* Του Γιώργου Ηλιόπουλου
Σε οικειοθελή και όχι σε υποχρεωτική βάση προβλέπεται να είναι οι συγχωνεύσεις των υφιστάμενων Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης, σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης.
H σχετική εγκύκλιος εστάλη πριν από μερικά 24ωρα στη ΔΕΥΑ της Πάτρας, προκαλώντας ανακούφιση καθώς στην περίπτωση συγχώνευσης η υπηρεσία δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στον επιπρόσθετο φόρτο εργασίας.
Η οικειοθελής συγχώνευση των ΔΕΥΑ συνοδεύεται πάντως με κάποια με κίνητρα όπως για παράδειγμα με την κατά 70% επιδότηση των χρεών των επιχειρήσεων προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Εφόσον τελικά επιλεγεί η διαδικασία της συγχώνευσης, θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός έξι μηνών .
Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προέβλεπε υποχρεωτικές συγχωνεύσεις ΔΕΥΑ, με την κυβέρνηση να επικαλείται το επιχείρημα ότι η αποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων και η αντιμετώπιση της λειψυδρίας, απαιτούν κεντρικό σχεδιασμό και οργάνωση. Το δε ΥΠΕΝ υποστήριζε ότι οι μικρότερες και διάσπαρτες ΔΕΥΑ αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας, αδυνατούν να υλοποιήσουν έργα υποδομής, να εξασφαλίζουν επαρκή χρηματοδότηση, ή να αντιμετωπίσουν την υπερχρέωση και τις απώλειες υδάτινων πόρων.
Δ. Κλάδης: «Δεν εφησυχάζουμε»
Μιλώντας στον «Σ.Ε.» ο Διονύσης Κλάδης, Πρόεδρος της ΔΕΥΑ Πάτρας αναφέρει ότι: «Λάβαμε από το Υπουργείο το σχέδιο κειμένου για διαβούλευση που ξεκαθαρίζει ότι οι συνενώσεις δεν είναι υποχρεωτικές. Είμαστε σίγουροι ότι η κυβέρνηση έχει στόχο να ιδιωτικοποιήσει τις ΔΕΥΑ και δεν παραιτείται. Δεν εφησυχάζουμε παρά τις διαβεβαιώσεις που δίδονται περί υπαναχώρησης».
Στην περίπτωση συγχώνευσης της ΔΕΥΑ Πάτρας τότε, κατά τον κ. Κλάδη, πολλές υπηρεσίες θα μεταφέρονταν σε ιδιώτες. «Ανοίγει ο δρόμος για να εισέλθουν οι ιδιώτες. Με την απαξίωση των ΔΕΥΑ, εφόσον δεν χρηματοδοτούνται και δεν προσλαμβάνεται προσωπικό, οδηγούμαστε στην λύση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Η απαξίωση που προανέφερα είναι εκείνη που θα οδηγήσει το να δοθούν τμηματικά διάφορες υπηρεσίες σε ιδιώτες. Από την στιγμή που μια ΔΕΥΑ δεν μπορεί να κάνει τις ανάλογες εργασίες γιατί δεν διαθέτει προσωπικό, αυτές τις δίνει σε ιδιώτες, κάτι που και σήμερα ισχύει.
Για παράδειγμα όταν υπάρχει ένας Βιολογικός Καθαρισμός (ξεκάθαρα δεν αναφέρομαι στης Πάτρας) που δεν έχει το κατάλληλο προσωπικό αριθμητικά και μάλιστα επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή
Ένωση και πρόστιμα για κακή λειτουργία, τότε οδηγείται το να τον διαχειριστούν ιδιώτες».
Αυτό σημαίνει ότι ο ιδιώτης θα επιβάλλει και τα ανάλογα τιμολόγια για χρήση του Βιολογικού και θα καθορίζει αυτός τις τιμές.
Πάντως ο Δήμος, ειδικά για την ΔΕΥΑ της Πάτρας έχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο διεκδικήσεων όπως:
- Την άμεση πρόσληψη μόνιμου προσωπικού όλων των ειδικοτήτων και την χρηματοδότηση τους από τον κρατικό προϋπολογισμό
- Να δοθεί έκτακτη οικονομική ενίσχυση η οποία θα καλύπτει την οικονομική επιβάρυνση των ΔΕΥΑ από τη αύξηση του ενεργειακού τους κόστους, από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως σήμερα. Να καταργηθεί η ρήτρα αναπροσαρμογής και να ενταχθούν οι Δ.Ε.Υ.Α. στους δικαιούχους μειωμένου ΕΤΜΕΑΡ για να αντιμετωπισθεί από τις Δ.Ε.Υ.Α. η αύξηση της τιμής του ρεύματος. Να μην πληρώσουν οι δημότες τις αυξήσεις αυτές
- Την διαχείριση του Φράγματος Πείρου – Παραπείρου από Εθνικό Οργανισμό Υδάτων ώστε το νερό να παρέχεται δωρεάν στη ΔΕΥΑΠ και κατ’ επέκταση στον Πατραϊκό λαό
- Την κατάργηση του νομοθετικού πλαισίου εφαρμογής των Οδηγιών της Ε.Ε. για το νερό και της σχετικής επιχειρηματικής δραστηριότητας
- Τη συνταγματική κατοχύρωση ότι το νερό αποτελεί δημόσιο αγαθό και δεν ιδιωτικοποιείται, όχι στην εμπορευματοποίηση του νερού και των άλλων υπηρεσιών για το λαό, όχι στη λογική της ανταποδοτικότητας
- Την κατάργηση του ΦΠΑ στη τιμή του νερού
- Φθηνό, ελεγμένο, ποιοτικό νερό
- Τη χρηματοδότηση από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους για την κατασκευή έργων ύδρευσης – αποχέτευσης και αντιπλημμυρικής προστασίας
- Άμεση υλοποίηση των αναγκαίων έργων υποδομής και προστασίας του περιβάλλοντος με χρηματοδότηση από το κράτος
Αντίδραση από ΚΕΔΕ
Το αρχικό σχέδιο των συγχωνεύσεων είχε προκάλεσε την σύσσωμη και έντονη αντίδραση της ΚΕΔΕ, της ΕΔΕΥΑ, δήμων και ΔΕΥΑ.
Οι βασικές ενστάσεις σύσσωμης της Αυτοδιοίκησης επικεντρώθηκαν στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών ύδρευσης, στην αποτροπή της υποχρεωτικής συγχώνευσης και της ιδιωτικοποίησης καθώς και στον κίνδυνο απώλειας περιουσιακών στοιχείων των δήμων και του ελέγχου από τις δημοτικές αρχές.
Θ. Παπαδόπουλος: «Εισακούστηκε το αίτημά μας»
Μιλώντας στον «Σ.Ε.» ο Θανάσης Παπαδόπουλος, Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμος Δυτικής Ελλάδος (ΠΕΔΔΕ) και Δήμαρχος Καλαβρύτων αναφέρει ότι: «Μόνο εάν υπάρχουν ουσιαστικά κίνητρα μπορεί να γίνει η συγχώνευση και μόνο αν είναι βιώσιμες οι ΔΕΥΑ. Είχαμε ζητήσει να μην είναι υποχρεωτικό και αυτό είναι θετικό το ότι εισακουστήκαμε. Υπάρχουν Δήμοι που δεν έχουν ΔΕΥΑ, όπως για παράδειγμα στα Καλάβρυτα, που μια τέτοια συγχώνευση δεν μπορεί να γίνει στην πράξη». Ο λόγος για τον οποίο κρίθηκε επιβεβλημένη η λύση των συγχωνεύσεων ήταν για να μειωθεί το κόστος λειτουργίας τους και οικονομίας στην ενέργεια, σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο.
Θ. Μπαρής: Ουσιαστικό βήμα
Από την πλευρά του ο Θεόδωρος Μπαρής, Αντιπρόεδρος της ΠΕΔΔΕ Δήμαρχος Ερυμάνθου, αναφέρει στον «Σ.Ε.» ότι: « Εμείς δεν διαθέτουμε ΔΕΥΑ αλλά υπηρεσία ύδρευσης. Νομίζω ωστόσο ότι σε πρώτη φάση γίνεται ένα καλό και ουσιαστικό βήμα. Από εκεί και πέρα θα πρέπει βέβαια να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα βιωσιμότητας για όσους αποφασίσουν να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις».
Μετά τις έντονες αντιδράσεις, το σχέδιο του ΥΠΕΝ αναδιαμορφώθηκε και οι συγχωνεύσεις των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης θα υποστηρίζονται από στοχευμένα κίνητρα.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ: «Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα απορρόφησης μικρότερων ΔΕΥΑ από την ΕΥΔΑΠ Α.Ε. στην Περιφέρεια Αττικής και την ΕΥΑΘ Α.Ε. στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός ενός έτους.
Επιπλέον, εισάγεται η δυνατότητα οικειοθελούς μεταφοράς αρμοδιοτήτων από «όμορες» δημοτικές υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύων ομβρίων υδάτων είτε σε άλλες ΔΕΥΑ είτε στις ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και ΕΥΑΘ Α.Ε.
Προβλέπεται, επίσης, η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. και της ΕΥΑΘ Α.Ε., καθώς και η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας (ΟΔΥΘ Α.Ε.).
Ο ΟΔΥΘ Α.Ε. θα αναλάβει τη διαχείριση αυτόνομων δημοτικών δικτύων ύδρευσης στη Θεσσαλία, όπως και του 25-30% του αρδευτικού νερού της περιοχής, με παράλληλη μεταφορά του αναγκαίου προσωπικού για την υποστήριξη των νέων αρμοδιοτήτων.
Παράλληλα, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων ύδρευσης.
Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την κατηγοριοποίηση των παρόχων σε τέσσερις βαθμίδες, με στόχο την ακριβή αποτύπωση τυχόν αδυναμιών και τη λήψη στοχευμένων διορθωτικών μέτρων».
Θ. Ξυλιάς: «Αντίθετοι στο ενδεχόμενο αλλαγής λειτουργίας»
Από την πλευρά του ο Θεόδωρος Ξυλιάς, δημοτικός σύμβουλος της παράταξης «Πάτρα Ενωμένη» αναφέρει ότι ξεκάθαρα η παράταξη είναι αντίθετη στο ενδεχόμενο συγχώνευσης των υπηρεσιών ύδρευσης.
«Αυτό μπορεί να είναι μια λύση μόνο σε ΔΕΥΑ με μικρό πληθυσμό. Εκεί θα βελτιωνόταν η κατάσταση εάν αποφάσιζαν οι δημοτικές αρχές να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα και να συμμαζέψουν τα οικονομικά τους.
Διότι σε διάφορες περιοχές της χώρας επικρατεί μια λογική περίεργη. Υπάρχουν υπηρεσίες με 30.000 κατοίκους που οι οφειλές τους φθάνουν πολλά εκατομμύρια. Έχει να πάει λογαριασμός στο σπίτι του καταναλωτή από την υπηρεσία για πάνω από επτά χρόνια. Συνεπώς αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχουν και αυτές οι περιπτώσεις». Ο ίδιος ξεκαθαρίζει ότι δεν στρέφεται κατά των ΔΕΥΑ ούτε όμως των ευάλωτων. Ωστόσο, από την στάση που τηρούν πολλές υπηρεσίες και λόγω της ανοχής που δείχνουν φαίνεται ότι επωφελούνται και πολλοί κακοπληρωτές.
Στην ΔΕΥΑ της Πάτρας, κατά τον κ. Ξυλιά, οι απλήρωτοι λογαριασμοί φθάνουν τα 18 εκατομμύρια ευρώ, ωστόσο σε σχέση με άλλες περιοχές φαίνεται ότι το ποσό αυτό δεν είναι ασφυκτικά μεγάλο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να απαιτηθούν τα χρήματα και να σταματήσει αυτό το φαινόμενο.
Μάλιστα κάνοντας κριτική στην Δημοτική Αρχή ο ίδιος σημειώνει ότι: «Ο νόμος ίδρυσης των ΔΕΥΑ ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή το 1980. Τότε Δήμαρχος Πατρέων ήταν ο Θεόδωρος Άννινος, που υποστηριζόταν από το ΚΚΕ.
Από το 1980 μέχρι το 1986 που παρέδωσαν στον κ. Καράβολα, η ΔΕΥΑΠ δεν είχε ιδρυθεί γιατί το ΚΚΕ δεν την ήθελε. Το 1988 ιδρύθηκε η ΔΕΥΑΠ από τον Α. Καράβολα και με την αποχή του ΚΚΕ τότε στο Δημοτικό Συμβούλιο. Σήμερα λοιπόν με κροκοδείλια δάκρυα ενδιαφέρονται για τη ΔΕΥΑ. Δεν το λέω αυτό για να υποστηρίξω την σημερινή κυβερνητική απόφαση περί συγχωνεύσεων, αλλά δείχνει και την υποκρισία αφού τη ΔΕΥΑΠ επί της ουσίας δεν την ήθελαν».
Και καταλήγοντας τονίζει ότι οι συγχωνεύσεις θα επιβαρύνουν ιδιαίτερα την κατάσταση λόγω των ακολουθούμενων πολιτικών.
Χ. Στανίτσας: «Εδώ και χρόνια έχουν μπει οι ιδιώτες»
Ο Χαράλαμπος Στανίτσας, δημοτικός σύμβουλος της παράταξης «σπιράλ» μιλώντας στον «Σ.Ε.» τονίζει: «Δεν υπάρχει περίπτωση ιδιωτικοποίησης.
Είναι σενάρια «συνομωσίας» που εξυφαίνει το ΚΚΕ για να δικαιολογεί τις διαμαρτυρίες του. Πουθενά δεν έχει ακουστεί η σκέψη για ιδιωτικοποίηση του νερού.
Υπήρχε η απόφαση να γίνουν κάποιες συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ με στόχο να γίνει μια μεγαλύτερη σε κάποιες περιοχές. Είναι κάτι που και εμείς διαφωνούμε γιατί συνενώνουν ΔΕΥΑ τελείως ανομοιογενείς μεταξύ τους. Για παράδειγμα μπορεί η ΔΕΥΑ της Πάτρας να συγχωνευτεί με μια ΔΕΥΑ που να έχει 25 εκατομμύρια χρέος, όπως είναι αυτή της Κ. Αχαΐας. Θα δημιουργηθεί ένα τεράστιο αχαρτογράφητο δίκτυο και τότε η νέα ΔΕΥΑ θα χρεοκοπήσει.
Στην περίπτωση αυτή που εμφανιστούν αρνητικοί προϋπολογισμοί για τρία συνεχόμενα χρόνια μπαίνουν σε καθεστώς εποπτείας.
Οπότε καμία ΔΕΥΑ και σε κανένα Δήμο της χώρας δεν θέλουν συγχώνευση. Θέλουν μόνο οι χρεοκοπημένες που ελπίζουν να διασωθούν εάν ενωθούν με κάποια ΔΕΥΑ εύρωστου οικονομικά Δήμου».
Κατά τον κ. Στανίτσα, η ΚΕΔΕ και η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων έχουν βγει με ψηφίσματα και ξεκαθαρίζουν την αντίθεσή τους στις υποχρεωτικές συγχωνεύσεις. Η κυβέρνηση φαίνεται ότι βλέποντας τις αντιδράσεις υπαναχώρησε και προχώρησε στις προαιρετικές συγχωνεύσεις.
Για να γίνουν οι συγχωνεύσεις θα πρέπει να συμφωνήσουν οι διοικήσεις των Επιχειρήσεων.
«Οι οικονομικά εύρωστες δεν θα συμφωνήσουν, εκείνες που έχουν οικονομικά προβλήματα μόνο θα επιδιώξουν μια συγχώνευση για να διασωθούν άρα δεν θα υπάρξει τέτοια περίπτωση. Ακόμα και εάν συγχωνευτούν δύο ΔΕΥΑ προβληματικές η πιθανότητα επιβίωσης του μοντέλου τους είναι περιορισμένη» καταλήγει ο κ. Στανίτσας.
Στη συνέχεια εξηγεί ότι ο επαγωγικός τρόπος που ο Δήμος υποστηρίζει ότι θα υπάρξει απαξίωση της ΔΕΥΑΠ δεν υφίσταται στην πράξη, δηλαδή το να δοθούν κομμάτι-κομμάτι υπηρεσίες σε ιδιώτες.
«Εδώ και 10 χρόνια η ΔΕΥΑΠ διοικείται από τον κ. Πελετίδη, αφού αυτός είναι δήμαρχος και καθορίζει την πολιτική. Η πλειονότητα των έργων της ΔΕΥΑΠ γίνεται με εξωτερικούς εργολάβους και όχι με δικούς της εργαζόμενους. Ποτέ η συγκεκριμένη υπηρεσία δεν είχε παραπάνω εργαζόμενους. Το οργανόγραμμα μπορεί να αναφέρει τον αριθμό 300 όμως τόσους εργαζόμενους δεν είχε ποτέ. Επομένως εργολάβοι χρησιμοποιούνται παντού. Ακόμα και τις καταμετρήσεις των ρολογιών σήμερα δεν τις κάνουν δημοτικοί υπάλληλοι, αλλά ιδιωτικά συνεργεία εξωτερικών συνεργατών» εξηγεί ο κ. Στανίτσας.
Και αναφέρει ότι «οι εργολάβοι είναι ήδη μέσα στη ΔΕΥΑΠ και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε καθόλου».
