Ένα δύσκολο φθινόπωρο και ένας αβέβαιος χειμώνας προβλέπονται σε όλους τους τομείς της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η έλλειψη αγαθών θα είναι εμφανής το επόμενο διάστημα, καθώς τόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία όσο και το κόστος της ενέργειας έχουν σημαντικές επιπτώσεις στον τομέα της τροφοδοσίας
Toυ Γιώργου Ηλιόπουλου
Εκείνο που θεωρείται δεδομένο είναι η περαιτέρω αύξηση των τιμών πολλών αγαθών το επόμενο διάστημα, ενώ δεν αποκλείονται και ορισμένες ελλείψεις, καθώς τα προϊόντα αυτά θα καταλήξουν σε άλλες χώρες με πιο συμφέρουσες τιμές για τους παραγωγούς. Για ορισμένους πάντως η επισιτιστική κρίση έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό και εντοπίζεται στην τάση που επικρατεί στους καταναλωτές να αποφεύγουν συγκεκριμένα προϊόντα γιατί πολύ απλά δεν έχουν την δυνατότητα να τα αγοράσουν… Το γεγονός ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 12%, καταρρίπτοντας κάθε ρεκόρ, αλλά και η αβέβαιη ψυχολογία για το μέλλον έχει οδηγήσει τους περισσότερους καταναλωτές σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας ή έχουν περιορίσει σημαντικά τις αγορές τους, διότι πολύ απλά δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο κόστος.
Θ. Πετρόπουλος: «Τα βήματα για επάρκεια»
Ο Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Δυτικής Ελλάδος Θανάσης Πετρόπουλος, έχει προτείνει μια σειρά από μέτρα για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης και έχει καταγράψει όλες τις εκφάνσεις του προβλήματος. Όπως σημειώνει: «Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε με βίαιο τρόπο τον κίνδυνο για παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Η Ουκρανία και η Ρωσία προμηθεύουν την Ε.Ε. με το 20% των αναγκών της σε μαλακό σιτάρι. Επιπλέον, είναι οι βασικοί προμηθευτές σε δημητριακά και ηλιέλαιο, της Τουρκίας, Συρίας, Αιγύπτου, Μαρόκου και των χωρών της υποσαχάριας Αφρικής. Οι φτωχότεροι κάτοικοι του πλανήτη διατρέφονται με δημητριακά, ενώ οι πλουσιότεροι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ζωικής πρωτεΐνης. Η Αραβική Άνοιξη ξεκίνησε με αφορμή την άνοδο της τιμής του ψωμιού όταν η Ρωσία είχε μειώσει τις εξαγωγές της σε σιτηρά. Παράλληλα, οι εμπόλεμες χώρες, παράγουν: • το 20% της παγκόσμιας παραγωγής λιπασμάτων, • το 40% της παγκόσμιας παραγωγής αζωτούχων λιπασμάτων. Η χρήση των λιπασμάτων αυξάνει τις παραγόμενες ποσότητες τροφίμων περισσότερο από 30%. Επίσης, η Ρωσία είναι ο κυρίως προμηθευτής λιπασμάτων που χρησιμοποιούν και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής για την παραγωγή ζωοτροφών, τις οποίες πωλούν στην Ευρώπη. Σίγουρα, η έλλειψη τροφής στην Αφρική με πληθυσμό 1,3 δις εκ των οποίων περισσότεροι από 800 εκατομμύρια είναι κάτω των 35ετών, θα δημιουργήσει μεγάλες μεταναστευτικές πιέσεις στην Ευρώπη. Η παγκόσμια αλυσίδα της παραγωγής τροφής, αρχίζει να σπάει και δημιουργεί τριγμούς σε όλο τον πλανήτη». Σε σχέση με την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα μας ο κ. Πετρόπουλος αναφέρει ότι παράγει μια σημαντική γκάμα από προϊόντα όμως ζητούμενο είναι τι γίνεται από εδώ και στο εξής. «Όσον αφορά την Ελλάδα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας δύο παραμέτρους: Η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε. και είναι μια χώρα που παράγει από μόνη της πολλά διατροφικά προϊόντα. Παράλληλα η άνοδος στις τιμές του πετρελαίου, του ρεύματος των λιπασμάτων και γενικά όλων των συντελεστών που διαμορφώνουν το κόστος παραγωγής, επηρεάζουν την βιωσιμότητα των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η παραγωγή σιτηρών στην Ε.Ε. είναι αρκετή για να θρέψει τους λαούς της». Το ερώτημα όμως που αυθόρημα τίθεται είναι εάν Ελλάδα μπορεί να εξασφαλίσει την διατροφική της αυτάρκεια. «Καταρχάς θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας, ότι η μόνη Κοινή πολιτική που εφαρμόζεται στην Ευρώπη είναι η Αγροτική (Κοινή Αγροτική Πολιτική). Τα κράτη μέλη έχουν την ευελιξία να διαμορφώνουν τις εγχώριες παραγωγές τους μέσα στο πλαίσιο λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου. Είμαι οπαδός της άποψης ότι η χώρα μας θα πρέπει άμεσα να αυξήσει την παραγωγή της σε μαλακό σιτάρι» τονίζει ο κ. Πετρόπουλος. Ο ίδιος μάλιστα προτείνει τρία συγκεκριμένα μέτρα με τα οποία θα μπορέσουμε να βγούμε από το αδιέξοδο: 1. Η καλλιέργεια του μαλακού σίτου να συμπεριληφθεί στις συνδεδεμένες ενισχύσεις, κάτι που πρόσφατα ανακοινώθηκε. 2. Να επιδοτηθεί το κόστος παραγωγής της σιτοκαλλιέργειας με κοινοτικές ενισχύσεις και σε περιπτώσεις που δεν είναι εφικτό με εθνικές (καθεστώς de minimis). 3. Να επιτραπεί η καλλιέργεια των χέρσων εκτάσεων που προορίζονται για αγρανάπαυση, με σιτηρά. Σε σχέση τώρα με την Δυτική Ελλάδα, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν ως Περιφέρεια μπορεί να αποκτήσει διατροφική επάρκεια. «Ξέρετε, είναι πολύ δύσκολο και κατά την άποψη μου λάθος, κάθε χώρα της Ε.Ε. να ακολουθεί δική της πολιτική τροφίμων. Είναι δε, αδύνατο κάθε Περιφερειακή Αρχή να χαράζει δική της γεωργική πολιτική. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει σε περιφερειακό επίπεδο είναι η υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής με στοχευμένα έργα υποδομής όπως τα αρδευτικά, ενίσχυση δράσεων ευφυούς γεωργίας, προσλήψεις γεωτεχνικών, επιδότηση δημιουργίας ασφαλών αποθηκευτικών χώρων τροφίμων και υποστήριξη της γεωργικής έρευνας για τη δημιουργία περισσότερων παραγωγικών και ανθεκτικών υβριδίων» σημειώνει ο κ. Πετρόπουλος. Τέλος όσον αφορά το κόστος παραγωγής ο ίδιος τονίζει ότι: «Η αύξηση του κόστους γεωργικής παραγωγής, με την αναπροσαρμογή στα αγροτικά τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, τις αυξήσεις των τιμών των λιπασμάτων, των γεωργικών φαρμάκων και εφοδίων, με την άνοδο της τιμής των καυσίμων, οδήγησε την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ στην ανακοίνωση μέτρων στήριξης. Είναι εμφανές ότι τα μέτρα ήταν αρχικά γραμμένα υπο την πίεση των απρόβλεπτων γεωπολιτικών εξελίξεων. Γι’ αυτό άλλωστε στην αρχική ανακοίνωση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τον περασμένο Φεβρουάριο δόθηκε λάθος ποσοστό ΦΠΑ στην τιμή πώλησης λιπασμάτων. Η έμπρακτη στήριξη στους αγρότες, θα πρέπει να αφορά πρώτα από όλα, μέτρα για τη μείωση του ασφυκτικού κόστους διαβίωσης των Ελληνικών νοικοκυριών». Ο κ. Πετρόπουλος επίσης παρατηρεί σε ότι αφορά τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τους αγρότες προ διμήνου ότι: 1. Η μείωση του ποσοστού ΦΠΑ για τα λιπάσματα πέραν του γεγονότος οτι είναι πολύ μικρή μπροστά στην αύξηση των τιμών τους, στην ουσία είναι, λογιστικού χαρακτήρα και άνευ ουσίας για την συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών που συμψηφίζουν τα έσοδα με τα έξοδα τους. Απευθύνεται περισσότερο στη λιανική πώληση παρά για γεωργική χρήση. Η πραγματική μείωση θα πρέπει να μετατραπεί σε μείωση της αξίας του εφοδίου στο πραγματικό κόστος. (δασμοί κλπ) 2. Η ρήτρα αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος αγροτικής χρήσης να δοθεί με βάση το ΟΣΔΕ ώστε να φτάνει στους πραγματικούς αγρότες και κτηνοτρόφους. Να συμπεριλάβει και τα χαμηλής τάσης ΤΟΕΒ και άλλους παρόχους αρδευτικού ύδατος, σταβλικών εγκαταστάσεων και θερμοκηπιακών μονάδων. Η ρύθμιση να επεκταθεί τουλάχιστον μέχρι και τέλος καλοκαιριού στο 100% ώστε να καλύψει τη θερινή περίοδο άρδευσης. 3. Όσον αφορά την επιδότηση επι του κύκλου εργασιών στους κτηνοτρόφους από τον Ιανουάριο ως Μάρτιο που εφάρμοσε το ΥΠΑΑΤ, θα πρέπει να επανακαθοριστεί και να διευρυνθεί η χρονική περίοδος. Στην ίδια κατηγορία θα πρέπει να προστεθούν και περιπτώσεις αγελαδοτροφίας.
Χ. Ανδρικόπουλος: «Ρευστή η κατάσταση»
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας και Ιδιοκτήτης της γνωστής αλυσίδας σούπερμάρκετ Χάρης Ανδρικόπουλος τονίζει σε σχέση με την κατάσταση που θα διαμορφωθεί στην αγορά το επόμενο διάστημα ότι: «Δεν έχουμε κάποια αίσθηση ότι θα υπάρξουν κάποιες ελλείψεις από το Σεπτέμβρη. Όμως τα πράγματα είναι πολύ ρευστά σήμερα για να μπορέσουμε να κάνουμε οποιαδήποτε πρόβλεψη. Στην τροφοδοσία υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες στην αγορά, όμως δεν είναι κάτι που δεν μπορεί να ξεπεραστεί. Μιλάμε για το κομμάτι των τροφίμων αλλά και κάποιων απορρυπαντικών. Δεν είναι όμως κάτι που θα δημιουργήσει μια τρανταχή έλλειψη. Προφανώς όλα αυτά έχουν συνάρτηση και με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σαφώς κάποιες πληθωριστικές τάσεις επικρατούν και αυτός είναι ο λόγος που εμείς ως επιχειρηματίες πληρώνουμε κάτι παραπάνω για να μην υπάρξουν ελλείψεις». Σε σχέση με το εάν θα διογκωθεί το κύμα της ακρίβειας, πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει από τώρα, όπως σημειώνει ο κ. Ανδρικόπουλος. «Εύχομαι να μην διογκωθεί. Όμως οι αυξήσεις που έχουν κατταγραφεί μέχρι σήμερα είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων. Είναι τα απόνερα του Covid καθώς η παραγωγή γενικότερα επηρεάστηκε σε όλους τους τομείς, είναι επίσης και ο πόλεμος στην Ουκρανία που επηρέασε ευρύτερα τον αγροτοδιατροφικό τομέα».
Γιώργος Αδαλής:«Ερημώνει η ύπαιθρος»
Σημαντικές οι εκτιμήσεις του Γιώργου Αδαλή για το επικείμενο χτύπημα, σε πρακτικό επίπεδο, της επισιτιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Ο οικονομολόγος, με αντικείμενο την οικονομετρία και την αγροτική ανάπτυξη, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών, αναλύει στον «Σ.Ε.» ποιο θα είναι το οικονομικό περιβάλλον που θα διαμορφωθεί στην χώρα μας και τι θα έπρεπε να γίνει. «Πρόβλημα επισιτιστικής κρίσης υπάρχει ήδη. Ο κόσμος ακούει επισιτιστική κρίση και δεν αντιλαμβάνεται γιατί μιλάμε. Το ότι δεν μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες μας σε τροφή και το ότι μειώνουμε την κατανάλωση των τροφίμων είναι και αυτό επισιτιστική κρίση. Έχει χτυπήσει όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα. Στην χώρα μας όταν εννοούμε νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα αναφερόμαστε σε αυτά με λιγότερο από 1000 ευρώ το μήνα. Με 12% πληθωρισμό και έκρηξη στις τιμές των τροφίμων, αντιλαμβάνεστε για ποια κατάσταση μιλάμε. Έχει ξεκινήσει όλο αυτό από το προηγούμενο καλοκαίρι, σε συνδυασμό πάντα με την έκρηξη των τιμών ενέργειας» αναφέρει ο κ. Αδαλής. Κατά τον κ. Αδαλη, οι περιθωριοποιημένοι πολίτες, που ζουν στο όριο της φτώχειας στη χώρα μας ήταν πριν από ένα χρόνο στο 5% και μέσα σε λίγους μήνες έχει φθάσει στο… 17% και προβλέπεται να καταλήξει στο 35%! «Είναι εύκολο να αντιληφθεί η εκάστοτε κυβέρνηση ποιοι είναι οι εκτός κοινωνίας. Φανταστείτε ότι είναι 80.000 οι μονογονεϊκές οικογένειες που ζουν με μισθούς της τάξεως των 400 με 600 ευρώ. Οπότε αντιλαμβάνεστε για ποια κοινωνική έκρηξη θα μιλάμε το επόμενο διάστημα» παρατηρεί ο κ. Αδαλής. Στο εάν θα υπάρξει πρόβλημα και ελλείψεις σε τρόφιμα στην αγορά, ο ίδιος τονίζει ότι έχει σχέση με τις εφοδιαστικές αλυσίδες, όμως το πρόβλημα εντοπίζεται στην έξοδο των αγροτών από τη Γεωργία. Κάτι το οποίο έγινε την περίοδο της πανδημίας στη χώρα μας σε μεγάλο βαθμό. «Επιτρέψαμε μεγάλη έξοδο από τον πρωτογενή τομέα στην πανδημία. Όλοι αυτοί έφυγαν και δεν πρόκειται να επιστρέψουν πίσω. Η στήριξη που παρείχαμε στον αγροτικό τομέα ήταν υποτυπώδης. Όταν στηρίζεις τράπεζες, αεροπορικές εταιρείες και σιδηρόδρομους, αλλά όχι τον πρωτογενή τομέα, τότε υπάρχει πρόβλημα παραγωγής. Το χειρότερο καταγράφηκε στην κτηνοτροφία. Επειδή το Πάσχα υπήρχε έκρηξη τιμών στα αρνιά και τα κατσίκια, οι παραγωγοί οδηγήθηκαν στο να σφάξουν πολλά ζώα αναπαραγωγής για να υπάρξει τεχνητή πτώση των τιμών. Εκεί όμως που αγοράζαμε ζώα αναπαραγωγής, από χώρες όπως η Ρωσία και η Ουκρανία, τώρα δεν μπορούμε να το εξασφαλίσουμε αυτό. Συνεπώς, υπάρχει ζήτημα ενεργειακής αλλά και επισιτιστικής ασφάλειας» αναφέρει ο κ. Αδαλής. Όπως σημειώνει ο οικονομολόγος, η Ευρωπαϊκή Ένωση στον αγροτικό τομέα έχει χαράξει μια «ανασφαλή» πολιτική, αφού την ώρα που ήταν ξεκάθαρα τα μηνύματα για το τι θα ακολουθούσε, η ίδια επέλεξε τον δρόμο της αύξησης των εισαγωγών σε όλα τα είδη. «Θα πρέπει να υπάρξει ένα «αντάρτικο» των χωρών έναντι όλων αυτών που αποφασίζει η Ευρώπη. Δεν μπορεί εμείς να εξαρτόμαστε στον τομέα των τροφίμων από το εάν θα αγοράσουμε πατάτες από το Περού ή λεμόνια από τη Βολιβία για να υπάρξει εξισορρόπηση στην επάρκεια. Παράλληλα είναι αναγκαίο αυτό που σας λέω, να επανενταχθούν οι αγρότες στον πρωτογενή τομέα».
#pgnews
#ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
