Του Παναγιώτη Γιαλένιου, εκδότη του «Συμβούλου Επιχειρήσεων» και του symboulos.gr
Την Τετάρτη 7/8 το απόγευμα στο Αστακό, πρωτεύουσα του Δήμου Ξηρομέρου στην Αιτωλοακαρνανία, πραγματοποιήθηκε μια ενδιαφέρουσα ενημερωτική εκδήλωση για το φλέγον θέμα της πανώλης των μικρών μηρυκαστικών.
Η περιοχή είναι φημισμένη για την παραγωγή υψηλής ποιότητας γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως τυρί και γιαούρτι, τα οποία παράγονται από τοπικό γάλα. Επιπλέον, η κτηνοτροφία στην περιοχή περιλαμβάνει την εκτροφή προβάτων, αιγών και βοοειδών, συμβάλλοντας σημαντικά στην τοπική και εθνική οικονομία. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι του Αστακού αξιοποιούν τις πλούσιες φυσικές πηγές της περιοχής, προσφέροντας προϊόντα που διακρίνονται για τη γεύση και την ποιότητά τους.
Είχε επομένως σημασία να διαπιστώσουμε εκ του σύνεγγυς σε μια συνάντηση ανθρώπων κυρίως της παραγωγής, τις αντιδράσεις τους σε μια υγειονομική κρίση στα ποίμνιά τους και στις δουλειές τους.
Κατά σύμπτωση και ενώ η εκδήλωση ήταν προγραμματισμένη από ημέρες πριν, το μεσημέρι της Τετάρτης διαδόθηκε ότι στην περιοχή του Αστακού ανιχνεύθηκε από την κτηνοτροφική υπηρεσία της Περιφέρειας κρούσμα σε ποίμνιο, κάτι που επιβεβαιώθηκε επίσημα από τους αρμόδιους ομιλητές της Περιφέρειας στην εκδήλωση, μαζί με ένα ακόμη κρούσμα σε περιοχή Λεύκα του Αγρινίου. Τα δυο νέα κρούσματα προστέθηκαν στο πρώτο στο νομό κρούσμα πριν δέκα μέρες περίπου, αυτό στο νέο αγρότη κτηνοτρόφο στη Βόνιτσα.
Εκ των πραγμάτων το κλίμα στη συγκέντρωση ήταν μίγμα αγωνίας για τις εξελίξεις και ανάγκης επίσημης πληροφόρησης για το τι μέλλει γενέσθαι.
Να σημειωθεί ότι την πρωτοβουλία για την εκδήλωση είχαν νέοι επιχειρηματίες στον αγροτικό χώρο της περιοχής και αγκαλιάστηκε ενεργά από τον δραστήριο δήμαρχο Ξηρομέρου Ιωάννη Τριανταφυλλάκη, γιατρός ο ίδιος στο επάγγελμα.
Βασικοί ομιλητές εκπρόσωποι της Περιφερειακής ενότητας Αιτωλοακαρνανίας με άμεση γνώση του προβλήματος μιας και το χειρίζονται καθημερινά διευθύνοντας τους ελέγχους στης κτηνοτροφικές και γαλακτοκομικές επιχειρήσεις της περιοχής, υλοποιώντας και τις οδηγίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και της περιφερειακής αρχής. Μαζί τους και η κτηνίατρος της Περιφέρειας που είχε άμεση επαφή με τα ποιμνιοστάσια όπου διαπιστώθηκαν τα κρούσματα.
Η συζήτηση κινήθηκε με αναφορά στις βασικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (έχουμε σχετικά αναφερθεί εκτενώς σε σχετικά μας ρεπορτάζ στο Σ.Ε και έχουν ενδιαφέρον και όσα σχετικά ειπώθηκαν στην χθεσινή συνέντευξη τύπου του ΓΕΩΤΕΕ της περιοχής αλλά και όσα καταγράφουμε για τις παρεμβάσεις της ΠΔΕ για τη νόσο.
Στην πληροφόρηση για τις οδηγίες προς όλους τους εμπλεκόμενους με την κτηνοτροφία και ιδίως τους ίδιους τους κτηνοτρόφους που αναφέρθηκαν στην εκδήλωση του Αστακού (μοιράστηκε και σχετικό φυλλάδιο) να τονίσουμε ιδιαίτερα την έμφαση που δόθηκε από τους εκπροσώπους της Περιφέρειας στην αυστηροποίηση των μέτρων που αφορούν τη μετακίνηση των ποιμνίων και στις διαδικασίες απολύμανσης σε όλες τις επαφές των άμεσα εμπλεκόμενων με τη εκτροφή των ζώων, τις μεταφορές και τις προμήθειες.
Ξεχωριστή σημασία που αξίζει εδώ αναφοράς (με γενικότερο πιστεύουμε ενδιαφέρον από τη νέα αυτή υγειονομική κρίση, που δείχνει να επεκτείνεται επικίνδυνα για το ζωικό κεφάλαιο της χώρας μας), έχει τόσο η γραμμή που έχει αποφασιστεί από τις αρμόδιες αρχές για την αντιμετώπιση του προβλήματος ( σε εφαρμογή και σχετικών Κοινοτικών οδηγών) όσο και οι αντιδράσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων κτηνοτρόφων
Ορισμένα δικά μας σχετικά συμπεράσματα επ’ αυτών, που αντλήσαμε από την εκδήλωση και επιχειρήσαμε να τεκμηριώσουμε με ειδικούς επιστήμονες που μαζί συμμετείχαμε σε αυτήν:
– Η μαζική συμμετοχή των κτηνοτρόφων σε μια θερμότατη Αυγουστιάτικη μέρα δείχνει τη αγωνία για το βιός τους και την ανάγκη πειστικής πληροφόρησης για το τι πρέπει να γίνει. Το παράδειγμα, (την ίδια ημέρα που εξαγγέλθηκε η απαγόρευση οποιασδήποτε μετακίνησης των ζώων της περιοχής πλην του χώρου αυστηρά γύρω από το σταύλο τους), στην είσοδο της πόλης να μετακινείται ελεύθερα ένα μεγάλο ποίμνιο, είναι ενδεικτικό της άγνοιας ( ενημέρωσης ή κινδύνου) των ενδιαφερομένων.
– Έχει, όπως όλα δείχνουν, αποφασιστεί από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες η γραμμή της αυστηροποίησης των προληπτικών μέτρων με έμφαση στην καθολική απαγόρευση των μετακινήσεων της οργανωμένης αιγοπροβατοκτηνοτροφίας και συστεγασμένης με αυτήν λοιπής κτηνοτροφίας, πλην χοιροεκτροφής.
– Η γραμμή της αυστηροποίησης των μέτρων μετακίνησης και απολύμανσης σε όλα την αλυσίδα τη αιγοπροβατοκτηνοτροφίας και της συνολικής καταστροφής των ποιμνίων στην περίπτωση κρουσμάτων ( γραμμή που εφαρμόζεται με δεκάδες χιλιάδες σφαγές ή και ακόμη και της φρικιαστικής ταφής ζώντων ζώων που είδαμε στα Τρίκαλα) παρότι δείχνει δημοφιλής τουλάχιστον στην αλυσίδα των αρχών, εθνικών και τοπικών που παίρνουν και τις σχετικές αποφάσεις, φαίνεται να στερείτε επαρκούς επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Ενδεικτική στη εκδήλωση το Αστακού η αμηχανία που επικράτησε όταν ετέθη προς στους αρμοδίους της Περιφέρειας από παριστάμενο επιστήμονα το ερώτημα γιατί ένα ζώο που ελέγχθηκε με μια εργαστηριακή μέθοδο και ευρέθη θετικό θανατώθηκε, αν και δεν υπήρχε συμπτωματολογία.
Η απάντηση της βέβαιης στην συνέχεια νόσησης του ζώου, έτσι τουλάχιστον που δόθηκε ,αφενός σύμφωνα με όσα προσπαθήσαμε να τεκμηριώσουμε δεν είναι επαρκής επιστημονικά και αφετέρου δεν ιεραρχείται ως αναγκαιότητα από τους κρατικά υπεύθυνους, από τη στιγμή που των όποιων επιστημονικών αμφιβολιών τονίζουν ότι υπερτερούν οι σχετικές Κοινοτικές και εθνικές οδηγίες για άμεσα προληπτικά μέτρα κατά το γνωστό «πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι.
Ακόμη όμως και σε αυτές τις οδηγίες τονίζεται ότι “κρούσμα είναι όταν υπάρχουν ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ και ΘΕΤΙΚΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ». ( Σχετικά Official Journal of the European Union 3.6.2020 COMMISSION DELEGATED REGULATION (EU) 2020/689 ΑΡΘΡΟ 9, παράγραφος 2,3,4 ως eur196209)
– Είναι χαρακτηριστικό τουλάχιστον από την στάση τους στην εκδήλωση του Αστακού ,ότι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι αγρότες, που βρίσκονται ξαφνικά προ του κινδύνου εξαφάνισης του ποιμνίου τους, με τεράστια ανασφάλεια ως προς την επάρκεια της κρατικής αρωγής για να ξανασταθούν στα πόδια τους, δεν συμμερίζονται τις βεβαιότητες ως προς την αναγκαιότητα των αυστηρών οδηγιών και της άμεσης θανάτωσης των ζώων. Προφανώς κατανοούν γενικά τους κινδύνους πλην όμως είναι υποψιασμένοι και για τις γενικότερες σκοπιμότητες που πιθανόν να συνυπάρχουν πίσω από τις βεβαιότητες των αρχών για την αντιμετώπιση της νέας αυτής κρίσης.
Με βάση τα παραπάνω συμπεράσματά μας από μια κατ’ ιδίαν επαφή με τους άμεσα ενδιαφερόμενους και τις αγωνίες τους σε αυτήν τη νέα κρίση, ένα τελικό γενικότερο σχόλιο μας , που ελπίζουμε να ληφθεί υπόψη είναι:
Οι αρμόδιοι πολιτικοί και κρατικοί υπεύθυνοι μαζί με την άμεση κινητοποίησή τους που δείχνει να υπάρχει ( για παράδειγμα μόνο χθες στη περιοχή της Βόνιτσας 28 συνεργεία της περιφέρειας έκαναν ελέγχους και παρόμοιοι μαζικοί έλεγχοι προγραμματιστήκαν και στις δύο άλλες περιοχές με τα νέα κρούσματα) θα πρέπει να ενεργοποιήσουν με κεντρικό και όχι δευτερεύοντα ρόλο την επιστημονική κοινότητα.
Οι αμφιβολίες που διατυπώθηκαν στην εκδήλωση του Αστακού και που άμεσα κινητοποίησαν για περισσότερη υπεύθυνη ενημέρωση τους παριστάμενους κτηνοτρόφους, πρέπει να ληφθούν υπόψη και να βελτιώσουν τις αποφάσεις πέραν της γραμμής του μαύρου-άσπρου.
Γενικότερα φαίνεται ότι μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό των επιστημόνων και ιδίως των κτηνιάτρων από την εξέλιξη της νόσου στη Θεσσαλία ήδη αρχισαν και διατυπώνονται ενδιαφέρουσες επιστημονικές απόψεις όπως του κτηνίατρου Ανδρέα Κλαυδιανού που δραστηριοποιείται στη Ηλεία.
Επιπλέον επειδή στις κρίσεις και ιδίως τις υγειονομικές, που όλα δείχνουν ότι θα είναι πλέον τακτικότατοι επισκέπτες μας, η επιστήμη φαίνεται ότι κινείται γρήγορα, και στην περίπτωση της πανώλης στα μικρά μυρικαστικά δείχνει να βρίσκει απαντήσεις. Ήδη στην εκδήλωση του Αστακού αναφέρθηκε από παριστάμενο επιστήμονα ότι από συνέργεια επιστημονικών φορέων αναπτύχθηκε διαγνωστικό τεστ που σε 30 λεπτά δείχνει αποτελέσματα αλλά και σε επίπεδο φαρμακευτικής αντιμετώπισης της νόσου υπάρχουν θετικά μηνύματα.
Τέλος καθοριστικό και σε αυτήν την κρίση που απειλεί αυτή τη φορά το ζωικό μας κεφάλαιο είναι η υπόθεση των αποζημιώσεων όσων άτυχων κτηνοτρόφων βιώσουν την καταστροφή του ποιμνίου τους. Εδώ πλέον, έχοντας όλοι την εμπειρία της κρίσης του κορωνοϊού και των οικονομικών συνεπειών του, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση ούτε οι αποζημιώσεις να μην επαρκούν για την αναζωογόνηση της παραγωγής αλλά ούτε και να αντιμετωπιστούν ως ευκαιρία κατά το γνωστό «σεισμός-σωσμός» για κάποιους.
