Του Παναγιώτη Γιαλένιου, εκδότη του «Συμβούλου Επιχειρήσεων»
Μια σημαντική απόφαση, που ίσως καθορίσει και το ενεργειακό μέλλον στην Ευρώπη και στη χώρα μας έλαβε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Έχει ιδιαίτερη σημασία η απόφαση αυτή και για σημαντικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς που γίνονται στη Δυτική Ελλάδα αυτήν την περίοδο με άμεσα και μεσοπρόθεσμα βήματα που φτάνουν μέχρι το 2030 και έχουν ως βάση τους το φυσικό αέριο.
Στην Ευρωβουλή* την Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, ενέκρινε (ψήφοι: 50 υπέρ, 13 κατά, 12 αποχές) τη θέση της σχετικά με τα κριτήρια και τη μεθοδολογία για την επιλογή ενεργειακών έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ), όπως γραμμές ρεύματος υψηλής τάσης, αγωγούς ορυκτών καυσίμων, εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας και «έξυπνα» δίκτυα, τα οποία θα επωφεληθούν από ταχείες διοικητικές διαδικασίες και θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Σύμφωνα με τους κανόνες που προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έργα που βασίζονται στο φυσικό αέριο, δεν θα είναι πλέον επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ. Ωστόσο, μια προσωρινή παρέκκλιση θα επιτρέψει, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, έργα φυσικού αερίου από τον τέταρτο ή πέμπτο κατάλογο ΕΚΕ, να είναι επιλέξιμα για ταχεία διαδικασία αδειοδότησης.
Τα επιλεγμένα έργα θα πρέπει να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να εγκαταλείψουν τα στερεά ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας, ο λιγνίτης, η τύρφη και ο πετρελαιούχος σχιστόλιθος, δηλώνουν οι ευρωβουλευτές. Προτείνουν επίσης τη χρηματοδότηση έργων που αναχρησιμοποιούν υφιστάμενες υποδομές φυσικού αερίου για τη μεταφορά ή την αποθήκευση υδρογόνου.
Πάντως, οι ευρωβουλευτές επαναλαμβάνουν ότι τα επιλέξιμα έργα πρέπει να συνάδουν με την αρχή «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση», η οποία ορίζει ότι η ενεργειακή αποδοτικότητα είναι ο ευκολότερος τρόπος εξοικονόμησης χρημάτων για τους καταναλωτές και μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το κόστος των έργων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι τελικοί χρήστες δεν επιβαρύνονται δυσανάλογα, ιδίως εάν αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενεργειακή φτώχεια.
Ωστόσο, η νομοθεσία δεν θα πρέπει να θίγει το δικαίωμα μιας χώρας να καθορίζει τον τρόπο χρήσης των ενεργειακών της πόρων και να καθορίζει το δικό της ενεργειακό μείγμα.
Καταλήγοντας, η διαπραγματευτική εντολή του ΕΚ θα ανακοινωθεί κατά τη σύνοδο της ολομέλειας, στις 4-7 Οκτωβρίου.
Η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου είναι η πλέον πρόσφατη σε έναν αγώνα δρόμου που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο και ιδίως ευρωπαϊκό επίπεδο και στο οποίο φυσικά υπάρχουν στρατόπεδα οπαδών και αντιπάλων και όπου εκτός βεβαίως από το όραμα για περιβαλλοντική προστασία παίζουν και άλλοι παράγοντες ρόλο με πρώτον εξ αυτών τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται.
Αν θα μπορούσαμε να προσδιορίσουμε** σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (κάτι που μας αφορά άμεσα λόγω φυσικά χρηματοδοτήσεων) κράτη με ανεπτυγμένες υποδομές φυσικού αερίου, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, αυτά το χαρακτηρίζουν ως ορυκτό καύσιμο. Μάλιστα οι χώρες αυτές επικαλούνται το γεγονός ότι οι υποδομές φυσικού αερίου είναι μη βιώσιμες καθώς το καύσιμο-γέφυρα θα παύσει να χρησιμοποιείται στο μέλλον.
Από την άλλη οι χώρες της Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, η Τσεχία, η Πολωνία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Λιθουανία και η Ουγγαρία προωθούν μία άλλη ατζέντα σχετικά με το φυσικό αέριο.
Πιο συγκεκριμένα, οι χώρες αυτές αντιτάχθηκαν στην προηγούμενη πρόταση της Κομισιόν με την οποία το φυσικό αέριο δε χαρακτηρίζεται ως “πράσινη επένδυση”. Μάλιστα, τονίζουν πως η παύση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για το φυσικό αέριο θα σημάνει και μία παύση των απαραίτητων επενδύσεων στις επικράτειας τους.
Επιπλέον τονίζουν πως όλες οι υποδομές φυσικού αερίου θα μπορούν στο μέλλον να χρησιμοποιήσουν βιομεθάνιο και υδρογόνο ή ακόμα και μείγμα με αποτέλεσμα να μπορούν να απεξαρτηθούν εύκολα από το φυσικό αέριο.
Να υπενθυμίσουμε σε αυτό το σημείο πως τα έργα που δρομολογούν στην Ελλάδα ( και στη Δυτική Ελλάδα τόσο η ΔΕΔΑ όσο και ο ΔΕΣΦΑ είναι hydrogen ready. Δηλαδή μπορούν να χρησιμοποιήσουν βιομεθάνιο, υδρογόνο η ένα μείγμα, όταν αυτό καταστεί απαραίτητο και εφόσον υπάρξει το απαραίτητο πλαίσιο από το ΥΠΕΝ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται σκεπτική ως προς τις επενδύσεις φυσικού αερίου, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ως στόχο, όπως αναφέρει η ενημερωτική ιστοσελίδα Euractiv, να καταθέσει νομοθετική πρόταση περί το τελευταίο τετράμηνο του 2021. Αυτή θα αφορά στο καθεστώς των οικονομικών δραστηριοτήτων και δη στον ενεργειακό τομέα να προσφέρουν προς την απανθροκοποίηση.
Η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να σημαίνει μία νίκη για τα κράτη που επιδιώκουν την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των έργων φυσικού αερίου, καθώς “κερδίζουν χρόνο” ύστερα από την απόφαση της Επιτροπής και την αναγωγή του ζητήματος στο Ευρωκοινοβούλιο.
Μια τέτοια νίκη φυσικά ευνοεί και τους τρέχοντες σχεδιασμούς για το Φυσικό Αέριο στη Δυτική Ελλάδα.
Υπό αυτήν την έννοια χρειάζεται πλέον εγρήγορση σε ότι είναι να γίνει. Τα μηνύματα ως προς την εκκίνηση των έργων για την πρώτη φάση έλευσης φυσικού αερίου στην περιοχή δείχνει να είναι κοντά. Είχαμε πλήρη ενημέρωση πρόσφατα στις εργασίες του 10ου Forum Ενέργειας από του κυριότερους εμπλεκόμενους φορείς.
Όμως χρειάζεται η τοπική κοινωνία να στρατευτεί. Και να επιταχύνει τις εξελίξεις. Τόσο ως προς τα έργα αφετηρίας όσο και για την συνέχεια τους που δεν μπορεί παρά να παρακολουθεί τις εξελίξεις περί τα ενεργειακά καύσιμα και τις προτεραιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σε αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει και για τα έργα που σχετίζονται με το φυσικό αέριο να δρομολογούνται σε σχέση και με τις εξελίξεις με το υδρογόνο και ιδίως το λεγόμενο πράσινο υδρογόνο.
Εδώ και η επιστημονική κοινότητα οφείλει να έχει ενεργό ρόλο. Ειδικότερα μάλιστα στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδος που σημαντικοί επιστήμονες, ορισμένοι με παγκόσμια φήμη, έχουν ασχοληθεί πολύ ενεργά και με σημαντικά αποτελέσματα με τις τεχνολογίες υδρογόνου.
Θεωρώντας το υδρογόνο ως βασικό «υλικό του αύριο» θα επιχειρήσουμε να έχουμε ολοκληρωμένη παρουσίασή του ως τέτοιο στο προσεχές 24ο Forum Ανάπτυξης, που άλλωστε ως κεντρικό θέμα του έχει το «Χτίζοντας το αύριο»
Λίγα λόγια για το Υδρογόνο ως καύσιμο***
Ξεκινώντας από τα βασικά , το υδρογόνο μπορεί να παράγεται από άνθρακα και λιγνίτη και ονομάζεται «καφέ υδρογόνο». Μπορεί να παραχθεί από φυσικό αέριο, το λεγόμενο «γκρι υδρογόνο» αλλά και από φυσικό αέριο με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (τεχνολογίες Carbon Capture and Storage – CCS) και σε αυτή την περίπτωση ονομάζεται «μπλε υδρογόνο». Τα τελευταία χρόνια, η προσπάθεια εστιάζεται στην παραγωγή του από ανανεώσιμες πηγές, στο «πράσινο υδρογόνο». Αυτή τη στιγμή, το υδρογόνο παράγεται κατά ένα μεγάλο μέρος από τα ορυκτά καύσιμα χωρίς CCS (48% από το φυσικό αέριο, 30% από τα αέρια πετροχημικών διεργασιών, 18% από τον άνθρακα και το υπόλοιπο από την ηλεκτρόλυση με ηλεκτρικό ρεύμα που προέρχεται από ανανεώσιμες). Από το φυσικό αέριο, η αναμόρφωση του μεθανίου (ως βασικό συστατικό του αερίου), με κατάλληλους καταλύτες είναι η κύρια μέθοδος, ενώ με τη βοήθεια CCS μπορεί να μειωθεί αισθητά το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα (μειώνοντας βέβαια την καθαρή της απόδοση κατά 5-10%).
Επίσης, το «πράσινο υδρογόνο» που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), όπου εκεί η περιβαλλοντική του επιβάρυνση είναι πολύ μικρή, απαιτεί μεγαλύτερη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, κάτι που αναγκάζει σε πίεση εξεύρεσης νέων χώρων για εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ. Επίσης, λόγω των πολλαπλών μετατροπών ενέργειας, το υδρογόνο για θέρμανση θα σήμαινε ότι ένα μεγάλο μέρος της ενέργειας από ΑΠΕ θα χαθεί εκ νέου για την παραγωγή θερμότητας.
Πηγές:
* www.huffingtonpost.gr/ από άρθρο του Δημήτρη Μπαλή
**www.ypodomes.gr
***Πηγή: www.e-mc2.gr/ Άρθρο των Βλάση Οικονόμου και Χάρη Δούκα
#pgnews
#e-ΑΠΟΨΕΙΣ
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ
