Μια αγορά που οδηγείται σε αβεβαιότητα εξαιτίας της συρρίκνωσης της κατανάλωσης είναι η εικόνα που επικρατεί σε τοπικό επίπεδο όσο ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και όσο το κόστος της ενέργειας παραμένει σε ασύλληπτα επίπεδα. Ο κίνδυνος λουκέτων το επόμενο διάστημα σε όλο το φάσμα της επιχειρηματικότητας είναι σχεδόν βέβαιος, όσο δεν υπάρξουν ουσιαστικά μέτρα που θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να κάνουν τα βήματα που απαιτούνται για να παραμείνουν όρθιες.
Του Γιώργου Ηλιόπουλου
Η εκτίναξη της ανεργίας από την άλλη, μετά και την άρση των όποιων μέτρων είχαν θεσπιστεί την περίοδο των lockdown, θεωρείται και αυτή δεδομένη, αφού οι επιχειρήσεις για να μπορέσουν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους θα πρέπει να μειώσουν το κόστος τους. Και ένα από αυτά είναι το εργασιακό, που σημαίνει ότι λιγότερα χέρια θα παράγουν περισσότερα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον εργαζόμενο αλλά και για την ανταγωνιστικότητα της κάθε επιχείρησης. Ποια είναι άραγε η εικόνα που επικρατεί στην αγορά μέχρι και σήμερα και τι μηνύματα εκπέμπονται;
Όπως σημειώνει στον «Σ.Ε.» ο Πλάτωνας Μαρλαφέκας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας: «Η αγορά έχει αρχίσει να εμφανίζει τα προβλήματά της με την ενεργειακή κρίση. Αυτό σημαίνει ότι συρρικνώνεται η δυναμική των καταναλωτών, άρα συρρικνώνεται και η οικονομία. Η οικονομία μας στηρίζεται στην κατανάλωση και όταν χαμηλώνει η κατανάλωση υπάρχει πρόβλημα στην αγορά. Για το επόμενο διάστημα βλέπω μια οικονομική συρρίκνωση στην αγορά και αυτό το λέω με την έννοια ότι δεν έχουμε δει ακόμη τα δύσκολα που αναμένονται. Ο πόλεμος ήρθε να κάνει πιο έντονο το πρόβλημα που είχε ξεκινήσει από τις επιπτώσεις των lockdown παγκοσμίως. Η παγκόσμια παραγωγή ήθελε ενέργεια και αυτό έφερε αύξηση στη ζήτηση. Οι πρώτες ύλες δεν υπήρχαν και όλο αυτό μας οδηγεί σε μια εξαιρετικά δυσμενή κατάσταση. Το λέω αυτό γιατί ουσιαστικά από τις επιπτώσεις του παγκόσμιου lockdown χρειαζόταν διάστημα ενός με ενάμιση χρόνου για να εξισορροπηθεί η αγορά. Μετά λοιπόν ήρθε ο πόλεμος που το επιβάρυνε ακόμη περισσότερο. Σε τοπικό επίπεδο εκείνο που διαπιστώνω είναι ότι έχουμε καταφέρει ως τοπική οικονομία να είμαστε στην 23η θέση, στο κατά κεφαλήν εισόδημα του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι πλησιάζουμε στο μέσο της οικονομίας της Ελλάδος. Με αυτή την δυναμική αντιλαμβανόμαστε ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις σε όλο το φάσμα της επιχειρηματικότητας». Για τους κλάδους που θα επηρεαστούν από την κατάσταση, ο ίδιος διευκρινίζει ότι η ασφυξία αυτή προκαλείται σε όλο το φάσμα της τοπικής οικονομίας. Η αγωνία είναι ότι η ενεργειακή κρίση δεν μπορεί να ξεπεραστεί και να απορροφηθεί από την μέση επιχείρηση αλλά και τη μέση οικογένεια. Και τα μέτρα στήριξης των 45 δις εν μέσω lockdown, δεν φάνηκαν ουσιαστικά να στηρίζουν την οικονομία, που ξεκινάει και πάλι από το μηδέν. «Τα 45 δις είναι χρήματα που θα πρέπει να τα επιστρέψουμε, μην το ξεχνάμε αυτό. Σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης και τα χρήματα που αναμένονται στην Οικονομία, μιλάμε για χρήματα που θα δοθούν για επενδύσεις. Αυτή τη στιγμή έχουμε πρόβλημα κατανάλωσης. Αυτό σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη της κάθε οικογένειας έχει συρρικνωθεί. Το μόνο που μπορεί να γίνει για να αλλάξει το κλίμα είναι το κόψιμο χρήματος από την Ευρωπαϊκή Ένωσης και να δοθεί οριζόντια σε κάθε οικογένεια. Από εκεί και πέρα είναι ζήτημα το τι μέτρα μπορούν να πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να μειωθεί η ενεργειακή ακρίβεια» καταλήγει ο κ. Μαρλαφέκας.
Μεγάλο πλήγμα στο εμπόριο
Το εμπόριο αλλά και τα καταστήματα του κλάδου είναι οι μεγάλοι χαμένοι της πτώσης της κίνησης που έχει καταγραφεί. Και το ενδεχόμενο λουκέτων είναι ορατό. Όπως τονίζει ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πατρών Κώστας Ζαφειρόπουλος: «Θα έχουμε δυσάρεστες εκπλήξεις στη συνέχεια. Η ακρίβεια έχει φάει όλο το διαθέσιμο προς κατανάλωση εισόδημα. Άρα αυτό σημαίνει ότι όλο και λιγότεροι θα μπορούν να βγαίνουν έξω και να καταναλώνουν. Άρα μάλλον θα έχουμε λουκέτα ή ανεργία. Κάποιοι θα αναγκαστούν να μειώσουν προσωπικό. Τα λουκέτα αυτά θα είναι σε ένα ευρύ φάσμα της επιχειρηματικότητας. Μιλάμε από τα εμπορικά καταστήματα κάθε είδους μέχρι και την εστίαση. Η πτώση της κατανάλωσης οφείλεται στην απίστευτη ακρίβεια που υπάρχει και στην κερδοσκοπία στην ενέργεια. Είναι αδύνατον ένα κατάστημα, για παράδειγμα εστίασης που είναι και ενεργοβόρο, κάποια καταστήματα όπως είναι τα αρτοποιεία και τα ζαχαροπλαστεία ή και τα ανθοπωλεία να μπορέσουν να επιβιώσουν. Όταν έχουμε διπλασιασμούς ή και τριπλασιασμούς στους λογαριασμούς της ενέργειας, τότε είναι σχεδόν αδύνατον. Αν κάποιες επιχειρήσεις καταφέρουν να αποφύγουν το λουκέτο, προβλέπω ότι δυστυχώς και μετά βεβαιότητας θα έχουμε το επόμενο διάστημα πολλούς άνεργους». Κάνοντας μια σύγκριση της κατάστασης που επικρατούσε στην αγορά την περίοδο του lockdown σε σχέση με σήμερα ο κ. Ζαφειρόπουλος αναφέρει ότι «δυστυχώς τότε ήταν σαφώς πολύ καλύτερα. Και αυτό το λέω διότι γνωρίζοντας ότι βρισκόμασταν σε μια δύσκολη κατάσταση που ήταν και το lockdown υπήρχε μια υποτυπώδης κίνηση στην αγορά. Τώρα είναι εντελώς απαξιωμένη η αγορά και είναι πρωτοφανές αυτό το οποίο συμβαίνει. Στα 40 χρόνια που είμαι σε αυτή τη δουλειά δεν έχουμε ξαναζήσει και καταγράψει τόσο χαμηλές εισπράξεις». Για τα βήματα που θα μπορούσαν να γίνουν από την κυβέρνηση για την τόνωση της επιχειρηματικότητας, ο κ. Ζαφειρόπουλος τονίζει ότι « είναι δεδομένο ότι θα πρέπει να γίνουν κάποιες κινήσεις. Όμως να γίνουν άμεσα. Διότι «εάν πεθάνει ο ασθενής δεν έχει κανένα νόημα να κάνουμε το χειρουργείο». Πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις και να μπει πλαφόν στην ενέργεια και να μειωθεί ο ΦΠΑ σε κάποια βασικά προϊόντα». Εν όψει και του Πάσχα, τα μηνύματα που λαμβάνει η αγορά είναι απογοητευτικά. Και όλοι ετοιμάζονται για χαμηλές εισπράξεις την περίοδο των εορτών. «Εκείνη την περίοδο επιδιώκουμε σε μια αύξηση της κίνησης. Εάν όμως η αγορά συνεχίσει με το ρυθμό που κινείται τώρα ή κινηθεί με τον χαμηλό ρυθμό της χριστουγεννιάτικης περιόδου, δυστυχώς θα δούμε μια από τα ίδια. Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι περισσότεροι συνάδελφοι δυσκολεύονται να αλλάξουν εμπόρευμα εν όψει και της άνοιξης».
Γ. Βαγενάς: Ακριβότερες οι αγορές κατά 60%
Τους φόβους για λουκέτα εκφράζει από την πλευρά του ο Γιώργος Βαγενάς, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Πελοποννήσου, Νοτιοδυτικής Ελλάδος, Ζακύνθου-Κεφαλληνίας-Ιθάκης. «Τα λουκέτα είναι έντονα πάρα πολύ. Ήδη έχουν αυξηθεί και βλέπεις ότι ανά την Πελοπόννησο το ποσοστό τους φθάνει το 10 με 15% εν μέσω πανδημίας, οπότε καταλαβαίνει κανείς τι θα επακολουθήσει το επόμενο διάστημα. Η κατάσταση είναι δύσκολη διότι είναι απλήρωτοι όλοι οι λογαριασμοί στην ενέργεια και του Δεκεμβρίου και του Ιανουαρίου και έρχεται τώρα και ένα κύμα αδυναμίας πληρωμής και τον Απρίλιο. Είναι υπέρογκοι λογαριασμοί και είναι αδύνατον να πληρωθούν. Σε αυτό να προσθέσουμε ότι αγοράζουμε ακριβότερα κατά 60% τα προϊόντα μας. Να μην ξεχνάμε ακόμα ότι τα νοικοκυριά έχουν αυξημένα έξοδα, η αγορά μένει παραγκωνισμένη, διότι είναι και το τελευταίο που σκέφτεται ο καθένας να κάνει. Σε σχέση με τα μέτρα που έχουν ληφθεί δεν είμαστε καθόλου ικανοποιημένοι. Εάν θέλουμε να μιλήσουμε για την ενέργεια, εκεί αγγίζει μόνο αυτούς που έχουν κατανάλωση μέχρι 300 κιλοβατώρες, όταν ένα μικρομάγαζο ξεπερνάει τις 1000… Καταλαβαίνετε γιατί μεγέθη μιλάμε. Δεν υπάρχει μείωση και φυσικά μιλάμε για λογαριασμούς με το λιγότερο 500-600 ευρώ και με επιδότηση 40 ευρώ. Δηλαδή αυτό από μόνο του δεν λέει κάτι και υπάρχει σοβαρό πρόβλημα». Μάλιστα πολλοί καταστηματάρχες προσπαθούν να βρουν εναλλακτικούς τρόπους για να μειώσουν το κόστος τους αλλά και να μπορέσουν να συνεχίσουν την λειτουργία των επιχειρήσεών τους. «Η κατάσταση είναι χειρότερη και από το lockdown. Όλοι οι συνάδελφοι προσπαθούν να βρουν τρόπους να μειώσουν τα έξοδα. Φυσικά αυτό σημαίνει και απολύσεις. Είναι το πρώτο που αναγκάζεται να κάνει ο επιχειρηματίας όταν πρέπει να μειώσει το μισθολογικό κόστος. Γι’ αυτό ζητάμε ενίσχυση του μισθολογικού κόστους και να υπάρξει ενίσχυση της εργασίας και όχι της ανεργίας. Από μόνες τους οι εταιρείες δεν αντέχουν. Σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες αυξήσεις είναι δύσκολο να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας. Το κλίμα είναι υποτονικό και ήδη δεν υπάρχει κίνηση στην αγορά. Ελπίζουμε να υπάρξει μικρή αύξηση στην κίνηση το Πάσχα, όταν φθάσουμε προτελευταία ή τελευταία εβδομάδα και τότε να υπάρξει μια ουσιαστική κινητικότητα», αναφέρει ο κ. Βαγενάς. Μάλιστα η ΟΕΕΣΠ θα συμμετάσχει στην απεργιακή κινητοποίηση που έχει εξαγγελθεί για τις 6 Απριλίου, ενώ προγραμματίζεται και Παμπελοποννησιακό Συλλαλητήριο εντός του Μαϊου σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάσταση που επικρατεί. «Όλο το φάσμα της επιχειρηματικότητας είναι εκείνο που επηρεάζεται. Τα μηνύματα που λαμβάνουμε αφορούν και την εστίαση, διότι σε μικρότερους εμπορικούς συλλόγους της Πελοποννήσου οι δύο κλάδοι, εμπόριο και εστίαση, δεν εκφράζονται ξεχωριστά αλλά από έναν σύλλογο. Οπότε έχουμε μια σαφή εικόνα των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά» καταλήγει ο κ. Βαγενάς.
Σημαντική αύξηση του κόστους λειτουργίας λόγω των τιμών στις πρώτες ύλες
Η εστίαση είναι ένας κλάδος με πολύ μεγάλη πιθανότητα καταγραφής λουκέτων το επόμενο διάστημα. Η μικρή ανάσα που πήρε σε τοπικό επίπεδο από το Καρναβάλι, δεν επαρκεί να αντισταθμίσει τις απώλειες που καθημερινά καταγράφονται στον συγκεκριμένο τομέα. Και αυτό γιατί η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους των επιχειρήσεων, η ακρίβεια των πρώτων υλών και η απώλεια εισοδήματος της κοινωνίας αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα που οδηγεί μαθηματικά τις επιχειρήσεις στην οικονομική ασφυξία. Και εάν την περίοδο των τριών πρώτων κυμάτων της πανδημίας υπήρχαν τα χρηματοδοτικά εργαλεία εκείνα που βοήθησαν τις επιχειρήσεις να μείνουν ανοικτές, τώρα το οικονομικό αλεξίπτωτο δεν ανοίγει και οδηγεί στην απόλυτη πτώση στο κενό. Για το ενδεχόμενο λουκέτων στην αγορά το επόμενο διάστημα, ο κ. Γιάννης Σπυρόπουλος, πρόεδρος ΣΚΕΑΝΑ, αναφέρει ότι είναι πολύ πιθανό κάτι τέτοιο να συμβεί το επόμενο διάστημα στο φάσμα των επιχειρήσεων της εστίασης. «Είναι σίγουρο! Υπάρχουν συνάδελφοι που προτιμούν να έχουν κλειστό το κατάστημά τους ορισμένες ημέρες ως αντιστάθμισμα των απωλειών. Μπαίνουν λιγότερο μέσα έχοντας την επιχείρησή τους κλειστή παρά ανοικτή» αναφέρει ο κ. Σπυρόπουλος. Πάντως ήδη έχουν καταγραφεί αυξήσεις σε όλες τις προσφερόμενες υπηρεσίες, κυρίως στην εστίαση και όχι στα καφέ, λόγω των αντίστοιχων ανατιμήσεων στις πρώτες ύλες. «Είναι αλήθεια ότι υπάρχει μια μικρή αύξηση. Θα έλεγα ότι είναι μικρότερη από αυτή που βιώνουμε εμείς στα καταστήματά μας. Οι αυξήσεις έχουν να κάνουν με τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούμε, είτε είναι μαναβική είτε είναι κρέατα είτε το ηλιέλαιο αλλά και η ενέργεια. Όλα αυτά έχουν πάρει μια πολύ μεγάλη άνοδο και οι επιχειρήσεις αναγκαστικά τις μετακυλούν στο προϊόν που πουλάνε. Δεν γίνεται ένα κατάστημα να λειτουργεί με ζημιές. Οι συνάδελφοι έχουν προχωρήσει σε αυξήσεις, ίσα -ίσα για να μην μπαίνει μέσα το μαγαζί. Θα τολμούσα να σας πω ότι οι αυξήσεις έπρεπε να ήταν ακόμη μεγαλύτερες, αλλά βρισκόμαστε και εμείς σε δίλημμα. Το ίδιο που βιώνουμε εμείς στα μαγαζιά μας το βιώνουν οι πελάτες μας και στο σπίτι τους. Οι ίδιες αυξήσεις αφορούν και τα νοικοκυριά. Το γεγονός ότι μειώνεται η οικονομική τους δυνατότητα έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να βρεθούν στα καταστήματά μας και επιπρόσθετα οι αυξήσεις που καταγράφονται, είναι αποτρεπτικές στον καθένα να βγει και να διασκεδάσει», καταλήγει ο κ. Σπυρόπουλος. Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι προιόντα μαζικής κατανάλωσης, όπως η πίτα με γύρο έφθασε και στην Πάτρα να πωλείται σε ασυνήθιστα υψηλές τιμές. Πλέον έχει σπάσει το φράγμα των 3 ευρώ και μέσα σε δέκα ημέρες κατέληξε στα 3,1 ευρώ! «Το φαινόμενο αυτό δεν είναι μόνο στην Πάτρα, καταγράφεται και σε όλη τη χώρα. Οι τιμές των πρώτων υλών σε αυτού του είδους τα παρασκευάσματα πήραν πολύ επάνω. Επίσης στο ηλιέλαιο που χρησιμοποιείται για τις τηγανιτές πατάτες, στο κρέας και στα άλλα υλικά έχουν αυξηθεί και έτσι το τελικό προϊόν παρουσίασε αύξηση στην τιμή του» τονίζει ο κ. Σπυρόπουλος. Πάντως η δυσάρεστη αυτή εξέλιξη ξένισε πολλούς καταναλωτές που διαπίστωσαν ραγδαία αύξηση 40 λεπτών μέσα σε ελάχιστο διάστημα. Για το ενδεχόμενο και άλλων αυξήσεων τους επόμενους μήνες, ο κ. Σπυρόπουλος αναφέρει ότι «είμαστε σε μόνιμη αναμονή και ψάξιμο. Κάθε ημέρα κοιτάμε τα τιμολόγια και συζητάμε με τους προμηθευτές μας για να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει. Και εμάς μας ενημερώνουν κάθε ώρα και στιγμή ότι αλλάζουν οι τιμές. Υπάρχει μια άνοδος συνεχόμενη και ελπίζουμε κάπου να μπει ένα τέλος σε όλο αυτό, για να μπορέσουμε και εμείς να κατασταλάξουμε στους τιμοκαταλόγους μας». Ο μεγάλος βραχνάς των επιχειρηματιών είναι η τεράστια αύξηση της τιμής του ρεύματος και ο κίνδυνος διακοπής στις επιχειρήσεις τους. Ο κ. Σπυρόπουλος σημειώνει ότι ορισμένα καταστήματα έχουν βρεθεί σε τόσο μεγάλη οικονομική ασφυξία που κινδυνεύουν ακόμη και με διακοπή της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος. «Εάν κοπεί το ρεύμα η επιχείρηση έκλεισε! Τα ψυγεία και τα προϊόντα καταστρέφονται και η επιχείρηση αμέσως βγαίνει εκτός λειτουργίας. Πρέπει να λυθεί οπωσδήποτε αυτή η εκκρεμότητα με το ρεύμα διότι δεν μιλάμε για απλές αυξήσεις. Μιλάμε για διπλασιασμό και τριπλασιασμό της τιμής. Ένας επιχειρηματίας που έχει κάνει τους υπολογισμούς τους για παράδειγμα να πληρώνει 700 ευρώ ρεύμα και καλείται να πληρώσει 2000 ευρώ, τότε μιλάμε για ένα δυσανάλογο ποσό δεν βγαίνει εκ των πραγμάτων». Έτσι δεν είναι και λίγοι οι επιχειρηματίες της εστίασης που θα προτιμήσουν να λειτουργήσουν με λιγότερο προσωπικό, σε μια προσπάθεια να μειώσουν το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεών τους. Είναι και αυτό μια ύστατη λύση για να μπορέσουν να περισώσουν όσα περισσότερα μπορούν.
#pgnews
#ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
