Του Παναγιώτη Γιαλένιου, εκδότη του «Συμβούλου Επιχειρήσεων»
«Στους γονείς οφείλομεν το ζην, στους δε διδασκάλους το ευ ζην» είναι μια φράση που πιστώνεται στον Μέγα Αλέξανδρο, που πρωτίστως είχε στο μυαλό του τον δάσκαλό του Αριστοτέλη. Στη δική μου μνήμη η φράση αυτή κυρίως παραπέμπει στο Δάσκαλό μου Στέλιο Μεγάλο ( από τη Β’ Τάξη μέχρι το απολυτήριο στο 5ο Δημοτικό Σχολείο Θηβών) .Τη δική του απώλεια πενθώ , πληροφορούμενος τη θλιβερή είδηση από μια ανάρτηση στο διαδίκτυο.
Αισθάνομαι για το χαμό του, είμαι βέβαιος, τα ίδια συναισθήματα και με όλους τους εν ζωή τότε συμμαθητές και συμμαθήτριες.Με πολλούς μάλιστα, όπως πληροφορήθηκα και αυτές τις ημέρες, είχε διατηρήσει επαφές και ήταν παρών και στις «χαρές» τους.
Στη κλασσική φωτογραφία της Δ’ τάξης -1969/70- έχουμε στο κέντρο χαμογελαστό το δάσκαλό μας
Ο Στέλιος Μεγάλος ήταν στην πράξη ένας μεγάλος Άνθρωπος και Δάσκαλος.Θα μπορούσα σήμερα να γράψω σελίδες ολόκληρες για τη καθημερινή διδασκαλία του. Για το πόσο κοντά ήταν στους μαθητές του και πόσο μεταδοτικός ήταν σε αυτήν την κρίσιμη φάση της μαθητικής μας ζωής, που καθόρισε σε σημαντικό βαθμό και την μετέπειτα πορεία μας.
Προτιμώ όμως σε αυτό το μικρό σημείωμα στη μνήμη του, να αναφερθώ σε ορισμένες «λεπτομέρειες» που έδειχναν το μεγαλείο του ως Ανθρώπου και ως Δάσκαλου. Αυτές μου έχουν μείνει βαθειά χαραγμένες στη μνήμη μου:
- Τότε αγνοούσα τι σημαίνει δικτατορία , έμαθα αργότερα όμως από τον ίδιο τους διωγμούς του για τα δημοκρατικά του αισθήματα. Ήταν και μια απάντησή του σε ένα ερώτημα που του είχα κάνει πολλά χρόνια μετά, όταν βρεθήκαμε τυχαία στην Πάτρα, μετανάστης στην πόλη εγώ, γονιός φοιτήτριας στο εδώ Πανεπιστήμιο ο ίδιος. Η απορία μου αφορούσε το γιατί, τότε τα χρόνια της χούντας σε μια επέτειο της 21ης Απριλίου, όταν πολύ αυθόρμητα τον ρώτησα τι γιορτάζουμε δάσκαλε σήμερα με τόσες τιμές, αντί να αρχίσει ύμνους για την «εθνοσωτήριο επανάσταση» προτίμησε να μου πει να αφήσουμε καλύτερα την απάντηση και θα τη μάθω μόνος μου αργότερα. Μου εξήγησε στη συνάντησή μας ότι ήταν ήδη τότε στη «μπούκα» των διαφόρων εντεταλμένων επιθεωρητών, ως μη υποστηρικτής των «σωτήρων μας» και προτίμησε τη σιωπή αντί μιας εξευτελιστικής για τα πιστεύω του δημόσιας απάντησης.
- Γνωρίζοντας ότι ήταν σε ένα σχολείο με παιδιά φτωχών οικογενειών- κυρίως εργατών και αγροτών- φρόντιζε να υπάρχει στη πράξη η ισότητα στη τάξη. Η στάση του μάλιστα αυτή αφορούσε τον τρόπο που απορροφούσε τις πιέσεις που δεχόταν από προνομιούχους γονείς, που απαιτούσαν διακρίσεις και ξεχωριστούς ρόλους. Αυτές οι ίσως λεπτομέρειες σήμερα, για τα δημοτικά σχολεία τότε ήταν ψηλά στις προτεραιότητές τους, με τους δασκάλους να είναι υπό το φόβο της «χούντας», αφού την εξουσία της πολλοί γονείς αξιοποιούσαν ακόμη και σε αυτό το επίπεδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι διακρίσεις που διεκδικούσαν για τα παιδιά τους περάν των βαθμών(!!!) και στις διάφορες σχολικές γιορτές και επετείους. Θυμάμαι και με προσωπική εμπειρία, την αντίστασή του στις ποικίλες πιέσεις, ακόμη και συναδέλφων του, που ήταν και γονείς μαθητών και τους τρόπους που αναζητούσε για να μην αδικήσει όσους άξιζαν πραγματικά τις τιμητικές διακρίσεις.
- Με πολλές αφορμές έκτοτε έχει τύχει να ανασύρω στη μνήμη μου με νοσταλγία το Δάσκαλο Στέλιο Μεγάλο. Όπως πολύ πρόσφατα, πριν πληροφορηθώ την απώλειά του, όταν διάβαζα ένα σημείωμα για «Τα παιδιά μιας γενιάς που περνούσαν τα απογεύματα τους με μια μπάλα και που τριγυρνούσαν με μελανιασμένα και ξεφλουδισμένα γόνατα». Τον θυμήθηκα, όντας και εγώ παιδί μιας τέτοιας γενιάς, να μας νουθετεί και να προσπαθεί να μας ισορροπήσει μεταξύ του πάθους του παιγνιδιού και της γνώσης. Και αν ο τρόπος αυτής της νουθεσίας περιλάμβανε και οδυνηρές για εμάς τότε στιγμές, πολύ αργότερα κατάλαβα το πραγματικό ενδιαφέρον του δασκάλου μας για το μέλλον μας και την προκοπή μας.
Θα είναι αιωνία η μνήμη του σε όσους είχαμε τη χαρά να είμαστε μαθητές του και για όσους τον γνώρισαν και κατάλαβαν ότι δεν ήταν ένας δύσκολος και απαιτητικός εκπαιδευτικός αλλά ένας υπέροχος Δάσκαλος.
Θα έχει τη δική του ξεχωριστή θέση εκεί ψηλά στον Παράδεισο και είμαι σίγουρος ότι θα συναντηθούν κάπου εκεί και με τους γονείς μου, που είχαν έλθει από τότε πολύ κοντά.
