Φίλιππος Σαχινίδης, Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, πρώην Υπουργός Οικονομικών
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι πολίτες είδαν τη μία κρίση να διαδέχεται την προηγούμενη, το βιοτικό επίπεδο τους να υποβαθμίζεται. Τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα πέρασαν κάτω από τα όρια της φτώχειας, ενώ τα μεσαία έχασαν έδαφος. Η Ελλάδα έμεινε πίσω ακόμη και σε σχέση με χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης. Το κατά κεφαλή εισόδημα σε όρους αγοραστικής ισοδυναμίας ήταν το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ-27 το 2022.
Μετά τις αναβαθμίσεις στο κατώτερο σκαλοπάτι της επενδυτικής βαθμίδας από μεγάλους οίκους αξιολόγησης (S&P, FITCH) οι πολίτες αναρωτιούνται αν η χώρα οδεύει προς μια νέα κανονικότητα – η προηγούμενη αποδείχτηκε επίπλαστη – και πως θα είναι αυτή. Θα έχουμε αντοχές στην επόμενη κρίση;
Η Ελλάδα για τέσσερα συνεχόμενα χρόνια έχει έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που υπερβαίνει το 6% του ΑΕΠ. Στηρίζεται υπερβολικά στα έσοδα από τον τουρισμό – κλάδος ευάλωτος σε υγειονομικές κρίσεις – και επηρεάζεται σημαντικά από την κλιματική κρίση. Η Ελλάδα παραμένει ευάλωτη στην ενεργειακή κρίση εξαιτίας των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων.
Τα εξαγόμενα αγαθά εξακολουθούν να ενσωματώνουν σε σημαντικό ποσοστό εισαγόμενα ενδιάμεσα αγαθά. Κάθε ανατροπή στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα – ήδη άρχισαν να γίνονται ορατές οι συνέπειες των επιθέσεων των Χούθι στα εμπορικά πλοία που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλαλσα – ή αύξηση του κόστους των εισαγομένων επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών μας και δημιουργούν προϋποθέσεις για διεύρυνση του εξωτερικού ελλείμματος που αφαιρεί από την οικονομική μεγέθυνση.
Για τη διετία 2024-2025 η Ελλάδα θα έχει ικανοποιητική μεγέθυνση κυρίως λόγω των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Μετά οι επιδόσεις θα εξαρτηθούν από τις επενδύσεις που γίνονται ή σχεδιάζονται. Οι επενδύσεις αυξήθηκαν μετά το 2019 αλλά αφορούν κυρίως κατασκευές και ιδιαίτερα κατοικίες.
Η χώρα χρειάζεται πολύ περισσότερες επενδύσεις στο μηχανολογικό εξοπλισμό και εξοπλισμό τεχνολογίας και πληροφορικής για να αυξήσει τη παραγωγική δυνατότητα της οικονομίας με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές και την παραγωγή και προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Η ανεργία μειώθηκε και το ποσοστό συμμετοχής αυξήθηκε. Αυτές είναι θετικές εξελίξεις. Εξακολουθούμε όμως να είμαστε σε μη ικανοποιητικά επίπεδα, αρκετά πίσω σε σχέση με το μ.ό. της ΕΕ. Η συμμετοχή των γυναικών και των νέων κάτω των 25 ετών στο εργατικό δυναμικό παραμένει πολύ χαμηλότερη.
Τα ποιοτικά στοιχεία της απασχόλησης δείχνουν ότι χρόνιες αδυναμίες (χαμηλά αμειβόμενες και επισφαλείς οι νέες θέσεις εργασίας, υψηλότερη ανεργία γυναικών και νέων, γεωγραφική διάρθρωση της ανεργίας) εξακολουθούν να είναι παρούσες. Ταυτόχρονα οξύνονται τα προβλήματα αντιστοίχισης εργατικού δυναμικού με ανάγκες της αγοράς.
Είναι εμφανές ότι υστερούμε στις πολιτικές που αποσκοπούν στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων ώστε όσοι χάνουν τη δουλειά τους εξαιτίας της ψηφιακής ή πράσινης μετάβασης να μην μένουν πίσω, αλλά να υποστηρίζονται προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην νέα εποχή των φιλόδοξων πράσινων στόχων και της τεχνητής νοημοσύνης
Πληθωρισμός – Ακρίβεια
Ο πληθωρισμός αργά ή γρήγορα όταν εκλείψουν οι αιτίες που τον προκάλεσαν θα επιβραδυνθεί. Θα παραμείνει ωστόσο η ακρίβεια δηλαδή οι υψηλές τιμές. Ήδη οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί κατά 25% σε μια διετία. Το βρεφικό γάλα πωλείται σε τιμές διπλάσιες και τριπλάσιες από ότι στο εξωτερικό.
Οι τόσο μεγάλες ανατιμήσεις είναι απότοκο ελλειμματικού ανταγωνισμού. Ολιγοπώλια, καρτέλ σε αγορές προϊόντος και υπηρεσιών και αυθαιρεσίες επιχειρήσεων συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα η διαχείριση του οποίου απαιτεί ενίσχυση της ελεγκτικής διαδικασίας.
Η κυβέρνηση της ΝΔ καθυστέρησε πολύ στην έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος της ακρίβειας απαξιώνοντας τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για μείωση έμμεσων φόρων και ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών.
Το αποτέλεσμα ήταν ο πληθωρισμός να ανατροφοδοτείται και από εισαγόμενος να είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα των επιλογών των κερδοσκοπικών πρακτικών επιχειρήσεων.
Την ίδια ώρα οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα είναι παγωμένοι. Η νομοθεσία που πέρασε η κυβέρνηση της ΝΔ για το ξεπάγωμα των τριετιών παγιδεύει τους μισθούς των εργαζομένων στα τωρινά επίπεδα την ώρα που η ακρίβεια μειώνει την αγοραστική τους δύναμη.
Το αυξημένο κόστος στέγασης αφαιρεί μεγάλο μέρος από το εισόδημα των νοικοκυριών και ιδιαίτερα των νέων ζευγαριών. Το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει προτάσεις για την κοινωνική κατοικία και την κατάργηση της Golden Visa ώστε τα νεαρά ζευγάρια να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα αξιοπρεπούς στέγασης χωρίς να επιβαρύνονται υπερβολικά.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΟΡΕΙΑΣ ΧΩΡΑΣ
Η χώρα έχει κάνει βήματα προόδου. Δεν έχει διασφαλιστεί όμως ότι θα είναι πιο ανθεκτική στις κρίσεις, πιο δυναμική και πιο συμπεριληπτική. Χρειάζεται ένα νέο όραμα. Η χώρα έχει ανάγκη από ένα νέο βιώσιμο παραγωγικό πρότυπο, κοινωνικά δίκαιο που θα επικεντρώνεται στο τρίπτυχο βιώσιμη ανάπτυξη, καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και καλές υπηρεσίες για τους πολίτες (δημόσια υγεία, παιδεία).
Απαιτείται αλλαγή παραδείγματος πολιτικής και νέα αναπτυξιακή στρατηγική ώστε οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης να κατευθυνθούν σε επενδύσεις που θα διασφαλίσουν την ανθεκτικότητα και την δυναμικότητα.
Προοδευτικές μεταρρυθμίσεις ώστε ο νέος πλούτος και τα νέα εισοδήματα να κατανέμονται πιο δίκαια και να αφορούν όλους τους Έλληνες ανεξάρτητα από την γεωγραφική τους κατοικία ή την κοινωνική τους θέση.
Είναι αναγκαίο να δείξουμε ότι έχουμε διδαχτεί από τα λάθη του παρελθόντος. Διαφορετικά η Ελλάδα θα παραμείνει στις τελευταίες θέσεις συγκρινόμενη με άλλες χώρες της ΕΕ.
Το κύριο επίτευγμα της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ήταν η οικονομική ανάπτυξη σε συνδυασμό με την κοινωνική πρόοδο και την κοινωνική κινητικότητα.
Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής με την προγραμματική του πρόταση στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε όλους τους Έλληνες για τις οικονομικές και κοινωνικές του προτεραιότητες. Για ένα κράτος με ανεξάρτητους θεσμούς.
Ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα φιλικό στην ανάπτυξη και στον κόσμο της εργασίας. Για κίνητρα που θα προσελκύουν παραγωγικές επενδύσεις σε κρίσιμους και εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας, που θα δημιουργούν βιώσιμες και καλά αμοιβόμενες θέσεις εργασίας. Για δράσεις που εξασφαλίζουν μια δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
