Στην πρώτη παρέμβαση για το άνοιγμα των κλειστών διαμερισμάτων προχωρά η κυβέρνηση καθώς εντός του Δεκεμβρίου θα ανοίξει η πρόσκληση για το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω», θέμα που «καίει» τους ιδιοκτήτες που έχουν ανενεργά ακίνητα.
Την ανακοίνωση έκανε η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη από το βήμα του 26ου Forum Ανάπτυξης, χαιρετίζοντας τις εργασίες της ημερίδας της ΠΟΜΙΔΑ και της Ένωσης Ιδιοκτητών Νομού Αχαΐας το μεσημέρι της Κυριακής στην κατάμεστη αίθουσα του ξενοδοχείου «Αστήρ».
Η Υπουργός παρουσίασε την κυβερνητική πολιτική για τη στέγαση ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Δημήτριος Αβραμόπουλος, βουλευτής ΝΔ, πρ. Ευρωπαίος Επίτροπος, Υπουργός & ενώ βρέθηκαν στο επίκεντρο από τους εισηγητές οι τελευταίες φορολογικές εξελίξεις σε σχέση με τα ακίνητα, οι αλλαγές στη στεγαστική πολιτική, τις μισθώσεις, μεταβιβάσεις και την λειτουργική – ενεργειακή αναβάθμιση.
Ειδικότερα, η κα Ζαχαράκη γνωστοποίησε ότι ως το τέλος Δεκεμβρίου θα δημοσιευθεί η πρόσκληση για το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω», προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, μέσω του οποίου επιδοτείται το 40% των δαπανών έως 10.000 ευρώ για αναβάθμιση κλειστών κατοικιών τα οποία θα διατεθούν για μίσθωση πρώτης κατοικίας.
«Είναι η πρώτη φορά που γίνεται παρέμβαση για το άνοιγμα κλειστών διαμερισμάτων», ανέφερε η κα Ζαχαράκη.
Σχετικά με το πρόγραμμα «Σπίτι μου» για την επιδότηση επιτοκίου στεγαστικών δανείων για νέους ανέφερε ότι έχουν ήδη εκταμιευθεί 1.290 δάνεια και υπάρχουν 1.900 εγκεκριμένες αιτήσεις ενώ εκτίμησε ότι έως το τέλος του 2024 πάνω από 18.000 άνθρωποι θα αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη μέσω του προγράμματος αυτού.
Η κα Ζαχαράκη παρουσίασε το πλέγμα των δράσεων που συνθέτουν την στεγαστική πολιτική της κυβέρνησης συνολικού προϋπολογισμού 2,2 δις εκ. ευρώ, οι οποίες περιλαμβάνουν πέρα από τα προγράμματα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» και «Σπίτι μου», τα προγράμματα κοινωνικής στέγασης, «Στέγαση και Εργασία», το πρόγραμμα «Κάλυψη» μέσω του οποίου το Δημόσιο θα καταβάλλει το ενοίκιο για ευάλωτες οικογένειες σε 44 Δήμους της χώρας (η Πάτρα δεν συγκαταλέγεται) καθώς και την αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου μέσω του προγράμματος «Κοινωνικής αντιπαροχής».
Δεσμεύτηκε εξάλλου ότι θα μεταφέρει στην κυβέρνηση τις προτάσεις της ΠΟΜΙΔΑ για τη φορολογία προκειμένου να εξεταστούν στο πλαίσιο του εφικτού και των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού.
Ελκυστική η Ελλάδα
για επενδύσεις σε ακίνητα
Ο πρ. Ευρωπαίος Επίτροπος Δημήτριος Αβραμόπουλος στον χαιρετισμό του ανέφερεότι η Ελλάδα σήμερα είναι ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις σε ακίνητα, γεγονός που έχει εκτινάξει στα ύψη τις τιμές των ακινήτων. Έφερε ως παράδειγμα το γεγονός ότι στις Κυκλάδες 15.000 Ισραηλινοί έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον με στόχο την απόκτηση Golden Visa.
Ανέφερε πως η κυβέρνηση καταγράφει την κατάσταση της αγοράς ακινήτων, τις ανάγκες και τα αιτήματα και λαμβάνει αποφάσεις, χαιρετίζοντας το γεγονός ότι για πρώτη φορά συ- στάθηκε ένα Υπουργείο με εξειδικευμένο αντικείμενο.
«Υπάρχει κίνδυνος οι νέες γενιές να αρχίσουν να εκποιούν αυτά που παίρνουν από τους γονείς και τους παππούδες επειδή δεν μπορούν να αντέξουν τα φορολογικά βάση. Η ιδιοκτησία προστατεύεται διεθνώς και από το ελληνικό Σύνταγμα, συχνά αποτελεί και εύκολο στόχο ως πηγή χρηματοδότηση. Η Πολιτεία τα συνεκτιμά όλα αυτά και παίρνει τα απαραίτητα μέτρα», τόνισε ο κ. Αβραμόπουλος ο οποίος εξήρε ακόμη τον ρόλο της ΠΟΜΙΔΑ ως συμβούλου της Πολιτείας.
Πρόταση για φορολογική
απαλλαγή των ιδιοκτητών
Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ και της UIPI Στράτος Παραδιάς έθεσε επί τάπητος θέσεις και προτάσεις τονίζοντας πως κλειδί για να ανοίξουν τα διαμερίσματα στην χώρα μας είναι η μείωση της φορολογίας.
Ειδικότερα, εστίασε στα παρακάτω ζητήματα, αναφέροντας τα εξής:
- Η μείωση της προσφοράς κατοικιών για εκμίσθωση κύριας κατοικίας οφείλεται στην παλαίωση του κτιριακού δυναμικού, στο υψηλό κόστος της αναβάθμισής του, στην ατιμώρητη παραβατική συμπεριφορά μερίδας δήθεν «ενοικιαστών», αλλά κατά μέγα μέρος και στην υπέρμετρη φορολογία των ενοικίων, σε συνδυασμό και με τον ΕΝΦΙΑ, που οδηγεί στην πλήρη αδυναμία εκμίσθωσής τους ή τη φυγή προς τη βραχυχρόνια μίσθωση. «Είναι πανευρωπαϊκό φαινόμενο η αποθάρρυνση των ιδιοκτητών να νοικιάσουν τα σπίτια τους το οποίο πρέπει να ανατραπεί», ανέφερε ο κ. Παραδιάς.
Συνεχίζοντας ανέφερε τα εξής: «Τα μέτρα της κυβέρνησης για το στεγαστικό κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση που είναι η δημιουργία προγραμμάτων απόκτησης και ανακαίνισης κατοικιών και όχι η επιβολή ενοικιοστασιακών δεσμεύσεων που θα «έβαζε λουκέτο» στα διαθέσιμα σπίτια, αφού το μήνυμα προς τους ιδιοκτήτες θα ήταν «Αν το νοικιάσεις, θα το χάσεις»!
-Μια άμεση τολμηρή μεταβατική φορολογική παρέμβαση, που θα φέρει δεκάδες χιλιάδες σπίτια στην αγορά, είναι απόλυτα αναγκαία μέχρι να αποδώσουν τα μέτρα αυτά.
Υπενθυμίζουμε ότι με παρόμοια ρύθμιση που προτάθηκε από την ΠΟΜΙΔΑ και υιοθετήθηκε από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για το 15μηνο διάστημα Οκτωβρίου 1999-Δεκεμβρίου 2000, λύθηκε «εν μια νυκτί» κυριολεκτικά το στεγαστικό πρόβλημα που προέκυψε από το σεισμό της Πάρνηθας στις 7.9.1999.
- Η υποχρεωτική ενεργειακή αναβάθμιση των υφισταμένων κτιρίων είναι η μεγαλύτερη πρόκληση και ο μεγαλύτερος κίνδυνος πλήρους απαξίωσής τους. Η νέα διάταξη για επιστροφή φόρου από τις δαπάνες για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων είναι μέτρο που μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά την κοινωνία εκεί που πονάει: στην ανακαίνιση των υπαρχόντων ακινήτων. Η οπισθοδρόμηση και η εκ νέου ουσιαστική «ακύρωσή» του, όπως δυστυχώς μαθαίνουμε, θα ήταν καίριο πλήγμα σε κάθε προσπάθεια της κοινωνίας να ακολουθήσει…
- Στις βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι θετικό το ότι δεν μειώνονται οι συνολικές ημέρες εκμίσθωσης, κάτι που θα μετέτρεπε τους επιτυχημένους σε αναγκαστικούς φοροφυγάδες. Όμως βλέπουμε να επιβάλλεται τόσο τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, 0,5 % επί των εσόδων, αλλά και υπέρογκα αυξημένο ημερήσιο τέλος έως και δέκα ευρώ (10 ευρώ) σε μονοκατοικίες άνω των ογδόντα (80) τ.μ. που θα προβληματίσουν τόσο τους ιδιοκτήτες, όσο και τους φιλοξενούμενους.
- Μια ακόμη άδικη μεταχείριση σε βάρος των ιδιοκτητών ακινήτων είναι ότι στο φορολογικό νομοσχέδιο τα μισθώματα δεν συγκαταλέγονται μεταξύ των πηγών εισοδήματος που μειώνουν το νέο τεκμήριο των επαγγελματιών. Αυτό πρέπει να διορθωθεί άμεσα, με την αυτονόητη προσθήκη στη σχετική διάταξη και των μισθωμάτων, που είναι νόμιμη και βαριά φορολογούμενη πηγή εισοδήματος.
- Νέες αντικειμενικές αξίες: Αχαρτογράφητα νερά! Στο φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπεται σύσταση και τήρηση Βάσης Δεδομένων στοιχείων ακινήτων και αξιών, αλλά και τήρηση Ολοκληρωμένου Γεωπληροφοριακού Συστήματος Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων.
- Κτηματολόγιο – Συμβόλαια Ακινήτων. Πολύ θετικές οι ρυθμίσεις του χθεσινού νομοσχεδίου για την παράταση της προθεσμίας διόρθωσης ανακριβών εγγραφών και «αγνώστου ιδιοκτήτη», την κατάργηση του πιστοποιητικού ΤΑΠ, τον εκσυγχρονισμό του συστήματος μεταγραφών των συμβολαίων και άλλες χρήσιμες παρεμβάσεις – πρωτοβουλίες του Υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κ. Κυρανάκη.
Υπάρχουν όμως πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν για τη δυνατότητα διόρθωσης συμβολαίων και οριζοντίων ιδιοκτησιών ώστε να μην μπλοκάρονται οι περιουσίες».
- Δημοτικά τέλη. Όμως για να έχει πρακτικό αντίκρισμα στους πολίτες η κατάργηση του πιστοποιητικού ΤΑΠ, πρέπει επί τέλους να σταματήσει η παγίδευση τους με τη νομοθέτηση της αυτόματης διακοπής χρέωσης δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού όταν διακόπτεται η ρευματοδότηση των ακινήτων τους.
- Το ποσοστό έκπτωσης 10% στον ΕΝΦΙΑ λόγω ασφάλισης κατοικίας είναι σωστό μέτρο αλλά δεν είναι αρκετό να παρακινήσει τη μεγάλη μάζα των ιδιοκτητών να ασφαλιστούν.
- Πολεοδομική νομοθεσία. Εκκρεμεί τόσο η επίλυση του προβλήματος της εκτός σχεδίου νόμιμης δόμησης, όσο και των προβλημάτων που δημιουργεί η ταυτότητα κτιρίου στις πολυκατοικίες, όπου διεκδικούμε τη δυνατότητα μονομερούς διόρθωσης όλων των λαθών στους ιδιοκτησιακούς τίτλους και τροποποίησης των συστάσεων οριζοντίων ιδιοκτησιών, ώστε να ανταποκρίνονται στη διαμορφωμένη και νομιμοποιημένη πραγματικότητα».
Οριστική λύση για τα εκτός σχεδίου δόμησης
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών Αθανάσιος Ζούπας έθεσε το κυρίαρχο θέμα για χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων που αφορά στα εκτός σχεδίου δόμησης ακίνητα. Όπως είπε, «η κυβέρνηση στην προσπάθειά της να βάλει μια τάξη στην άναρχη δόμηση κατέληξε στην ολοσχερή σχεδόν αδυναμία των μικροϊδιοκτητών να αξιοποιήσουν τα ακίνητά τους εκτός σχεδίου».
Αναφέρθηκε σε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ακύρωσε τον περασμένο Φεβρουάριο οικοδομική άδεια δόμησης που είχε εκδοθεί σε γήπεδο που είχε πρόσωπο σε δουλεία διόδου. «Ακολούθησαν δύο ακόμα αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ στην ίδια κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να επέλθει ουσιαστικά «ταφόπλακα» στην εκτός δόμηση για χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων αλλά και να παγώσουν επενδύσεις που είχαν υπαχθεί στον αναπτυξιακό νόμο και πλέον δεν μπορούν να εκδώσουν οικοδομική άδεια προκειμένου να ολοκληρωθούν» συνέχισε ο κ. Ζούπας, σημειώνοντας πως «ο χαρακτηρισμός μιας οδού ως κοινόχρηστης αποτελεί προϋπόθεση για τη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές.
Ως σήμερα, δεν αναγνωρίζονται ως κοινόχρηστοι οι οδοί που έχουν κατασκευαστεί από τους δήμους καθώς σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ, θεωρούνται ιδιωτικές και απαγορεύεται η οικοδόμηση οικοπέδων που έχουν «πρόσωπο» σε αυτές».
Τόνισε πως «πρέπει να δοθεί μια μόνιμη και οριστική λύση ώστε ο κάθε ιδιοκτήτης να γνωρίζει την αξία και τις δυνατότητες του κάθε γηπέδου του και όχι από την μία μέρα στην άλλη να εκμηδενίζεται η αξία του και μέχρι εκείνη την ημέρα να έχει πληρώσει φόρους ως γήπεδο άρτιο και οικοδομήσιμο δηλαδή για αξία δεκαπλάσια από την πραγματική του».
Κλείνοντας ευχήθηκε να ολοκληρωθεί ο Πολεοδομικός Σχεδιασμός (Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια) ώστε ο πολίτης να γνωρίζει ποια η αξία και η δυνατότητα δόμησης του ακινήτου και να πάψει να ζει με την αβεβαιότητα.
Ειδικά θέματα
Για την ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων μίλησε ο δρ. Απόστολος Ευθυμιάδης, Ηλεκτρ. Μηχανολόγος, Ενεργειακός Σύμβουλος ΠΟΜΙΔΑ-UIPI .
Στην σημασία της αξίας της καθολικής ασφάλισης των ακινήτων κυρίως λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων και της κλιματικής κρίσης ο σύμβουλος ασφαλίσεων και υπεύθυνος ανάπτυξης του Προγράμματος Ασφάλισης Κτιρίων των Μελών της ΠΟΜΙΔΑ Νίκος Κεχαγιάογλου ενώ ζητήματα που αφορούν την αξία των ακινήτων έθεσε ο πρώην πρόεδρος του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών και του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ιάσων Φωτήλας, δικηγόροι και δεκάδες ιδιοκτήτες ακινήτων.
«Είναι απαραίτητη μια ριζική αναμόρφωση για την φορολογία των ακινήτων στην Ελλάδα»
«Σε ένα διεθνές κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον που πλήττεται από δραματικές πολεμικές συγκρούσεις και παράλληλα μαστίζεται από ακραία καιρικά φαινόμενα, η αγορά των ακινήτων στην Ελλάδα, ώ του θαύματος (!) καταγράφει και μέσα στο 2023 ανοδική πορεία. Όμως κανείς δεν μπορεί, ούτε θα πρέπει να εφησυχάσει, αφού ναι μεν τα ακίνητα έχουν επιδείξει αντοχή και αργή αντίδραση στις μεταβολές των συνθηκών, σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν άτρωτα», ανέφερε στην εισαγωγική της ομιλία η πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Ν. Αχαΐας, δικηγόρος, Κυριακή Δημ. Αθανασιάδη.
Σκιαγράφησε την σημερινή κατάσταση επισημαίνοντας τα εξής: «Η ασίγαστη ενεργειακή κρίση που οδήγησε στην εξωφρενική αύξηση των οικοδομικών υλικών και του κόστους της ενέργειας, το τεράστιο άλμα του πληθωρισμού, η ανελέητη άνοδος των επιτοκίων, η γάγγραινα της γραφειοκρατίας, οι καθυστερήσεις στην απονομή Δικαιοσύνης, η δυσλειτουργία του κτηματολογίου, η υψηλή φορολογία, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, αποτελούν κάποιους από τους σοβαρούς κινδύνους ανατροπής του θετικού κλίματος που επικρατεί στην αγορά των ακινήτων σήμερα. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, και ο πόλεμος στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, που επηρεάζουν τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και όλο τον κόσμο, κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει, το μέγεθος και το είδος των τριγμών, που θα προκαλέσει στην ελληνική κτηματαγορά.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι ανείπωτες φυσικές καταστροφές που πλήττουν τον πλανήτη μας από άκρη σε άκρη και που έπληξαν τη χώρα μας εφέτος, αλλά και τα προηγούμενα χρόνια, αφήνουν έντονα το αρνητικό τους αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία και την οικονομία και κατ’ επέκταση στην αγορά των ακινήτων.
Ένα ακόμα αγκάθι που έχει πρόσφατα κάνει έντονη την αρνητική του παρουσία στη χώρα μας, είναι το πεπαλαιωμένο απόθεμα ακινήτων που μένει ανεκμετάλλευτο και αφενός μεν δεν μπορεί να διοχετευτεί στην αγορά, αφετέρου δεν είναι δυνατή ούτε η αναβάθμισή του από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες του. Αυτό το ανενεργές απόθεμα ακινήτων αυξάνεται και από το μεγάλο αριθμό τέτοιων ακινήτων που έχουν περιέλθει σε τράπεζες ή σε funds, μέσω των πλειστηριασμών, ή έχουν περάσει στο δημόσιο λόγω αποποιήσεων κληρονομιάς. Και αυτά τα ακίνητα παραμένουν κλειστά και αδιάθετα».
Υπογράμμισε ότι απαιτούνται καίριες παρεμβάσεις και λήψη τολμηρών, πλην όμως δίκαιων και αποτελεσματικών μέτρων.
«Το κράτος αρχικά οφείλει να προβεί στην ριζική αναμόρφωση της φορολογίας των ακινήτων, όχι μόνο προς την κατεύθυνση της μείωσης των φόρων, αλλά κυρίως της σταθερότητας, της προβλεψιμότητας, της σαφήνειας και της απλούστευσης του ισχύοντος πλαισίου.
Η ελληνική αγορά σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται ένα σταθερό επενδυτικό περιβάλλον,ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της σε εθνικό επίπεδο, αλλά και να ξεπεράσει, στο μέτρο του δυνατού, τις απειλές που προέρχονται από την διεθνή συγκυρία.
Ωστόσο, σε εσωτερικό πεδίο, η λήψη μέτρων για την συγκράτηση των επιτοκίων των τραπεζών, σε συνδυασμό με την συνέχιση και επέκταση στην χορήγηση επιδοτούμενων δανείων, είναι επιβεβλημένη, καθότι, αφενός μεν όλο και περισσότεροι δανειολήπτες καθίστανται αφερέγγυοι, αφετέρου δε παρατηρείται κλιμακούμενη μείωση στη ζήτηση στεγαστικών δανείων.
Το άνοιγμα της στρόφιγγας στη χορήγηση δανείων, σε συνδυασμό με τη μείωση του ενεργειακού κόστους και του κόστους των οικοδομικών υλικών, είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην αύξηση της ήδη περιορισμένης οικοδομικής δραστηριότητας, αλλά κυρίως στην αναβάθμιση και αξιοποίηση του πεπαλαιωμένου και ανεκμετάλλευτου στόλου των ακινήτων.
Η απλούστευση και η ψηφιοποίηση της διαδικασίας που ακολουθείται για τη σύνταξη των συμβολαίων, θα πρέπει να αποτελέσει το πρωταρχικό μέλημα της κυβέρνησης, ώστε να γίνει πραγματικότητα η περίφημη «πάταξη της γραφειοκρατίας» που ευαγγελίζονται δεκάδες κυβερνήσεις ανά τους αιώνες. Από την προσοχή μας όμως δεν μπορεί να διαφεύγει ο τουρισμός που είναι η κινητήριος δύναμη της Ελληνικής οικονομίας, αλλά και της Ελληνικής κτηματαγοράς. Θα πρέπει όμως η ανάπτυξη του τουρισμού να γίνει με σύνεση και με θεσμικό πλαίσιο τέτοιο που να στηριχτούν οι επιχειρηματικές επενδύσεις και να δοθούν δυνατότητες αξιοποίησης και εκσυγχρονισμού τόσο των ιδιωτικών, όσο και των ακινήτων του Δημοσίου.
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, θα πρέπει να προχωρήσουν τα μεγάλα και σημαντικά έργα υποδομών, όπως αεροδρόμια, λιμάνια, αυτοκινητόδρομοι, νοσοκομεία, κ.λπ., ξεκινώντας πρώτα βέβαια από την πλήρη αποκατάσταση των πυρόπληκτων και των πλημμυροπαθών περιοχών της Ελλάδας».
Κλείνοντας, τόνισε ότι «η ελληνική αγορά ακινήτων, φαίνεται ότι μπορεί να συνεχίσει να διατηρεί την ελκυστικότητά της σε σχέση με τις υπόλοιπες αγορές ακινήτων της Ευρώπης, και να πρωταγωνιστήσει στην πορεία ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, αρκεί να πάψει να αντιμετωπίζεται ως εύκολη λύση για την κάλυψη των αδυναμιών του κράτους».
