Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ονομάζει «παγίδα ανάπτυξης ταλέντων» (talent development trap), πρόκειται για το φαινόμενο όπου οι εργαζόμενοι με δεξιότητες δεν είναι αρκετοί για να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις από τη δημογραφική μετάβαση.
Συνολικά, 82 περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (δηλαδή οι περιοχές που φιλοξενούν σχεδόν το 30% του ευρωπαϊκού πληθυσμού) πλήττονται από:
ταχέως συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό
χαμηλό ποσοστό τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
φυγή των νέων.
Παράλληλα, ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας στην ΕΕ μειώθηκε κατά 3,5 εκατομμύρια άτομα μεταξύ 2015 και 2020 και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω κατά 35 εκατομμύρια άτομα έως το 2050.
Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, που απειλεί την ανάπτυξη και ευημερία πολλών περιφερειών της Ευρώπης και μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό χάσμα, με περιφέρειες πολλών ταχυτήτων ακόμα και εντός των συνόρων των κρατών -μελών.
Πού βρίσκεται η Ελλάδα – Οι «κόκκινες» περιοχές
Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, η Κομισιόν ξεκίνησε με μία καταγραφή της κατάστασης του εργατικού δυναμικού στις ευρωπαϊκές περιφέρειες.
Ειδικότητες σε έλλειψη: Υπάλληλοι σούπερ μάρκετ, τεχνίτες, χειριστές μηχανημάτων
Οι Έλληνες εργάζονται πολύ περισσότερες ώρες από τους άλλους Ευρωπαίους
Συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε στοιχεία που αφορούν στη:
1.συρρίκνωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας και υστέρηση στο επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για την αποτύπωση των οποίων χρησιμοποίησε κόκκινο χρώμα
2.φυγή ατόμων ηλικίας 15-39 ετών, με κίτρινο χρώμα
Στον χάρτη που προέκυψε, δύο περιοχές της Ελλάδας βάφτηκαν με κόκκινο:
το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου και
τα Ιόνια Νησιά.
«Η πιο “προηγμένη” σε ότι αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό περιφέρεια της Ελλάδας είναι η Αττική. Η υπόλοιπη Ελλάδα βρίσκεται είτε στο “κόκκινο”, είτε στο “κίτρινο”» εξηγεί στο newmoney ο Δημήτρης Πανόπουλος, επικεφαλής της ομάδας εμπειρογνωμόνων για τον Μηχανισμό Τalent Boost Mechanism της ευρωπαϊκής γενικής διεύθυνσης DG Region. «Αυτό σημαίνει έλλειψη εργαζομένων, όχι μόνο ανειδίκευτων και τεχνιτών, αλλά και στελεχών για θέσεις που απαιτούν μεγαλύτερη εξειδίκευση και επαγγελματική εμπειρία. Είναι περιοχές όπου πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε να αυξηθεί η κινητικότητα των ταλέντων και να ενισχυθούν με προσωπικό, προσωπικό που θα προέρχεται όχι απαραίτητα μόνο από το εσωτερικό της χώρας ή από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά να προσελκυσθούν εργαζόμενοι και από τρίτες χώρες».
Μηχανισμός Ενίσχυσης Ταλέντων
Με αυτό το στόχο, η Ε. Επιτροπή έστησε τον «Μηχανισμό Ενίσχυσης Ταλέντων» (Talent Boost Mechanism), ένα σύνολο δράσεων που βασίζονται σε συνολικά οκτώ πυλώνες και μπορούν να διαθέσουν στις ευρωπαϊκές περιφέρειες κονδύλια που ξεπερνάνε τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Είναι μια τεράστια ευκαιρία για την Ελλάδα» τονίζει στο «newmoney», ο Δ. Πανόπουλος. «Οι ελληνικές περιφέρειες μπορούν να συμμετάσχουν με προτάσεις στους κλάδους της μεταποίησης, των νέων τεχνολογιών, των έξυπνων υλικών, της έξυπνης διατροφής και άλλα. Μέσω του Μηχανισμού μπορούν να χρηματοδοτηθούν spin offs πανεπιστημίων ή ερευνητικά εργαστήρια, ώστε να καταφέρουν να «ωριμάσουν» επιχειρηματικά την έρευνά τους και να την εισάγουν στην αγορά ή να διεκδικήσουν νέες χρηματοδοτήσεις από άλλους φορείς. Θα χρηματοδοτείται η μετάβαση από το εργαστηριακό και ερευνητικό σκέλος στην πραγματική οικονομία. Επίσης, οι ελληνικές περιφέρειες – σε συνεργασία με περιφέρειες άλλων κρατών της ΕΕ- μπορούν να εφαρμοστούν καλές πρακτικές από συνεργατικά σχήματα με ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας, κυρίως για νέους και γυναίκες, που θα έχουν έναν ορίζοντα υλοποίησης τουλάχιστον τεσσάρων ετών.»
Εκτός από τη φυσική παρουσία, οι περιφέρειες μπορούν να προσελκύσουν ταλέντα και διαδικτυακά, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εργάζονται απομακρυσμένα σε ένα πρότζεκτ.
Στα πλεονεκτήματα των ελληνικών περιφερειών για την αξιοποίηση του Μηχανισμού περιλαμβάνεται και το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει καταγράψει πρόοδο στην προσέλκυση ψηφιακών νομάδων σε διάφορες περιοχές της χώρας.
O Μηχανισμός προβλέπει επίσης άμεση οικονομική βοήθεια για την τόνωση της καινοτομίας και των θέσεων εργασίας υψηλών δεξιοτήτων, πρόσκληση για καινοτόμες δράσεις στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας» και τη βελτίωση της αναλυτικής γνώσης για την υποστήριξη πολιτικών που βασίζονται σε στοιχεία για την περιφερειακή ανάπτυξη και τη μετανάστευση.
