Της Κατερίνας Σολωμού,
Το τελευταίο χρονικό διάστημα ο Ερντογάν, ανάμεσα στα άλλα, απαιτεί την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου και κυρίως του Βορείου αγνοώντας επιδεικτικά τις ισχύουσες διεθνείς συνθήκες που διέπουν τα στενά (Δαρδανέλια-Βόσπορο) και τα νησιά του Αιγαίου
Η παρουσία στρατού στα νησιά του Αιγαίου ορίζεται από συγκεκριμένες συνθήκες. Οι συνθήκες αυτές είναι της Λωζάνης (1923), του Μοντρέ (1936) και των Παρισίων (1947).
Η συνθήκη της Λωζάνης ισχύει για τα νησιά Μυτιλήνη- Χίο- Σάμο-Ικαρία.
Η Λήμνος και η Σαμοθράκη ακολουθούσαν τους όρους της συνθήκης της Λωζάνης έως το 1936 και από τότε έως σήμερα αυτούς της συνθήκης του Μοντρέ.
Τέλος όσον αφορά τα Δωδεκάνησα ισχύει η συνθήκη των Παρισίων.
- Ας δούμε λοιπόν τι αναφέρει η συνθήκη της Λωζάνης για τα νησιά του Β. Αιγαίου και συγκεκριμένα για την Μυτιλήνη, την Χίο την Σάμο και την Ικαρία.
Η συνθήκη της Λωζάνης στο άρθρο 13 ρητά απαγορεύει στο Ελληνικό κράτος να δημιουργήσει ναυτικές βάσεις και οχυρωματικά έργα, και συγκεκριμένα αναφέρει:
«Προς εξασφάλιση της ειρήνης η Ελληνική κυβέρνησις υποχρεούται να τηρή εν ταις νήσοις Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο και Ικαρία τα ακόλουθα μέτρα:
Αι ειρημέναι νήσοι δεν θα χρησιμοποιθώσιν εις εγκατάστασιν ναυτικής βάσεως ή εις ανέγερσιν οχυρωματικού τινός έργου.
Θα απαγορευθεί εις την Ελληνικήν Στρατιωτική αεροπλοΐα να υπερίπταται του εδάφους της ακτής της Ανατολίας.
Αντιστοίχως η Οθωμανική κυβέρνησις θα απογορεύση εις την στρατιωτικήν αεροπλοΐα αυτής να υπερίπταται των ρηθεισών νήσων.
Αι Ελληνικαίστρατιωτικαί δυνάμεις εν ταις ειρημένες νήσοις θα περιωρισθώσι εις τον συνήθη αριθμό των δια την στρατιωτικήνυπηρεσίαν καλουμένων οίτινες δύνανται να εκγυμνάζονται επί τόπου, ως και εις δυνάμιν χωροφυλακής και αστυνομίας ανάλογον προς την εξ’ ολολήρου του Ελληνικού εδάφους υπάρχουσαν τοιαύτης».
Η χώρα μας έως σήμερα έχει τηρήσει τους όρους της συνθήκης εν αντιθέσει με την γείτονα που καθημερινά παραβιάζει με τα πολεμικά της αεροπλάνα τον εναέριο χώρο των νησιών κατά παράβαση των νομικών της υποχρεώσεων.
- Λήμνος και Σαμοθράκη
Η αποστρατικοποίηση των στενών και την νήσων Ίμβρου, Τένεδου, Λαγούτων, Λήμνου και Σαμοθράκης αποφασίστηκε στη συνθήκη της Λωζάνης αλλά καταργήθηκε με την συνθήκη του Μοντρέ το 1936 η οποία ρητά μνημονεύει ότι αντικατέστησε στο σύνολο τα της συνθήκης της Λωζάνης που αναφέροντο σε αυτήν την περιοχή.
Ουσιαστικά έδωσε το δικαίωμα και στην Ελλάδα και στην Τουρκία να δημιουργήσουν στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε αυτές.
Το δικαίωμα μάλιστα της Ελλάδας να εξοπλίσει τα νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη αναγνωρίστηκε και από την Τουρκία επισήμως με επιστολή που κοινοποίησε κατόπιν οδηγιών της κυβέρνησής του ο τότε πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα, Roussem-Esret και ανακοινώθηκε και στην τουρκική εθνοσυνέλευση από τον τότε υπουργό Εξωτερικών τον RoustaAras κατά τη διάρκεια της συζήτησης επικύρωσης της συνθήκης του Μοντρέ στο τουρκικό κοινοβούλιο. (Εφημερίδα πρακτικών Τουρκικής εθνοσυνέλευσης 31/07/1936, Τεύχος 12, σελ.309).
- Δωδεκάνησα
Τα Δωδεκάνησα ως γνωστόν παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία με την συνθήκη των Παρισίων τον Απρίλιο του 1947.
Η συγκεκριμένη συνθήκη αναφέρει μεταξύ άλλων «..Αι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατικοποιηθούν και θα παραμείνωσιναποστρατικοποιημέναι».
Στους ισχυρισμούς των Τούρκων για αποστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων να επισημάνω ότι:
Στην συνθήκη η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέλος και η συνθήκη των Παρισίων είναι για την Τουρκία μια συνθήκη «RESINTERALIOSACTA» δηλαδή με απλά λόγια συνθήκη που αφορά άλλα κράτη. Το Δίκαιο μάλιστα των Συνθηκών όπως συμφωνήθηκε στην σύνοδο της Βιέννης -άρθρο 34- ορίζει πως μία συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή τα δικαιώματα για τρίτες χώρες.
Επομένως η Τουρκία δεν έχει λόγο σε ζητήματα στρατικοποίησης η αποστρατικοποίησης στα Δωδεκάνησα.
Ο όρος στην συνθήκη του Παρισίου για αποστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων στην συνθήκη των Παρισίωνετέθη μετά από παρεμβάσεις της τότε Σοβιετικής Ένωσης, δηλαδή πολιτικές σκοπιμότητες της Μόσχας.
Με την πάροδο του χρόνου και την δημιουργία συνασπισμών τύπου ΝΑΤΟ/σύμφωνο Βαρσοβίας όλες οι περιοχές αποστρατικοποίησης στην Ευρώπη έχασαν τον λόγο ύπαρξής τους.
Η χώρα μας οφείλει να θωρακίσει αμυντικά όλη την επικράτειά της, ως κυρίαρχο κράτος, πολλώ δε μάλλον όταν η γειτονική χώρα παραβιάζει κάθε έννοια του διεθνούς δικαίου και απειλεί με πόλεμο.
Συμπερασματικά η Τουρκία δεν έχει κανένα απολύτως λόγο να αιτιάται αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Το γνωρίζει πολύ καλά.
Οι κυβερνώντες και ο κύριος Ερντογάν επίσης γνωρίζουν πολύ καλά πως δεν πρόκειται σε κανένα διεθνή οργανισμό να δικαιωθούν και προφανώς το κάνουν για δημιουργία κλίματος έντασης στη σχέση των δυο χωρών και εντυπώσεων στο εσωτερικό της χώρας τους.
