Πλήθος αντιδράσεων έχει προκαλέσει το το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Υγείας με αντικείμενο την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Χθες Πέμπτη έληξε ο χρόνος διαβούλευσης του Σχεδίου και από εδώ και στο εξής αναμένονται μια σειρά από πρωτοβουλίες από το Υπουργείο Υγείας για το τι τελικά θα ισχύσει στην πράξη.
Του Γιώργου Ηλιόπουλου
Μεταξύ άλλων το Σχέδιο Νόμου προβλέπει την ανάπτυξη Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), στο οποίο εντάσσεται το σύνολο των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του ΕΣΥ. Σύμφωνα με το Υπουργείο, το Δίκτυο διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα υπαγόμενα στις Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών υπό ενιαία υπηρεσιακή, ιατρική και νοσηλευτική Διεύθυνση. Ταυτόχρονα δημιουργείται Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε.), στον οποίο εντάσσονται και λειτουργούν όλοι οι εγκεκριμένοι οργανισμοί και φορείς θεραπείας των εξαρτήσεων του δημοσίου τομέα. Νομοθετείται η δημιουργία ενός Πληροφοριακού Συστήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Θεραπευτικής Διαχείρισης των Ψυχικών Διαταραχών, με στόχο την πλοήγηση των ασθενών στις ανάλογες υπηρεσίες.
Aντιδράσεις από τον Ιατρικό Σύλλογο Πατρών
«Είναι ιδιαίτερα γραφειοκρατικές οι αλλαγές που προωθούνται. Ουσιαστικά μεταφέρει μέλη του Πανεπιστημίου Πατρών στην 6η ΥΠΕ, κάτι που δεν συμβαδίζει με το πνεύμα των πανεπιστημίων. Επίσης στην 6η ΥΠΕ μεταφέρονται όλες οι δομές και οι ψυχιατρικές κλινικές και θα εντάσσονται στον Υποδιοικητή της 6ης ΥΠΕ. Γι’ αυτή ειδικά την αλλαγή υπάρχουν ενστάσεις για το πώς τελικά θα διοικείται όλο αυτό το δίκτυο με ένα συγκεντρωντικό προσανατολισμό και ζητούμενο είναι εάν τελικά θα έχει αποτέλεσμα όλο αυτό το σχήμα» αναφέρει στον «Σ.Ε.» η Άννα Μαστοράκου, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών. Ακολούθως εξηγεί ότι μεγάλο ζητούμενο παραμένει η ενοποίηση του ΟΚΑΝΑ με το ΚΕΘΕΑ ως ενιαίο οργανισμό τον ΕΟΠΑΕ, αφήνοντας έξω τα Κέντρα Πρόληψης, που έχουν εδώ και χρόνια μια αξιόλογη παρουσία στην κοινωνία με προγράμματα πρόληψης. «Είναι κρίμα γιατί και η Τοπική Αυτοδιοίκηση συγχρηματοδοτεί τα Κέντρα Πρόληψης. Διαλύει ουσιαστικά ένα δίκτυο πρόληψης έχοντας έναν προσανατολισμό στην έγκαιρη παρέμβαση και όχι τόσο στην πρόληψη. Φεύγουμε από το πνεύμα της πρόληψης, κάτι που δεν συνάδει με τις αποφάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Υγείας και τα Ηνωμένα Έθνη», προσθέτει η κ. Μαστοράκου. Κατά την ίδια, επιστημονικά δεν συμβαδίζει το νομοσχέδιο με την επιστημονική τεκμηρίωση που ήδη υπάρχει και τις κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν δοθεί.
Φορείς ιδιωτικού χαρακτήρα
Aπό την πλευρά του ο Τάσος Γιακουμής, μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αχαΐας και Διευθυντής του Κέντρου Υγείας Κάτω Αχαΐας μιλώντας στον «Σ.Ε.» αναφέρει ότι: «Ουσιαστικά θα αναλάβουν ιδιωτικοί οργανισμοί και το ζήτημα της απεξάρτησης και το ζήτημα της ψυχικής υγείας. Συστήνουν ιδιωτικού χαρακτήρα φορείς όπου εντάσσουν όλη την ψυχική υγεία σε αυτούς και σταματούν τη χρηματοδότηση όλων των φορέων πρόληψης που υπήρχαν. Για να το αναλύσουμε καλύτερα, είτε μιλάμε για ψυχική υγεία είτε για ναρκωτικά και οι δύο τομές εντάσσονται κάτω από έναν ενιαίο φορέα. Στο κομμάτι της πρόληψης των εξαρτήσεων σταματάνε να προβάλλουν το μοντέλο της πρόληψης και σταματούν και τη χρηματοδότηση σε όλους τους φορείς. Για παράδειγμα, εδώ στην περιοχή θα σταματήσει να λειτουργεί το «Καλλίπολις». Επίσης σταματάνε τα στεγνά προγράμματα και οδηγούμαστε σε ένα μοντέλο υποκατάστασης που έχει οικονομικά κίνητρα. Σε σχέση με τον ψυχιατρικό τομέα, συγκεντρώνο ντα σε ιδιωτικό οργανισμό και καταργούνται το Δαφνί και το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης».
Αυξάνονται μόνο οι ιδιωτικές κλίνες
Η Πρόεδρος του ΔΣ του Συλλόγου για την Ψυχική Υγεία Πάτρας (ΣΟΨΥ) Χριστίνα Μπίκου από την πλευρά της ξεκαθαρίζει ότι οι αλλαγές αντιμετωπίζονται με μεγάλη επιφυλακτικότητα. «Υπάρχουν 4000 κλίνες σε ιδιωτικό φορέα και των νοσοκομείων είναι 900. Με το νέο πρόγραμμα θα αυξήσει παραπάνω τις ιδιωτικές κλίνες και εμείς είμαστε αντίθετοι σε αυτό. Ζητάμε την στελέχωση των νοσοκομείων με προσωπικό που είναι ελλιπέστατο και όπου υπάρχει δυνατότητα να ανοίξει νέα κλινική να γίνει». Η ίδια θέτει και το ζήτημα της χρηματοδότησης, καθώς όλοι θα υπάγονται στον ΕΟΠΥΥ και στην περίπτωση του ΣΟΨΥ, εκφράζονται οι φόβοι ότι οι καθυστερήσεις θα είναι τεράστιες, με ό,τι συνεπάγεται για την λειτουργία του Συλλόγου. Εκείνο που ζητούν είναι να υπάρξει θέσπιση ενός προϋπολογισμού και όταν έρθει η ώρα ο ΕΟΠΥΥ να αναλάβει το κόστος, να γίνει ένας συμψηφισμός των όσων έχουν δαπανηθεί. «Έχουν δημοσιοποιηθεί διάφορα σχέδια και γνωρίζαμε ότι θα φθάναμε σε αυτό το επίπεδο. Όμως υπάρχουν πολλά κομμάτια που δεν είναι σωστά στην ψυχική υγεία και περισσότερο επιβαρύνει τον τομέα των εξαρτήσεων».
Δεν ρίχνεται το βάρος στην πρόληψη
Μιλώντας στον «Σ.Ε.» η επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας ΠΕ Αχαΐας «Καλλίπολις», Ιωάννα Ζορμπά αναφέρει ότι: «Το νομοσχέδιο θέτει σε κίνδυνο την βιωσιμότητα των Κέντρων Πρόληψης. Επί της ουσίας δεν προβλέπει τίποτα για τα Κέντα Πρόληψης, που είναι 75 δομές σε όλη την χώρα και λειτουργούν εδώ και 30 χρόνια. Υπήρχε συγκεκριμένη νομοθεσία που προσδιόριζε από το Υπουργείο Υγείας και Εσωτερικών τον τρόπο λειτουργίας. Πλέον δεν υπάρχει καμία αναφορά και δεν ορίζεται με σαφήνεια πια σχέση θα διέπει τα Κέντρα Πρόληψης με το νέο Οργανισμό που θα δημιουργηθεί. Τα Κέντρα Πρόληψης έχουν κάνει συμβάσεις που λήγουν το 2027 και είναι αμφίβολο εάν θα λειτουργήσουν μέχρι το 2027….». Για τις επιπτώσεις των αλλαγών σε όσους συμμετέχουν στα προγράμματα πρόληψης «αυτό που θα γίνει είναι να σταματήσει η κοινότητα, δηλαδή γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικοί, έφηβοι, νέοι και παιδιά να έχουν τις υπηρεσίες που τους παρέχουμε. Πέρυσι βοηθήσαμε 7923 άτομα, καθώς απευθυνόμαστε σε μια ευρεία πληθυσμιακή γκάμα με στόχο την πρόληψη». Όπως εξηγεί η κ. Ζορμπά, το μεγάλο πρόβλημα είναι το ίδιο το πνεύμα των νέων αλλαγών καθώς δεν δίνεται το βάρος στην πρόληψη αλλά όταν έχει ήδη ξεκινήσει η χρήση τω ναρκωτικών ουσιών. «Στο άρθρο 27 του νομοσχεδίου υπάρχει παντελής έλλειψη της λέξης πρόληψη και το βάρος δίνεται μόνο στην αντιμετώπιση του χρήστη. Είναι σας να λες ότι «για να μην έχω τροχαία ατυχήματα, σταματάω να φτιάχνω διαγραμμίσεις, να έχω σωστή σηματοδότηση και να φροντίζω για σωστό φωτισμό στο δρόμο και εκείνο που κάνω είναι ανά ένα χιλιόμετρο να βάζω μια μονάδα άμεσης παρέμβασης για να πάει τους τραυματίες στο νοσοκομείο». Καταλήγοντας η κ. Ζορμπά, αναφέρει ότι η χώρα μας στον τομέα της χρήσης των ναρκωτικών υπάρχει συγκράτηση στα ποσοστά έναρξης στην χρήση ουσιών σε σχέση με την ηλικία, σε αντίθεση με άλλες χώρες, κάτι που το επόμενο διάστημα δυστυχώς θα αλλάξει δραματικά
