Της Ολυμπίας Λόη*
Σε «επιδημία» τείνουν να εξελιχθούν οι ποινικές και αστικές διώξεις μηχανικών του δημοσίου, με αποτέλεσμα να περνούν περισσότερο χρόνο στις δικαστικές αίθουσες, παρά στις υπηρεσίες τους, οι οποίες απαξιώνονται.
Γιατί όμως διώκονται οι μηχανικοί για μέσα και πόρους που κατανέμονται όχι βάσει επιστημονικών ή τεχνικών κριτηρίων, αλλά πολιτικών, αφού οι αιρετοί αποφασίζουν κάθε φορά πως και που θα διατεθούν τα κονδύλια;
Είναι γεγονός ότι οι γερασμένες και ασυντήρητες υφιστάμενες υποδομές (δίκτυα, δρόμοι, γέφυρες, κτίρια) βρίσκονται σε οριακό σημείο. Αν συμπεριλάβουμε και την παντελή έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού για τις επιπτώσεις από τις φυσικές καταστροφές κυριολεκτικά ζούμε από τύχη!
Ο μηχανικός διώκεται για κάθε «λακκούβα», αλλά η υπηρεσία του παραμένει στο απυρόβλητο κι ας μην έχει ο ίδιος την ευθύνη για την έγκριση της δαπάνης για την αποκατάσταση.
Και κάπως έτσι με τη δαμόκλειο σπάθη πάνω από τα κεφάλια τους οι μηχανικοί καταλήγουν στα δικαστήρια να απολογούνται για τα λάθη άλλων, εν προκειμένω των Υπηρεσίων, να πληρώνουν δικηγόρους γιατί οι νομικές υπηρεσίες του «εργοδότη» δημόσιου φορέα είναι επιβαρυμένες με άλλες υποθέσεις… και να προσπαθούν να εξηγήσουν τα ανεξήγητα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τη λειτουργία των Υπηρεσιών, αλλά ούτε έχουν και τις τεχνικές γνώσεις.
Την ίδια στιγμή βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν Επιτροπές που παίρνουν σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή μας και έχουν το «ακαταδίωκτο» για τις ενέργειές τους και την ψήφο τους… Ο νοών νοείτω…
Μελέτες και έργα
Η ελληνική πραγματικότητα επιφυλάσσει κι άλλα παράδοξα: Για παράδειγμα, στην πλειονότητα των έργων υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ μελέτης και κατασκευής. Οι εργασίες και οι ποσότητες κατασκευής δεν βασίζονται απαραίτητα σε κατασκευαστικά σχέδια, αλλά στον διαθέσιμο προϋπολογισμό που υπολογίζεται πριν την έγκριση της μελέτης – μερικές φορές δε πριν καν αυτή εκπονηθεί!
Με μπακαλίστικη λογική, με πρόσχημα να μην χαθούν τα λεφτά, με παζάρια… κοστολογείται ένα έργο 5 εκατομμυρίων, αλλά το Υπουργείο δίνει 3, τα οποία ή τα παίρνεις ή τα χάνεις! Εντελώς επιστημονικά δηλαδή!..
Και στη μέση πάντα ο μηχανικός που φέρει την ευθύνη και υπογράφει για πλήθος διοικητικών πράξεων στο πλαίσιο άσκησης των υπηρεσιακών του καθηκόντων: πρωτόκολλα παραλαβής εργασιών, λογαριασμούς έργων και μελετών, πράξεις κατακύρωσης διαγωνισμών, επιβλέψεις έργων κλπ.
Υπηρεσίες δόμησης, Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, αποφάσεις ΣΤΕ
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος πετά στην κερκίδα τη μπάλα, την οποία έχουν χάσει οι μηχανικοί με την «… υποπερίπτωση της περίπτωσης της παραγράφου του νόμου, όπως τροποποιήθηκε με την περίπτωση τάδε και την προσθήκη της περίπτωσης…».
Τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής δεν ξέρουν τι ελέγχουν, αν πρέπει να ελέγχουν θέματα που ενώ είναι εκτός αρμοδιότητας τους κάποιος «σοφός» νομοθέτης τα αφήνει να αιωρούνται… τα τηλέφωνα παίρνουν φωτιά: «Πώς το κάνετε εσείς εκεί; Εμείς το κάνουμε έτσι εδώ …» και το «γαϊτανάκι» της τρέλας συνεχίζεται!
Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλες αυτές οι πράξεις αφορούν ελέγχους που έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον, στο δημόσιο συμφέρον, στην ασφάλεια των υποδομών και στο δημόσιο χρήμα. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε οι μηχανικοί ελέγχονται ποινικά και πειθαρχικά.
Την ίδια ώρα η υποστελέχωση των Υπηρεσιών Δόμησης με ταυτόχρονη αύξηση των αρμοδιοτήτων τους έχει προκαλέσει έμφραγμα στην αγορά εδώ και πολύ καιρό. Τώρα με αφορμή πλήθος αιτήσεων ακύρωσης συγκεκριμένων οικοδομικών αδειών από το Διοικητικό Εφετείο ή το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), δημιουργείται ένα κλίμα φόβου που οδηγεί σε άρνηση χορήγησης οικοδομικών αδειών από τις ΥΔΟΜ.
Λογικά ή όχι, μέσα σε αυτό το κλίμα εκφοβισμού, οι μηχανικοί των ΥΔΟΜ επικαλούμενοι είτε επικείμενη αλλαγή στις διατάξεις του ΝΟΚ, είτε συγκεκριμένες αποφάσεις Δικαστηρίων που αφορούν διατάξεις που δεν έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από την Ολομέλεια του ΣτΕ, αρνούνται να προχωρήσουν τις διαδικασίες.
Κι ενώ η κυβέρνηση σφυρίζει αδιάφορα οι πολίτες αγανακτούν, οι ιδιώτες μηχανικοί βρίσκονται σε σύγχυση για την ορθότητα των μελετών τους, οι υπάλληλοι των ΥΔΟΜ και των γνωμοδοτικών οργάνων σε απόγνωση.
Ταυτόχρονα ιδιοκτησίες βρίσκονται στον «αέρα» χωρίς να μπορούν να αξιοποιηθούν, με ότι αυτό συνεπάγεται στην οικονομική ανάπτυξη αλλά και στην επενδυτική δραστηριότητα.
Υποστελέχωση, παράλληλα καθήκοντα, πολιτικός εκφοβισμός, δαιδαλώδης νομοθεσία… τι άλλο να ζητήσει κανείς; Όλα λειτουργούν ρολόι! Ξεκούρδιστο όμως…
*Η Ολυμπία Λόη είναι Αρχιτέκτονας – Μηχανικός, πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής.
