Θα σπάσει και φέτος το φράγμα των 10 ευρώ το λίτρο το ελαιόλαδο; Τόση ήταν η τιμή που επωλείτο πέρυσι στα ελαιοτριβεία με αποτέλεσμα ο τενεκές να πωλείται στα 170 ευρώ και το συγκεκριμένο προϊόν να κατέχει εύλογα τον τίτλο του «υγρού χρυσού».
Του Γιώργου Ηλιόπουλου
Φέτος, τα πρώτα μηνύματα είναι ότι θα είναι μια χρονιά παραγωγική, σε αντίθεση με πέρυσι όπου δεν παρήχθη λάδι τόσο στην χώρα μας όσο και σε Ισπανία και Ιταλία με αποτέλεσμα η ζήτηση να εκτοξευτεί. Παρόλα αυτά η τιμή πώλησης του ελαιολάδου θα ξεκινήσει μεταξύ 6 και 7 ευρώ το λίτρο, κάτι που δείχνει ότι οι αυξήσεις στο συγκεκριμένο προϊόν ήρθαν για να μείνουν, καθώς δεν είναι αμελητέες οι συγκεκριμένες τιμές για ένα νοικοκυριό. Φέτος οι καιρικές συνθήκες ήταν καλύτερες, ωστόσο ο καύσωνας είχε επιπτώσεις στην καρπόδεση των δέντρων, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιοχές τα δέντρα να παρουσιάζουν σημαντικό πρόβλημα. Πέρυσι οι υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία στις χώρες που αποτελούν και τις μεγαλύτερες παραγωγούς, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, προκάλεσαν μειωμένη παραγωγή. Ωστόσο εξαιτίας και της κλιματικής αλλαγής αλλά και των καιρικών συνθηκών και στη χώρα μας δεν υπήρξε επάρκεια και αυτό προκάλεσε την ανάφλεξη των τιμών. Ήδη το ράλι στην τιμή του ελαιολάδου μέσα στον τελευταίο χρόνο είναι συνεχές, ενώ ενδεχόμενη χαμηλή νέα παραγωγή εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε συνέχιση των αυξήσεων για τους καταναλωτές το επόμενο διάστημα.
Α. Φίλιας: «Καρπόπτωση λόγω καύσωνα»
Μιλώντας στον «Σ.Ε.» ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Ανδρέας Φίλιας σημειώνει: «Η φετινή χρονιά είναι καλύτερη από την περσινή και θα έχουμε παραγωγή. Παρόλο που υπήρξε ανθοφορία λόγω των υψηλών θερμοκρασιών είχαμε καρπόπτωση, δηλαδή έπεσε ο καρπός. Ωστόσο αναμένουμε παραγωγή που κρίνεται αρκετή ώστε να υπάρχει μια σχετική επάρκεια. Οι τιμές φέτος θα ξεφύγουν από τις ακραίες περσινές τιμές πώλησης του προϊόντος». Σε σχέση με την καρπόπτωση, τα άσχημα μηνύματα φάνηκαν από νωρίς καθώς ενώ ξεκίνησε η ανθοφορία και όλα έδειχναν ότι η σοδειά θα ήταν καλή, δυστυχώς τα δέντρα δεν κατάφεραν να αντέξουν τα 43αρια και την μεγάλη ανομβρία. «Η ακραία ζέστη του Μαΐου ήταν εκείνη που επηρέασε σημαντικά την παραγωγή και βέβαια οι καιρικές συνθήκες του Ιουλίου δεν βοήθησαν στο να έχουμε μια ιδιαίτερα παραγωγική χρονιά» αναφέρει ο κ. Φίλιας. Το κρίσιμο διάστημα ήταν από μέσα Μαΐου έως αρχές Ιουνίου, όπου λόγω ζέστης δεν κατέστη δυνατή η ανθοφορία των δέντρων. Πάντως, επαρκής κρίνεται η παραγωγή σε Αχαΐα και Ηλεία όπως επίσης και η Αιτωλοακαρνανία. Σε κάποιες όμως περιοχές καταγράφηκαν ξαφνικές χαλαζοπτώσεις προ εβδομάδων με αποτέλεσμα η λεγόμενη θρούμπα (χονδροελία Αγρινίου) να καταστραφεί. Σε αυτή την ποικιλία αναμένεται να υπάρξει πρόβλημα στην παραγωγή. Βέβαια, σε σχέση με την τιμή, το γεγονός ότι ξεκινάμε από τα 6 με 7 ευρώ δεν δοξία ότι η τιμή στην πορεία θα πέσει. Πέρυσι η τιμή είχε ξεκινήσει δειλάδειλά στα 5 ευρώ και ακολούθως διπλασιάστηκε…. Για τους παραγωγούς, αντίθετα, η τιμή των 6 ευρώ θεωρείται ανάλογη του κόστους παραγωγής, καθώς έχουν διπλασιαστεί τα κόστη συγκομιδής και οι τιμές των ημερομισθίων των εργατών είναι τα 70 με 80 ευρώ, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος λιπασμάτων κλπ Επιπρόσθετα, σε ορισμένες περιοχές το μέγεθος του καρπού δεν είναι μεγάλο, οπότε εκτιμάται ότι δεν θα είναι και παραγωγικά τα δέντρα. Για φέτος το ευτύχημα είναι επίσης ότι δεν θα υπάρξει μεγάλη ζήτηση λαδιού από περιοχές του εξωτερικού, όπως πέρυσι, οπότε τα κερδοσκοπικά παιχνίδια που παρουσιάστηκαν θα είναι αντιμετωπίσιμα και θα διορθωθούν από την ίδια την αγορά προς όφελος του καταναλωτή. Εάν πάντως η Ιταλία και η Ισπανία οδηγηθούν σε εισαγωγή λαδιού, αυτό ίσως γίνει και από την Τυνησία, οπότε οι όποιες ελλείψεις παρουσιαστούν θα είναι τεχνητές. Γι’ αυτό το αρμόδιο Υπουργείο θα πρέπει να επιστήσει την προσοχή του στους ελέγχους της αγοράς. Η τιμή στην Ελλάδα Η τιμή του ελαιόλαδου έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια πανελλαδικά. Σύμφωνα με σχετικά στοιχεία, η τιμή στο ελαιόλαδο έχει ανέβει στα 5,45 ευρώ – 5,75 ευρώ/ λίτρο το Φθινόπωρο του 2022 και στα 6 ευρώ – 6,40 ευρώ/ λίτρο τον Ιούλιο του 2023. Η μέση τιμή παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην Ελλάδα διαμορφώθηκε μεταξύ 7,2 – 7,5 ευρώ φτάνοντας μέχρι και τα 8 – 8,2 ευρώ. Το χύμα ελαιόλαδο αναμένεται να κινηθεί σχεδόν στην τιμή των επωνύμων σε ορισμένες περιοχές, καθώς το περυσινό πωλείται απευθείας από τους παραγωγούς από 9,40. Η τελική εικόνα πάντως για τις νέες τιμές του ελαιόλαδου αναμένεται να φανούν προς τις διακοπές των Χριστουγέννων. Πέραν, όμως, του ύψους της τιμής την οποία θα λάβει το λάδι φέτος, όσοι γεωργοί έχουν τελικά -λόγω ανομβρίας – χαμηλή παραγωγή, θα έχουν χαμηλά έσοδα, ενώ ο συνδυασμός των δύο παραγόντων αυτών θα πλήξει τον κλάδο όχι μόνο φέτος αλλά και του χρόνου. Οι διεθνείς τιμές Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο πωλείται σε χαμηλότερες τιμές στην Ελλάδα σε σύγκριση με την Ισπανία, την Ιταλία και την Τυνησία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ). Οι τιμές στην Ελλάδα κυμαίνονται από 6,70€ έως 7,50€/κιλό, ενώ στην Ισπανία, Ιταλία και Τυνησία οι τιμές ξεπερνούν τα 7€/κιλό, με την Ιταλία να φτάνει έως και τα 9,20€/ κιλό. Αρκετά χαμηλότερη τιμή σε σύγκριση με την Ισπανία, την Ιταλία και την Τυνησία είναι η τιμή του εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου σε Μεσσηνία, Κρήτη και Λακωνία. Συγκεκριμένα στην Ισπανία η μέση τιμή του προϊόντος αγγίζει τα 7,17 ευρώ το κιλό, στην Τυνησία τα 7,57 ευρώ το κιλό και στην Ιταλία τα 9,13 ευρώ, την ίδια ώρα που σε Μεσσηνία και Κρήτη η τιμή είναι από 6,70 έως 6,90 ευρώ.
Αν. Τσάκωνας: «Η τιμή που διαμορφώθηκε είναι αντίστοιχη και του κόστους παραγωγής»
Σαφή εικόνα της κατάστασης που επικρατεί έχει διαμορφώσει και το ΓΕΩΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος και ο Πρόεδρός του Aναστάσιος Τσάκωνας επιβεβαιώνει ότι φέτος θα υπάρξει εξομάλυνση, ωστόσο δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για τις τιμές. «Ηταν δύσκολη η χρονιά λόγω των υψηλών θερμοκρασιών καθώς τα δέντρα στρεσαρίστηκαν. Αυτή είναι η εικόνα που έχουμε από τα φυτά. Έχει αρχίσει ήδη η συγκομιδή σε Λακωνία και Ηλεία, καθώς επίσης και αγουρέλαιου. Οι πρώτες αποδώσεις πάντως στις μη αρδευόμενες περιοχές δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές γιατί οι άλλες καλλιέργειες δεν φάινεται να έχουν πρόβλημα. Η τιμή ξεκινάει από τα 7 ευρώ ενώ μπορεί να υπάρξει το καλό σενάριο για διόρθωση της τιμής προς τα κάτω στα 5,5 με 6. Αυτό θα εξαρτηθεί από την επάρκεια στην αγορά», αναφέρει ο κ. Τσάκωνας. Ξεκάθαρη εικόνα θα υπάρξει και τον επόμενο μήνα, ωστόσο ο καθοριστικός παίκτης, σύμφωνα με τον κ. Τσάκωνα είναι η Ισπανία, που είναι μια ιδιαίτερα παραγωγική χώρα, οπότε οι τιμές θα συμπιεστούν και δεν θα φθάσουμε στα περσινά υψηλά των 10 ευρώ το λίτρο. «Εμείς θα έχουμε μια παραγωγή της τάξεως των 250.000 τόνων όταν πέρυσι ήταν 150.000 και για αυτό παρουσιάστηκε και έλλειψη. Γενικώς ο μόνος μας αντίπαλος είναι τα χαμηλά αποθέματα που έχουμε. Να προσθέσουμε ακόμη και τη μείωση της κατανάλωσης που θα έχουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Kαι έτσι οι υψηλές τιμές της προηγούμενης χρονιάς δεν μπορούν να ζητηθούν τώρα. Σημειώστε ότι σε 20 ημέρες θα έχουμε ξεκάθαρη εικόνα», ανέφερε ο κ. Τσάκωνας. Πάντως, παρά τις δυσκολίες που καταγράφηκαν και με δεδομένο την κλιματική αλλαγή, η φετινή χρονιά θεωρείται από τις παραγωγικές, εφόσον δεν υπάρξουν αλλαγές στον καιρό. Σε επίπεδο εξαγωγών αυτές θα κινηθούν σε πολλά καλά επίπεδα, ωστόσο το μεγάλο ζητούμενο είναι ότι αυτές αφορούν χύμα ελαιόλαδο και όχι το τυποποιημένο που δίνει και υπεραξία στο προϊόν.
Πάντως, στην επισήμανση του «Σ.Ε.» ότι τα 10 ευρώ πέρυσι ήταν μια ακραία τιμή, όπως επίσης και εξίσου υψηλή τιμή είναι τα 6 και 7 ευρώ το κιλό φέτος, ο κ. Τσάκωνας σημειώνει ότι: «Το πεντάευρω ήταν μια εξαιρετικά υψηλή τιμή και πριν τρία χρόνια. Ήταν αδιανόητη τότε. Τώρα όμως τα 6 ευρώ, κατά μέσο όρο, είναι μια εξαιρετικά καλή τιμή για τον κάθε παραγωγό, λαμβάνοντας υπόψη και το υψηλό κόστος του ελαιολάδου» καταλήγει ο κ. Τσάκωνας. Οι οδηγίες που δίνει το Υπουργείο Οι ελιές πρέπει να συλλέγονται όταν δεν έχουν ωριμάσει πλήρως, όταν το μαύρο χρώμα της επιφάνειας του καρπού δεν έχει εισχωρήσει σε όλη τη σάρκα και να τοποθετούνται σε σκιά και προστασία από το άμεσο ηλιακό φως και όχι σε άμεση επαφή με το έδαφος. Απαγορεύεται η μεταφορά του ελαιοκάρπου σε πλαστικά σακιά. Η μεταφορά των ελιών από τους ελαιώνες στο ελαιοτριβείο δεν πρέπει να ξεπερνά τις 48 ώρες Μην αφήνετε πολλά φύλλα μαζί με τον ελαιόκαρπο υποβαθμίζεται η ποιότητα του ελαιολάδου Μεταφέρετε τον ελαιόκαρπο σε μέσο μεταφοράς που θα επιτρέπει την καλή κυκλοφορία του αέρα για να μην αναπτυχθούν μύκητες. Το καλύτερο μέσο είναι τα κιβώτια μεσαίου μεγέθους με ανοίγματα στα πλευρικά τοιχώματα ή τα τελάρα Απαγορεύεται η μεταφορά και αποθήκευση ελαιολάδου σε υλικά συσκευασίας που δεν είναι κατάλληλα για ελαιόλαδο όχι οποιοδήποτε πλαστικό δοχείο γιατί υπάρχει κίνδυνος ξένες ουσίες π.χ. πλαστικοποιητές, από τα υλικά συσκευασίας να μεταναστεύσουν στα έλαια και να τα επιμολύνουν.
Φ. Θεοδωράτος: «Εμφανή τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής»
O Πρόεδρος των Γεωπόνων Αχαΐας Φώτης Θεοδωράτος τονίζει ότι: «Είναι σαφώς καλύτερη η εικόνα από πέρυσι, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουμε μήπως υπάρξει κάποιο ακραίο καιρικό φαινόμενο και επηρεάσει τους καρπούς. Σε σχέση με τους καύσωνες που σημειώθηκαν το προηγούμενο διάστημα, διαπιστώνουμε ότι επηρέασαν σημαντικά την καρπόδεση. Ήταν ενθαρρυντικό ότι έβρεξε το Σεπτέμβριο όμως και πάλι αυτό δεν βοήθησε σημαντικά». Πάντως η εικόνα θα είναι σαφώς καλύτερη από πέρυσι και η τιμή που και ο ίδιος θεωρεί ότι θα κινηθεί η πώληση θα είναι στα 6 με 7 ευρώ το λίτρο, όταν πέρυσι ήταν 9 με 10 ευρώ. Βέβαια σε αυτό έπαιξε ρόλο η έλλειψη λαδιού από Ισπανία και φέτος αυτό θα εξομαλυνθεί. Ωστόσο, λόγω της υψηλής τιμής του ελαιολάδου, το καταναλωτικό κοινό έχει στραφεί και σε άλλα είδη λαδιών όπως σπορέλαιο, ηλιέλαιο κλπ και αυτό αναμένεται να δούμε να επηρεάζει και την κατανάλωση. Πάντως, η αίσθηση που υπάρχει στους καταναλωτές είναι ότι εφόσον το προϊόν έλαβε την συγκεκριμένη αύξηση, η τιμή του δεν πρόκειται να υποχωρήσει αισθητά και αυτό φαίνεται ήδη στην αγορά. «Επί πέντε χρόνια το λάδι δεν είχε ξεπεράσει τα 3 ευρώ. Με τα σημερινά δεδομένα και τον πληθωρισμό εκείνη η τιμή είναι γύρω στα 4,5 ευρώ. Υπάρχει σημαντική αύξηση στα χρήματα που θέλει ένας παραγωγός για λιπάσματα. Ακόμα υπάρχει σοβαρή έλλειψη εργατικών χεριών και αυτό φαίνεται από την εκτόξευση των ημερομίσθιων, που είναι πλέον στα 70 ευρώ» αναφέρει ο κ. Θεοδωράτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κλιματική αλλαγή έχει κάνει ξεκάθαρα την εμφάνισή της και έχει επηρεάσει τον συγκεκριμένο κλάδο. «Οι συνθήκες της ξεροθερμίας δημιουργούν καλή ποιότητα λαδιού με την έννοια ότι δεν αναπτύσσεται δάκος. Οι προβλέψεις γενικώς είναι ότι θα έχουμε καλής ποιότητας λάδι και αυξημένη παραγωγή, αλλά τελικά θα περιμένουμε τις επόμενες 20 ημέρες τις καιρικές συνθήκες. Εάν παρουσιαστεί μια ανεμοθύελλα τότε θα πέσει ο καρπός και αντιλαμβάνεστε αυτό τι σημαίνει για την παραγωγή» καταλήγει ο κ. Θεοδωράτος.
