Του Θανάση Γιανναδάκη*
Η εισαγωγή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στην καθημερινότητά μας αποτελεί ένα δυναμικό πεδίο διαλόγου. Ήδη σε παγκόσμιο επίπεδο, ο διάλογος για ηθικά, κοινωνικά και νομικά θέματα που εγείρει η ΤΝ καθιστά αναγκαία τη δημιουργία μιας ρυθμιστικής αρχής που θα αντιμετωπίζει τα ηθικά και βιοηθικά ζητήματα με διεθνή προοπτική. Και αυτό γιατί η όποια προσέγγιση επιχειρηθεί, δεν μπορεί να γίνει χωρίς την παραδοχή ότι η επιστήμη δεν είναι ουδέτερη ούτε κοινωνικά, ούτε πολιτικά αλλά ούτε και βιοηθικά γιατί, απλά, ο τελικός της χρήστης είναι ο άνθρωπος, ο οποίος (μέχρις ώρας) είναι το πιο εξελιγμένο «μοντέλο» νοημοσύνης στο πεδίο της λήψης και εφαρμογής αποφάσεων.
Πράγματι, η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στις επιχειρήσεις μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της παραγωγικότητάς τους και την καινοτομία. Όμως, πως μπορεί αυτό να εφαρμοσθεί στο 90% των Ελληνικών επιχειρήσεων που αφορά σε αυτοαπασχολούμενους ή πολύ μικρές επιχειρήσεις; Εδώ, λοιπόν, πρέπει να δούμε τις συνέργειες και το συνεταιρίζεσθαι και να τα ενισχύσουμε οικονομικά, τεχνικά και πολιτικά απέναντι στην οικονομική πίεση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα για τη δημιουργία ολιγοπωλίων σε όλη την οικονομική και εφοδιαστική αλυσίδα. Άρα αν έχει μια αξία να δούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι στο να βελτιωθεί ο Σχεδιασμός και η Οργάνωση Παραγωγής για τις μεσαίες, μεγάλες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις και να δημιουργήσουμε συνεργατικά μοντέλα υποβοήθησης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Σημαντικός παραγωγικός τομέας στον οποίο πρέπει να επενδύσουμε στην ΤΝ, ως Ελλάδα είναι ο Αγροτικός, ένας τομέας ο οποίος, σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, είναι πολύ δύσκολο να εκβιομηχανισθεί και να αυξήσει κατακόρυφα την παραγωγικότητά του λόγω του μικρού κλήρου.
Σε κάθε περίπτωση βασικός στόχος θα πρέπει να είναι να ενισχυθεί η ανθρώπινη εργασία με πολυεπίπεδες πολιτικές σε τομείς όπως η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση κατευθύνοντας επενδύσεις σε προγράμματα απόκτησης νέων δεξιοτήτων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης ψηφιακής εποχής. Επιπλέον, στον τομέα της Κοινωνικής Προστασίας και Ασφάλισης χρειάζεται η δημιουργία νέων μορφών κοινωνικής προστασίας για τους εργαζόμενους που πλήττονται από τις αλλαγές στην αγορά εργασίας. Το ίδιο ισχύει και για τα Δικαιώματα των Εργαζομένων. Αυτό περιλαμβάνει διαφάνεια στη χρήση αλγορίθμων, προστασία από την αυθαιρεσία και εγγυήσεις για τη διατήρηση ανθρώπινης επίβλεψης.
Για όλα αυτά απαιτείται σοβαρός Κοινωνικός Διάλογος μεταξύ των κομμάτων, των επιχειρήσεων, των συνδικάτων και της κοινωνίας των πολιτών για την ενίσχυση των θετικών επιπτώσεων αλλά και την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της ΤΝ στην αγορά εργασίας.
Είναι η στιγμή, να ξαναδούμε τους συνεταιρισμούς και την κοινωνική επιχειρηματικότητα με μια άλλη ματιά. Αν η εξέλιξη της τεχνολογίας μπορεί να επιφέρει σημαντικές οικονομίας κλίμακας για τις επιχειρήσεις το ίδιο μπορεί να κάνει και για την Κοινωνικοποίηση των Μέσων Παραγωγής.
Η ώρα όπου θα δοκιμαστούν, πραγματικά, οι προοδευτικές, δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις απέναντι στις νεοφιλελεύθερες στο πεδίο της αναμόρφωσης, της εργασίας θα ξαναδημιουργηθούν τα πολιτικά και ιδεολογικά ρεύματα της σύγχρονης εποχής, είναι εδώ. Γιατί αν κάτι έχει αποδειχθεί στην ανθρώπινη ιστορία, είναι ότι κάθε φορά που είχαμε μια ριζική αλλαγή στην οργάνωση της παραγωγής, της ανθρώπινης εργασίας και της κοινωνικής διαστρωμάτωσης και κινητικότητας, είχαμε και αντίστοιχες δομικές αλλαγές στην πολιτική και ιδεολογική ταυτότητα των κοινωνιών των ίδιων.
Παρόμοια διλήμματα μπαίνουν και σε τομείς όπως η Υγεία όπου προσφέρει η ΤΝ είναι πολλές. Ακριβείς διαγνώσεις, αποτελεσματικότερη διαχείριση πόρων και προσαρμοσμένες θεραπείες υπόσχονται και φαίνεται ότι τα καταφέρνουν να αναστρέψουν τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την υγεία και τη θεραπεία σοβαρών παθήσεων όπως οι γενετικές μεταλλάξεις ή ο καρκίνος. Ωστόσο, η ανησυχία για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων και τη διαφάνεια στη χρήση τους παραμένει υπαρκτή.
Ομοίως και στον χώρο της Εκπαίδευσης, η ΤΝ μπορεί προσφέρει εξατομικευμένες μαθησιακές εμπειρίες, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες κάθε μαθητή βοηθώντας είτε την περαιτέρω εξέλιξη και αριστεία αλλά και την ενίσχυση παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. Αν και αυτό φαίνεται υποσχόμενο, η ποιότητα και η διαφάνεια του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος πρέπει να εξετασθούν προσεκτικά. Ούτε ο εκπαιδευτικός μπορεί να αντικατασταθεί ούτε και η γνώση πρέπει να «αυτοματοποιηθεί» με την επίκληση της Τεχνητής Νοημοσύνης γιατί αυτό έρχεται σε αντίθεση με την αρχική θεώρηση της ουδετερότητας της επιστήμης.
Σε κάθε ερώτηση η απάντηση είναι και θα είναι ο άνθρωπος.
* Ο Θανάσης Γιανναδάκης γεννήθηκε το 1978 στην Αθήνα. Είναι διδάκτωρ Μηχανολόγος και Αεροναυπηγός Μηχανικός. Εργάζεται από το 2009 ως Επιστημονικός Συνεργάτης του Πανεπιστημίου Πατρών και του Τ.Ε.Ι Δυτικής Ελλάδας, νυν Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας, από το 2005, στον τομέα των κατασκευών και στον ενεργειακό έλεγχο βιομηχανιών και πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Είναι ενεργειακός Ελεγκτής Β’ Τάξης και ιδρυτικό εταιρικό μέλος της εταιρείας συμβούλων ESSENCON O.E.
Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας από το 2010 έως το 2017 και μέλος της Διοικούσας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας από το 2017 έως το 2019. Έχει δημοσιεύσει πάνω από σαράντα επιστημονικές εργασίες σε διεθνή περιοδικά και συνέδρια. Είναι μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής Αχαΐας. Είναι παντρεμένος με την Αγγελική Κουρεμένου και έχουν μια κόρη, τη Χρύσα.
