν δυσλειτουργίες. Όλα έγιναν ξαφνικά και ενώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση και κανείς δεν ήταν έτοιμος να ανταποκριθεί στις καινούργιες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο. Είμαι πεπεισμένος ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα τα καταφέρει στο τέλος, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νομικά πρόσωπα που καταργούνται είχαν κατά κανόνα και σε όλους τους Δήμους δημιουργήσει προϋποθέσεις μιας επιτυχούς πορείας στον πολιτισμό, τον αθλητισμό και την παιδεία. Βαδίζουμε σε ένα καινούργιο περιβάλλον με πολύ μεγάλη γραφειοκρατία και θεωρώ ότι δεν είναι αυτό όπως έχει γίνει αποκέντρωση αλλά υπερσυγκέντρωση. Θα το παλέψουμε όμως να τα βγάλουμε πέρα». Σε σχέση με τον τρόπο λειτουργίας του Δήμου από εδώ και στο εξής ο ίδιος εκτιμά ότι «είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν έντονες σε αρχικό χρόνο δυσλειτουργίες και θα χρειαστεί ένας σημαντικός χρόνος προσαρμογής με αποτέλεσμα να υπάρξουν αναταράξεις στην ομαλή λειτουργικότητα των υπηρεσιών που διεκπεραίωναν κατά το παρελθόν τα καταργούμενα νομικά πρόσωπα».
Αντίστοιχες αλλαγές υπήρξαν και στον Δήμο Ερυμάνθου όπου καταργήθηκε η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση που μεταξύ άλλων είχε ως αντικείμενο την εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών και την υλοποίηση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι». Οπως τονίζει στον «Σ.Ε.» ο Δήμαρχος Ερυμάνθου Θεόδωρος Μπαρής, οι συγκεκριμένες αλλαγές εφαρμόστηκαν σε λάθος χρονική στιγμή. Και αυτό γιατί έγιναν ενώ ήταν σε εξέλιξη η προεκλογική περίοδος και δεν υπήρξε ο αντίστοιχος διάλογος που απαιτείται. «Ήταν άκομψο και έπρεπε πρώτα να ορκιστούν οι νέες δημοτικές αρχές και να γίνουν οι συγκεκριμένες αλλαγές και όχι ενώ ήταν σε εξέλιξη η προεκλογική περίοδος. Θεωρώ ότι οι αλλαγές θα δημιουργήσουν προβλήματα καθώς ακόμη δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες. Η συζήτηση έγινε «στο πόδι» χωρίς άλλη θεσμική διαβούλευση. Γενικά όταν αλλάζεις κάτι δεν μπορείς να το κάνεις μονομιάς, διότι υπάρχουν δράσεις, λειτουργίες, εργαζόμενοι που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με την δέουσα προσοχή», εξηγεί ο κ. Μπαρής. Μείζον θέμα, κατά τον ίδιο, είναι το ζήτημα της χρηματοδότησης. «Φανταστείτε ότι στον Δήμο καταγράφονται αυξήσεις μισθών, χωρίς αντίστοιχα αύξηση της χρηματοδότησης στον προϋπολογισμό και αυτό είναι σε βάρος του συνόλου. Θα πρέπει να κόψουμε από αλλού » εξηγεί ο κ. Μπαρής.
