Του Βασίλη Αϊβαλή Προέδρου ΤΕΕ Δυτ.Ελλάδος
Το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας εδώ και αρκετά χρόνια έχει αναλάβει ενεργό ρόλο, ως τεχνικός σύμβουλος της πολιτείας, για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών που ζουν στην χωρική περιοχή ευθύνης του και την ανάπτυξή της, προωθώντας σημαντικά έργα υποδομών στην περιοχή και όχι μόνο.
Η προσπάθεια έλευσης του φυσικού αερίου (Φ.Α.) στην Δυτική Ελλάδα ήταν μία διεκδίκηση που έχει εδώ και πολλά χρόνια ξεκινήσει, το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας και η οποία εντατικοποιήθηκε ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία.
Ξεκινώντας από το 2011 όταν το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, μαζί με την ΠΔΕ, διεκδίκησε τεκμηριωμένα σε σύσκεψη, μέσα στο γραφείο του τότε Υπουργού Ενέργειας, το ΦΑ για τη Δυτική Ελλάδα παρουσία όλων των εκπροσώπων των ενεργειακών φορέων και δομών χώρας (ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΠΑ κλπ).
Όταν μάλιστα άμεσα η απάντηση για την Δυτική Ελλάδα ήταν αρνητική, λόγω μη πληρότητας των προϋποθέσεων συμμετοχής και συνεπώς μη χρηματοδότησης του αγωγού από την ΕΕ, το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας επιδόθηκε στην διερεύνηση άλλων τρόπων μεταφοράς του ΦΑ στην Δυτική Ελλάδα.
Έτσι, λίγο αργότερα γεννήθηκε η ιδέα για μεταφορά υγροποιημένου αερίου μέσω θαλάσσης. Τότε κάπου στο 2014 ζητήθηκε η τεκμηρίωση από την ΔΕΠΑ και το Υπουργείο της σκοπιμότητας και της βιωσιμότητας ενός τέτοιου εγχειρήματος. Και πάλι τότε το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας στα πλαίσια μιας προγραμματικής σύμβαση που υλοποίησε το 2016-2017 μεταξύ ΔΕΠΑ-ΠΔΕ-ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας και ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας κατάφερε να τεκμηριώσει με συγκεκριμένα δεδομένα καταναλώσεων ότι είναι δυνατή και βιώσιμη επιχειρηματικά η έλευση του φυσικού αερίου στην Δυτική Ελλάδα.
Μετά την απόδειξη της βιωσιμότητας αυτής, οι “ορέξεις” της ΔΕΠΑ άνοιξαν για αξιοποίηση της περιοχής και προς άλλες χρήσεις του ΦΑ . Τότε (2017), παράλληλα με την προσπάθεια δημιουργίας δικτύων από την ΠΔΕ και το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, υπήρξε ένα ευρωπαϊκό project αποκλειστικά για ωρίμανση μελετών εγκαταστάσεων τροφοδοσίας υγροποιημένου φυσικού αερίου για την ναυτιλία, στο οποίο, κατόπιν παρότρυνσης του Υπουργείου Ενέργειας και της ΔΕΠΑ ΑΕ, υπήρξε συμμετοχή και του λιμανιού της Πάτρας, μέσω του ΟΛΠΑ ΑΕ.
Για να καταστεί βιώσιμο κάτι τέτοιο– με μη δεδομένη τη ναυτιλιακή κίνηση με ΦΑ – θα έπρεπε οι εν λόγω εγκαταστάσεις Υ.Φ.Α. στο λιμάνι να τροφοδοτούσαν δευτερευόντως και το δίκτυο της Πάτρας στο παράλληλο έργο (και όχι μελέτες) που σχεδίαζε το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας.
Έτσι δηλαδή η ΔΕΠΑ ήθελε με έναν σμπάρο δύο τριγώνια. Δηλαδή να χρηματοδοτήσει μέσω της ΕΕ και του Poseidon Med II τις μελέτες ωρίμανσης των εγκαταστάσεων τροφοδοσίας του ΥΦΑ τόσο για την κάλυψη των αναγκών της ναυσιπλοΐας, όσο και για την κάλυψη των αναγκών της πόλης, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα με αυτό τον τρόπο βιωσιμότητα στο εγχείρημα και άρα χρηματοδότησή τους.
Όμως οι πολλοί άστοχοι χειρισμοί, η μη σωστή πληροφόρηση, ενημέρωση, διαβούλευση, επικοινωνία, διαχείριση, διαστασιολόγηση, κλπ. είχαν σαν αποτέλεσμα την ακύρωση του χώρου του λιμανιού της Πάτρας ως περιοχή χωροθέτησης των εγκαταστάσεων τροφοδοσίας. Γεγονός που σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της ΔΕΠΑ Α.Ε. ουσιαστικά ακύρωνε και το εγχείρημα του ΤΕΕ/Δυτικής Ελλάδας με ΠΔΕ και τη ΔΕΔΑ ΑΕ (θυγατρική της ΔΕΠΑ, η οποία είχε αναλάβει την ανάπτυξη δικτύων).
Έτσι, το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας βρέθηκε να ψάχνει νέα εναλλακτική λύση για να αποφευχθεί το διαφαινόμενο αδιέξοδο μη έλευσης ΥΦΑ στην Δυτική Ελλάδα.
Λύση η οποία θα εξασφάλιζε κατάλληλη περιοχή για τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων τροφοδοσίας των δικτύων εκτός του λιμανιού, αλλά και εναλλακτικού πλέον τρόπου μεταφοράς του ΥΦΑ από την Ρεβυθούσα.
Και επειδή όταν κάτι το θέλεις πολύ και προσπαθείς συνεχώς, το πετυχαίνεις, σε συνεργασία με την ΔΕΔΑ ΑΕ και αφού η τελευταία επιβεβαίωσε για άλλη μία φορά τη μη βιωσιμότητα του αγωγού και συνεπώς τη μη χρηματοδότησή του, βρέθηκε η λύση της χερσαίας μεταφοράς ΥΦΑ. Μία λύση όχι βέλτιστη αλλά ικανή για να μπορέσει να παροχετεύσει σε πρώτη φάση κάποιες λίγες κατοικίες, επιχειρήσεις και δημόσια κτίρια εξασφαλίζοντάς τους φθηνότερη ενέργεια και κάνοντας αντίστοιχα τα προϊόντα τους πιο ανταγωνιστικά.
Όμως και πάλι το πρόβλημα χωροθέτησης παρέμενε μιας και θα έπρεπε να βρεθούν οι χώροι οι οποίοι ικανοποιούν όλες τις απαραίτητες απαιτήσεις χωροθέτησης των εγκαταστάσεων τροφοδοσίας δικτύου. Έτσι το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας με πρωτοβουλία του, ανέλαβε, για άλλη μια φορά, να βρει όλες εκείνες τις δυνητικές θέσεις, σε κοντινή απόσταση από τους βασικούς πολεοδομικούς ιστούς των πόλεων, οι οποίες να ικανοποιούν τις προδιαγραφές που απαιτούνται.
Αυτές βρέθηκαν και παρουσιάστηκαν στον Υπουργό Ενέργειας, στον Περιφερειάρχη και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της περιοχής. Θέσεις οι οποίες δεν ήταν συγκεκριμένα σημεία αλλά ευρύτερες εκτάσεις που ικανοποιούν τις απαιτήσεις που ετέθησαν από την ΔΕΔΑ Α.Ε. χωρίς μεταβολή στην ισχύουσα χωροταξική και πολεοδομική νομοθεσία. Ως εκ τούτου από το Φλεβάρη ’18 το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας περιμένει τις επιλογές της αυτοδιοίκησης για την επιλογή των θέσεων ακριβούς χωροθέτησης των εγκαταστάσεων τροφοδοσίας για κάθε πόλη Πάτρα – Αγρίνιο – Πύργος αλλά και για την ΒΙ.ΠΕ.
Η πρόσφατη αρνητική απάντηση της Δημοτικής αρχής στην πρωτοβουλία της Περιφέρειας για σύναψη σύμφωνου συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερος συντονισμός για την υλοποίηση του επιθυμητού αποτελέσματος, προφανώς και δεν είναι μία θετική εξέλιξη.
Όμως από την άλλη πλευρά η υπογραφή του εν λόγω σύμφωνου συνεργασίας δεν είναι απαίτηση την οποία επιβάλλει η διαδικασία υλοποίησης του έργου. Μάλιστα πιο συγκεκριμένα η μη συνυπογραφή του εν λόγω συμφώνου από την Δημοτική Αρχή της Πάτρας μπορεί να αποτελεί μία πολιτική θέση στην προσπάθεια διεκδίκησης της έλευσης του ΦΑ στην περιοχή με αγωγό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποτελεί περιοριστική θέση, αποκλείοντας κάθε άλλο τρόπο έλευσης του ΦΑ στην Δυτική Ελλάδα.
Όσον αφορά την θέση της Δημοτικής Αρχής σχετικά την μη παραχώρηση χώρου για την εγκατάσταση τροφοδοσίας του δικτύου που σύμφωνα με την ίδια δεν υπάρχει στην διάθεση της, αυτό δεν είναι απαιτητό στη διαδικασία υλοποίησης του έργου. Όμως σε κάθε περίπτωση, αν ένας τέτοιος χώρος υπήρχε θα μπορούσε από μία άλλη οπτική γωνία, να αποτελέσει και επενδυτική πρωτοβουλία από το Δήμο Πατρέων με αξιοποίηση του μέσω αντιτίμου.
Τέλος σχετικά με τις αναφορές που γίνονται στο έγγραφο για τα θέματα ασφαλείας που τίθενται, θα πρέπει να διευκρινιστεί σαφώς ότι πρόκειται για πολύ μικρές εγκαταστάσεις, της τάξεως των 400m3 ΥΦΑ (στο 4% σε σχέση με τις αρχικώς σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις στο λιμάνι της Πάτρας που ήταν 10.000m3 ΥΦΑ). Εγκαταστάσεις που θέλουν ελάχιστη περιβαλλοντική αδειοδότηση και θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με την ΔΕΔΑ Α.Ε. με τα πιο αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας των χώρων της ΕΕ. Να τονιστεί άλλωστε ότι τα θέματα ασφαλείας αποτελούν προτεραιότητα και για το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας το οποίο, σε κάθε περίπτωση, μπορεί να τα διασφαλίσει.
Εν κατακλείδι η μη συνυπογραφή του μνημονίου συνεργασίας από τον Δήμο Πατρέων μπορεί να είναι αποδεκτή και ίσως θεμιτή για κάποιους στα πλαίσια μιας πολιτικής διεκδίκησης για την έλευση του Φυσικού Αερίου με αγωγό, αλλά όχι σαν κάτι άλλο. Οποιαδήποτε άλλη ανάγνωση ή τοποθέτηση θα είναι καταστροφική για κάθε πολίτη της Πάτρας.
Με τον τρόπο αυτό κινδυνεύει η πόλη της Πάτρας να μην διαθέτει ΦΑ σε αντίθεση με το Αγρίνιο, τον Πύργο και την ΒΙΠΕ Πάτρας.
Πιστεύω ότι κανείς δεν το θέλει αυτό πόσο δε μάλλον η ίδια η Δημοτική Αρχή.
Ως εκ τούτου, ανεξαρτήτως της υπογραφής ή όχι του σύμφωνου, θα πρέπει η τοπική αυτοδιοίκηση άμεσα να έρθει με συναινετική διάθεση στο τραπέζι των συνεννοήσεων, να αποφασίσει από κοινού τις θέσεις χωροθέτησης με την ΠΔΕ και τον κύριο του έργου για να μπορέσει να ολοκληρωθεί ο απαραίτητος σχεδιασμός του από την ΔΕΔΑ Α.Ε.
Από την άλλη πλευρά η ΠΔΕ να προβεί άμεσα σε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας με μοναδικό δικαιούχο την ΔΕΔΑ ΑΕ. για ένταξη εντός του 2020 και έναρξη κατασκευής του έργου.
Η υποδομή αυτή που εμπνεύστηκε, ανέλυσε, διεκδίκησε το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας και υποστήριξε από την πρώτη στιγμή η ΠΔΕ πρέπει να έχει πολλούς πατέρες…..
Πολίτες, Φορείς, Δήμους, Περιφέρεια, και κανένα μαύρο πρόβατο.
Η περιοχή δεν χρειάζεται άλλα μαύρα πρόβατα, ηγέτες και προοπτική χρειάζεται.
Κανείς δεν πρέπει να είναι κατώτερος των περιστάσεων.
