Την Παρασκευή 12 Ιουνίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στα κράτη μέλη, προς διαβούλευση, σχέδιο πρότασης για την περαιτέρω επέκταση του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο είχε εγκριθεί στις 19 Μαρτίου 2020 για τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της έξαρσης του κορονοϊού. Το προσωρινό πλαίσιο τροποποιήθηκε για πρώτη φορά στις 3 Απριλίου 2020. Με την τροποποίηση αυξήθηκαν οι δυνατότητες δημόσιας στήριξης της έρευνας, των δοκιμών και της παραγωγής προϊόντων σχετικών με την καταπολέμηση της έξαρσης του κορονοϊού, με στόχο την προστασία των θέσεων εργασίας και την περαιτέρω στήριξη της οικονομίας. Στις 8 Μαΐου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε δεύτερη τροποποίηση με την οποία επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου σε μέτρα ανακεφαλαιοποίησης και χρέους μειωμένης εξασφάλισης.
Η Επιτροπή προτείνει να διευρυνθεί περαιτέρω το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου, παρέχοντας στα κράτη μέλη i) τη δυνατότητα να στηρίζουν ορισμένες πολύ μικρές, μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις που ήταν ήδη προβληματικές πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019, και ii) να παρέχουν κίνητρα στους ιδιώτες επενδυτές να συμμετέχουν στα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης που σχετίζονται με τον κορονοϊό. Τα κράτη μέλη έχουν τώρα τη δυνατότητα να διατυπώσουν παρατηρήσεις όσον αφορά το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής.
Η κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι μικρές επιχειρήσεις και οι νεοφυείς επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις εξαιτίας της κρίσης του κορονοϊού. Η σημασία τους για την οικονομική ανάκαμψη της Ένωσης είναι μεγάλη. Γι’ αυτό προτείνουμε να επεκταθεί το προσωρινό πλαίσιο ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη να προσφέρουν μεγαλύτερη στήριξη στις πολύ μικρές, τις μικρές και τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Επιπλέον, προτείνουμε τη θέσπιση όρων που θα παρέχουν στους ιδιώτες επενδυτές κίνητρα για να συμμετέχουν στις ανακεφαλαιοποιήσεις από κοινού με το κράτος. Πρόκειται για μια θετική εξέλιξη, διότι μειώνει την αναγκαιότητα των κρατικών ενισχύσεων, καθώς και τον κίνδυνο στρεβλώσεων του ανταγωνισμού. Εξακολουθούμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουμε ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν πρόσβαση σε ρευστότητα, την οποία χρειάζονται επειγόντως, ώστε να συνεισφέρουν στην οικονομική ανάκαμψη μετά την κρίση του κορονοϊού.»
Κύριος σκοπός του προσωρινού πλαισίου είναι η παροχή στοχευμένης στήριξης σε επιχειρήσεις, βιώσιμες κατά τ’ άλλα, οι οποίες αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες συνεπεία της πανδημίας του κορονοϊού. Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις που ήταν ήδη προβληματικές πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019 δεν δικαιούνται να λάβουν ενίσχυση βάσει του προσωρινού πλαισίου, αλλά μπορούν να λάβουν ενίσχυση σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, ιδίως τις κατευθυντήριες γραμμές διάσωσης και αναδιάρθρωσης. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θέτουν σαφείς όρους βάσει των οποίων οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να καταρτίσουν υγιή σχέδια αναδιάρθρωσης που θα τους επιτρέψουν να επιτύχουν μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
Ωστόσο, οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις επλήγησαν ιδιαίτερα από την έλλειψη ρευστότητας που προκάλεσε ο οικονομικός αντίκτυπος της τρέχουσας έξαρσης του κορονοϊού, γεγονός που επιδείνωσε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν για πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε σύγκριση με τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Οι δυσκολίες αυτές, αν δεν αντιμετωπιστούν, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγάλο αριθμό πτωχεύσεων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, προκαλώντας σοβαρές διαταραχές σε ολόκληρη την οικονομία της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή διαβουλεύεται με τα κράτη μέλη σχετικά με τη δυνατότητα παροχής δημόσιας στήριξης δυνάμει του προσωρινού πλαισίου προς όλες τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, ακόμη σε εκείνες που ήταν προβληματικές στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Το μέτρο δεν θα ισχύσει αν οι εν λόγω επιχειρήσεις βρίσκονται σε διαδικασία αφερεγγυότητας, έχουν λάβει ενίσχυση διάσωσης που δεν έχει επιστραφεί ή υπάγονται σε σχέδιο αναδιάρθρωσης βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Λόγω του μικρού μεγέθους τους και της περιορισμένης συμμετοχής τους σε διασυνοριακές συναλλαγές, οι προσωρινές κρατικές ενισχύσεις προς τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις έχουν μικρότερη πιθανότητα να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά σε σύγκριση με τις κρατικές ενισχύσεις προς μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Η παρούσα τροποποίηση θα αυξήσει αποτελεσματικά τις δυνατότητες στήριξης των νεοφυών επιχειρήσεων, ιδίως των καινοτόμων, οι οποίες ενδέχεται να είναι ζημιογόνες κατά τη φάση ταχείας ανάπτυξης, είναι δε ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάκαμψη της Ένωσης. Η Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης ότι όλες οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που είχαν λιγότερα από τρία έτη λειτουργίας στις 31 Δεκεμβρίου 2019 μπορούν ήδη να επωφεληθούν από τα μέτρα ενίσχυσης που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο.
Εξάλλου, η Επιτροπή προτείνει επίσης προσαρμογή των όρων για τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης βάσει του προσωρινού πλαισίου για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ιδιώτες επενδυτές συνεισφέρουν από κοινού με το κράτος στην αύξηση του κεφαλαίου των επιχειρήσεων. Πρώτον, οι προτεινόμενες αλλαγές θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις με υφιστάμενη κρατική συμμετοχή να αντλούν κεφάλαια κατά τρόπο ανάλογο με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, διατηρώντας παράλληλα τις ίδιες διασφαλίσεις για τη διατήρηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά. Δεύτερον, οι προτεινόμενες αλλαγές θα ενθαρρύνουν τις εισφορές κεφαλαίου με σημαντική ιδιωτική συμμετοχή και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, περιορίζοντας έτσι την αναγκαιότητα κρατικών ενισχύσεων και τον κίνδυνο στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.
