Ρεπορτάζ του Γιώργου Ηλιόπουλου στο «Σύμβουλο Επιχειρήσεων»
Ένα πλέγμα παρεμβάσεων που στόχο έχουν να αναδείξουν την ιστορική ταυτότητα της Πάτρας, δίνοντάς της την ώθηση που χρειάζεται για να αποτελέσει ένα ουσιαστικό προορισμό, αποτελούν αυτές που προγραμματίζει ο Δήμος της Πάτρας για την ενοποίηση της Άνω και Κάτω Πόλης. Λίγες είναι οι πόλεις διαθέτουν ένα τόσο μεγάλο πλεονέκτημα και η Πάτρα δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν το έχει εκμεταλλευτεί. Έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που τέθηκε επί τάπητος η ιδέα της ανάδειξης του πολιτιστικού παρελθόντος και μέχρι σήμερα δυστυχώς οι όποιες εξαγγελίες παραμένουν μόνο στα χαρτιά.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να γίνει η δημοπράτηση του τμήματος της Άνω Πόλης, που αποτελεί και τη μια από τις τρεις εργολαβίες που έχει χωριστεί το συγκεκριμένο έργο. Ο συνολικός σχεδιασμός και των τριών είναι της τάξεως των 22 εκατομμυρίων ευρώ και ουσιαστικά θα αλλάξουν τη μορφή του ιστορικού κέντρου της Πάτρας. Κάτι αντίστοιχο με το «μεγάλο περίπατο των Αθηνών», έργο που το τελευταίο διάστημα έχει συζητηθεί πολλές φορές. Σε τοπικό επίπεδο ο «ιστορικός περίπατος του κέντρου» είναι μια ιδέα που έχει ζυμωθεί εδώ και χρόνια και που σιγά-σιγά λαμβάνει σάρκα και οστά, όπως όλα δείχνουν.
«Είναι εγκεκριμένα τα έργα και τα χρήματα και προχωράμε. Απομένει να βρεθεί ο ανάδοχος του έργου και εάν τελικά δεν προηγηθούν προσφυγές, πιστεύουμε ότι σε τρεις το πολύ μήνες θα οριστεί. Αυτή τη στιγμή είμαστε έτοιμοι για τη δημοπράτηση» αναφέρει στο «Σ.Ε». ο Χρήστος Κορδάς, Αντιδήμαρχος Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Δήμου Πατρέων.
Βέβαια οι τρεις μήνες που τίθενται ως ένα πρώτο χρονικό ορόσημο είναι συνάρτηση των προσφυγών καθώς σε αυτά τα έργα η γραφειοκρατία είναι εκείνη που παραμένει μέχρι και σήμερα ανίκητη, όπως και σε όλο τον Δημόσιο Τομέα. Θα μπορούσε το έργο να έχει προχωρήσει σημαντικά όμως η πραγματικότητα είναι ότι έχουν παρέλθει τρία χρόνια και ακόμη είμαστε στο στάδιο της δημοπράτησης, λόγω της φύσεως του έργου και των εγκρίσεων που απαιτείται.
«Πέρα από τη γραφειοκρατία, το μήνυμα που πρέπει να περάσουμε είναι ότι θα βελτιωθεί η εικόνα της πόλης σημαντικά και θα έχει χαρακτηριστικά σημεία, όπως πεζόδρομους, ποδηλατοδρόμους και άλλα. Όλα αυτά βέβαια εάν λάβουμε υπόψη μας ότι και οι ίδιοι οι Πατρινοί θα τα αγκαλιάσουν. Είναι σημαντικό στους υπόλοιπους δρόμους να αποφεύγεται το διπλοπαρκάρισμα και να προτιμώνται τα δημοτικά μέσα μεταφοράς για να μπορέσει να λειτουργήσει το υπόλοιπο τμήμα με τον τρόπο που πρέπει» σημειώνει ο κ. Κορδάς.
Η περιοχή παρέμβασης αφορά σε επιφάνεια συνολικού εμβαδού περίπου 170 στρ. και περιλαμβάνει αναπλάσεις σε πλατείες – κοινόχρηστους χώρους, πεζοδρομήσεις και δημιουργία δικτύου δρόμων ήπιας κυκλοφορίας και πεζοδρόμων, ανακατασκευή πεζοδρομίων και οδών κυκλοφορίας οχημάτων, διαμόρφωση χώρων στάθμευσης.
Η διάρκεια των εργασιών εκτιμήθηκε σε 24 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης. Αυτό σημαίνει πως αν τα έργα ξεκινήσουν στο τέλος του έτους, τότε θα έχουν ολοκληρωθεί (χωρίς να υπολογίζουμε καθυστερήσεις) στα τέλη του 2022.
Το έργο αφορά στην ανάπλαση – ανάπτυξη του ιστορικού κέντρου, η οποία μέσω της χωρικής αναβάθμισης αποσκοπεί να προβάλλει την ιστορία της πόλης και να τονώσει τον εμπορικό της χαρακτήρα. Πρόκειται για έργο βιοκλιματικής παρέμβασης, που αποσκοπεί στην τροποποίηση των μικροκλιματικών συνθηκών της περιοχής, κατά τη θερινή περίοδο, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στην αυτόνομη διακίνηση και διαβίωση ατόμων με αναπηρία που στο διάβα τους συναντούν διάφορα εμπόδια, όπως σκαλοπάτια, απότομες κλίσεις, ανισοσταθμίες κ.λπ., αλλά και γενικότερα να εξασφαλιστεί ένα φιλικό, προσεγγίσιμο και ασφαλές δομημένο περιβάλλον, για όλες τις κατηγορίες των χρηστών. Το κυριότερο, να δοθεί η δυνατότητα στους επισκέπτες να μπορέσουν περπατήσουν ανεμπόδιστα στα σημεία ορόσημα της Πάτρας.
Σημειωτέον ότι η ενοποίηση όλων αυτών των χώρων σε συνδυασμό με την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου, δίνει στην Πάτρα την αίγλη που της πρέπει.
Ηλεκτρονικά μέσα ξενάγησης
Δεν είναι όμως η μοναδική παρέμβαση που έχει κάνει ο Δήμος στο συγκεκριμένο τμήμα. Έχει ήδη φροντίσει, για να μην σπαταληθεί άλλος χρόνος, με τη βοήθεια της τεχνολογίας να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έρχονται.
«Στο πλαίσιο εγκεκριμένου έργου για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη του Δήμου Πατρέων με αντικείμενο το θεματικό τουρισμό είναι σε εξέλιξη διαγωνισμός. Στον διαγωνισμό αυτό έχουν υποβληθεί τρεις προσφορές και έχει γίνει αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών. Περιμένουμε να περάσει ένα χρονικό διάστημα δέκα ημερών μήπως υποβληθεί κάποια ένσταση ώστε να ανοίξουμε τις οικονομικές προσφορές, να αναδείξουμε ανάδοχο και να υπογραφεί η σύμβαση. Σε περίπτωση που δεν έχουν νομικό κώλυμα, ανοίγουμε τις οικονομικές προσφορές και μέσα στο τέλος του μήνα τελειώνουμε τις εκκρεμότητες» σημειώνει ο Πέτρος Γανός, Προϊστάμενος του Τμήματος Σχεδιασμού και Μελετών του Δήμου Πατρέων.
Πρόκειται για ένα έργο στο οποίο δεν μετράει πόσο φθηνή είναι η προσφορά, αλλά πόσο αξιόπιστη είναι η τεχνική προσέγγιση, κάτι που θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμο για το συγκεκριμένο έργο. Το έργο έχει ως στόχο τη δημιουργία μια εφαρμογής είτε στο διαδίκτυο είτε σε κινητά. Για τη δημιουργία της εφαρμογής θα ληφθούν υπόψη κείμενα και φωτογραφίες , αλλά και γενικότερα υλικό που έχει στη διάθεσή του ο Δήμος Πατρέων. Ο ανάδοχος και αυτός από την πλευρά του θα τα εμπλουτίσει με νέα κείμενα, φωτογραφίες και βίντεο όπου θα παρουσιάζονται τα σημεία ενδιαφέροντος της Πάτρας. Όλα αυτά όμως με την προϋπόθεση ότι θα εγκριθούν από την Εφορία Αρχαιοτήτων και την Εφορία Νεοτέρων Μνημείων. Για τον λόγο αυτό έχει υπογραφεί προγραμματική σύμβαση του Δήμου και των δύο αυτών υπηρεσιών, που σημαίνει ότι ο ανάδοχος γνωρίζει ότι θα πρέπει να λάβει άδεια από αυτές τις δύο υπηρεσίες για το παραγόμενο έργο. Στη συνέχεια το υλικό αυτό θα είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο και στο κινητό και ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του κάθε επισκέπτη, θα του προτείνονται συγκεκριμένες διαδρομές εντός πόλης.
«Για παράδειγμα, κάποιος που ενδιαφέρεται για θρησκευτικό τουρισμό και βρίσκεται μπροστά από την εκκλησία της Ευαγγελίστριας. Με τη συγκεκριμένη εφαρμογή θα μπορεί να πληροφορηθεί για το συγκεκριμένο ναό και να ακολουθήσει και άλλες διαδρομές για να προσεγγίσει και άλλους. Κάθε ένα από αυτά τα σημεία ενδιαφέροντος θα μπορεί ο επισκέπτης μέσω ειδικής εφαρμογής (QR CODE) να τα σαρώνει ο επισκέπτης με τον κινητό του τηλέφωνο και να παίρνει περισσότερες πληροφορίες». Στους στόχους της δημοτικής αρχής είναι μια τέτοια εφαρμογή να επεκταθεί και σε καταστήματα της πόλης με στόχο την ανάδειξη τοπικών προϊόντων. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να συνεργαστούν τοπικά εμπορικά καταστήματα και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών που θα έχουν τη δυνατότητα διασύνδεσης με την πλατφόρμα. Μάλιστα, μαζί με την προβολή των προϊόντων δεν αποκλείεται να ακολουθεί και αξιολόγησή τους από τους χρήστες, σε μια προσπάθεια ανάδειξης τοπικών παραγωγών.
Τι υποστηρίζει ο πρόεδρος των αρχιτεκτόνων Αχαΐας Ιωάννης Πανταζόπουλος
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος των Αρχιτεκτόνων Αχαΐας Γιάννης Πανταζόπουλος τονίζει ότι το έργο έχει μπει σε μια ξεκάθαρη πορεία και θα αλλάξει σημαντικά την όψη της πόλης. Αναφέρει ότι ο Σύλλογος είχε εκφράσει αρχικά ορισμένες επιφυλάξεις βλέποντας το σχεδιασμό του συγκεκριμένου έργου, όμως στην πορεία οι παρατηρήσεις του ελήφθησαν υπόψη.
«Ως σύλλογος κάναμε παρατηρήσεις στη μελέτη και πολλές από αυτές έχουν ληφθεί υπόψη. Όμως η ενοποίηση της Ανω με την Κάτω πόλη είναι ένα πολύ σημαντικό έργο διαχρονικά. Είναι μια ζώνη, που ξεκινάει από το Δασύλλιο και καταλήγει στην οδό Παπαφλέσσα. Επάνω σε αυτό το πρανές, υπάρχει το Δασύλλιο με τις περιοχές Τριτάκι και Βλατερό που είναι γραφικές, εφάπτεται το Κάστρο της Πάτρας και ακολούθως έχουμε τις σκάλες της Αγ. Νικολάου. Στη συνέχεια περιλαμβάνεται το Ρωμαϊκό Ιπποδρόμιο, φθάνουμε στα Ψηλαλώνια, όπου συναντάμε το Ρωμαϊκό Τείχος και από κάτω τα καταφύγια, κατεβαίνουμε τις σκάλες της Τριών Ναυάρχων και η διαδρομή «σβήνει» με τη ζώνη πρασίνου της Τριών Ναυάρχου και καταλήγει στην Παπαφλέσσα.
Βλέπουμε ότι υπάρχει μια ζώνη με ιστορική σημασία και δημιουργεί ένα προτέρημα: τη διαφοροποίηση της Ανω από την Κάτω πόλη. Είναι μια ιδιαιτερότητα που έπρεπε να αναδειχτεί προ πολλού για να το απολαμβάνει η πόλη» σημειώνει ο κ. Πανταζόπουλος.
Και προσθέτει ότι η συγκεκριμένη διαδρομή θα έπρεπε να είχε μελετηθεί ενιαία, μιας και δεν αντιμετωπίζεται στην πράξη με αυτό τον τρόπο. Αρχιτεκτονικά εκτιμά ότι αυτό είναι που αρμόζει σε ένα τέτοιο έργο
«Η αδυναμία είναι ότι δεν αναδεικνύεται το προτέρημα της διαφοράς Ανω και Κάτω πόλης. Θα ήθελα να μην υπάρχουν οι κάθετες συνδέσεις, αλλά να υπήρχε και ένας οριζόντιος περίπατος που να ξεκινάει από Δασύλλιο και να καταλήγει στην Παπαφλέσσα για να έρθει ο περιπατητής με όλα τα άλλα στοιχεία σε επαφή της διαδρομής» αναφέρει ο κ. Πανταζόπουλος. Εξηγεί ότι πλέον οδηγούμαστε σε αλλαγή ύφους στην πόλη καθώς προβλέπεται μεταξύ άλλων η αποκατάσταση των φθορών από τις σκάλες, ενώ εξηγεί ότι είναι αναγκαίο να διατηρηθεί το ύφος τους.
«Εμείς θα ήμασταν ευχαριστημένοι εάν όλη αυτή η ζώνη, που είναι ιστορική, έπρεπε να είχε μελετηθεί ενιαία ώστε να αναδειχτούν οι προτεραιότητες και να ενοποιηθούν όλα αυτά τα μνημεία. Στόχος να μπορεί κάποιος από την Παπαφλέσσα και να φθάσει στο Δασύλλιο. Στην αρχιτεκτονική πρέπει να υπάρχει το όραμα , αλλιώς χάνεται η ουσία» εξηγεί ο κ. Πανταζόπουλος.
Στόχος όλων αυτών των παρεμβάσεων είναι η αλλαγή ταυτότητας της Πάτρα, ώστε να γίνει θελκτική για τον τουρίστα. Ειδικά μετά τις πεζοδρομήσεις στο κέντρο, ένα άλλο έργο που θα είναι σε εξέλιξη το επόμενο διάστημα, θα δοθεί η δυνατότητα στους τουρίστες να παραμείνουν στην Πάτρα και να ανακαλύψουν τις ομορφιές της, μέσα από όλες αυτές τις παρεμβάσεις.
«Στο αρχικό σχέδιο Βούλγαρη όλη αυτή τη διαδρομή που προαναφέραμε δεν την πολεοδομούσε. Υπήρχε ειδική μέριμνα για τον Ιππόδρομο, αναγνωρίζοντας τα προτερήματα όλης αυτής της περιοχής. Ο Βούλγαρης είχε αντιληφθεί την ιδιαιτερότητα και τον διαφορετικό τρόπο προσέγγισης» εξηγεί ο κ. Πανταζόπουλος.
Το κομμάτι αυτό βέβαια πολεοδομήθηκε και τώρα πλέον καταβάλλεται προσπάθεια ανάδειξης του.