Στις 10 Μαρτίου 1927, η Αθήνα έγινε μάρτυρας της πρώτης μεγάλης πανεπαγγελματικής απεργίας, που έμελλε να μείνει στην ιστορία ως η «Ματωμένη Πέμπτη». Η απεργία αυτή ήταν αποτέλεσμα της συνεχούς επιδείνωσης της κατάστασης των επαγγελματοβιοτεχνών και των ανεπιτυχών προσπαθειών τους να επιτύχουν την ικανοποίηση των αιτημάτων τους μέσω του διαλόγου.
Η κυβέρνηση, αντιδρώντας στις κινητοποιήσεις, ανέπτυξε ισχυρές δυνάμεις καταστολής, συμπεριλαμβανομένης της έφιππης και πεζής χωροφυλακής, της πυροσβεστικής και της αστυνομίας, υποστηριζόμενες από ένα τάγμα πεζικού. Οι στρατιώτες, εφοδιασμένοι με μυδραλιοβόλα, είχαν διαταγή να πυροβολήσουν στο “ψαχνό”. Ο τραγικός απολογισμός των γεγονότων ήταν τρεις νεκροί και έντεκα τραυματίες. Νεκροί έπεσαν οι υποδηματοποιοί Γεώργιος Γεράλδης και Μιχάλης Κοντός, ενώ την επόμενη ημέρα απεβίωσε ο σοβαρά τραυματισμένος υδραυλικός Κόδρος Μπενούκας.
Για να τιμήσει τη μνήμη των πεσόντων, η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), με τη στήριξη του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΒΕΑ), ανέλαβε την πρωτοβουλία δημιουργίας ενός μνημείου. Η γλύπτρια Αγγέλικα Κοροβέση φιλοτέχνησε το εμβληματικό αυτό έργο, το οποίο τοποθετήθηκε επί της οδού Πανεπιστημίου 42-44, στην καρδιά της Αθήνας.
Το γλυπτό απεικονίζει μια ομάδα διαδηλωτών, μικρομεσαίων επαγγελματιών-εμπόρων της εποχής του Μεσοπολέμου, με τα χαρακτηριστικά καπέλα τους. Η σύνθεση, ολόλευκη, έχει το χρώμα των ταπεινών ταφικών μνημείων, ενώ ταυτόχρονα συμβολίζει το χρόνο, τη στιγμή που «πάγωσε» με τη θυσία των τριών επαγγελματιών της πρωτεύουσας. Οι μορφές των απεργών είναι λιτές, αφαιρετικές, με το σώμα τους να έχει χαθεί, αφήνοντας το κενό τους ως περίγραμμα, ένα σκάλισμα στους αιώνες.
Στις 24 Σεπτεμβρίου 2023, πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου, παρουσία εκπροσώπων της ΓΣΕΒΕΕ, του ΒΕΑ και άλλων φορέων. Το μνημείο αυτό αποτελεί μια σύγχρονη ποιητική γλυπτική σύνθεση από ανοδιωμένο αλουμίνιο, που εξυμνεί και αναδεικνύει τη συλλογικότητα έναντι της ατομικότητας.
Κάθε χρόνο, στις 10 Μαρτίου, η ΓΣΕΒΕΕ αποτίνει φόρο τιμής στη μνήμη των νεκρών της απεργιακής κινητοποίησης του 1927, με κατάθεση στεφάνων στο μνημείο της «Ματωμένης Πέμπτης». Η τελετή αυτή αποτελεί υπενθύμιση των αγώνων και των θυσιών των επαγγελματοβιοτεχνών για δικαιώματα και καλύτερες συνθήκες εργασίας, διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη τους στις επόμενες γενιές.
