Με τις αισιόδοξες προοπτικές που προσφέρονται στη νέα γενιά για να επενδύσουν στην ύπαιθρο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει η νέα τεχνολογία, αρκεί να ξεπεραστούν οι διαχρονικές παθογένειες όπως ανέφεραν οι ομιλητές, άνοιξε η αυλαία του e-Forum Αγροτικής Ανάπτυξης 2023 του «Συμβούλου Επιχειρήσεων» σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, το ΓΕΩΤΕΕ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και το Επιμελητήριο Αχαΐας το απόγευμα της Τρίτης 11 Ιουλίου 2023. Εκπρόσωποι επιχειρήσεων με επιστημονικό υπόβαθρο και με αγάπη για την ύπαιθρο, αποτελώντας φωτεινά παραδείγματα, κατέθεσαν την εμπειρία τους, ενώ ανέδειξαν τις δυσκολίες και τα προβλήματα που συνάντησαν στη διαδρομή τους για να κερδίσουν το δικό τους μερίδιο στην αγορά αξιοποιώντας τα χρηματοδοτικά εργαλεία και τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει ο πρωτογενής τομέας. Όλοι συνηγόρησαν πως οι προκλήσεις είναι πολλές και ότι είναι απαραίτητη η στροφή στην έξυπνη παραγωγή, σε πρωτοποριακές καλλιέργειες και στην αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η ύπαιθρος για τη νέα γενιά. Τον συντονισμό της συζήτησης έκανε ο Παναγιώτης Γιαλένιος, Εκδότης Εφημερίδας «Σύμβουλος Επιχειρήσεων», ο οποίος υπογράμμισε πως στόχος του της διοργάνωσης είναι να αναδειχθούν τα προβλήματα αλλά και τα πλεονεκτήματα που διαθέτει ο πρωτογενής τομέας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος.
Φωκίων Ζαΐμης, Αντιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας, Έρευνας και Καινοτομίας
«Πλέγμα παρεμβάσεων για τον πρωτογενή τομέα»
Πρώτος ομιλητής ήταν ο αντιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας, Έρευνας και Καινοτομίας Φωκίων Ζαΐμης, ο οποίος τόνισε πως το ΑΕΠ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στηρίζεται στον πρωτογενή τομέα και ήδη πολλά από τα αγροτικά προϊόντα εξάγονται. «Ο αγρότης σήμερα είναι επιχειρηματίας και γι’ αυτό βλέπουμε με διαφορετική νοοτροπία τη σχέση με την ύπαιθρο» ανέφερε ο κ. Ζαΐμης χαρακτηρίζοντας ως ιδιαίτερα χρήσιμη την συζήτηση αναφορικά με τις δυσκολίες και τα προβλήματα που ταλαιπωρούν όλους όσοι ασχολούνται με την παραγωγή. Σημείωσε, ωστόσο, πως δεν υστερούμε σε τίποτα, καθώς έχουμε όλα τα εφόδια, όπως χρηματοδοτικά εργαλεία (τονίζοντας πως έχει ανοίξει και ο Αναπτυξιακός Νόμος και για τις αγροτικές επενδύσεις έως 1 εκατ. ευρώ με τον φάκελο να υποβάλλεται στην ΠΔΕ, ενώ για ποσά μεγαλύτερα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης όπου το ποσοστό της επιδότησης ξεπερνά το 70%), ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια που είναι δίπλα στον αγρότη γα να φτιάξουμε μια υγιή επιχείρηση, καινοτόμα, και εξαγωγική. Υπογράμμισε πως «η νέα επιχειρηματικότητα στον πρωτογενή τομέα αποτελεί ένα είδος επιχείρησης με πολλές δυσκολίες αλλά που προσφέρει και διασφαλίζει ένα καλό ετήσιο εισόδημα και μια ποιότητα ζωής εφόσον βασιστεί σε ένα υγιές επιχειρηματικό πλάνο και με καινοτομία και σύγχρονα δίκτυα πωλήσεων». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στις πρωτοβουλίες της Περιφερειακής Αρχής επισημαίνοντας τα εξής: «Ως Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας πήραμε μια σειρά μέτρων για να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα πέραν των κλασσικών επιδοτήσεων όπως στήριξη έως 90% μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων για εξωστρέφεια σε κλάδους όπως των κρασιών ΠΟΠ/ΠΓΕ, της φράουλας των αλιευτικών, τον τριπλασιασμό των εκθέσεων διατροφής στην Ελλάδα και το εξωτερικό με περίπτερο για τις εταιρείες της ΠΔΕ, την ενεργοποίηση της αγροδιατροφικής σύμπραξης που αποτελεί βασικό πυλώνα, την ωρίμανση κι υποβολή φακέλου για πολλά νέα ΠΟΠ προϊόντα (15 ήδη) αλλά και για νέο δημόσιο ερευνητικό κέντρο με Ινστιτούτο Αγροδιατροφής εφαρμοσμένης έρευνας, η εκπαίδευση αγροτών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, την αναβάθμιση του εδαφολογικού εργαστηρίου και πολλά ακόμα». Υπογράμμισε όμως με ιδιαίτερη έμφαση πως «θα πρέπει να εστιάσουμε στην αλλαγή νοοτροπίας» και κάλεσε τους αγρότες μέσω του συνεταιρίζεσθαι να δημιουργήσουν καινοτόμα προϊόντα, να προσανατολισθούν οι νέοι να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα αλλά και την κτηνοτροφία, να δημιουργήσουν επιχειρηματικά σχέδια, να υπάρξει στροφή στα βιολογικά προϊόντα και να χρησιμοποιηθεί η νέα τεχνολογία για την έξυπνη παραγωγή. «Είμαστε εδώ για να λύνουμε προβλήματα με τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτουμε και με το πολιτικό κεφάλαιο που έχουμε ως Περιφέρεια», κατέληξε ο κ. Ζαΐμης .
Τάσος Τσάκωνας, Γεωπόνος – Πρόεδρος Παραρτήματος Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας ΓΕΩΤ.Ε.Ε
«Να δοθεί βάρος στην εκπαίδευση»
Την αναγκαιότητα αντιμετώπισης των προβλημάτων που υπάρχουν στον Πρωτογενή Τομέα υπογράμμισε από την πλευρά του ο γεωπόνος και Πρόεδρος Παραρτήματος Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Τάσος Τσάκωνας. «Τα προβλήματα είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Διαπιστώνουμε μικρό κλήρο, απουσία κουλτούρας συνεργασίας, μεγάλος σε ηλικιακή βαθμίδα πληθυσμός που ασχολείται με την ύπαιθρο και που αδυνατεί να εφαρμόσει την καινοτομία στις καλλιέργειες, ανεκπαίδευτοι αγρότες, κτηνοτρόφοι και αλιείς, έλλειψη νεολαίας εξαιτίας των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών είναι ορισμένα από τα βασικά προβλήματα στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής στην χώρα μας», τόνισε ο κ. Τσάκωνας, υπογραμμίζοντας πως το ΓΕΩΤΕΕ/ΤΔΕ είναι θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο δίνοντας λύσεις σε πρακτικό επίπεδο σε όλους όσοι θέλουν να μείνουν στο χωράφι. Ανέφερε πως «ένα νέο ζευγάρι δεν είναι δυνατόν να χρειάζεται δυόμιση ώρες για να κάνει ένα εμβόλιο στο παιδί του. Πώς να επιβιώσει ένας αγρότης σε ένα χωριό ή να επιστρέψει στον τόπο του; Πώς είναι δυνατόν να μην έχεις γρήγορο διαδίκτυο; Θα πρέπει επίσης να δούμε πολύ σοβαρά την γεωργική εκπαίδευση στη χώρα μας, με την υποχρεωτικότητα της ως σύνολο. Υπάρχουν τα προγράμματα νέων αγροτών αλλά θεωρώ πως δεν έχουν επιτελέσει πλήρως τον σκοπό τους. Χρειάζεται ένα συνολικό πρόγραμμα εκπαίδευσης των νέων ανθρώπων που θα ασχοληθούν με τον Πρωτογενή Τομέα διότι ό,τι κάνουμε αυτό πρέπει να γίνεται με σωστό τρόπο. Αυτό προϋποθέτει, όμως, υποδομές, ιατροφαρμακευτικό δίκτυο, εκπαίδευση- σχολεία. Η πολιτεία πρέπει να βοηθήσει προς την κατεύθυνση της συνολικής διαχείρισης του προβλήματος. Στην πράξη τα πράγματα διαφέρουν από την θεραπεία. Πρέπει να κρατήσουμε ζωντανά τα χωριά μας, να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και να στηριχθεί ο πρωτογενής τομέας για να προχωρήσουμε μπροστά». Επεσήμανε την αδυναμία που υπάρχει στην χώρα μας από την απουσία ενός πλαισίου που διέπει τον πρωτογενή τομέα, τόνισε πως είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε την πραγματικότητα της χώρας και η πολιτεία οφείλει να δώσει όλα τα εφόδια σε όλους όσοι θέλουν να παράξουν. Κλείνοντας, τόνισε πως θα πρέπει να υπάρξει ενθάρρυνση για συνεργασίες γεωργών, κτηνοτρόφων και αλιέων, να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα από τον μικρό κλήρο που διαθέτουμε ως προς το παραγόμενο προϊόν και να ενισχύσουμε τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος φθίνει ολοένα και περισσότερο και καταλαμβάνει το 10% στην χώρα μας.
Χαρά Αρκουμάνη, ιδιοκτήτρια επιχείρησης «Charismama»
«Η ενασχόληση με την γη μπορεί να δώσει ξανά ζωή»
Για την απόφασή της να επιστρέψει και να επενδύσει στην ύπαιθρο μίλησε η Χαρά Αρκουμάνη, ιδιοκτήτρια της επιχείρησης «Charismama» με έδρα στα Σαρδίνια Αμφιλοχίας και απόφοιτος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης. «Τον τελευταίο 1,5 χρόνο έχω δημιουργήσει ένα εργαστήριο, μια μικρή επιχείρηση που ασχολείται με την μεταποίηση φρούτων και καρπούς του τόπου μας. Δημιουργούμε μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού που θυμίζουν… μαμά και νοσταλγία από το παρελθόν κάτι που τείνει να χαθεί εξαιτίας των βιομηχανοποιημένων προϊόντων που κυκλοφορούν στην αγορά», ανέφερε εισαγωγικά δίνοντας έμφαση στην φιλοσοφία της επιχείρησης. Πρόσθεσε πως οι πρώτες ύλες προέρχονται από μικρούς τοπικούς παραγωγούς, όσο είναι εφικτό καθώς δεν υπάρχουν οργανωμένες καλλιέργειες, ενώ μέσω της κομποστοποίησης επιτυγχάνεται καλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στοχεύει στην τεχνολογική αναβάθμιση του εργαστηρίου για να αυξηθεί η παραγωγή και να επεκταθεί σε νέες σειρές προϊόντων όπως προϊόντα χωρίς ζάχαρη, με απορρόφηση νεαρού εργατικού δυναμικού και γυναίκες, όπως επίσης στην εξωστρέφεια προσεγγίζοντας νέες αγορές τα επόμενα χρόνια όπως άνοιγμα στην Ευρώπη καθώς τα προϊόντα έχουν ζήτηση από την Ελληνική Ομογένεια. «Ένα ακόμα μεγαλεπίβολο σχέδιο για μας είναι η δημιουργία της δικής μας καλλιέργειας για να έχουμε ποιοτική πρώτη ύλη». Στο κρίσιμο ερώτημα γιατί γύρισε πίσω στην επαρχία, απάντησε ότι δύο ήταν οι πυλώνες που την ώθησαν, προσωπικοί και επαγγελματικοί. «Επεδίωκα μια ποιότητα ζωής στην καθημερινότητά μου, να ζω μαζί με την οικογένεια και τους φίλους μου σε ένα υπέροχο περιβάλλον στον τόπο μου. Συνδυάζοντας τις γνώσεις μου και την ανάγκη αξιοποίησης του φυσικού πλούτου, διαπιστώνοντας το κενό που υπήρχε στην τοπική αγορά και μέσα από την δική μου επιχείρηση θέλησα να υποστηρίξω και να ενισχύσω την τοπική οικονομία». Ωστόσο, απαρίθμησε τις δυσκολίες και τα προβλήματα που συνάντησε στο εγχείρημά της όπως η γραφειοκρατία, η εύρεση οικονομικών πόρων και η διατήρηση της ρευστότητας για να είναι μια βιώσιμη επιχείρηση, ενώ κομβική χαρακτήρισε την αδυναμία εύρεσης συνεργατών (π.χ. λογιστής, γραφίστας, τυπογράφος, μηχανικός, κ.λπ.), προμηθευτών (μηχανημάτων και πρώτες ύλες) αλλά και πελατών για την είσοδο στην αγορά. Κλείνοντας ανέφερε πως αποτελεί πρόκληση για την γυναίκα η ύπαιθρος και η νέα επιχειρηματικότητα, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Με πίστη στις δυνάμεις μας και στις ικανότητές μας, με κατάλληλη υποστήριξη από κρατικούς και τοπικούς φορείς, με συνεργασίες και αλληλοϋποστήριξη η ύπαιθρος μπορεί να αποκτήσει ξανά ζωή και να δώσει επαγγελματικές ευκαιρίες σε όλες.
Χρήστος Θανόπουλος, Γεωπόνος MSc, Γραμματέας Συλλόγου Γεωπόνων Αχαΐας, συνιδρυτής στην εταιρεία «AΔOLO»
«Η κλιματική κρίση το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα»
Για τις ευκαιρίες αλλά και τα προβλήματα που απειλούν την πρωτογενή τομέα της παραγωγής μίλησε ο Χρήστος Θανόπουλος, Γεωπόνος MSc, απόφοιτος Πανεπιστημίου Reading Αγγλίας, Γραμματέας Συλλόγου Γεωπόνων Αχαΐας, συνιδρυτής στην εταιρεία «AΔOLO». «Με τον συνάδελφό μου, επίσης γεωτεχνικό Διαμαντή Χρονόπουλο ιδρύσαμε μια καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής βιολογικώναρωματικών φυτών υψηλής ποιότητας, την AΔOLO με έδρα στον Δήμο Ερυμάνθου με βασικές αρχές τη γνησιότητα, την αγνότητα, το σεβασμό στο περιβάλλον και την αειφορία. Καλλιεργούμε πάνω από δέκα διαφορετικά αρωματικά φυτά, σε ένα αγρόκτημα 90 στρεμμάτων, με αστείρευτο μεράκι και αφοσίωση, συνδυάζοντας τις παραδοσιακές τεχνικές καλλιέργειας και την υψηλή τεχνογνωσία με το άριστο μικροκλίμα της ημιορεινής Αχαΐας», τόνισε αναφορικά με την επένδυσή του. Δεν έκρυψε την αγωνία του καθώς «η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η ύπαιθρος τα επόμενα χρόνια είναι η κλιματική κρίση, η οποία είναι ήδη εδώ. Φέτος, η χρονιά είναι πολύ δύσκολη. Για παράδειγμα στην Κρήτη, στην Αχαΐα και την Ηλεία, η πτώση στην ελαιοπαραγωγή κυμαίνεται στο 80%. Ενώ είχαμε έναν ήπιο χειμώνα, λόγω των καιρικών συνθηκών (έντονες βροχοπτώσεις) τον Απρίλιο, τον Μάιο και τον Ιούνιο επηρεάστηκαν πολλές καλλιέργειες». «Αγκάθι» αποτελεί και η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού σημειώνοντας πως οι νέοι δεν ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα, παρουσιάζοντας στοιχεία που το πιστοποιούν. «Το 33% του αγροτικού πληθυσμού σήμερα στην χώρα μας ανήκει στην ηλικιακή κατηγορία των 65 ετών και άνω. Το 1/3 των ενεργών γεωργικών εκμεταλλεύσεων ανήκει σε παραγωγούς που θα έπρεπε να είχαν βγει σε σύνταξη. Μόλις το 8,3% των γεωργών είναι ηλικίας κάτω των 40 ετών. Επίσης, πρόβλημα συνιστά το γεγονός ότι ο μέσος κλήρος στην χώρα μας είναι 15 στρέμματα γεγονός που δεν μπορεί να κάνει ανταγωνίσιμο κάποιον παραγωγό στο παγκόσμιο περιβάλλον, όπως επίσης η μείωση των χρηματοδοτήσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας τα οποία επιδοτούν μεγάλα σχήματα, ενώ μόλις το 6% των παραγωγών έχει εκπαιδευτεί σε θέματα γεωπονίας και χρειάζεται εκσυγχρονισμός του εκπαιδευτικού υλικού». Κλείνοντας τόνισε πως από τα 500 αρωματικά φυτά καλλιεργείται μόνο το 10% και αυτό διότι δεν υπάρχουν έρευνες για τους παραγωγούς, δεν υπάρχουν πειραματικές παραγωγές σε διάφορα είδη, δεν υπάρχει συντονισμένη δράση ανάδειξης των αρωματικών φυτών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Έλενα Κατριβέση, Τεχνολόγος, Γεωπόνος, Ζωοτέχνης, Κτηνοτρόφος «Η αγελαία εκτροφή πεθαίνει στην Ελλάδα»
«Το έναυσμά μου ήταν η σχολή μου, οι γονείς μου δεν είχαν καμία σχέση με τον πρωτογενή τομέα, δεν είχαν κλήρο. Αγάπησα τα ζώα και αποφάσισα να στραφώ στο ζωϊκό κεφάλαιο» τόνισε η Έλενα Κατριβέση, Τεχνολόγος, Γεωπόνος, Ζωοτέχνης, Κτηνοτρόφος, αναφορικά με την προσωπική της επαγγελματική διαδρομή. Τα πρώτα δειλά της βήματα ξεκίνησαν πριν 15 χρόνια και το πρώτο επιχειρηματικό πλάνο της ήταν να δημιουργήσει ένα καθετοποιημένο λειτουργικό αγρόκτημα. Αν και εγκρίθηκε το 2014 στο σχέδιο Νέων Αγροτών αποφάσισε πως δεν την καλύπτει καθώς δεν ήθελε να μεγαλώνει ζώα σε… κλουβιά όπως χαρακτηριστικά είπε και αποφάσισε να ασχοληθεί με την αγελαία εκτροφή. Έτσι, τους χειμερινούς μήνες βρίσκεται στην Χαλανδρίτσα και τους καλοκαιρινούς στον Οβρυόκαμπο. «Είμαστε τέσσερις οικογένειες εκεί, οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες για τους νέους εφόσον μετά βίας μπορείς να έχεις σήμα στο τηλέφωνο. Όσα παιδιά θέλουν να μείνουν δυσκολεύονται» ανέφερε και εστίασε στο τεράστιο έλλειμμα της εκπαίδευσης των αγροτών λέγοντας πως αρκετά παιδιά κτηνοτρόφων δεν έχουν τελειώσει το Λύκειο ούτε καν το Γυμνάσιο, τη στιγμή που οι συνθήκες οδικής πρόσβασης είναι δύσκολες. «Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την κτηνοτροφία μας, την ελληνική φέτα στην θέση που βρίσκεται σήμερα θα πρέπει να στηρίξουμε την παραδοσιακή κτηνοτροφία» τόνισε με έμφαση υπερθεματίζοντας για την αγελαία εκτροφή έναντι των σταβλικών εγκαταστάσεων κυρίως ως προς την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων. Προσέθεσε επίσης πως «το ζητούμενο είναι να παραμείνει η αγελαία κτηνοτροφία διότι οι βοσκούμενες περιοχές έχουν 37% περισσότερη βιοποικιλότητα από τις μη βοσκούμενες» υπογραμμίζοντας τον σημαντικό ρόλο της κτηνοτροφίας στην αειφορία και την ισορροπία του περιβάλλοντος. Έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας πως «στην Ελλάδα η αγελαία εκτροφή πεθαίνει, τα χωριά μας ερημώνουν. Όσοι θέλουν να είναι κτηνοτρόφοι ή τσοπάνηδες μετακινούμενοι δυσκολεύονται να παραμείνουν, τη στιγμή που στην Γερμανία όσοι θέλουν να ασχοληθούν παίρνουν 35 ευρώ ανά ζώο για την αγελαία εκτροφή. Εδώ, μας εμποδίζουν τους δρόμους, δεν έχουμε πώς να πάμε στον Οβρυόκαμπο, 20 λεπτά από την Χαλανδρίτσα», ανέφερε περιγράφοντας τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζουν οι εναπομείναντες παραδοσιακοί κτηνοτρόφοι.
#pgnews
#ΔΥΤΙΚΗΕΛΛΑΔΑ
