H αλλαγή του χρόνου θα φέρει και μια ακόμη αλλαγή για τους δημότες της Πάτρας, καθώς από τους πρώτους μήνες του 2024 μεταφέρονται στο χώρο του Αρσακείου όλες οι υπηρεσίες του Δήμου Πατρέων.
Έτσι, το Αρσάκειο, ένα κτήριο το οποίο βρισκόταν στη λήθη του χρόνου, αποκτάει υπόσταση και γίνεται ένας χώρος που θα σφύζει από ζωή. Το στοίχημα δεν ήταν εύκολο καθώς απαιτούσε υψηλή χρηματοδότηση, λόγω της παλαιότητας του κτηρίου και μάχη με την γραφειοκρατία.
Το κόστος του έργου ανέρχεται στο ποσό των τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ και χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ. Για να ξεκινήσει η διαδικασία της μετακόμισης απομένουν να γίνουν οι καθαρισμοί του κτηρίου και ένας διαγωνισμός που θα αφορά την αγορά εξοπλισμού για την λειτουργία των νέων υπηρεσιών.
Πόσο εύκολο ήταν άραγε το εγχείρημα της μεταμόρφωσης; Πότε να αναμένουμε την λειτουργία του νέου Δημαρχείου; Στα παραπάνω ερωτήματα απάντησε μεταξύ άλλων στην συνέντευξη που παραχώρησε στον αρχισυντάκτη του «Σ.Ε.» Γιώργο Ηλιόπουλο, ο δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης.
Συνέντευξη στον Γιώργο Ηλιόπουλο
Ένα ερώτημα που απασχολεί όλους τους Πατρινούς είναι πότε τελικά θα γίνει η μεταφορά των δημοτικών υπηρεσιών στο νέο Δημαρχείο. Τι απαντάτε;
Είμαστε στο τελικό στάδιο διαμόρφωσης του χώρου. Δεν έχει να κάνει μόνο με το κτηριακό, αλλά τα γραφεία και τη γενικότερη μετακίνηση. Εκτιμούμε ότι τον επόμενο μήνα θα έχει ολοκληρωθεί η μεταφορά των δημοτικών υπηρεσιών. Θα είμαστε σε θέση να κάνουμε την μεταφορά, εφόσον βέβαια δεν προκύψει κάτι έκτακτο. Κοιτάμε τις λεπτομέρειες της μετακόμισης για να πάμε στο νέο κτήριο και καταλαβαίνετε ότι δεν είναι εύκολο ένα τέτοιο εγχείρημα. Μιλάμε για ολόκληρη τη μεταφορά των δημοτικών υπηρεσιών.
Τι να περιμένουν οι πολίτες από το νέο χώρο; Πώς θα λειτουργήσει; Τι έχετε σχεδιάσει;
Εκεί θα εγκατασταθούν οι περισσότερες υπηρεσίες μας. Θα ξενοικιάσουμε το ακίνητο όπου στεγάζονται οι οικονομικές υπηρεσίες μας και στο νέο κτήριο θα είναι συγκεντρωμένες όλες οι υπηρεσίες. Πιστεύουμε ότι με αυτό τον τρόπο θα προσφέρουμε υπηρεσίες στους πολίτες με τον καλύτερο και γρηγορότερο τρόπο και όλα αυτά στον ίδιο χώρο. Από την άλλη οι υπηρεσίες μεταξύ τους θα μπορούν να έχουν καλύτερη επικοινωνία και συνεργασία γιατί θα κινούμαστε στον ίδιο χώρο και σε ένα πιο άνετο περιβάλλον. Το σπουδαιότερο είναι ότι ένα τοπόσημο της πόλης μας, όπως είναι το Αρσάκειο, θα αναδειχτεί και δεν θα είναι ένας νεκρός χώρος. Θα σας έλεγα ότι ο χώρος αυτός θα βρίσκεται πλέον στο κέντρο προσοχής της πόλης μας καθώς είναι η ίδια η ιστορία της πόλης.
> Η μεταφορά θα γίνει σταδιακά ή θα γίνει μονομιάς για να λειτουργήσουν πλήρως οι υπηρεσίες;
Σίγουρα σε μια ημέρα δεν μπορεί να γίνει μια τέτοια μεταφορά. Κακά τα ψέμματα χρειάζεται χρόνος. Είναι φύση αδύνατον να γίνει η μετακίνηση μονομιάς σε όλες τις υπηρεσίες. Θα μιλάμε για μια ροή που θα εξελίσσεται. Δεν πιστεύω ότι θα είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα. Σήμερα θα μεταφερθεί η μια υπηρεσία, αύριο η άλλη. Όποια υπηρεσία θα εγκαθίσταται στο νέο κτήριο θα λειτουργεί την επόμενη ημέρα. Θα υπάρχει ένα χρονικό διάστημα διακοπής της λειτουργίας ορισμένων υπηρεσιών, τόσο ώστε να γίνει η μεταφορά.
> Κάνοντας μέχρι σήμερα έναν απολογισμό, το συγκεκριμένο εγχείρημα ήταν τελικά εύκολο ή όχι;
Ήταν πολύ δύσκολο και πολύ χρονοβόρο. Ήταν επίσης και πολύ απαιτητικό διότι μιλάμε για ένα διατηρητέο κτήριο. Ο στόχος μας ήταν να διατηρήσουμε τα στοιχεία του και να το παρουσιάσουμε σωστά, όπως είναι. Δεν είχαμε στόχο να έχουμε και μόνο ένα διοικητήριο αλλά θέλαμε να παρουσιάσουμε και την ιστορία του χώρου. Η επιδίωξη μας ήταν έναν τέτοιο ιστορικό χώρο να τον εντάσσαμε στη ζωή της πόλης και το καταφέραμε. Θα υπάρχουν και άλλες λειτουργίες καθώς εκεί θα μεταφερθεί και το δημοτικό συμβούλιο. Θα υπάρχει στο Αρσάκειο και ένας πολυχώρος ώστε το κτήριο να είναι ζωντανό και τα απογεύματα και να μην παύει έτσι η λειτουργία του κτηρίου. Μιλάμε για έναν χώρο πολιτισμού που θα μπορεί να λειτουργήσει μετά το πέρας του ωραρίου. Η πόλη μας σημειώνει μια μεγάλη επιτυχία, διότι ένα από τα ωραιότερα και ιστορικά της κτήρια θα αποκτήσουν ζωή. Και αυτό είναι το πιο σημαντικό από όλα.
Πώς άραγε ήρθε η ιδέα για αξιοποίηση του Αρσακείου; Τι σας οδήγησε στο να πάρετε αυτή την απόφαση;
Ήταν πεποίθησή μας, γιατί όταν αναλάβαμε στην πρώτη μας θητεία, διαπιστώσαμε ότι οι υπηρεσίας μας ήταν αφενός σκόρπιες και αφετέρου πληρώναμε υψηλά ποσά για ενοίκια. Ήμασταν αναγκασμένοι να νοικιάζουμε πολλούς χώρους. Έπρεπε να κάνουμε ένα νοικοκύρεμα και καθίσαμε κάτω για να καταστρώσουμε το σχέδιο μας. Μέσα στον σχεδιασμό αυτό προσπαθήσαμε να δούμε ποιοι ήταν όλοι διαθέσιμοι χώροι που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν και από την άλλη μεριά διαπιστώσαμε ότι είχαμε το Αρσάκειο, έναν χώρο που μέχρι τότε ήταν νεκρός. Ο συγκεκριμένος χώρος μπορούσε να συγκεντρώσει τις περισσότερες υπηρεσίες, γιατί θα μπορούσαν και άλλα πράγματα να γίνουν. Το Αρσάκειο είχε τα περισσότερα πλεονεκτήματα και γι’αυτό το επιλέξαμε για τη νέα χρήση. Παράλληλα θα απελευθωρωθούμε από ένα βαρύ ενοίκιο που πληρώνουμε για το κτήριο στην οδό Μαιζώνος που στεγάζονται οι οικονομικές μας υπηρεσίες, απέναντι από την σημερινή δημοτική βιβλιοθήκη. Με τα χρήματα που εξοικονομούμε θα μπορούμε να συντηρούμε τις ανάγκες του νέου δημαρχείου.
Και πόσα χρήματα είναι αυτά που θα εξοικονομηθούν;
Μόνο από την αποχώρηση των οικονομικών υπηρεσιών και την απελευθέρωση του κτηρίου θα εξοικονομούμε 150.000 ευρώ το χρόνο…
> Ένας εύλογος προβληματισμός που γεννάται στους πολίτες είναι τι θα γίνει με το κυκλοφοριακό. Εκτιμάται ότι θα υπάρξει επιβάρυνση της κυκλοφορίας κοντά στο νέο Δημαρχείο και επικρατεί ο φόβος μήπως δημιουργηθεί μια αφόρητη κατάσταση. Έχετε λάβει υπόψη σας τον συγκεκριμένο παράγοντα;
Λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για το συγκεκριμένο φαινόμενο το οποίο αναγνωρίζουμε ότι ίσως προκληθεί. Θα υπάρξει κυκλοφοριακή συμφόρηση, εφόσον μιλάμε για μια τέτοια μεταφορά δημοτικών υπηρεσιών. Θα ανακουφιστεί βέβαια το κέντρο όμως έχουμε σχέδιο για να το αντιμετωπίσουμε. Είναι φυσικό ότι όπου υπάρχει συγκέντρωση υπηρεσιών και εργαζομένων να προκαλείται συμφόρηση, που θα προκληθεί από συμπολίτες που θα θέλουν να εξυπηρετηθούν. Στην περιοχή αναγνωρίζουμε ότι θα υπάρχει αυξημένη κίνηση γιατί μετακινείται ένα σημείο- ζωής σε έναν άλλο χώρο και με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όμως έχουμε λάβει τα κατάλληλα μέτρα. Υπάρχει ήδη πάρκινγκ στην οδό Νόρμαν κοντά στον ΟΣΕ και δημιουργείται και δεύτερο υπόγειο πάρκινγκ στην πλατεία Δροσοπούλου. Πιστεύω ότι θα λάβουμε στην πορεία και μια σειρά από άλλα μέτρα προκειμένου να εξυπηρετηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι κάτοχοι αυτοκινήτων και δικύκλων.
Μετά τη μεταφορά των δημοτικών υπηρεσιών, το υπάρχον κτήριο της οδού Μαιζώνος τι θα απογίνει; Γιατί μιλάμε για ένα κτήριο- φιλέτο στο κέντρο της πόλης.
Το υπάρχον κτήριο θα μετατραπεί σε χώρο πολιτισμού. Ήδη το εντάσσουμε στο νέο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου και στόχος μας είναι να χρηματοδοτηθεί το έργο και στο ισόγειο να μεταφερθεί η Δημοτική Πινακοθήκη. Αυτό απαιτεί την πλήρη ανάπλαση του κτηρίου, το οποίο δεν θα μείνει στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα. Αντίστοιχα στον χώρο της Πινακοθήκης θα παραμείνει στον πρώτο όροφο η δημοτική βιβλιοθήκη όπως την γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα και στο ισόγειο θα δημιουργήσουμε μια νεανική βιβλιοθήκη. Και για να εξηγήσω, όταν μιλάμε για μια νεανική βιβλιοθήκη, μιλάμε για μια βιβλιοθήκη που θα παρέχει στους νέους όλα τα σύγχρονα μέσα για να μπορούν να μελετούν. Αντίστοιχα η Δημοτική Πινακοθήκη που όπως σας είπα θα μεταφερθεί στον χώρο του Δημαρχείου θα μας δώσει την δυνατότητα να μετατρέψουμε τον χώρο σε χώρο πολιτισμού και τεχνών. Οι λειτουργίες του θα είναι τέτοιες που θα κρατούν το χώρο ζωντανό. Επίσης το γεγονός ότι θα πεζοδρομηθεί και η οδός Μαιζώνος θα δώσει τη δυνατότητα η βιβλιοθήκη μαζί με το παλαιό πλέον Δημαρχείο να αποτελέσουν μια πνευματική όαση για την πόλη μας.
Οι καινοτόμες εφαρμογές που θα έχει το νέο κτήριο
Σύμφωνα με την δημοτική αρχή, το νέο Δημαρχείο θα σέβεται την ιστορία του παλαιού Αρσακείου. Μέσα από μία μόνιμη έκθεση που θα φιλοξενείται στον πρώτο όροφο θα παρουσιάζεται η ιστορική διαδρομή του εμβληματικού κτηρίου που κατασκευάστηκε από το Δήμο Πατρέων, επί δημαρχίας Ιωάννη Βλάχου στα τέλη της δεκαετίας του 1920 για να στεγάσει το Αρσάκειο Σχολείο, η λειτουργία του ως εκπαιδευτηρίου και η χρήση του στη διάρκεια του πολέμου. Παράλληλα με την έκθεση που θα αφορά την ιστορία του κτηρίου, θα υπάρχουν στους διαδρόμους και τα κλιμακοστάσια των τεσσάρων επιπέδων και άλλες θεματικές ενότητες που σχετίζονται με την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα της πόλης. Μεταξύ άλλων θα παρουσιαστούν και έργα (πίνακες και γλυπτά) από τη μόνιμη συλλογή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Στόχος είναι να εμπλουτίζεται η εμπειρία των πολιτών που θα προσέρχονται να εξυπηρετηθούν. Ειδική ιστοσελίδα Όλο το φωτογραφικό υλικό και τα ντοκουμέντα που συγκεντρώθηκαν θα παρουσιάζονται στην ειδική ιστοσελίδα που ετοιμάζεται για το νέο Δημαρχείο όπου θα συνυπάρχει το χθες και το σήμερα. Έτσι εκτός από την παρουσίαση της ιστορίας του κτηρίου αλλά και του Δήμου Πατρέων, θα παρουσιάζονται όλες οι πληροφορίες για τη λειτουργία του νέου Δημαρχείου (χωροθέτηση, προσβασιμότητα, ωράρια εξυπηρέτησης κοινού και άλλες χρηστικές πληροφορίες). Ένα λειτουργικό και σύγχρονο κτήριο Στους κοινόχρηστους χώρους θα τοποθετηθούν διαδραστικές οθόνες όπου οι επισκέπτες θα έχουν πρόσβαση στο ιστορικό υλικό και σε χρήσιμες πληροφορίες που αφορούν τη λειτουργία του Δήμου και των υπηρεσιών του. Με qrcode που θα υπάρχει στη σήμανση του κτηρίου, ο επισκέπτης θα μπορεί να εισέρχεται στην ιστοσελίδα του Δημαρχείου. Το κτήριο θα τη δική του οπτική ταυτότητα στη σήμανση, την έκθεση, την ιστοσελίδα αλλά και τα έντυπά του που θα παραπέμπει στην ιστορία του κτηρίου αλλά και τα αρχιτεκτονικά του σχέδια.
Η ιστορία του Αρσακείου
Το πρώτο Αρσάκειο στεγαζόταν στην οικία Νιανιάρα, στην οδό Ρήγα Φερραίου το 1891 και ήταν ένα παλιό κτήριο. Οι κατά καιρούς επισκευές δεν μπορούσαν να κρύψουν τα προβλήματα που ο χρόνος έκανε πιο αισθητά. Ήδη από το 1906 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία άρχισε να διαπραγματεύεται με τον Δήμο Πατρέων ώστε να βρεθεί λύση για τη στέγαση τού Σχολείου με την ανέγερση νέου σύγχρονου σχολικού κτηρίου. Η αυξανόμενη προσέλευση νέων μαθητριών καθιστούσε εμφανέστερη την αδυναμία τού παλαιού κτηρίου. Το 1926 μάλιστα κατέρρευσε μέρος τής οροφής. Ο Δήμος δεν αναλάμβανε τη δαπάνη γιατί το Υπουργείο Εσωτερικών δεν την ενέκρινε. Τότε η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία αποφάσισε να μην πραγματοποιήσει εγγραφές για το έτος 1926-1927. Μπροστά στο ενδεχόμενο να κλείσει το Σχολείο ο Δήμος Πατρέων σε έκτακτη συνεδρίαση αποφάσισε να αναλάβει το κονδύλι τής επισκευής, διότι «πρόκειται περί ιδρύματος ευεργετικωτάτου διά τας Πάτρας και μεγάλως κοσμούντος αυτάς, συνδεομένου αρρήκτως με την εκπαίδευσιν τού γυναικείου κόσμου.» (Πρακτ, Συνεδρ. Δημοτ. Συμβ. Πατρών 19/9/1926, σ.71). Επειδή όμως το πρόβλημα τής στέγασης παρέμενε, το Δημοτικό Συμβούλιο τής πόλης με πρόταση τού δημάρχου Ιωάννη Βλάχου έλαβε την απόφαση να βρεθεί η λύση ώστε να ανεγερθεί μεγαλοπρεπές εκπαιδευτήριο αντάξιο των Πατρών και σε αυτό να στεγαστεί το Αρσάκειο. Οι διαβουλεύσεις μεταξύ Δήμου και Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας κράτησαν πολλά χρόνια. Ύστερα από πολλές προσπάθειες ο Δήμος εξασφάλισε ένα οικόπεδο που άνηκε στην Παρασκευή Καρακίτσου αντί τού ποσού των 1.052.000 δρχ. Στη συνέχεια αγόρασε διπλανό οικόπεδο και έτσι εξασφάλισε όλο το τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Κορίνθου, Μαιζώνος, Παρθενάκου και Βιλελμίν. Η εκπόνηση των σχεδίων ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Αναστάσιο Μεταξά, ο οποίος είχε αναλάβει και τα σχέδια τού Αρσακείου Ψυχικού κατόπιν διαγωνισμού. Την άνοιξη τού 1929 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος από τον δήμαρχο Ι. Βλάχο. Το Σχολείο εγκαταστάθηκε στο νέο κτήριο στις 21 Οκτωβρίου 1940 χωρίς επίσημη τελετή. Παραμένει ένα επιβλητικό κτήριο σε σχήμα Π με ισόγειο και τρεις ορόφους. Την κεφαλή τού Π κατελάμβαναν το γυμναστήριο και το θέατρο, ύψους δυο ορόφων το καθένα, και στις δύο πτέρυγές του κατανέμονταν 32 αίθουσες διδασκαλίας, τα γραφεία των εκπαιδευτικών, το Νηπιαγωγείο, τα εργαστήρια Φυσικής – Χημείας, καλλιτεχνικών μαθημάτων, αίθουσα Πληροφορικής, το δεύτερο γυμναστήριο και άλλοι βοηθητικοί χώροι. Όταν κατελήφθη η πόλη από τους Ιταλούς οι μαθήτριες επανήλθαν για λίγες μέρες στο Σχολείο, αλλά όταν ήρθαν οι Γερμανοί κατέλαβαν όλο το κτήριο και το μετέτρεψαν σε στρατιωτικό νοσοκομείο. Οι 900 μαθήτριες τού Αρσακείου φιλοξενήθηκαν σε διάφορα άλλα σχολικά κτήρια. Αλλά και μετά την απελευθέρωση τής χώρας το Σχολείο δεν αποδόθηκε στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία. Το κτήριο επεστράφη στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία στο τέλος Μαΐου τού 1945 σε αθλία κατάσταση. Το Δημοτικό Συμβούλιο τής Πάτρας ανέλαβε να το ανακαινίσει. Από το 1957 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία είχε συζητήσει το ενδεχόμενο εύρεσης οικοπέδου στο οποίο θα έκτιζε ιδιόκτητο σχολείο. Όμως η προσπάθεια δεν ευοδώθηκε και το Αρσάκειο συνέχισε να προσφέρει παιδεία και να εκπαιδεύει δασκάλες στο κτήριο τής οδού Μαιζώνος. Η Αρσάκειος Παιδαγωγική Ακαδημία Πατρών, που ιδρύθηκε το 1937, λειτούργησε ανελλιπώς μέχρι το 1991, οπότε καταργήθηκαν από το κράτος όλες οι Παιδαγωγικές Ακαδημίες διετούς φοιτήσεως μετά την ίδρυση των τετραετών πανεπιστημιακών παιδαγωγικών τμημάτων. Το σχολικό έτος 2004-2005 το Σχολείο μεταφέρθηκε στο ιδιόκτητο σχολικό συγκρότημα στο Πλατάνι Ρίου, όπου συνεχίζει το εκπαιδευτικό του έργο.